Έλεγχος Γεν. Ελεγκτή για Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς

Αυτούσια η έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας με τα ευρήματα για τον Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς.

Σύμφωνα με τις ελεγμένες οικονομικές καταστάσεις του ΔΣΜΚ για το έτος 2017, προέκυψε καθαρό κέρδος ύψους €144.771 (2016: €394.990).
Κατά το 2017 τα έσοδα του ΔΣΜΚ ανήλθαν σε €4.1 εκ. και τα έξοδά του σε €4 εκ., ενώ το 2016 τα αντίστοιχα ποσά ανήλθαν σε €4,1 εκ. και €3,6 εκ. Σημειώνεται ότι το μεγαλύτερο μέρος των δαπανών του ΔΣΜΚ, το οποίο αφορά κυρίως στο κόστος προσωπικού, συνολικού ύψους €2,8 εκ. για το 2017 (€2,5 εκ. για το 2016), καλύπτεται από την Αρχή

Ηλεκτρικού Κύπρου (ΑΗΚ), η οποία χρεώνει τον ΔΣΜΚ. Τα έσοδα του ΔΣΜΚ αφορούν κυρίως στο τέλος ΔΣΜΚ, το οποίο για το 2017 ανήλθε σε €4,1 εκ. (€3,9 εκ. το 2016). Σημειώνεται ότι το εν λόγω τέλος επιβάλλεται στους προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας, βάσει των περί Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρισμού Νόμων και των σχετικών αποφάσεων της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ).

Προϋπολογισμός.
(α) Έγκριση. Μετά την ψήφιση του περί Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρισμού (Τροποποιητικού) Νόμου του 2012 (Ν.211(Ι)/2012), ο Προϋπολογισμός του ΔΣΜΚ υποβάλλεται από την ΑΗΚ, μετά από διαβουλεύσεις με τη ΡΑΕΚ και τον ΔΣΜΚ, για έγκριση από το Υπουργικό Συμβούλιο και τη Βουλή των Αντιπροσώπων ως ξεχωριστό νομοσχέδιο από τον Προϋπολογισμό της ΑΗΚ. Σε περίπτωση που οι διαβουλεύσεις αυτές δεν οδηγήσουν σε συμφωνία μεταξύ της ΑΗΚ, του Διευθυντή ΔΜΣΚ και της ΡΑΕΚ, τότε ο Προϋπολογισμός ετοιμάζεται από τη ΡΑΕΚ, η οποία και τον υποβάλλει για έγκριση στο Υπουργικό Συμβούλιο και τη Βουλή των Αντιπροσώπων. Επειδή κατά τη διενέργεια της διαβούλευσης για τον Προϋπολογισμό του ΔΜΣΚ για το έτος 2017 δεν επήλθε συμφωνία, ο Προϋπολογισμός του ΔΜΣΚ για το 2017 υποβλήθηκε από τη ΡΑΕΚ στις 5.10.2016 στο Υπουργικό Συμβούλιο και κατόπιν υποδείξεων του Υπουργείου Οικονομικών επανυποβλήθηκε στις 20.12.2016. Ακολούθως, ο Προϋπολογισμός εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο στις 27.1.2017 και κατατέθηκε στη Βουλή των Αντιπροσώπων στις 30.1.2017, ενώ, με βάση τις διατάξεις της σχετικής νομοθεσίας, έπρεπε να είχε κατατεθεί στη Βουλή το αργότερο μέχρι τις 30.9.2016. Ο Προϋπολογισμός του ΔΣΜΚ ψηφίστηκε σε Νόμο στις 3.3.2017 και δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας στις 15.3.2017 (Ν.18(ΙΙ)/2017).
Κατά την περίοδο 1.3.2017 μέχρι 14.3.2017, σύμφωνα με στοιχεία του ΔΣΜΚ, έγιναν πληρωμές ύψους €1.916, οι οποίες αφορούσαν σε πληρωμές για υπηρεσίες κοινής ωφελείας (ηλεκτρική ενέργεια), αγορά αεροπορικού εισιτηρίου για τον Διευθυντή ΔΜΣΚ και επίδομα συντήρησης εξωτερικού σε υπάλληλο, χωρίς να υπάρχει εγκεκριμένος Προϋπολογισμός.
Ο Διευθυντής του ΔΣΜΚ, σε απάντησή του τον Ιούνιο 2018, σημείωσε ότι το ποσό των €1.916 αφορά σε πληρωμές που για συγκεκριμένους λόγους δεν μπορούσαν να μην καταβληθούν.
(β) Υπερβάσεις σε Κονδύλια του Προϋπολογισμού. Σύμφωνα με στοιχεία του ΔΣΜΚ, υπήρξε κατ' αρχήν υπέρβαση των προϋπολογισθέντων ποσών για το έτος 2017, ύψους €14.842 που αφορά στο Κονδύλι «Εταιρικός Φόρος» και €1.626 που αφορά στο Κονδύλι «Χρεώσεις ΑΗΚ για χρήση Παγίων». Οι εν λόγω υπερβάσεις έχουν καλυφθεί από εξοικονομήσεις σε άλλα άρθρα των αντίστοιχων Κεφαλαίων, κατόπιν σχετικής εκ των υστέρων έγκρισης του Διευθυντή ΔΣΜΚ στις 4.5.2018, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 4 του περί Προϋπολογισμού του ΔΣΜΚ του 2017 Νόμου του 2017 (Ν.18(ΙΙ)/2017). Επίσης, σύμφωνα με το άρθρο 4(3) του υπό αναφορά Νόμου, μέσα σε τρεις μήνες από την έγκριση του Διευθυντή ΔΣΜΚ, θα πρέπει να κατατεθεί από τον Υπουργό Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού (ΕΕΒΤ) ενώπιον της Βουλής των Αντιπροσώπων έκθεση που να δεικνύει τις περιπτώσεις για τις οποίες δόθηκε τέτοια έγκριση και τις συνθήκες υπό τις οποίες αυτή χορηγήθηκε.

Προσωπικό.
(α) Στις 31.12.2017, ο ΔΣΜΚ εργοδοτούσε ένα μόνο άτομο, τον Διευθυντή του, ενώ απασχολούντο επίσης 35 άτομα, τα οποία προέρχονται από το προσωπικό της ΑΗΚ, σύμφωνα με το άρθρο 60 των περί Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρισμού Νόμων του 2003-2012 και ένα άτομο με σύμβαση αορίστου χρόνου, για το οποίο εκτενής αναφορά έγινε στην επιστολή της Υπηρεσίας μας αναφορικά με τον έλεγχο των οικονομικών καταστάσεων του ΔΜΣΚ για το έτος 2016. Οι δαπάνες αποδοχών ανήλθαν σε €2.909.713 το 2017, σε σύγκριση με €2.604.623 το 2016. Επισημαίνεται ότι κατά το 2018 προσλήφθηκαν από την ΑΗΚ, για τις ανάγκες του ΔΜΣΚ, 20 άτομα κατόπιν σχετικής προκήρυξης στην Επίσημη Εφημερίδα της Κυπριακής Δημοκρατίας ημερ. 13.4.2017.
(β) Χρόνος προσέλευσης – αποχώρησης υπαλλήλων. Στο προσωπικό του ΔΣΜΚ που εργάζεται χωρίς σύστημα βάρδιας, εφαρμόζεται ελαστικό ωράριο, η τήρηση του οποίου παρακολουθείται με την ηλεκτρονική καταγραφή της ώρας προσέλευσης και αποχώρησης του προσωπικού. Η παρακολούθηση της τήρησης του ωραρίου διενεργείται με ανάλογη αποκοπή από την άδεια ανάπαυσης σε περίπτωση που υπάρχει ελλειμματικός χρόνος. Σύμφωνα με την εσωτερική Οδηγία της ΑΗΚ με κωδικό Ο-Α-007 (που ισχύει και στην περίπτωση του ΔΜΣΚ) καθώς επίσης και με την Οδηγία του ΔΣΜΚ με κωδικό ΔΠ/4/2014, από την υποχρέωση για κτύπημα κάρτας για την προσέλευση/αποχώρηση εξαιρούνται οι Διευθυντές (Κλίμακας Ν1 και άνω), καθώς και οι Αναπληρωτές των θέσεων αυτών, καθώς επίσης και οι υπάλληλοι βάρδιας που απασχολούνται στο Εθνικό Κέντρο Ελέγχου Ενέργειας.
Σύσταση: Ο Διευθυντές, όπως και στον Δημόσιο τομέα, αποτελούν κατηγορία του προσωπικού και θα πρέπει να εφαρμόζονται και για αυτούς, χωρίς εξαιρέσεις, όλες οι πρόνοιες για την τήρηση του ωραρίου εργασίας που εφαρμόζονται στο υπόλοιπο προσωπικό. Ως εκ τούτου, η Υπηρεσία μας εισηγείται την τροποποίηση των πιο πάνω Οδηγιών της ΑΗΚ και του ΔΜΣΚ, έτσι ώστε η εν λόγω κατηγορία προσωπικού να μην εξαιρείται από την υποχρέωση για καταγραφή του χρόνου προσέλευσης/αποχώρησης και να είναι εφικτή η παρακολούθηση της τήρησης του καθορισμένου ωραρίου.
Ο Διευθυντής του ΔΣΜΚ μάς πληροφόρησε ότι, σύμφωνα με το άρθρο 60 των περί Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρισμού Νόμων του 2003 – 2017, το προσωπικό του ΔΣΜΚ προέρχεται από το προσωπικό της Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου και, στις διαδικασίες διορισμού, όρους εργοδότησης, προαγωγής, ωφελημάτων, αφυπηρετήσεις, πειθαρχικό κώδικα, υπάγεται στις διαδικασίες, κανονισμούς και σχέδια υπηρεσίας που διέπουν το προσωπικό της ΑΗΚ. Ως εκ τούτου, όπως περαιτέρω σημείωσε, τα θέματα ωραρίου του προσωπικού της ΑΗΚ που είναι τοποθετημένο στον ΔΣΜΚ, αφορούν την ίδια την ΑΗΚ, την οποία θα ενημερώσει αναφορικά με την εισήγηση της Υπηρεσίας μας.

Λειτουργία Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας.
Με βάση την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2003/54/ΕΚ τα κράτη μέλη όφειλαν να προβούν σε άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας το αργότερο από 1.7.2004 για όλους τους μη οικιακούς καταναλωτές και από 1.7.2007 για όλους τους καταναλωτές. Ως αποτέλεσμα, με σχετικό διάταγμα (ΚΔΠ 340/2004) του τότε Υπουργού Εμπορίου Βιομηχανίας και Τουρισμού, η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας που αφορούσε σε βιομηχανικούς καταναλωτές άνοιξε στον ανταγωνισμό από 1.5.2004. Ωστόσο, μετά από αίτηση της Κυπριακής Δημοκρατίας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε το άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας για τους μη οικιακούς καταναλωτές από 1.1.2009 και για όλους τους καταναλωτές από 1.1.2014 και εκδόθηκαν τα σχετικά διατάγματα (ΚΔΠ 490/2008 και ΚΔΠ 482/2013).
Σύμφωνα με το άρθρο 62(ζ) των περί Ρύθμισης της αγοράς Ηλεκτρισμού Νόμων του 2003-2017, ο ΔΣΜΚ είναι αρμόδιος για τη λειτουργία και διαχείριση της εμπορίας του ηλεκτρισμού, σύμφωνα με τους Κανόνες Αγοράς Ηλεκτρισμού, οι οποίοι τέθηκαν σε ισχύ στις 30.1.2009, μετά την έγκρισή τους από την ΡΑΕΚ και τον τότε Υπουργό Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού.

Σε συνεδρία στις 4.8.2014, στην οποία παρευρέθηκαν εκπρόσωποι της ΡΑΕΚ, του Υπουργείου ΕΕΒΤ και του ΔΣΜΚ, συζητήθηκε το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του έργου της Αγοράς Ηλεκτρισμού και τέθηκε ως καταληκτική ημερομηνία ο Απρίλιος 2016, η οποία στη συνέχεια μετατοπίστηκε στον Ιούνιο 2016, κατόπιν εισήγησης της ΡΑΕΚ προς το Υπουργείο ΕΕΒΤ. Σύμφωνα ωστόσο με επιστολή του τέως Διευθυντή ΔΣΜΚ προς τη ΡΑΕΚ στις 9.4.2015, λόγω των καθυστερήσεων που παρατηρούντο στις προϋποθέσεις που είχαν τεθεί για τον καθορισμό της πιο πάνω ημερομηνίας, επιβάλλετο η τροποποίηση του χρονοδιαγράμματος. Συγκεκριμένα, στην επιστολή του επισημαίνοντο καθυστερήσεις που αφορούσαν, μεταξύ άλλων, στα ακόλουθα:

• Στην ολοκλήρωση/έγκριση του Σχεδιασμού νέου Μοντέλου Αγοράς (εγκρίθηκε τελικά στις 15.5.2015),
• στην τροποποίηση των περί Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρισμού Νόμων του 2003-2012, έτσι ώστε ο ΔΣΜΚ να ανεξαρτητοποιηθεί από την ΑΗΚ και να μπορεί να προσλαμβάνει το δικό του προσωπικό (όπως αναφέρεται στην παράγραφο 4 πιο πάνω, σύμφωνα με το άρθρο 60 των εν λόγω Νόμων, το προσωπικό του ΔΣΜΚ προέρχεται από το προσωπικό της ΑΗΚ),
• στην έκδοση των νέων Κανόνων Αγοράς Ηλεκτρισμού (εγκρίθηκαν τελικά από τη ΡΑΕΚ στις 12.5.2017 με την απόφασή της αρ. 84/2017, στην οποία αναφέρεται ότι θα δημοσιευτούν και θα τεθούν σε ισχύ σε μεταγενέστερο στάδιο),
• στη στελέχωση του ΔΣΜΚ με το αναγκαίο προσωπικό,
• στην προκήρυξη διαγωνισμού για την προμήθεια και εγκατάσταση εξειδικευμένου λογισμικού, ως επακόλουθο των πιο πάνω καθυστερήσεων.

Στις 27.1.2017 η ΡΑΕΚ με την περί Εφαρμογής Δεσμευτικού Χρονοδιαγράμματος για την πλήρη εμπορική λειτουργία του νέου Μοντέλου Αγοράς Ηλεκτρισμού Ρυθμιστική Απόφασή της αρ. 01/2017, αποφάσισε όπως την 1.7.2017 ξεκινήσει η εφαρμογή του χρονοδιαγράμματος όπως η εισήγηση του ΔΣΜΚ και ολοκληρωθεί εντός 24 μηνών, δηλαδή την 1.7.2019. Με την ίδια Απόφασή της κάλεσε τον ΔΣΜΚ όπως, μέχρι τις 30.6.2017 στελεχωθεί με ανθρώπινο δυναμικό εφαρμόζοντας τις πρόνοιες του άρθρου 60(1)(γ) της σχετικής νομοθεσίας για κάλυψη των αναγκών του σε προσωπικό με αγορά υπηρεσιών, μέχρις ότου το Διοικητικό Συμβούλιο της ΑΗΚ τοποθετήσει κατάλληλο μόνιμο προσωπικό και, όπως μέχρι την 1.7.2017 εκδώσει τον διαγωνισμό για την προμήθεια λογισμικού και Υλισμικού της Αγοράς.

Σύμφωνα επίσης, με τη Ρυθμιστική Απόφασή της αρ. 02/2017 και ημερ. επίσης, 27.1.2017 αποφάσισε να καλέσει τον Ιδιοκτήτη Συστήματος Μεταφοράς (ΙΣΜ) όπως σε συνεννόηση με τον ΔΣΜΚ παραχωρήσει μέχρι τις 30.4.2017 τους αναγκαίους πόρους σε προσωπικό προς τον ΔΣΜΚ, έτσι ώστε ο ΔΣΜΚ καταστεί ικανός στην άσκηση των αρμοδιοτήτων του και προχωρήσει άμεσα στις απαιτούμενες ενέργειες για υλοποίηση των εργασιών που χρειάζονται για την πλήρη εμπορική λειτουργία του Νέου Μοντέλου Αγοράς Ηλεκτρισμού, σύμφωνα με το πιο πάνω Δεσμευτικό Χρονοδιάγραμμα. Αποφάσισε επίσης, όπως εντός 20 ημερών από την ημερομηνία δημοσίευσης της εν λόγω Ρυθμιστικής Απόφασης, ο ΙΣΜ σε συνεργασία με τον ΔΣΜΚ ετοιμάσουν και καταθέσουν από κοινού στη ΡΑΕΚ έγγραφο, στο οποίο να καταγράφονται συγκεκριμένα στοιχεία που θα αφορούν στην παραχώρηση των αναγκαίων πόρων σε προσωπικό προς τον ΔΣΜΚ. Σύμφωνα με το εν λόγω έγγραφο, το οποίο υποβλήθηκε στις 17.2.2017 στη ΡΑΕΚ, ο ΔΣΜΚ ζήτησε όπως μέχρι τις 30.4.2017, ο ΙΣΜ παραχωρήσει σ' αυτόν από το υφιστάμενο προσωπικό του τουλάχιστον 6 άτομα, ενώ ο ΙΣΜ ανέφερε ότι, εφόσον και ο ίδιος αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα υποστελέχωσης, αδυνατεί να παραχωρήσει τα εν λόγω άτομα. Σε συνέχεια του εν λόγω εγγράφου, ο ΔΣΜΚ με επιστολή του ημερ. 13.4.2017 προς τη ΡΑΕΚ επισήμανε ότι η αδυναμία του ΙΣΜ να παραχωρήσει 6 άτομα από το υφιστάμενο προσωπικό του, δυνατόν να δημιουργήσει πρόβλημα στην εφαρμογή του Δεσμευτικού Χρονοδιαγράμματος για τη λειτουργία του Νέου Μοντέλου Αγοράς Ηλεκτρισμού.

Επίσης, σε επιστολή του ΔΣΜΚ προς τη ΡΑΕΚ ημερ. 28.4.2017, με θέμα την παρακολούθηση του Δεσμευτικού Χρονοδιαγράμματος, επισημάνθηκε ότι λόγω της αδυναμίας του ΙΣΜ να παραχωρήσει μέχρι τις 30.4.2017 τους απαιτούμενους από τον ΔΣΜΚ πόρους, σύμφωνα με τη Ρυθμιστική Απόφαση αρ. 02/2017 της ΡΑΕΚ, φαίνεται ότι θα υπάρξει καθυστέρηση στην ημερομηνία έκδοσης του διαγωνισμού για την προμήθεια του εξειδικευμένου λογισμικού. Η ΡΑΕΚ ωστόσο, με επιστολή της στις 10.5.2017 προς τον ΔΣΜΚ, ανέφερε ότι η άποψη που προβάλλει ο ΔΣΜΚ, σύμφωνα με την οποία υπάρχουν προβλήματα που δυνατόν να προκαλέσουν καθυστέρηση στην εφαρμογή του χρονοδιαγράμματος του έργου για την Αγορά Ηλεκτρισμού, δεν γίνεται αποδεκτή. Η εν λόγω θέση της ΡΑΕΚ επαναβεβαιώθηκε με την επιστολή της ημερ. 3.7.2017 προς τον ΔΣΜΚ, κατόπιν υποβολής από τον ΔΣΜΚ της 2ης έκθεσης προόδου για την εφαρμογή του χρονοδιαγράμματος της εφαρμογής του έργου για την αγορά ηλεκτρισμού, με επιστολή του ημερ. 7.6.2017, στην οποία σημειώνετο η καθυστέρηση 2,5 μηνών στην έκδοση του διαγωνισμού για την προμήθεια λογισμικού και υλισμικού αγοράς (MMS – Market Management System).

Στο μεταξύ, με τον περί της Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρισμού (Τροποποιητικό) Νόμο του 2017 (Ν.18(Ι)/2017) ημερ. 3.3.2017, δόθηκε η δυνατότητα στη ΡΑΕΚ όπως, με την έγκριση του Υπουργού Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού εκδώσει Ρυθμιστική Απόφαση για την εφαρμογή μεταβατικής ρύθμισης στην αγορά ηλεκτρισμού της Κύπρου πριν την πλήρη εφαρμογή του νέου μοντέλου αγοράς ηλεκτρισμού. Καθορίστηκε, επίσης, όπως η μεταβατική ρύθμιση παύσει να ισχύει από την ημερομηνία έναρξης της ισχύος των Κανόνων Αγοράς Ηλεκτρισμού. Ως εκ τούτου, στις 30.6.2017 η ΡΑΕΚ εξέδωσε τη Ρυθμιστική Απόφαση αρ. 04/2017 (Κ.Δ.Π. 223/2017), με την οποία αποφασίστηκε η εφαρμογή Μεταβατικής Ρύθμισης στην Αγορά Ηλεκτρισμού της Κύπρου με «Διμερή Συμβόλαια μεταξύ Παραγωγών και Προμηθευτών» πριν την πλήρη εφαρμογή του Νέου Μοντέλου Αγοράς Ηλεκτρισμού. Σύμφωνα με την εν λόγω Απόφαση, η μεταβατική ρύθμιση τέθηκε σε ισχύ από την 1.9.2017 και αφορά στη συμμετοχή των Παραγωγών και Προμηθευτών στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, με τη σύναψη διμερών συμβολαίων μεταξύ τους. Η ΡΑΕΚ εξέδωσε επίσης Κανονισμούς Μεταβατικής Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρισμού (Αρ. απόφασης 118/2017, ημερ. 26.7.2017), ρύθμιση που θα ισχύει μέχρι την πλήρη εφαρμογή του Νέου Μοντέλου Αγοράς Ηλεκτρισμού, το οποίο με βάση τη Ρυθμιστική Απόφαση αρ. 01/2017 (Κ.Δ.Π. 34/2017) έχει ως καταληκτική ημερομηνία εφαρμογής από τον ΔΣΜΚ την 1.7.2019. Σημειώνεται ότι, όπως μας πληροφόρησε ο Διευθυντής του ΔΣΜΚ, μέχρι την περίοδο του ελέγχου (Μάιος 2018) δεν συνάφθηκε οποιοδήποτε διμερές συμβόλαιο μεταξύ παραγωγού/προμηθευτή στα πλαίσια της Μεταβατικής Ρύθμισης.

Από τη μελέτη της σχετικής αλληλογραφίας, φαίνεται ότι, οι δύο σημαντικότεροι παράγοντες που επηρέαζαν (μέχρι το παρόν στάδιο) την εφαρμογή του έργου για την έναρξη λειτουργίας της ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρισμού ήταν η έλλειψη προσωπικού και η έκδοση διαγωνισμού για την προμήθεια λογισμικού και υλισμικού για τη λειτουργία της αγοράς ηλεκτρισμού. Όσον αφορά στο προσωπικό, κατά το 2018 προσλήφθηκαν από την ΑΗΚ 20 άτομα για τις ανάγκες του ΔΣΜΚ, κατόπιν σχετικής προκήρυξης στην Επίσημη Εφημερίδα της Κυπριακής Δημοκρατίας, ημερ. 13.4.2017. Επιπρόσθετα, ο ΔΣΜΚ προέβη την 1.3.2018 στην προκήρυξη ανοιχτού διαγωνισμού για αγορά υπηρεσιών Οικονομικού Φορέα για προμήθεια και ανάπτυξη Συστήματος Λειτουργίας Αγοράς Ηλεκτρισμού Κύπρου (Λογισμικό και Υλισμικό – Διαγωνισμός 1/2018), ο οποίος είναι ακόμη σε εξέλιξη, με τελευταία ημερομηνία υποβολής προσφορών στις 22.6.2018. Σημειώνεται ότι παρατηρήθηκε σημαντική καθυστέρηση πέντε μηνών περίπου σε σχέση με το χρονοδιάγραμμα, στην προκήρυξη του εν λόγω διαγωνισμού, η οποία οφείλεται στην καθυστέρηση ετοιμασίας των εγγράφων του διαγωνισμού, που έγινε σε συνεργασία με το Γενικό Λογιστήριο της Δημοκρατίας.

Η Υπηρεσία μας εκτιμά ότι, η ημερομηνία που καθορίστηκε για την έναρξη της λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρισμού, η οποία επί του παρόντος είναι ορισμένη την 1.7.2019 (το αργότερο), είναι υπό τα δεδομένα ανέφικτη. Κύριος λόγος για την κατάληξη σε αυτό το συμπέρασμα, είναι ο εν εξελίξει πιο πάνω διαγωνισμός, για την προμήθεια και ανάπτυξη Συστήματος Λειτουργίας Αγοράς Ηλεκτρισμού Κύπρου (Λογισμικό και Υλισμικό), για τον οποίο η υποβολή προσφορών, όπως αναφέρθηκε και πιο πάνω λήγει στις 22.6.2018, με διάρκεια υλοποίησης του έργου που κυμαίνεται – ανάλογα με το τι θα επιλέξει ο επιτυχών προσφοροδότης – μεταξύ 57 εβδομάδων (13 μήνες περίπου) και 78 εβδομάδων (18 μήνες). Συνεπώς, εκ των πραγμάτων, η υλοποίηση του έργου θα ολοκληρωθεί μετά την 1.7.2019. Επιπρόσθετα, οποιαδήποτε επιπλοκή στην κατακύρωση του διαγωνισμού (π.χ. προσφυγές στην Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών) που θα συνεπάγεται καθυστέρηση στην έναρξη υλοποίησης του ή οποιαδήποτε καθυστέρηση σε μεταγενέστερο στάδιο στη φάση της υλοποίησης του έργου λόγω της πολυπλοκότητάς του, τότε αναπόφευκτα θα δημιουργήσει επιπρόσθετη καθυστέρηση στην έναρξη λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρισμού.
Σημειώνεται επίσης ότι σε επιστολή του ΔΣΜΚ προς τη ΡΑΕΚ στις 22.5.2018, επισημαίνεται ότι ο στόχος της 1.7.2019 για έναρξη λειτουργίας της ανταγωνιστικής αγοράς, «κατά πάσα πιθανότητα δεν θα επιτευχθεί», λόγω πιθανών καθυστερήσεων που θα σημειωθούν, ως αποτέλεσμα ενδεχόμενης προσφυγής οικονομικού φορέα στην Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών για τον πιο πάνω διαγωνισμό 1/2018 ή λόγω ενδεχόμενης κατακύρωσης του διαγωνισμού σε οικονομικό φορέα, που θα έχει υποβάλει χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του έργου, μέχρι και τον μέγιστο χρόνο υλοποίησης των 18 μηνών. Όπως αναφέρεται στην επιστολή, καλύτερη ένδειξη για την πιθανή ημερομηνία έναρξης της ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρισμού θα υπάρξει με την κατακύρωση του διαγωνισμού και αφού παρέλθει η περίοδος για προσφυγή στην Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών, χωρίς να γίνει οποιαδήποτε προσφυγή.
Πέραν του διαγωνισμού, η Υπηρεσία μας επισημαίνει και ένα άλλο παρεμφερές και συναφές ζήτημα, με πιθανές προεκτάσεις στην έναρξη λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρισμού, το οποίο, σύμφωνα με το Έγγραφο Αρχών που εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο με την Απόφασή του με αρ. ΕΜ82.655 ημερ. 25.5.2017, αφορά στην ανεξαρτητοποίηση του ΔΣΜΚ από την καθετοποιημένη ΑΗΚ. Το ζήτημα της ανεξαρτητοποίησης του ΔΣΜΚ, πέρα από τα διοικητικά θέματα που επιφέρει σχετικά με τη δημιουργία τμημάτων και δομών, θεωρούμε ότι εγκυμονεί επίσης τον κίνδυνο αποψίλωσης του ΔΣΜΚ από προσωπικό, αφού το υφιστάμενο προσωπικό του ΔΣΜΚ προέρχεται από την ΑΗΚ (σύμφωνα με το άρθρο 60(1) του Ν.122(Ι)/2003) και κατά το στάδιο της ανεξαρτητοποίησης, σύμφωνα με το Έγγραφο Αρχών που προαναφέρθηκε, το προσωπικό θα κληθεί να αποφασίσει εάν θα παραμείνει στον ΔΣΜΚ ή εάν θα επιστρέψει στην ΑΗΚ. Ως εκ τούτου, πιθανή επιστροφή στην ΑΗΚ σημαντικού αριθμού υπαλλήλων, πιθανόν να δημιουργήσει κενά στη λειτουργία του ΔΣΜΚ με ενδεχόμενες επιπτώσεις και στην έναρξη της λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρισμού. Ενδεικτικό παράδειγμα αποτελούν και τα 20 άτομα που προσλήφθηκαν κατά το 2018, τα οποία στο παρόν στάδιο εργάζονται και εκπαιδεύονται στα θέματα του ΔΣΜΚ, με ανοικτό το ενδεχόμενο να επιστρέψουν στο εγγύς μέλλον στην ΑΗΚ και, ως εκ τούτου να απαιτηθεί η εκ νέου πρόσληψη και εκπαίδευση ατόμων από τον ΔΣΜΚ, κάτι το οποίο είναι κατά την άποψή μας εντελώς αντιπαραγωγικό. Επισημαίνεται ότι, σύμφωνα με μεταγενέστερη Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου με αρ. ΕΜ83.885 ημερ. 7.12.2017, επαναβεβαιώθηκε, μεταξύ άλλων, η πολιτική βούληση για ανεξαρτητοποίηση του ΔΣΜΚ και υπό τις δύο ιδιότητές του, δηλαδή ως Διαχειριστή του Συστήματος Μεταφοράς και ως Λειτουργού της Αγοράς Ηλεκτρισμού, από την καθετοποιημένη ΑΗΚ. Επίσης, αποφασίστηκε η τροποποίηση του Εγγράφου Αρχών, ώστε να διασφαλίζεται η πλήρης προστασία των δικαιωμάτων του προσωπικού και των περιουσιακών στοιχείων της ΑΗΚ και, η εφαρμογή της ανεξαρτητοποίησης του ΔΣΜΚ από την 1.7.2019 (δηλαδή με την έναρξη λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρισμού).
Ως εκ τούτου, όπως έχει διαμορφωθεί η κατάσταση, η Υπηρεσία μας έχει την άποψη, ότι το θέμα της ανεξαρτητοποίησης του ΔΣΜΚ θα έπρεπε να είχε τροχοδρομηθεί και ολοκληρωθεί πολύ ενωρίτερα, με τη συμβολή όλων των αρμόδιων φορέων, έτσι ώστε να αποφευχθούν κατά το δυνατόν αυτά τα στοιχειώδη, αλλά ουσιώδους σημασίας, λειτουργικά θέματα.
Ο Διευθυντής του ΔΣΜΚ στην απάντησή του τον Ιούνιο 2018, συμφώνησε με τα πιο πάνω, σημείωσε ωστόσο ότι ο ΔΣΜΚ έχει προβεί σε όλες τις αναγκαίες ενέργειες και είναι σε θέση να λειτουργήσει την Αγορά Ηλεκτρισμού με τη Μεταβατική Ρύθμιση που αποφάσισε η ΡΑΕΚ και εξαρτάται από υποψήφιους παραγωγούς και προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας να ενδιαφερθούν για συμμετοχή σε αυτήν.

Αγορά νομικών υπηρεσιών.
Η αρχική συμφωνία του ΔΣΜΚ για παροχή νομικών συμβουλών είχε συνομολογηθεί στις 26.1.2005 για ένα έτος και δικαίωμα ανανέωσης για ακόμα ένα έτος, με συγκεκριμένο δικηγορικό γραφείο, κατόπιν προκήρυξης διαγωνισμού έναντι συνολικής ετήσιας αμοιβής ύψους £9.400 (€16.061), η οποία περιλάμβανε ετήσια χρέωση ύψους £2.400 (€4.101) πλέον £7.000 (€11.960) για την παροχή 200 ωρών νομικών υπηρεσιών, με ωριαία χρέωση £35/ώρα (€60/ώρα). Τυχόν επιπλέον ώρες θα πληρώνονταν με την ίδια ωριαία χρέωση. Μέχρι το 2009 το συμβόλαιο ανανεωνόταν με τους ίδιους όρους, ενώ, από το 2010 μέχρι τις 18.12.2016, ανανεώνετο με μειωμένη κατά 10% αμοιβή.

Στις 13.2.2017 εγκρίθηκε από τον Διευθυντή ΔΣΜΚ η ανανέωση της σύμβασης με το ίδιο δικηγορικό γραφείο και με τους ίδιους όρους, αναδρομικά από τις 19.12.2016, για ένα ακόμα έτος και δικαίωμα ανανέωσης για άλλο ένα, κατόπιν σημειώματος του Διευθυντή Λειτουργίας και Προσωπικού του ΔΣΜΚ, στο οποίο επισημαίνετο το πολύ μικρό χρονικό διάστημα ανάληψης καθηκόντων από τη νέα Διεύθυνση του ΔΣΜΚ, καθώς επίσης η ύπαρξη σωρείας θεμάτων νομικής φύσης, τα οποία είχε χειριστεί ο νομικός σύμβουλος. Με σημείωμα ημερ. 13.3.2018 της Λειτουργού Νομικών Υπηρεσιών επισημαίνετο η λήξη του υφιστάμενου συμβολαίου στις 18.12.2017, χωρίς ωστόσο να γίνει οποιαδήποτε αναφορά στην πρόνοια για ανανέωση του συμβολαίου για ακόμη ένα έτος. Στο εν λόγω σημείωμα, γινόταν εισήγηση όπως, λόγω των κρίσιμων διεργασιών που υφίστανται στον ΔΜΣΚ για την ανεξαρτητοποίησή του και την επικείμενη έναρξη λειτουργίας της αγοράς του ηλεκτρισμού, συναφθεί νέο συμβόλαιο με τους ίδιους όρους και το ίδιο δικηγορικό γραφείο, για δύο έτη με δικαίωμα ανανέωσης για ακόμη ένα έτος, εισήγηση που εγκρίθηκε από τον Διευθυντή ΔΜΣΚ. Ως εκ τούτου, στις 22.3.2018 συνάφθηκε νέο συμβόλαιο με τους ίδιους όρους για περίοδο 2 ετών (19.12.2017-18.12.2019) και με δικαίωμα ανανέωσης για ακόμη ένα έτος.

Με βάση τα πιο πάνω, το συγκεκριμένο δικηγορικό γραφείο παρέχει νομικές συμβουλές στον ΔΣΜΚ για 13 συνεχόμενα χρόνια.

Ουσιαστικά, με τη σύναψη νέου συμβολαίου με τον ίδιο νομικό σύμβουλο, δεν εφαρμόστηκαν οι αρχές της διαφάνειας, της ίσης μεταχείρισης και της μη διάκρισης των οικονομικών φορέων καθώς επίσης και η αρχή της προστασίας του ανταγωνισμού. Αναφέρεται περαιτέρω ότι, η σύναψη του νέου συμβολαίου έγινε χωρίς να ληφθούν υπόψη οι παρατηρήσεις της Υπηρεσίας μας, οι οποίες παρατέθηκαν αναλυτικά στις επιστολές/Εκθέσεις της Υπηρεσίας μας, αναφορικά με τον έλεγχο των οικονομικών καταστάσεων του ΔΜΣΚ για τα έτη 2015 και 2016. Σημειώνεται ότι, στην απαντητική επιστολή του ημερ. 7.6.2017, ο Διευθυντής του ΔΣΜΚ είχε συμφωνήσει με τις συστάσεις της Υπηρεσίας μας, αναφέροντας μάλιστα ότι θα λαμβάνονταν σοβαρά υπόψη.

Συγκεκριμένα, η Υπηρεσία μας, στις πιο πάνω επιστολές της, επισήμανε ότι, στην Εγκύκλιο του Γενικού Λογιστηρίου αρ. ΓΛ/ΑΑΔΣ 74 που εκδόθηκε στις 27 Απριλίου 2016 διευκρινίζεται ότι, ακόμη και για συμβάσεις που δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των Ευρωπαϊκών Οδηγιών του τομέα δημοσίων συμβάσεων, ως οι συμβάσεις νομικών υπηρεσιών, ισχύουν και πρέπει να εφαρμόζονται οι αρχές της διαφάνειας, της ίσης μεταχείρισης και της μη διάκρισης των οικονομικών φορέων, στις οποίες μάλιστα τώρα προστίθεται και η αρχή της προστασίας του ανταγωνισμού, η οποία θα πρέπει επίσης να εξυπηρετείται και να διασφαλίζεται κατά το δυνατό ευρύτερα σε κάθε είδους δημόσια σύμβαση.

Όπως σχετικά αναφέραμε, κατά την άποψή μας, είναι λογικό για τον ΔΣΜΚ να διατηρεί τον ίδιο νομικό οίκο επί σειρά ετών για την παροχή νομικών συμβουλών, είτε υπό τη μορφή γνωματεύσεων είτε για την εκπροσώπησή του σε περιπτώσεις προσφυγών ενώπιον του ανωτάτου δικαστηρίου ή του διοικητικού δικαστηρίου. Ωστόσο, όπως αναφέραμε, κατά την άποψή μας, δεν υπάρχουν ιδιαίτεροι λόγοι που να δικαιολογούν τη διατήρηση για μεγάλο χρονικό διάστημα του ίδιου νομικού συμβούλου για την εκπροσώπηση του ΔΣΜΚ σε περιπτώσεις αστικών αγωγών ή διαιτησιών.

Σε κάθε περίπτωση η επιλογή του νομικού οίκου θα πρέπει να γίνεται στη βάση της πιο πάνω εγκυκλίου του Γενικού Λογιστηρίου.

Η Υπηρεσία μας στις πιο πάνω επιστολές της εισηγήθηκε όπως για την παροχή νομικών συμβουλών σε θέματα που σχετίζονται με την άσκηση δημόσιας εξουσίας (θέματα διοικητικού δικαίου), ο ΔΜΣΚ να συνάπτει μακροχρόνιες συμβάσεις (μέχρι πέντε έτη) με νομικούς οίκους ακολουθώντας κατά το δυνατό ανταγωνιστική διαδικασία. Σε αυτή, δεν καθίσταται υποχρεωτική η δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού, αλλά μπορεί να περιλαμβάνει την προεπιλογή, προς υποβολή προσφορών, ενός κατάλληλου αριθμού εν δυνάμει ενδιαφερόμενων και κατάλληλων συνεργατών, μεταξύ των οποίων θα μπορούσε να είναι, αν ο ΔΜΣΚ το κρίνει σκόπιμο, και ο υφιστάμενος συνεργάτης. Σε περίπτωση εν ισχύι συμβάσεων, θα μπορούσε, αυτές να συνεχιστούν για μικρή περίοδο (ενδεικτικά αναφέρεται ως μέγιστο το ένα έτος), ειδικά αν ο ΔΣΜΚ κρίνει τούτο αναγκαίο.

Σύσταση: Υιοθέτηση των συστάσεων της Υπηρεσίας μας, σύμφωνα με τα όσα έχουν προαναφερθεί και επεξηγηθεί αναλυτικότερα στις Εκθέσεις μας αναφορικά με τον έλεγχο των οικονομικών καταστάσεων του ΔΜΣΚ για τα έτη 2015 και 2016, αντίστοιχα.

Ο Διευθυντής του ΔΣΜΚ στην απάντησή του τον Ιούνιο 2018, μας ανέφερε ότι, με δεδομένη την κρίσιμη περίοδο που διανύει ο ΔΣΜΚ, έκρινε ότι τα συμφέροντα του ΔΣΜΚ διασφαλίζονται καλύτερα με τη συνέχιση της συνεργασίας με το προηγούμενο δικηγορικό γραφείο που έχει ευρεία γνώση και εμπειρία στα θέματα που αφορούν στον ΔΣΜΚ, τουλάχιστον για το κρίσιμο χρονικό διάστημα των ετών 2018-2019.

Η επικείμενη λειτουργία της Αγοράς Ηλεκτρισμού, όπως περαιτέρω σημείωσε, η οποία προβλέπεται να λειτουργήσει το 2019 και η ανεξαρτησία του ΔΣΜΚ από την ΑΗΚ, η οποία προωθείται κατόπιν σχετικής Απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου, καθώς και τα πολλά νομικά ζητήματα που προκύπτουν από αυτές τις δύο ενέργειες, απαιτούν συνεργασία με νομικό σύμβουλο, ο οποίος γνωρίζει σε βάθος τα θέματα του ΔΣΜΚ και να διαθέτει επαρκή εμπειρία σε αυτά. Σημείωσε επίσης ότι ο ΔΣΜΚ, σύμφωνα με τις πρόνοιες του περί Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρισμού Νόμου Ν.122(Ι)/2003, δεν διοικείται από Διοικητικό Συμβούλιο ή Επιτροπή, αλλά από ένα άτομο μόνο, τον Διευθυντή ΔΣΜΚ. Όλο το προσωπικό στον ΔΣΜΚ, όπως ανέφερε, είναι προσωπικό της ΑΗΚ τοποθετημένο για εργασία στον ΔΣΜΚ, σύμφωνα με τις πρόνοιες της ίδιας νομοθεσίας. Ο νέος Διευθυντής του ΔΣΜΚ ανέλαβε καθήκοντα κατόπιν διορισμού από το Υπουργικό Συμβούλιο στις 27 Ιουνίου 2016, οπότε για σκοπούς ομαλής μετάβασης και επαρκούς ενημέρωσής του για σωρεία σοβαρών θεμάτων νομικής υφής, επιβαλλόταν η συνέχιση της συνεργασίας με τον νομικό σύμβουλο, ο οποίος χειριζόταν τα θέματα του ΔΣΜΚ την προηγούμενη περίοδο.

Σημείωσε επίσης ότι η υφιστάμενη χρέωση του Δικηγορικού Γραφείου αποτελείται από ετήσια χρέωση €3.690 και ωριαία χρέωση €54 με το συνολικό κόστος για το 2017 να ανέρχεται στα €13.660. Τα ποσά αυτά θεωρούνται πολύ ανταγωνιστικά, όπως ανέφερε, και το χαμηλό κόστος δεν δικαιολογεί τα έξοδα για να ζητήσει ο ΔΣΜΚ προσφορά, καθώς την οποιαδήποτε μικρή εξοικονόμηση, πιθανόν να την πλήρωνε στο πολλαπλάσιο, εξαιτίας των λόγων που αναφέρθηκαν πιο πάνω.
Ο Διευθυντής του ΔΣΜΚ μάς ανέφερε επίσης ότι θα λάβει σοβαρά υπόψη τις εισηγήσεις της Υπηρεσίας μας στις περιπτώσεις που χρειαστούν υπηρεσίες δικηγόρου για αστικές αγωγές ή διαιτησίες.

Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων (ΓΚΠΔ).
(α) Γενικά. Ο νέος ευρωπαϊκός Κανονισμός (ΕΕ) 2016/679 για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών δημοσιεύτηκε στις 27.4.2016 στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τέθηκε σε υποχρεωτική εφαρμογή από τις 25.5.2018, καταργώντας την Οδηγία 95/46/ΕΚ (Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων). Ο νέος Κανονισμός, σύμφωνα με το άρθρο 2, εφαρμόζεται εν όλω ή εν μέρει στην αυτοματοποιημένη επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, καθώς και στη μη αυτοματοποιημένη επεξεργασία τέτοιων δεδομένων, τα οποία περιλαμβάνονται ή πρόκειται να περιληφθούν σε σύστημα αρχειοθέτησης. Ο Κανονισμός αυτός αυξάνει σημαντικά τις υποχρεώσεις των οργανισμών αναφορικά με τη διαχείριση προσωπικών δεδομένων και σύμφωνα με το άρθρο 83 του Κανονισμού, κάθε Εποπτική Αρχή μεριμνά ώστε η επιβολή διοικητικών προστίμων έναντι παραβάσεων, να είναι για κάθε μεμονωμένη περίπτωση αποτελεσματική, αναλογική και αποτρεπτική. Συναφώς αναφέρουμε ότι, σε περιπτώσεις παραβάσεων προβλέπονται πολύ υψηλά διοικητικά πρόστιμα.
(β) Υπεύθυνος Προστασίας Δεδομένων (ΥΠΔ). Όπως τονίζεται στις κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τους ΥΠΔ, όπως τελικά αναθεωρήθηκαν και εκδόθηκαν στις 5.4.2017 από την Ομάδα Προστασίας των Προσώπων Έναντι της Επεξεργασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα που συστάθηκε δυνάμει του άρθρου 29 της πιο πάνω Οδηγίας, οι ΥΠΔ δεν φέρουν προσωπική ευθύνη για περίπτωση μη συμμόρφωσης με τον ΓΚΠΔ. Είναι ευθύνη του υπεύθυνου επεξεργασίας ή του εκτελούντος την επεξεργασία να διασφαλίζει και να μπορεί να αποδεικνύει ότι η επεξεργασία διενεργείται σύμφωνα με τις διατάξεις του υπό αναφορά Κανονισμού.
Ο ΥΠΔ, μεταξύ άλλων, έχει καθήκον όπως παρακολουθεί τη συμμόρφωση εντός του ΔΣΜΚ με τον Κανονισμό, ενημερώνει και συμβουλεύει τον υπεύθυνο επεξεργασίας και τους υπαλλήλους για τις υποχρεώσεις τους, παρέχει συμβουλές, εφόσον του ζητηθεί και λαμβάνει δεόντως υπόψη τον κίνδυνο που συνδέεται με τις πράξεις επεξεργασίας, συνεκτιμώντας τη φύση, το πεδίο εφαρμογής, το πλαίσιο και τους σκοπούς της επεξεργασίας. Επίσης, σύμφωνα με το άρθρο 38(6) του Κανονισμού, ο ΥΠΔ μπορεί να επιτελεί και άλλα καθήκοντα και υποχρεώσεις και ο υπεύθυνος επεξεργασίας ή ο εκτελών την επεξεργασία διασφαλίζουν ότι τα εν λόγω καθήκοντα και υποχρεώσεις δεν συνεπάγονται σύγκρουση συμφερόντων. Σημειώνεται ότι, ο υπεύθυνος επεξεργασίας καθορίζει τον σκοπό και τον τρόπο επεξεργασίας και ο εκτελών την επεξεργασία επεξεργάζεται δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα για λογαριασμό του υπεύθυνου της επεξεργασίας.
Σύσταση. Ο ΔΣΜΚ θα πρέπει να διασφαλίσει την πλήρη συμμόρφωσή του με τις διατάξεις του νέου Κανονισμού, λαμβάνοντας υπόψη αφενός τον όγκο προσωπικών δεδομένων που αυτός επεξεργάζεται και αφετέρου το ότι, στον Κανονισμό τα επίπεδα των κυρώσεων που προβλέπονται είναι αποτρεπτικά.

Επιπλέον, θα πρέπει να διασφαλιστεί η απουσία σύγκρουσης συμφερόντων, η οποία συνδέεται στενά με την απαίτηση της επιτέλεσης των καθηκόντων του ΥΠΔ με ανεξάρτητο τρόπο. Συναφώς αναφέρεται ότι, σύμφωνα με τις υπό αναφορά κατευθυντήριες γραμμές, αναλόγως δραστηριοτήτων, του μεγέθους και της δομής του οργανισμού, τα ακόλουθα μπορούν να αποτελέσουν καλές πρακτικές για τους υπεύθυνους επεξεργασίας ή τους εκτελούντες αυτή:
• Nα εντοπίζουν τις θέσεις που είναι ενδεχομένως ασύμβατες με τα καθήκοντα του ΥΠΔ,
• να καταρτίζουν εσωτερικό κανονισμό για τον συγκεκριμένο σκοπό, με γνώμονα την αποτροπή των συγκρούσεων συμφερόντων,
• να περιλαμβάνουν μια πιο γενική εξήγηση των συγκρούσεων συμφερόντων,
• να ανακοινώνουν ότι δεν υφίσταται σύγκρουση συμφερόντων για τον ΥΠΔ που έχουν ορίσει όσον αφορά στην άσκηση των καθηκόντων του υπό τη συγκεκριμένη ιδιότητα, ως έναν τρόπο ενίσχυσης της ευαισθητοποίησης γύρω από τη συγκεκριμένη απαίτηση,
• να συμπεριλαμβάνουν στον εσωτερικό κανονισμό του οργανισμού εγγυήσεις και να διασφαλίζουν ότι η ανακοίνωση για την πλήρωση της θέσης του ΥΠΔ είναι επαρκώς ακριβής και λεπτομερής ώστε να αποτρέπονται συγκρούσεις συμφερόντων οι οποίες μπορούν να λάβουν διάφορες μορφές ανάλογα με το εάν ο προσληφθείς είναι εσωτερικός ή εξωτερικός.