Αποχωρεί η Λήδα Κουρσουμπά-Συγκινημένη παρέδωσε την Έκθεση

Την τελευταία της Ετήσια Έκθεση υπέβαλε στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας η Επίτροπος Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού Λήδα Κουρσουμπά. Η κ. Κουρσουμπά ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι αποχωρεί συγκινημένη. Υπηρέτησε τον θεσμό για δυο θητείες και παραδίδει τα ηνία τον ερχόμενο Σεπτέμβριο.

Αυτούσια η ομιλία:

Σας υποβάλλω, καθηκόντως, την Ετήσια Έκθεση της Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού για το 2018. Φέτος είμαι ιδιαίτερα συγκινημένη γιατί πρόκειται για την τελευταία

έκθεση που υποβάλλω στον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, δεδομένου ότι η θητεία μου λήγει τον προσεχή Σεπτέμβριο έχοντας υπηρετήσει τον θεσμό για δύο θητείες, τη μέγιστη περίοδο που επιτρέπει ο Νόμος.

Αναλαμβάνοντας τα καθήκοντά μου το 2007, έθεσα ως όραμά μου να γίνει πραγματικότητα για κάθε παιδί που ζει στην Κύπρο, η ουσιαστική απόλαυση των δικαιωμάτων του. Είμαι πεπεισμένη ότι στη διάρκεια του πρώτου κύκλου λειτουργίας του θεσμού, έχουμε, ως κοινωνία και ως Πολιτεία, κάνει ουσιαστικά βήματα για την υλοποίηση του οράματος αυτού.

Το πλέον, ίσως, αποφασιστικό βήμα ήταν ο επαναπροσδιορισμός του όρου «παιδοκεντρικό», τόσο σε θεσμικό και νομοθετικό επίπεδο όσο και στο επίπεδο της κοινωνίας. Καταφέραμε να διασυνδέσουμε, άμεσα και αμετάκλητα τον όρο «παιδοκεντρικό» με τα δικαιώματα του παιδιού. Επιμέναμε και επιμένουμε ότι καμιά πολιτική, νομοθεσία, κανονισμός, διαδικασία, πρακτική ή συμπεριφορά δεν μπορεί να εννοηθεί ως παιδοκεντρική, αν και εφόσον δεν διασυνδέεται άμεσα και ρητά με τα δικαιώματα του παιδιού.

Στα χρόνια αυτά, εδραιώθηκε και η παρουσία του λόγου περί δικαιωμάτων του παιδιού στη δημόσια σφαίρα. Στις πλείστες των περιπτώσεων, πλέον, η συζήτηση που αφορά παιδιά, διεξάγεται στη βάση των δικαιωμάτων του παιδιού. Παράλληλα, η διασφάλιση του συμφέροντος του παιδιού, από μια θεωρητική έννοια, άρχισε, δειλά στην αρχή και πιο συστηματικά στη συνέχεια, να εφαρμόζεται σε πρακτικό επίπεδο.

Η καταξίωση του ίδιου του θεσμού του Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού, είναι ενδεικτική της προόδου που έχει επιτευχθεί. Ο ετήσια αυξανόμενος αριθμός ενηλίκων και παιδιών που επικοινωνούν με τον θεσμό για να υποβάλουν κάποιο παράπονο ή να ζητήσουν τη συνεργασία της Επιτρόπου, αντικατοπτρίζει την απήχηση του θεσμού στην κοινωνία και τη συνεχώς αυξανόμενη εκτίμηση και σεβασμό που οι πολίτες επιδεικνύουν προς αυτό.

Ανάλογου σεβασμού και εκτίμησης απολαμβάνει ο θεσμός, τόσο από την εκτελεστική όσο και από τη νομοθετική εξουσία. Παρά τον ελεγκτικό του ρόλο, ο θεσμός διατήρησε μια σταθερή επικοινωνία και συνεργασία, τόσο με τα Υπουργεία / Υπηρεσίες που χειρίζονται θέματα παιδιού, όσο και με τις αντίστοιχες Κοινοβουλευτικές Επιτροπές. Ως αποτέλεσμα, οι πλείστες των πολιτικών προτάσεων που αφορούν παιδιά, είτε αυτές λαμβάνουν τη μορφή νομοθετημάτων είτε πολιτικών και διοικητικών πρακτικών, εμβολιάζονται, άλλοτε σε μεγαλύτερο και άλλοτε σε μικρότερο βαθμό, με τις θέσεις της Επιτρόπου, σε μια εμφανή προσπάθεια να ενδυναμωθεί η προοπτική των δικαιωμάτων του παιδιού.

Αυτό που έχει γίνει εντός του 2018 αφορά τον εκσυγχρονισμό του οικογενειακού δικαίου, μια προσπάθεια η οποία αναμένεται να συνεχιστεί και, ελπίζω, να ολοκληρωθεί εντός του 2019. Εντός του 2018 ολοκληρώθηκε και η διαβούλευση για το νομοσχέδιο που αφορά την πλήρη αναμόρφωση και αναδιάρθρωση της δικαιοσύνης ανηλίκων και δημιουργεί ένα σύστημα ποινικής δικαιοσύνης φιλικής προς τα παιδιά, που βασίστηκε σε όλα τα σχετικά διεθνή πρότυπα. Αυτό είναι μια νομοθεσία για την κατάρτιση και προώθηση της οποίας ο θεσμός εργάστηκε συστηματικά από το 2012 και για την οποία νιώθω τεράστια ικανοποίηση.

Εσείς τη στηρίξατε δυναμικά, έτυχε εκτενούς διαβούλευσης και επεξεργασίας από τον Υπουργό Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, πάντα σε συνεργασία με τον θεσμό, και έχει ήδη κατατεθεί στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Εντός του 2018, η Επίτροπος κατέθεσε, επίσης, προτάσεις και εισηγήσεις που αφορούν τόσο τις κοινωνικές πολιτικές που απευθύνονται σε παιδιά με αναπηρία, όσο και τη γενικότερη εκπαιδευτική πολιτική για τα παιδιά αυτά. Την ίδια χρονιά, η Επίτροπος δημοσιοποίησε εκθέσεις με ολοκληρωμένες θέσεις που αφορούν την εθνική πολιτική για τους ασυνόδευτους ανηλίκους (εκτίμηση ηλικίας, εκπροσώπηση και διαδικασίες μετάβασης στην ενηλικίωση).

Ξεχωριστή θέση στις δράσεις της Επιτρόπου για το 2018 κατέχει η πρώτη στο είδος της στην Κύπρο, παγκύπρια εκστρατεία ενημέρωσης και δράσης «Συμμετέχουμε Ενεργά στην Προστασία των Δικαιωμάτων του Παιδιού», την οποία, κύριε Πρόεδρε, είχαμε την τιμή να θέσετε υπό την αιγίδα σας. Με στενούς συνεργάτες τα ίδια τα παιδιά, επιδιώξαμε και, σε πολύ μεγάλο βαθμό, το καταφέραμε, να ενημερώσουμε και να ευαισθητοποιήσουμε παιδιά και ενήλικες, μπαίνοντας σε κάθε σχολική αίθουσα, κυκλοφορώντας στους αστικούς ιστούς και βρίσκοντας μια θέση στο πρωινό τραπέζι κάθε σπιτιού. Η ανταπόκριση που συναντήσαμε και η υποστήριξη που λάβαμε, από οικονομικούς παράγοντες της χώρας, τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και την ευρύτερη κοινωνία, συνιστούν τεράστια επιβράβευση και, ταυτόχρονα, ισχυρό κίνητρο για να συνεχίσουμε. Το σύνολο των δράσεων που έχουν αναληφθεί στο πλαίσιο της εκστρατείας για το 2018 καλύπτονται στην παρούσα Έκθεση.

Δράττομαι την ευκαιρίας που μου δίνει η σημερινή τελετή, προκειμένου να εκφράσω τη βαθύτατη μου ευγνωμοσύνη μου προς την Πολιτεία που μου έδωσε τη δυνατότητα να υπηρετήσω τη χώρα μου από ένα τόσο σημαντικό και ξεχωριστό πεδίο δράσης, τα δικαιώματα των παιδιών μας. Για μένα, η έπαλξη της Επιτρόπου ήταν μια διαρκής πρόκληση στην οποία, κατέβαλα το άπαν των δυνάμεων μου προκειμένου να ανταποκριθώ με τρόπο θετικό και αποτελεσματικό και πάντα με γνώμονα τη διασφάλιση του συμφέροντος του παιδιού. Σημαντική βοήθεια, συνεργάτες και συμπαραστάτες, όλα τα χρόνια που υπηρετώ, υπήρξαν τα ίδια τα παιδιά, τα οποία και ευχαριστώ. Η επικοινωνία μου μαζί τους ήταν σταθερή πηγή διαρκούς ανατροφοδότησης, αλλά και ερέθισμα για ακόμη μεγαλύτερη ενέργεια και περισσότερη δράση. Ιδιαίτερη αναφορά και ένα ξεχωριστό ευχαριστώ, απευθύνω στα παιδιά που με τίμησαν όλα αυτά τα χρόνια, συμμετέχοντας στην Ομάδα Εφήβων Συμβούλων της Επιτρόπου, καθώς και στα παιδιά που μετείχαν διαχρονικά στα Συμβούλια της ΠΣΕΜ και της Παιδοβουλής, με τα οποία είχα πάντοτε στενή συνεργασία.

Παρόλο που ο θεσμός της Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού είναι μονοπρόσωπο όργανο, νιώθω την ανάγκη να επισημάνω, για ακόμα μια φορά, ότι το έργο που έχει επιτευχθεί είναι προϊόν συλλογικής προσπάθειας. Οι συνεργάτες μου στο Γραφείο Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού όλα αυτά τα χρόνια, μοιράστηκαν το όραμά μου, εργάστηκαν με ζήλο, ευσυνειδησία και επιστημονική επάρκεια, επιδεικνύοντας αξιέπαινη αφοσίωση στο θεσμό και σεβασμό στα παιδιά της Κύπρου. Τους οφείλω ένα μεγάλο ευχαριστώ.

Η διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ειδικότερα των δικαιωμάτων του παιδιού παραμένει πάντα μια ανοικτή διαδικασία. Έχουμε επιτύχει αρκετά, ως Πολιτεία και ως κοινωνία όμως, έχουμε να διανύσουμε ένα μακρύ δρόμο, μέχρι όλα τα παιδιά που ζουν στην Κύπρο, να απολαμβάνουν τα δικαιώματά τους χωρίς καμιά διάκριση".

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ