Αξιοπρεπής διαβίωση για Ατομα με Νοητική Αναπηρία

Σύμφωνα με τον περί Νοητικά Καθυστερημένων Ατόμων Νόμο, καθορίζεται, ως βασικό δικαίωμα σε νοητικά καθυστερημένα άτομα, η αξιοπρεπής διαβίωση και κοινωνική ασφάλιση ανάλογα προσαρμοσμένη στις ανάγκες και ικανότητες τους.

Η ευθύνη για τη νομική κατοχύρωση και πλήρη ασφάλιση των δικαιωμάτων αυτών βαρύνει την πολιτεία. Αποτελεί ευθύνη της πολιτείας η παροχή στο καθυστερημένο άτομο των αναγκαίων μέσων φροντίδας και περίθαλψης για διασφάλιση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, υγιούς διαβίωσης και ανάπτυξης στο βαθμό που οι δυνατότητες του το επιτρέπουν.

Πρακτικά, η εφαρμογή

του νόμου εκ μέρους των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας (YEK), περιορίζεται στο “τρία γεύματα την ημέρα και ένα κρεβάτι για να κοιμηθεί το βράδυ”.

Η δε τοποθέτηση του ατόμου με νοητική αναπηρία σε ψώρους διαβίωσης γίνεται χωρίς να ληφθούν υπόψη οι δικές του επιθυμίες. Πρόσφατα, σε ανοικτή συζήτηση, άτομα με νοητική αναπηρία στα είκοσι τους, παραπονέθηκαν δημοσίως ότι οι επιλογές τους είναι μεταξύ ενός ιδρύματος, όπου δεν είναι και η πρώτη τους επιλογή και που όπου δεν είναι ευχαριστημένα, και το γηροκομείο. Αυτή είναι η πολιτική των ΥΚΕ, οι οποίες απουσίαζαν από την πιο πάνω συζήτηση.

Φυσικά δεν φταίει η Διευθύντρια ΥΚΕ, η οποία φυσικά αν ήθελε, μπορούσε. Φταίει η Υπουργός Εργασίας. Και δεν έχει την ευθύνη μόνο η υφιστάμενη υπουργός αλλά και η προηγούμενη.

Οι γονείς ατόμων με νοητική αναπηρία άνω των 21 δεν έχουν καμία επιλογή μετά το σχολείο και είναι αρκετά θυμωμένοι με την κατάσταση. Έχουν ήδη γίνει τουλάχιστον 2 συζητήσεις στην επιτροπή εργασίας της Βουλής σχετικά με τις υπηρεσίες που διαθέτει το κράτος σε άτομα με νοητική στέρηση άνω των 21 ετών. Αποτέλεσμα μηδέν.

Οι ΥΚΕ βασίζονται στις εθελοντικές οργανώσεις, τις οποίες χρηματοδοτούν για τα προγράμματα στήριξης που τρέχουν. Η χρηματοδότηση στην καλύτερη περίπτωση καλύπτει το 40% των δαπανών τους και πάντοτε φτάνει καθυστερημένη. Αυτή η πολιτική οδήγησε στην κρατικοποίηση των δυο μεγαλύτερων εθελοντικών οργανώσεων στην Κύπρο που ασχολούνται με άτομα με νοητική αναπηρία και σειρά πήρε και η τρίτη μεγαλύτερη. Η πολιτική των ΥΚΕ έχει αποτύχει. Το Υπουργείο Εργασίας έχει αποτύχει. Το κόστος αυτή της αποτυχίας το πληρώνουν οι γονείς, οι οικογένειες και τα άτομα με νοητική αναπηρία.

Η πεποίθηση των γονιών ατόμων με νοητική αναπηρία αλλά και των ιδίων των ατόμων είναι ότι αν και οι ζωές τους δεν θεωρούνται “κανονικές” και μπορεί κάποτε να είναι αρκετά σκληρές, εντούτοις δεν σημαίνει ότι οι ζωές τους δεν αξίζουν ή δεν μπορούν να είναι ποιοτικές.

Παρακολουθώντας τα θέματα ατόμων με νοητική αναπηρία τα τελευταία δέκα χρόνια, και το αποτέλεσμα των πολιτικών των ΥΚΕ είμαι πεπεισμένος ότι οι ΥΚΕ θεωρούν ότι οι ζωές τους δεν μπορούν να καλυτερεύσουν οπότε γιατί το κράτος να ξοδεύει στο να καλυτερεύσει την ζωή τους, κάτι σαν λεφτά πεταμένα. Ελπίζω να έχω λάθος.

Οι πρακτικές των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας δεν ταιριάζουν με τις αξίες της κοινωνίας μας. Οι γονείς είναι θυμωμένοι και απογοητευμένοι. Οι ευθύνες είναι ατομικές και ανήκουν στην Υπουργό Εργασίας. Ο διάλογος για το επίπεδο της αξιοπρεπούς διαβίωσης και ποιος το καθορίζει πρέπει να αρχίσει και να τελειώσει σύντομα.

O Παναγιώτης Σαββίδης είναι Πρόεδρος Συνδέσμου Γονέων Ειδικού Σχολείου Λευκωσίας

Tα σχόλια αντιπροσωπεύουν την προσωπική γνώμη των συγγραφέων τους και όχι αυτή του Sigmalive.com