Απελπιστικά αργή η πρόοδος στην ισότητα των φύλων

H πρόοδος ως προς την ισότητα των φύλων προχωράει με "ρυθμό σαλιγκαριού", σύμφωνα με τον `δείκτη ισότητας`, μια ετήσια ανασκόπηση του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την ισότητα των φύλων, που παρουσιάστηκε σήμερα στις Βρυξέλλες.

Μάλιστα για το 2015, το οποίο και αφορούν τα ποσοτικά στοιχεία, μόνο η Κύπρος και η Ιταλία έχουν να επιδείξουν αξιοσημείωτη πρόοδο. Για τα άλλα Κράτη Μέλη της ΕΕ, η έκθεση αναφέρει ότι εδώ και δέκα χρόνια η πρόοδος

δεν ξεπερνά τις 4 ποσοστιαίες μονάδες. Κοινώς, η ΕΕ, ως σύνολο, ανέβηκε στον σχετικό δείκτη στο 66,2%, με τη Σουηδία να βρίσκεται στην κορυφή με 82,6 μονάδες και την Ελλάδα στην τελευταία θέση με μόλις 50 μονάδες, ένα οριακά ανεκτό αποτέλεσμα, σύμφωνα με τους συντάκτες της έκθεσης.

Συγκεκριμένα, όμως, παρότι βελτίωση παρατηρείται στην Ιταλία (+ 12,9 μονάδες), ανεβάζει τη χώρα από την 26η θέση στη 14η, ακολουθούμενη από την Κύπρο, η βαθμολογία της οποίας αυξήθηκε κατά 9,2 βαθμούς και ανεβάζει τη χώρα από την τελευταία θέση στην 22η και τα δύο κράτη μέλη είναι κάτω από το μέσο όρο της ΕΕ των 28.

Μόνο μερικά κράτη μέλη βελτίωσαν τη βαθμολογία τους κατά περισσότερο από 2 μονάδες σε 10 χρόνια έως το 2015 (Βουλγαρία, Γερμανία, Κύπρος, Λετονία, Ουγγαρία, Σουηδία), ενώ η Δανία έχασε 1,5 πόντους και η Ελλάδα 1,4 μονάδες.

Κατά τα λοιπά, η μεγαλύτερη ώθηση στην ισότητα των φύλων τα τελευταία δέκα χρόνια, υπήρξε στον τομέα λήψης αποφάσεων, ιδίως στον ιδιωτικό τομέα. Αυτό δείχνει ότι η πολιτική και δημόσια πίεση μπορεί να λειτουργήσει και έκανε καλά να επιφέρει αλλαγές στα ιδιωτικά συμβούλια των εταιρειών. Παρόλο που η ισότητα των φύλων στη λήψη αποφάσεων βελτιώθηκε κατά σχεδόν 10 πόντους κατά την τελευταία δεκαετία, φτάνοντας το 48,5, εξακολουθεί να είναι ο χειρότερος δείκτης σε όλο το φάσμα των επιδόσεων. Αυτό αντανακλά σε μεγάλο βαθμό την άνιση αντιπροσώπευση των γυναικών και των ανδρών στην πολιτική και σηματοδοτεί δημοκρατικό έλλειμμα στη διακυβέρνηση της ΕΕ.

Εκτός από την πολιτική και οικονομική λήψη αποφάσεων, τα αποτελέσματα δείχνουν ποιος κυβερνά στους τομείς των μέσων ενημέρωσης, της έρευνας και του αθλητισμού. Στο τοπίο των μέσων μαζικής ενημέρωσης, υπάρχουν σαφώς περισσότερες γυναίκες στη δημοσιογραφία (τα δύο τρίτα των πτυχιούχων), αλλά λίγες φτάνουν στην κορυφή. Οι υπεύθυνοι για τη λήψη αποφάσεων στα μέσα ενημέρωσης είναι κυρίως άνδρες (οι γυναίκες αποτελούν το 22% των προέδρων των δημοσίων ραδιοτηλεοπτικών φορέων στην ΕΕ). Στον τομέα της χρηματοδότησης της έρευνας, οι γυναίκες αποτελούν λιγότερο από το ένα τρίτο (27%) των επικεφαλής οργανισμών που χρηματοδοτούν την έρευνα. Η κατάσταση είναι ακόμη χειρότερη στον αθλητικό τομέα, όπου οι γυναίκες κατέχουν μόνο το 14% των κορυφαίων θέσεων στις αθλητικές ομοσπονδίες σε ολόκληρη την ΕΕ.

Η πρόοδος σταμάτησε - οι γυναίκες εξακολουθούν να κάνουν το μεγαλύτερο μέρος των οικιακών εργασιών:

Η έκθεση καταγράφει, ακόμη, ότι η πρόοδος έχει υποχωρήσει προς τα πίσω σε δώδεκα χώρες όσον αφορά τη χρήση του χρόνου από γυναίκες και άνδρες. Μόνο ένας στους τρεις άνδρες ασχολείται καθημερινά με το μαγείρεμα και τις οικιακές εργασίες, σε σύγκριση με σχεδόν όλες τις γυναίκες (79%). Οι άνδρες έχουν επίσης περισσότερο χρόνο για αθλητικές, πολιτιστικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες. Οι γυναίκες μετανάστριες έχουν ιδιαίτερα μεγάλη επιβάρυνση όσον αφορά τη φροντίδα των μελών της οικογένειας, σε σύγκριση με τις γυναίκες που γεννήθηκαν στην ΕΕ (46% και 38% αντίστοιχα).

Η έκθεση καταγράφει πως, για όλους τους πολίτες, ανάλογα με την ηλικία, την εκπαίδευση, τη χώρα γέννησης, την αναπηρία και τον οικογενειακό τύπο, η ζωή μπορεί να είναι εντελώς διαφορετική από εκείνη του υπόλοιπου πληθυσμού. Για παράδειγμα, τα άτομα με μεταναστευτικό υπόβαθρο, διατρέχουν δύο φορές κίνδυνο φτώχειας από ό,τι γυναίκες και άνδρες που γεννήθηκαν στην ΕΕ. Οι νέοι άνδρες απουσιάζουν από τις εκπαιδευτικές ευκαιρίες σε σύγκριση με τις νέες γυναίκες και οι μόνες μητέρες έχουν περισσότερες δυσκολίες πρόσβασης στην υγειονομική και οδοντιατρική υπηρεσία από ό,τι τα ζευγάρια με παιδιά.

Εκτός από την Κύπρο, η οποία έχει σημειώσει τη μεγαλύτερη πρόοδο στον τομέα της γνώσης, σε όλα τα υπόλοιπα κράτη ο κύριος μοχλός για τη βελτίωση υπήρξε στον τομέα της εξουσίας. Συγκεκριμένα, το μερίδιο των γυναικών στις θέσεις λήψης αποφάσεων έχει αυξηθεί σημαντικά στην πολιτική, την οικονομία ή και τα δύο, ανάλογα με τη χώρα.

Όσον αφορά την ισορροπία μεταξύ των φύλων στην εκτελεστική εξουσία, το ποσοστό των γυναικών μεταξύ των υψηλόβαθμων υπουργών αυξήθηκε από 21% το 2005 σε 27% το 2015. Ο αριθμός των ισόρροπων κυβερνήσεων αυξήθηκε από τέσσερις το 2005 (Γερμανία, Ισπανία, Φινλανδία, Σουηδία) σε πέντε το 2015 (Γερμανία, Γαλλία, Σλοβενία, Φινλανδία, Σουηδία). Η Σλοβενία ​​σημείωσε εντυπωσιακή πρόοδο όσον αφορά την εκπροσώπηση των γυναικών, η οποία έχει αυξηθεί από 9% το 2005 σε 41% το 2015. Στην Ελλάδα, την Κύπρο, την Ουγγαρία, τη Μάλτα και τη Σλοβακία, οι άνδρες υπερεκπροσωπούνται συνεχώς στις εθνικές κυβερνήσεις (μέχρι και 98%).

Επιπλέον, γενικά, περισσότεροι άνδρες ασχολούνται με αθλητικές, πολιτιστικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες έξω από το σπίτι τους σε όλα τα κράτη μέλη, εκτός από τη Φινλανδία, την Ουγγαρία και τη Δανία. Ωστόσο, η δημοτικότητα αυτών των δραστηριοτήτων, καθώς και το γενικό κενό, διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των κρατών μελών - το χάσμα μεταξύ των φύλων κυμαίνεται από 12 μονάδες προς τους άνδρες στην Κύπρο, σε 15 μονάδες προς τις γυναίκες στη Φινλανδία.

Η έκθεση καταγράφει ότι ενώ η δέσμευση τόσο των γυναικών όσο και των ανδρών στην ονομαζόμενη "εργασία απλήρωτης φροντίδας" ήταν ελαφρώς χαμηλότερη το 2015 από ό,τι το 2005, ουσιαστικά περισσότερες γυναίκες συνεχίζουν να αφιερώνουν τον χρόνο τους σε αυτές τις δραστηριότητες από τους άνδρες.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του 2015, το 38% των γυναικών ασχολούνταν καθημερινά με τη φροντίδα των παιδιών, των εγγονιών, των ηλικιωμένων ή και των ατόμων με αναπηρίες για 1 ώρα ή περισσότερο, έναντι του ενός τετάρτου των ανδρών στην ΕΕ (25%). Υπάρχουν μεγάλες διαφορές μεταξύ των κρατών μελών: στη Γερμανία, το 26% των γυναικών και το 19% των ανδρών δαπανούν τουλάχιστον 1 ώρα για δραστηριότητες φροντίδας και εκπαίδευσης, ενώ στην Κύπρο το 50% των γυναικών και το 34% των ανδρών.

Τα κράτη μέλη με τη μικρότερη διαφορά μεταξύ των φύλων (κάτω από 10 μονάδες βάσης) στη μη αμειβόμενη φροντίδα τα τελευταία 10 χρόνια είναι η Δανία και η Σουηδία, ενώ το μεγαλύτερο χάσμα μεταξύ των φύλων (άνω των 20 μονάδων βάσης) μπορεί να βρεθεί στην Κύπρο, τη Ρουμανία και την Ελλάδα. Η Λετονία και το Λουξεμβούργο παρουσιάζουν τις μεγαλύτερες βελτιώσεις.

Πηγή: ΚΥΠΕ