Η παγκόσμια «πληθυσμιακή βόμβα» μπορεί τελικά να μην εκραγεί - Νέα μελέτη

Η «πληθυσμιακή βόμβα» την οποία αρκετοί φοβούνται μπορεί να μην εκραγεί, σύμφωνα με τους συντάκτες μιας νέας έκθεσης που εκτιμά ότι ο αριθμός των ανθρώπων θα κορυφωθεί χαμηλότερα και νωρίτερα από ό,τι είχε προβλεφθεί.

Η μελέτη, που ανατέθηκε από τη Λέσχη της Ρώμης, προβλέπει ότι, σύμφωνα με τις τρέχουσες τάσεις, ο παγκόσμιος πληθυσμός θα φτάσει τα 8,8 δισεκατομμύρια πριν από τα μέσα του αιώνα και στη συνέχεια θα μειωθεί ραγδαία. Η κορύφωση θα μπορούσε να έρθει νωρίτερα ακόμη, εάν οι κυβερνήσεις λάβουν προοδευτικά βήματα για την αύξηση του μέσου εισοδήματος και των επιπέδων εκπαίδευσης.

Όπως

σημειώνει ο Guardian, οι νέες προβλέψεις είναι καλά νέα για το παγκόσμιο περιβάλλον. Μόλις ξεπεραστεί η δημογραφική διόγκωση, η πίεση στη φύση και το κλίμα θα πρέπει να αρχίσει να μειώνεται, μαζί με τις σχετικές κοινωνικές και πολιτικές εντάσεις.

Αλλά οι συγγραφείς προειδοποιούν ότι η πτώση των γεννήσεων από μόνη της δεν θα λύσει τα περιβαλλοντικά προβλήματα του πλανήτη, τα οποία είναι ήδη σοβαρά σε επίπεδο 7,8 δισεκατομμυρίων και προκαλούνται κυρίως από την υπερβολική κατανάλωση μιας πλούσιας μειονότητας.

Η μείωση του πληθυσμού μπορεί επίσης να δημιουργήσει νέα προβλήματα, όπως η συρρίκνωση του εργατικού δυναμικού και το μεγαλύτερο άγχος στην υγειονομική περίθαλψη που σχετίζεται με τη γήρανση της κοινωνίας, όπως διαπιστώνουν χώρες όπως η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα.

Ένας από τους συντάκτες της έκθεσης, ο Ben Callegari, είπε ότι τα ευρήματα ήταν αφορμή για αισιοδοξία – αλλά υπήρχε και ένα συμπέρασμα. «Αυτό μας δίνει στοιχεία για να πιστεύουμε ότι η πληθυσμιακή βόμβα δεν θα εκραγεί, αλλά εξακολουθούμε να αντιμετωπίζουμε σημαντικές προκλήσεις από περιβαλλοντική άποψη. Χρειαζόμαστε μεγάλη προσπάθεια για να αντιμετωπίσουμε το σημερινό αναπτυξιακό παράδειγμα της υπερκατανάλωσης και της υπερπαραγωγής, που είναι μεγαλύτερα προβλήματα από τον πληθυσμό».

Προηγούμενες μελέτες έχουν ζωγραφίσει μια πιο ζοφερή εικόνα. Πέρυσι, ο ΟΗΕ υπολόγισε ότι ο παγκόσμιος πληθυσμός θα έφτανε τα 9,7 δισεκατομμύρια μέχρι τα μέσα του αιώνα και θα συνεχίσει να αυξάνεται για αρκετές δεκαετίες μετά.

Η νέα πρόβλεψη, που κυκλοφόρησε τη Δευτέρα, πραγματοποιήθηκε από τη συλλογική όμαδα Earth4All κορυφαίων περιβαλλοντικών και οικονομικών ιδρυμάτων, συμπεριλαμβανομένου του Potsdam Institute for Climate Impact Research, του Stockholm Resilience Center και του BI Norwegian Business School. Τους ανέθεσε την έρευνα η Λέσχη της Ρώμης για μια συνέχεια της θεμελιώδους μελέτης του για τα Όρια στην Ανάπτυξη πριν από 50 χρόνια.

Η έκθεση βασίζεται σε μια νέα μεθοδολογία που ενσωματώνει κοινωνικούς και οικονομικούς παράγοντες που έχουν αποδεδειγμένα αντίκτυπο στο ποσοστό γεννήσεων, όπως η αύξηση του μορφωτικού επιπέδου, ιδιαίτερα για τις γυναίκες, και η βελτίωση του εισοδήματος. Σκιαγραφεί δύο σενάρια ανάλογα με τον βαθμό στον οποίο ασκούνται τέτοιες πολιτικές.

Στην περίπτωση του business as usual, προβλέπει ότι οι υπάρχουσες πολιτικές είναι αρκετές για να περιορίσουν την παγκόσμια αύξηση του πληθυσμού κάτω από 9 δισεκατομμύρια το 2046 και στη συνέχεια να μειωθούν στα 7,3 δισεκατομμύρια το 2100. Αυτό, προειδοποιούν, είναι πολύ αργά: «Αν και το σενάριο δεν έχει ως αποτέλεσμα μια απροκάλυπτη οικολογική ή ολική κλιματική κατάρρευση, η πιθανότητα περιφερειακών κοινωνικών καταρρεύσεων ωστόσο αυξάνεται κατά τη διάρκεια των δεκαετιών έως το 2050, ως αποτέλεσμα της βαθύτερης κοινωνικής διαίρεσης τόσο στο εσωτερικό όσο και μεταξύ των κοινωνιών. Ο κίνδυνος είναι ιδιαίτερα οξύς στις πιο ευάλωτες, κακώς διοικούμενες και οικολογικά ευάλωτες οικονομίες».