Μια εναλλακτική κατεύθυνση για την Ενέργεια

Το γεωπολιτικό υποσύστημα της Μέσης Ανατολής επηρεάζει και επηρεάζεται άμεσα από τα ενεργειακά δρώμενα που εκτυλίσσονται τόσο στην Κυπριακή Δημοκρατία όσο και σε ολόκληρη την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.

Η Κυπριακή Δημοκρατία έχει την ευκαιρία μετά από τα τόσα χρόνια αρνητικών γεωπολιτικών συσχετισμών, να αναδείξει τη στρατηγική της αξία και να πρωταγωνιστήσει στην ενδυνάμωση των σχέσεων μεταξύ των χωρών της περιοχής. Η ενεργειακή πολιτική της Κυπριακής Δημοκρατίας θα είναι αυτή που θα καταστήσει την

Για να συμβεί αυτό, θα πρέπει η Κυπριακή Δημοκρατία να απαντήσει όχι στην προφανή ερώτηση για το πως θα αναπτύξει μεμονωμένα τα βεβαιωμένα κοιτάσματα της, στην οικονομική της αποκλειστική ζώνη, αλλά για το πως τα εν λόγο κοιτάσματα, αν αναπτυχθούν σωστά, θα προωθήσουν την ενεργειακή και όχι μόνο, συνεργασία μεταξύ των χωρών της περιοχής.

Η Κυπριακή Δημοκρατία επικεντρώνει τις προσπάθειές της στην προώθηση του αγωγού East Med. Ένα mega-project του οποίου η γεωπολιτική σημασία από μόνη της είναι καθοριστική και αδιαμφισβήτητη αφού θα ενώνει τα ενεργειακά αποθέματα της Ανατολικής Μεσογείου με την Ελλάδα και την Ιταλία αντίστοιχα και θα προμηθεύει με φυσικό αέριο την Ευρώπη. Ένα έργο που η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει συμπεριλάβει στα Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος (PCIs) και θεωρείται ένα από τα πιο σημαντικά έργα υποδομών φυσικού αερίου του Νοτίου Διαδρόμου.

Πέραν της πολιτικής ταύτισης των άμεσα ενδιαφερόμενων κρατών, τέτοια μεγαλόπνοα εγχειρήματα απαιτούν και την ανάλογη χρηματοπιστωτική στήριξη. Το υψηλό κόστος κατασκευής του αγωγού και της μετέπειτα λειτουργίας του, καθώς επίσης και ο ανταγωνισμός που θα επικρατήσει στον καθορισμό των τιμών αγοράς του φυσικού αερίου κάνουν το όλο εγχείρημα μή ελκυστικό για τους επενδυτές. Οι αριθμοί που αποδεικνύουν τη μη βιωσιμότητα και τις τεχνικές δυσκολίες του όλου εγχειρήματος έχουν καταγράφει κατα καιρούς απο πολλούς ειδικούς στον τομέα της ενέργειας.

Η Κυπριακή Δημοκρατία εάν πραγματικά επιζητά την αναβάθμιση του γεωπολιτικού της ρόλου μέσα από τους ενεργειακούς της σχεδιασμούς θα πρέπει να στοχεύσει παράλληλα και στην αναβάθμιση του γεωοικονομικού της ρόλου στην περιοχή. Διότι στις πλείστες των περιπτώσεων τα διεθνή οικονομικά συμφέροντα εάν χρησιμοποιηθούν σωστά παράγουν εξίσου σημαντικά αποτελέσματα. Θα πρέπει να γίνει κατανοητό πως μπορεί ο παράγοντας γεωγραφία να είναι σταθερός και αμετάβλητος, αλλα τα οικονομικά συμφέροντα είναι ασταθή και μεταβλητά.

Η Κυπριακή Δημοκρατία θα πρέπει να ανατρέξει πίσω στον αρχικό της ενεργειακό σχεδιασμό και να θεραπεύσει στο βαθμό που αυτό είναι εφικτό όλες εκείνες τις πληγές που αποτελούν τροχοπέδη για τη δημιουργία εθνικού πλούτου για τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου.

Θα πρέπει να εκμεταλλευτεί το ισχυρό μομέντουμ που δημιουργούν οι «Τριμερείς Συνεργασίες» μεταξύ Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ και Ελλάδας-Κύπρου-Αιγύπτου, να ενοποιήσει με αγωγούς τα εθνικά κοιτάσματα και συνάμα να ενθαρρύνει επιχειρηματικές πρωτοβουλίες και επενδυτικά κεφάλαια για την περαιτέρω ανάπτυξη των Υ/Α. Το ενδιαφέρον των πετρελαϊκών εταιρειών είναι σημαντικό διότι επιβεβαιώνει το φυσικό πλούτο της περιοχης μας, αλλά οπως μας έχει δείξει το πρόσφατο παρελθόν δεν είναι πανάκεια. Τα μεγάλα τους χαρτοφυλάκια και τα αλληλοσυγκρουόμενά τους συμφέροντα επηρεάζουν άμεσα τα χρονοδιαγράμματα και τις προοπτικές ανάπτυξης των κοιτασμάτων. Τα πολλά και εναλλασσόμενα κοινωνικό-πολιτικό-οικονομικά προβλήματα των κρατών της Ανατολικής Μεσογείου, καθώς επίσης και οι γεωπολιτικές συγκρούσεις των ισχυρών στην περιοχή, δυστυχώς, δεν αφήνουν αμέτοχες τις μεγάλες εταιρείες υδρογονανθράκων που παίζουν και αυτές το δικό τους γεωστρατηγικό ρόλο.

Η αναγκαιότητα μιας λύσης που θα προάγει τη συνδιαχείριση των κοιτασμάτων της Ανατολικής Μεσογείου ακολουθώντας ένα επιτυχημένο υβριδικό μοντέλο όπως αυτό της Statoil ή της Petrobras κρίνεται εκ των ων ουκ άνευ. Βάση αυτού του μοντέλου, η σύσταση μιας περιφερειακής εταιρείας της οποίας ο στρατηγικός στόχος θα είναι η δημιουργία πλούτου για τους μετόχους της αλλά και κοινωνική πολιτική για τους πολίτες των χωρών που θα την απαρτίζουν, θεωρείται κρίσιμη. Η εν λόγω εταιρεία η οποία θα είναι εισηγμένη στο χρηματιστήριο και κάτω απο τον έλεγχο των κρατών μελών της, θα μπορεί να αγοράσει ή ακόμα και να ενοικιάσει τεχνογνωσία και υπηρεσίες Διεθνών Εταιρειών Πετρελαίου(IOCs) έως ότου αποκτήσει τις δικές της επιχειρησιακές και τεχνικές ικανότητες. Ιστορικά, οι Διεθνείς Εταιρείες Πετρελαίου(IOCs), αν και προσπαθούν να αποφύγουν τέτοιου είδους συνέργειες, έχουν προσφέρει τεχνική υποστήριξη και τεχνογνωσία σε οργανισμούς οι οποίοι είναι πρόθυμοι να τους παραχωρήσουν ένα ποσοστό συμμέτοχης σε τέτοιου είδους μεγαλεπήβολα έργα.

Τα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου εάν αναπτυχθούν σωστά και παράξουν πλούτο για όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, σε αντίθεση με τον πόλεμο, όλοι θα είναι κερδισμένοι. Ποσοστό απο τα κέρδη της Εταιρείας θα μπορούν να επανα-επενδυθούν σε διάφορους τομείς της οικονομίας των χωρών της Μεσογείου, όπως των κατασκευών, της υγείας και της παιδείας. Καινούργιες θέσεις εργασίες και καλυτέρευση των όρων διαβίωσης των πληθυσμών της περιοχής είναι η μόνη απάντηση στον φανατισμό, ενίοτε προερχόμενος είτε απο διαφορετικές θρησκευτικές πεποιθήσεις, είτε από εθνικές επιδιώξεις και νέο-οθωμανικούς σχεδιασμούς.