Χωρίς πολιτική βούληση στον αθέμιτον ανταγωνισμό

Η λειτουργία των θεσμών που διέπουν τον ανταγωνισμό στην Κύπρο και οι δυνατότητες της Επιτροπής Προστασίας Ανταγωνισμού να ανταποκριθεί στις καταστάσεις ολιγοπωλίων που έχουν δημιουργηθεί στην Κύπρο μετά από τη συζήτηση της οποίας έτυχαν στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Θεσμών συζητήθηκαν την Παρασκευή και από την Ολομέλεια της Βουλής στο πλαίσιο του Κεφαλαίου Δ΄.

Ο Πρόεδρος της Επιτροπής

Θεσμών Ζαχαρίας Ζαχαρίου ανέγνωσε την 25σέλιδη έκθεση της Επιτροπής, η οποία περιέχει διαπιστώσεις, συμπεράσματα και επισημάνσεις, μεταξύ των οποίων και τη διαπίστωση ότι διαχρονικά δεν υπήρξε η αναγκαία πολιτική βούληση για τη ριζική αντιμετώπιση των προβλημάτων αθέμιτου ανταγωνισμού στην Κύπρο. Απηύθυνε δε έκκληση προς την εκτελεστική εξουσία να ενισχύσει το συντομότερο δυνατό όλους τους θεσμούς που ασχολούνται με θέματα ανταγωνισμού

Η Επιτροπή ομόφωνα διαπίστωσε ότι η μη νόμιμη σύνθεση και συγκρότηση της ΕΠΑ με τους διαχρονικά προβληματικούς διορισμούς μελών τους από την εκτελεστική εξουσία αποτέλεσε σοβαρό κώλυμα στην απρόσκοπτη λειτουργία της, που είχε ως αποτέλεσμα μεγάλες καθυστερήσεις όσον αφορά την εξέταση και έκδοση αποφάσεών της.

Επιπρόσθετα, η μη νόμιμη σύνθεση και συγκρότηση της ΕΠΑ είχε ως αποτέλεσμα τη διενέργεια μεγάλου αριθμού ανακλήσεων των αποφάσεών της που είχαν εκδοθεί και την επανεξέταση εξ υπαρχής σωρείας υποθέσεων στη βάση του νομικού και πραγματικού καθεστώτος που ίσχυε τότε, συνεχίζει η έκθεση, προσθέτοντας ότι λόγω της μη νόμιμης σύνθεσης και συγκρότησής της, διαχρονικά έχει παρατηρηθεί ότι υπάρχει μια δυστοκία και δυσλειτουργία στην όλη διεκπεραίωση του έργου της, κυρίως λόγω του νομικού πλαισίου δράσης της.

Η Επιτροπή διαπίστωσε ότι απαιτείται η απλοποίηση των διαδικασιών έρευνας και εκδίκασης των υποθέσεων, χωρίς όμως να παραβιάζεται το δικαίωμα ακρόασης και φυσικής δικαιοσύνης οποιουδήποτε ενδιαφερόμενου ή καταγγελλόμενου προσώπου.

Περαιτέρω, συμπεραίνει ότι η ΕΠΑ, παρ’ όλο που λειτουργεί εδώ και πολλά χρόνια, λόγω των προβλημάτων υποστελέχωσης που αντιμετωπίζει, αδυνατεί να αντιμετωπίσει στο βαθμό που θα έπρεπε τις καταστάσεις ολιγοπωλίων και μονοπωλίων που παρατηρούνται στην Κύπρο και διατυπώνει τη θέση ότι πρέπει να απαλλαγεί από καθήκοντα τα οποία αφορούν γνωματεύσεις ή γνώμες επί θεμάτων ανταγωνισμού ή συγκεντρώσεων επιχειρήσεων, τα οποία είναι πέραν του πλαισίου των αρμοδιοτήτων της και απαιτούν χρόνο και διάθεση εργασίας από το προσωπικό της.

Η Επιτροπή Θεσμών διαπίστωσε επίσης ότι η μη επαρκής αριθμητικά στελέχωση σε ανθρώπινο και σε εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό δυσχεραίνει σε μεγάλο βαθμό το έργο της ΕΠΑ, ειδικότερα ως προς τη συλλογή των απαραίτητων στοιχείων που θα υποβοηθούσαν στην έρευνα των υποθέσεων που εκάστοτε εξετάζει και διατύπωσε τη θέση ότι η Κυβέρνηση οφείλει να στηρίζει την ΕΠΑ για σκοπούς διασφάλισης της εύρυθμης λειτουργίας της και διεκπεραίωσης του έργου της, ενισχύοντάς την με το αναγκαίο εξειδικευμένο και προσοντούχο προσωπικό.

Εκφράζει επίσης τη θέση ότι η ΕΠΑ πρέπει να ενισχυθεί με παροχή των αναγκαίων κονδυλίων για την αγορά υπηρεσιών, εκεί και όπου κρίνεται αναγκαίο.

Η Επιτροπή Θεσμών διαπίστωσε επίσης ότι οι προβλεπόμενες με βάση την υφιστάμενη νομοθεσία διαδικασίες είναι χρονοβόρες και παρατηρούνται μεγάλες καθυστερήσεις, όσον αφορά την έκδοση αποφάσεων.

Επιπλέον, όλες σχεδόν οι εταιρείες και επιχειρήσεις εναντίον των οποίων εκδόθηκαν αποφάσεις ασκούν προσφυγή εναντίον των αποφάσεων της ΕΠΑ, με αποτέλεσμα να μην καταβάλλονται τα επιβληθέντα από την ΕΠΑ πρόστιμα. Πέραν τούτου, διαπιστώνεται αδυναμία όσον αφορά την είσπραξη των προστίμων αυτών, αφού η ΕΠΑ δε διαθέτει τον κατάλληλο μηχανισμό για την είσπραξή τους, αναφέρει η Επιτροπή και προσθέτει ότι επιβάλλεται να εξεταστεί η δυνατότητα τροποποίησης και βελτίωσης του νομικού πλαισίου που διέπει τη λειτουργία της ΕΠΑ, στη βάση και των πιο πάνω επισημάνσεων, ώστε να διευκολυνθεί στη διεκπεραίωση του έργου της και να εκδίδονται σε πιο σύντομο χρονικό διάστημα οι αποφάσεις της, εάν αυτό είναι εφικτό.

Επίσης, να εξεταστεί η δυνατότητα σύστασης, με βάση τα πιο πάνω, ειδικού μηχανισμού είσπραξης προστίμων με την προώθηση σχετικής ρύθμισης.

Η Επιτροπή αναφέρει ακόμα ότι θα πρέπει η ΕΠΑ, είτε μέσω της ιστοσελίδας της, είτε μέσω ενημερωτικών εντύπων, να παρέχει πιο προσιτή και εύκολη πληροφόρηση στο κοινό, σε απλή και κατανοητή γλώσσα, είτε πρόκειται για επιχειρηματίες είτε πρόκειται για απλούς πολίτες.

Η Επιτροπή Θεσμών προέβη επίσης σε διαπιστώσεις, επισημάνσεις, εισηγήσεις σε σχέση με τον Έφορο Ελέγχου Κρατικών Ενισχύσεων και άλλους θεσμούς.

Διαπίστωσε ανάγκη στήριξης του έργου του Εφόρου Ελέγχου Κρατικών Ενισχύσεων, ο οποίος διαδραματίζει κομβικό ρόλο σε σχέση με τα θέματα προστασίας του ανταγωνισμού και ότι επειδή στο Γραφείο του Εφόρου υπηρετούν σήμερα τέσσερις λειτουργοί, από τους οποίους οι τρεις είναι αποσπασμένοι από άλλες υπηρεσίες, πρέπει να ενισχυθεί με το αναγκαίο προσωπικό και να δημιουργηθεί η κατάλληλη δομή με την προώθηση σχετικής ρύθμισης.

Η Επιτροπή κρίνει επίσης σκόπιμο όπως ο Έφορος στα πλαίσια της ετοιμασίας από τη Βουλή προτάσεων νόμου, ο σκοπός των οποίων εμπίπτει στο πεδίο των αρμοδιοτήτων του, ενημερώνεται έγκαιρα και εκ των προτέρων και επιπρόσθετα καλείται στις συνεδριάσεις των αρμόδιων κοινοβουλευτικών επιτροπών, για να καταθέτει τις απόψεις του. Την ίδια θέση διατυπώνει και σε ό,τι αφορά την ετοιμασία νομοσχεδίων.

Οι διαπιστώσεις και θέσεις της Επιτροπής για την Υπηρεσία Προστασίας Καταναλωτή του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού, είπε πως η Υπηρεσία πρέπει να κάνει πιο αισθητή την παρουσία της και να ενδυναμώσει τις παρεμβάσεις της όσον αφορά την προστασία των δικαιωμάτων του καταναλωτή.

Σε ό,τι αφορά το Συμβούλιο Ασφάλειας Τροφίμων, η Επιτροπή διαπιστώνει ότι πρέπει να ενισχυθεί, ώστε να λειτουργεί στη βάση ευρωπαϊκών προτύπων και να είναι ανεξάρτητο.

Η Επιτροπή, αφού εισηγείται καλύτερη ενημέρωση καταναλωτών και εμπορευομένων, εισηγείται μεταξύ των βελτιωτικών μέτρων να εξεταστεί από την εκτελεστική εξουσία και η πιθανότητα διορισμού ανεξάρτητου επιτρόπου καταναλωτή.

Διαπιστώνει ακόμα ότι οι αδυναμίες που εντοπίζονται στο όλο σύστημα λειτουργίας των θεσμών, που διέπουν τον ανταγωνισμό, έχουν ως αποτέλεσμα να πλήττονται τα συμφέροντα του απλού πολίτη και καταναλωτή, αφού λόγω της μετακύλισης του κόστους, στο τέλος είναι αυτός που καλείται να πληρώσει τις αυξήσεις σε βασικά αγαθά, όπως το ψωμί, το γάλα και τα καύσιμα.

Η Επιτροπή κάνει επίσης έκκληση προς την εκτελεστική εξουσία να ενισχύσει το συντομότερο δυνατό όλους τους θεσμούς που ασχολούνται με θέματα ανταγωνισμού, διότι η αδυναμία και αναποτελεσματικότητα ως προς την εκτέλεση του έργου τους επηρεάζει αρνητικά την οικονομία, ευνοεί τη δημιουργία μονοπωλίων και ολιγοπωλίων και μειώνει το επιθυμητό επίπεδο ζωής των πολιτών και δηλώνει έτοιμη να παρέμβει εκεί και όπου είναι εφικτό, καταβάλλοντας προσπάθεια με όλα τα μέσα που διαθέτει, είτε μέσω της νομοθετικής οδού, είτε μέσω εκθέσεων και επιστολών της προς την εκτελεστική εξουσία, για τη λήψη μέτρων για υλοποίηση των πιο πάνω εισηγήσεών της.

Τέλος, δηλώνει ότι το όλο θέμα θα παραμείνει ανοικτό στις εκκρεμότητές της για παρακολούθηση, ώστε να τυγχάνει επανεξέτασης, όταν κρίνεται σκόπιμο, για να ενημερώνεται για τις εξελίξεις και να εισηγείται μέτρα για την αντιμετώπιση προβλημάτων που κατά καιρούς παρουσιάζονται.

Πηγή: ΚΥΠΕ