Ο σημαντικός ρόλος που παίζει η ΚΑΠ στη στήριξη του γεωργικού εισοδήματος

Η υποστήριξη άμεσου εισοδήματος συμβάλλει σημαντικά στη σταθεροποίηση του γεωργικού εισοδήματος, με τις άμεσες πληρωμές και την στήριξη σε περιοχές που αντιμετωπίζουν φυσικούς περιορισμούς να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο.

Τα μέτρα της αγοράς, τα συστήματα ποιότητας της ΕΕ και διάφορα μέτρα αγροτικής ανάπτυξης που συμβάλλουν στην αύξηση της παραγωγικότητας διαδραματίζουν επίσης ρόλο στη στήριξη του γεωργικού εισοδήματος, περιορίζοντας την πτωτική μεταβλητότητα των τιμών και βελτιώνοντας την ανταγωνιστικότητα. Ωστόσο, παρά τη σταθερή και συνεχή βελτίωση, η διαφορά εισοδήματος μεταξύ γεωργικού και μη γεωργικού εισοδήματος παραμένει σημαντική. Αυτά είναι από τα βασικά ευρήματα της αξιολόγησης του αντίκτυπου της ΚAΠ στη βιώσιμη παραγωγή τροφίμων που δημοσιεύθηκε πρόσφατα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Σύμφωνα με μια εξωτερική μελέτη και μια πρόσθετη οικονομική ανάλυση, αυτή η αξιολόγηση σχετίζεται με τους στόχους που καθορίζονται στη στρατηγική Farm to Fork και σε απάντηση στις προκλήσεις που θέτει η πανδημία COVID-19.

Τα συμπεράσματα της αξιολόγησης είναι γενικά θετικά για την αποτελεσματικότητα, την αποδοτικότητα, τη συνάφεια, τη συνοχή και την προστιθέμενη αξία της ΕΕ από τα μέτρα. Εντούτοις, η αξιολόγηση εντοπίζει περιθώρια βελτίωσης για την αποτελεσματικότητα της συνδεδεμένης στήριξης όσον αφορά τον σκοπό και την ανταγωνιστικότητα, για καλύτερη στόχευση της εισοδηματικής στήριξης από τα κράτη μέλη και εργαλεία που στοχεύουν στη σταθεροποίηση των γεωργικών αγορών.

Θα μπορούσε επίσης να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα της διαχείρισης και της διαχείρισης των οικολογικών πληρωμών και των κανόνων που ορίζουν τους ενεργούς αγρότες. Επιπλέον, η αξιολόγηση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η συνοχή της ΚAΠ απαιτεί στενή παρακολούθηση, ιδίως όσον αφορά την αυξημένη ευελιξία στην υλοποίηση της μελλοντικής ΚAΠ και τους στόχους της «Farm to Fork» και των «Στρατηγικών βιοποικιλότητας».

Ωστόσο, η άμεση στήριξη του εισοδήματος συμβάλλει σημαντικά στη σταθεροποίηση του γεωργικού εισοδήματος, και οι δύο πυλώνες της ΚAΠ διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο. Το μέσο ποσοστό στήριξης της ΚAΠ στην ΕΕ στο γεωργικό εισόδημα είναι 36% και το μερίδιο των άμεσων πληρωμών είναι 26%.

Η εξωτερική σύγκλιση, ένας μηχανισμός που στοχεύει στη σταδιακή προσαρμογή της εισοδηματικής στήριξης σε κάθε χώρα για να τους φέρει πιο κοντά στο μέσο επίπεδο της ΕΕ, είναι αποτελεσματικός στη μείωση των ανισοτήτων μεταξύ των κρατών μελών.

Από την άλλη, η εσωτερική σύγκλιση, η οποία στοχεύει στην προσαρμογή της εισοδηματικής στήριξης σε κάθε χώρα ή περιοχή, είναι γενικά αποτελεσματική στη μείωση των ανισοτήτων μεταξύ των αγροτών στα κράτη μέλη. Ωστόσο, η εφαρμογή της και η μείωση των πληρωμών ήταν περιορισμένες με αποτέλεσμα να μην οδηγούν πάντα σε αισθητή μείωση της συγκέντρωσης της άμεσης εισοδηματικής στήριξης συνολικά. Παρ’ όλα αυτά, η αναδιανεμητική πληρωμή ήταν αποτελεσματική στη στόχευση μικρότερων εκμεταλλεύσεων.

Τέλος, η αξιολόγηση τόνισε ότι η στόχευση των μέτρων βελτιώθηκε στο πλαίσιο της ΚAΠ 2014-2020, αλλά εξαρτάται από τις επιλογές εφαρμογής των κρατών μελών.