Αποκομίζοντας τα οφέλη του υγιούς εδάφους για τα τρόφιμα, τη φύση και το κλίμα

Η γεωργία δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς υγιή εδάφη, αλλά σχεδόν ένα δισεκατομμύριο τόνοι εδάφους παθαίνουν διάβρωση κάθε χρόνο στην Ευρώπη.

Το έδαφος είναι το θεμέλιο της ζωής μας. Οι υπηρεσίες εδάφους είναι απαραίτητες για την παροχή τροφίμων μέσω της γεωργίας, της ενέργειας και των πρώτων υλών, της δέσμευσης άνθρακα, του καθαρισμού του νερού, της ρύθμισης των θρεπτικών συστατικών, της διατήρησης της βιοποικιλότητας, του ελέγχου των παρασίτων και όχι μόνο.

 Το CORDIS Results Pack υπογραμμίζει έργα που αφορούν τον τομέα

της εδαφικής έρευνας που έχουν πρόσφατα ολοκληρωθεί ή πρόκειται να ολοκληρωθούν σύντομα και επίσης εισάγει δύο νεότερα έργα που υπόσχονται να προσφέρουν αξιόλογες συνεισφορές τα επόμενα χρόνια.

Η ζωή στη*ν Γη εξαρτάται από ένα υγιές έδαφος. Το 95% της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων βασίζεται στο έδαφος. Το έδαφος φιλοξενεί το ¼ όλων των χερσαίων ειδών και παίζει καθοριστικό ρόλο στην ανακύκλωση θρεπτικών ουσιών, καθώς και στην αποθήκευση άνθρακα και φιλτραρίσματος νερού, το οποίο συμβάλλει στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, αλλά και στην αποφυγή πλημμυρών και ξηρασιών.

Ωστόσο, ανεξάρτητα από τον θεμελιώδη ρόλο του εδάφους στην λειτουργία των οικοσυστημάτων του πλανήτη μας, τα εδάφη στην Ευρώπη (και παγκοσμίως) υποβαθμίζονται, έχοντας εκτεταμένες συνέπειες στην ασφάλεια των τροφίμων, την ακεραιότητα των οικοσυστημάτων και τις υπηρεσίες που παρέχουν στην ανθρωπότητα. Απαιτείται επείγουσα δράση, ειδικά επειδή χρειάζεται πολύς χρόνος για την (εκ νέου) δημιουργία εδάφους και την αποκατάσταση της υγείας του εδάφους.

Πολιτική της ΕΕ στον τομέα του εδάφους

Ορισμένες τρέχουσες και επερχόμενες πολιτικές πρωτοβουλίες της ΕΕ έχουν ως επίκεντρο την διατήρηση του εδάφους. Τα υγιή εδάφη είναι απαραίτητα για την επίτευξη των φιλόδοξων στόχων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και των στόχων που θέτουν οι στρατηγικές της, ιδίως της στρατηγικής Farm to Fork και της στρατηγικής της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα έως το 2030. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει επίσης δεσμευτεί να ενημερώσει τη θεματική στρατηγική της ΕΕ για το έδαφος το 2021 και τον καθορισμό ενός κοινού πλαισίου δράσης της ΕΕ για την διατήρηση, προστασία και αποκατάσταση του εδάφους.

Αξιοποίηση προσπαθειών για προστασία του εδάφους μέσω καινοτόμων ερευνών που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ

Η γνώση και τα εργαλεία που αναπτύχθηκαν μέσω της έρευνας και της καινοτομίας θα συμβάλουν στην διατήρηση υγιών εδαφών. Για παράδειγμα, πρόσφατη έρευνα έχει επισημάνει την λειτουργία των εδαφών ως καταβόθρες άνθρακα και αζώτου, υποστηρίζοντας έτσι το ρόλο της γεωργίας και της δασοκομίας στον περιορισμό των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, καθώς και στην καταπολέμηση της εξερήμωσης και της υποβάθμισης της γης.

Στο πλαίσιο του προγράμματος «Horizon 2020», αφιερώθηκαν αρκετά θέματα για την προώθηση των ερευνητικών προσπαθειών για την υγεία του εδάφους. Αυτές οι προσπάθειες θα συνεχιστούν στο πλαίσιο του νέου προγράμματος «Horizon Europe» της ΕΕ. Το Horizon Europe θα ενσωματώσει επίσης νέες «αποστολές της ΕΕ», που έχουν σχεδιαστεί για την επίλυση σημαντικών κοινωνικών προκλήσεων που αντιμετωπίζει ο κόσμος μας. Έχουν προταθεί πέντε συγκεκριμένες αποστολές, με μία να εστιάζεi στην υγεία του εδάφους και στα τρόφιμα: «Η φροντίδα για το έδαφος είναι φροντίδα για την ζωή». Εάν εγκριθεί επιτυχώς, αυτή η αποστολή θα εργαστεί για την ανάπτυξη πραγματικών και απτών λύσεων για την αποκατάσταση της υγείας και των λειτουργιών του εδάφους, καθώς και για την ευαισθητοποίηση της γενικής κοινωνίας για την σημασία των εδαφών.