Ελλειμματικοί οι έλεγχοι συστήματος διαχείρισης αποβλήτων

Το Τμήμα Περιβάλλοντος δεν διενεργεί συστηματικούς ελέγχους για την εξακρίβωση της τήρησης των όρων έγκρισης του συστήματος διαχείρισης αποβλήτων συσκευασίας που λειτουργεί στην Κύπρο, σημειώνει η Ελεγκτική Υπηρεσία σε ειδική της έκθεση για τη διαχείριση αποβλήτων συσκευασίας στην Κύπρο.

Στην έκθεσή της, η Ελεγκτική Υπηρεσία θεωρεί πως οι περιοδικοί έλεγχο που διενεργεί το Τμήμα είναι ελλιπείς, καθότι σε αυτούς δεν εξετάζεται η τήρηση σημαντικών όρων

«Το Τμήμα δεν ασκεί ετήσιο έλεγχο για την εξακρίβωση της συμμόρφωσης του Συστήματος με τους όρους της έγκρισής του, ενώ η εποπτεία που ασκεί γενικά στη λειτουργία του Συστήματος φαίνεται να είναι ανεπαρκής», αναφέρεται.

Η Ελεγκτική Υπηρεσία σημειώνει πως το σύστημα εφαρμόζει πολιτικές οι οποίες δεν συνάδουν με τον μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα που πρέπει να έχει, σύμφωνα με τις πρόνοιες της νομοθεσίας.

Όπως αναφέρεται, μέχρι τον Μάρτιο του 2016, το Σύστημα αναλάμβανε, από τα μέλη του, έναντι οικονομικού αντιτίμου, τη διαχείριση υλικών συσκευασίας, τα οποία, στην ουσία, δεν διαχειριζόταν, κατά παράβαση των όρων της έγκρισής του και των προνοιών των σχετικών κανονισμών και της ευρωπαϊκής οδηγίας και τα οποία συμπεριλαμβάνονταν στο υπόλειμμα διαλογής που κατέληγε σε χωματερές (π.χ. απόβλητα συσκευασίας tetrapak, από PS (πολυστερίνη) και PVC (κρεμαστάρια)).

Σημειώνει συναφώς πως η Υπηρεσία ζήτησε νομική γνωμάτευση από τον Γενικό Εισαγγελέα κατά πόσο η ενέργεια του Συστήματος να εισπράττει τέλη από παραγωγούς για υπηρεσίες που στην ουσία δεν παρέχει, είναι σύννομη.

Αναφορικά με την επίτευξη των στόχων ανακύκλωσης και ανάκτησης αποβλήτων συσκευασίας, η Υπηρεσία σημειώνει πως δεν κατέστη δυνατή η εξακρίβωση της πραγματικής επίδοσης του Συστήματος αναφορικά με τους συνολικούς στόχους ανακύκλωσης και ανάκτησης αποβλήτων συσκευασίας για τα έτη 2007 μέχρι 2012, λόγω προσμέτρησης στον υπολογισμό όλης της ποσότητας αποβλήτων χαρτιού που δεν προέρχονται από συσκευασίες, ενώ κατά τα έτη 2013 και 2014, το Σύστημα, δεν πέτυχε τους υπό αναφορά στόχους.

Επισημαίνεται ότι το ποσοστό ανακύκλωσης αποβλήτων συσκευασίας από χαρτί και μέταλλο που πέτυχε το Σύστημα, κατά τα έτη 2009-2016 και 2016, αντίστοιχα, υπερέβη το 100% των ποσοτήτων που δηλώθηκαν ως να τοποθετήθηκαν στην αγορά, κάτι που ενδεχομένως να οφείλεται στην προσμέτρηση ποσοτήτων αποβλήτων που δεν προέρχονται από συσκευασίες και στο ότι υπόχρεοι παραγωγοί των υπό αναφορά αποβλήτων δεν είναι εγγεγραμμένοι στο Σύστημα.

Η Υπηρεσία μας ζήτησε γνωμάτευση από τον Γενικό Εισαγγελέα κατά πόσο η συμπερίληψη ποσοτήτων αποβλήτων που δεν προέρχονται από συσκευασίες στους ετήσιους στόχους του Συστήματος και στους εθνικούς στόχους είναι νόμιμη.

Αναφορικά με την διαχείριση αποβλήτων συσκευασίας από χαρτί, η Υπηρεσία σημειώνει πως παρά το γεγονός ότι, από το 2009, το ποσοστό ανακύκλωσης αποβλήτων συσκευασίας από χαρτί που επιτυγχάνει το Σύστημα υπερβαίνει το 100% των ποσοτήτων που δηλώθηκαν ως να τοποθετήθηκαν στην αγορά, το Τμήμα Περιβάλλοντος δεν προέβη σε έλεγχο του τρόπου υπολογισμού της επίτευξης του στόχου και δεν ζήτησε, από το Σύστημα, σχετικές εξηγήσεις.

Ωστόσο, όπως αναφέρεται, κατά τα έτη 2006 μέχρι 2012 το Σύστημα προσμετρούσε στον υπολογισμό του ποσοστού ανακύκλωσης του χαρτιού συσκευασίας και το χαρτί που δεν προέρχεται από συσκευασίες, κατά παράβαση των όρων της Έγκρισής του και των προνοιών της νομοθεσίας.

Σε σχέση με τη διαχείριση αποβλήτων συσκευασίας tetrapak, η Ελεγκτική Υπηρεσία σημειώνει πως το Σύστημα δεν διαχειρίζεται ικανοποιητικά το υλικό, παρά το γεγονός ότι αναλαμβάνει, έναντι οικονομικού αντιτίμου, τη σχετική υποχρέωση από τα μέλη του.

Σύμφωνα με την Ελεγκτική Υπηρεσία, το Σύστημα δεν πέτυχε τον ποσοτικό στόχο για την ανακύκλωση των αποβλήτων συσκευασίας από ξύλο, ενώ κατά τα έτη 2007, 2008, 2009, 2010 και 2013 το Σύστημα δεν διαχειρίστηκε καμία ποσότητα αποβλήτων συσκευασίας από ξύλο, κατά παράβαση των όρων Έγκρισής του.

Υπεραπόδοση των στόχων παρουσιάζεται σε ό,τι αφορά την ανακύκλωση αποβλήτων συσκευασίας από μέταλλο, κάτι που οφείλεται στη διαχείριση συσκευασιών από χάλυβα, η οποία επιτυγχάνεται κυρίως μέσω καταβολής οικονομικών κινήτρων σε αδειούχους διαχειριστές.

Πηγή: ΚΥΠΕ