Γιατί η ενίσχυση των σχέσεων ΗΠΑ-Κύπρου ενοχλεί την Τουρκία

Τον Απρίλιο, το πυρηνοκίνητο υποβρύχιο USS San Juan ελλιμενίστηκε στο λιμάνι της Λεμεσού στην Κύπρο.

Η επίσκεψη του υποβρυχίου ήταν «σαφή απόδειξη» της «κοινής δέσμευσης ΗΠΑ και Κύπρου για την προώθηση της ασφάλειας και της σταθερότητας στην περιοχή», δήλωσε ο πρέσβης των ΗΠΑ στο νησί μετά

Σύμφωνα με σχετικό δημοσίευμα του Business Insider, η επίσκεψη καταδεικνύει τη σημασία που δίνει η κυβέρνηση της Κύπρου στη σχέση της με τις ΗΠΑ και την αξία που βλέπει η Ουάσιγκτον στο νησί εν μέσω της αυξανόμενης δραστηριότητας — και των εντάσεων — στην Ανατολική Μεσόγειο .

Στρατηγικός περιφερειακός σύμμαχος

Σε ακρόαση της Επιτροπής Ενόπλων Υπηρεσιών της Γερουσίας τον Απρίλιο, ο στρατηγός Κρίστοφερ Κάβολι, επικεφαλής της Διοίκησης της Ευρώπης των ΗΠΑ και ανώτατος συμμαχικός διοικητής του ΝΑΤΟ, είπε ότι η Κύπρος βρίσκεται σε ιδανική τοποθεσία για να προβάλλουν οι ΗΠΑ ισχύ στην Ανατολική Μεσόγειο.

Η περιοχή είναι μια περίπλοκη περιοχή "που έχει δει πολύ αυξημένο ανταγωνισμό καθώς και ρωσική ναυτική παρουσία τα τελευταία χρόνια", είπε ο Cavoli, προσθέτοντας ότι οι αμερικανικές ναυτικές δυνάμεις "εργάζονται εκτενώς εκεί κάτω" και ότι το ΝΑΤΟ δίνει μεγάλη προσοχή σε Ρωσική δραστηριότητα στην περιοχή.

Η Ρωσία διατηρεί μια ναυτική βάση στο συριακό λιμάνι Tartus - τη μοναδική της ναυτική βάση εκτός της πρώην Σοβιετικής Ένωσης - και μια αεροπορική βάση κοντά στο Hmeimim. Οι πρόσφατες αναβαθμίσεις επιτρέπουν στην αεροπορική βάση της να υποστηρίζει στρατηγικά βομβαρδιστικά και τη ναυτική της βάση να κάνει περισσότερες επισκευές για πολεμικά πλοία.

Διαβάστε επίσης: Αμερικανικό αντιτορπιλικό έφτασε στην Κύπρο - Ανακοίνωση Πρεσβείας ΗΠΑ

Μια στροφή προς τα δυτικά

Το 2019, το Κογκρέσο ψήφισε υπέρ της ενίσχυσης της ενεργειακής συνεργασίας με την Κύπρο και άλλες χώρες της περιοχής. Το 2020, οι ΗΠΑ άρουν εν μέρει το εμπάργκο όπλων, ώστε ο μη θανατηφόρος εξοπλισμός να μπορεί να εξαχθεί στην Κύπρο και πέρυσι άρει πλήρως το εμπάργκο.

«Η κοινή χρήση ενός σετ εξοπλισμού με ένα άλλο έθνος δημιουργεί έναν στρατηγικό δεσμό καθώς και έναν πρακτικό δεσμό που είναι πολύ χρήσιμος», είπε ο Cavoli στην ακρόαση όταν ρωτήθηκε για τη σημασία της αγοράς αμερικανικών και όχι ρωσικών ή κινεζικών όπλων από την Κύπρο.

«Διατηρούμε μια ισχυρή στρατιωτική σχέση με την Κύπρο», είπε ο Κάβολι.

Η Κύπρος έχει επεκτείνει τις στρατιωτικές της ανταλλαγές με τις ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένης της επισημοποίησης της σχέσης της με την Εθνοφρουρά του Νιου Τζέρσεϊ στο πλαίσιο του Προγράμματος Κρατικής Συνεργασίας των ΗΠΑ τον Μάρτιο. Αυτή η συμφωνία επιτρέπει στους Κύπριους "να συμμετέχουν σε διάφορες εκπαιδευτικές και κοινές ασκήσεις σε θέματα που κυμαίνονται από την αντιτρομοκρατική έως την αντιμετώπιση έκτακτης ανάγκης", δήλωσε ο Άντριου Νόβο, καθηγητής στρατηγικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο Εθνικής Άμυνας.

Κυπριακές και αμερικανικές μονάδες έχουν ήδη πραγματοποιήσει κοινές ασκήσεις και οι ΗΠΑ εκπαιδεύουν ουκρανικά στρατεύματα στο νησί .

Η Λευκωσία έχει επίσης αναιρέσει ορισμένους δεσμούς της με τη Ρωσία. Μετά την επίθεση της Μόσχας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, ακύρωσε τη συμφωνία του 2015 και απαγόρευσε τα ρωσικά πλοία από τα λιμάνια της.

Ενοχλημένοι γείτονες

ΟΙ αυξημένοι δεσμοί ΗΠΑ-Κύπρου φαίνεται να ωφελούν το ΝΑΤΟ, αλλά δεν είναι όλα τα μέλη της συμμαχίας ευχαριστημένα γι' αυτό.

Μετά την άφιξη του USS San Juan τον Απρίλιο, η Τουρκία υποστήριξε δημόσια μια δήλωση της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου - μια αποσχισθείσα περιοχή που μόνο η Τουρκία αναγνωρίζει - που επέκρινε την επίσκεψη.

Η τουρκική δήλωση ανέφερε ότι οι ΗΠΑ αναλαμβάνουν ενέργειες «σε βάρος της διατάραξης της ισορροπίας στην» Κύπρο και καλεί την Ουάσιγκτον «να επανεξετάσει αυτές τις πολιτικές».

Ο Novo είπε ότι αμφέβαλλε ότι η Άγκυρα είχε "πραγματική αντίρρηση" για τα αμερικανικά πολεμικά πλοία που επισκέπτονται την Κύπρο. «Αυτές οι δραστηριότητες δεν παρουσιάζουν πραγματική ανησυχία για την Τουρκία και δεν είναι στρατιωτικά σημαντικές για την Κύπρο», πρόσθεσε, χαρακτηρίζοντας την επίσκεψη του υποβρυχίου συμβολική. (Υποβρύχια των ΗΠΑ επισκέφτηκαν επίσης το νησί το 2022 και το 2021. )

Αντίθετα, πρόσθεσε ο  Novo, οι Τούρκοι ηγέτες «αισθάνονται άβολα με τους νέους στενούς δεσμούς μεταξύ ΗΠΑ και Κύπρου».

«Η έκδοση ενός επίσημου δελτίου τύπου που επικρίνει τον ελλιμενισμό ενός αμερικανικού πλοίου είναι ένας τρόπος να κάνουμε λίγο θόρυβο και να υπενθυμίσουμε στην Ουάσιγκτον ότι οι στενότερες σχέσεις με την Κύπρο κάνουν τους ανθρώπους στην Άγκυρα δυστυχισμένους», δήλωσε ο Novo.

Πηγή: Business Insider, Κωνσταντίνος Ατλαμάζογλου