Ανάλυση: Οι επικρατέστεροι διάδοχοι του A. Κυπριανού στο ΑΚΕΛ

To 2020 o Άντρος Κυπριανού, σε ηλικία 65 ετών, θα συμπληρώνει έντεκα χρόνια ως Γενικός Γραμματέας του ΑΚΕΛ και 19 χρόνια ως βουλευτής του κόμματος. Την ίδια χρονιά, το ΑΚΕΛ, βάσει καταστατικού, θα οδηγηθεί στο 23ο Παγκύπριο, Τακτικό Συνέδριο, όπου θα κληθεί, ανάμεσα σε άλλα, να εκλέξει τη νέα Κεντρική Επιτροπή. Ο Γενικός Γραμματέας του ΑΚΕΛ

Ένα σημαντικό μέρος της βάσης του ΑΚΕΛ και των απλών του ψηφοφόρων έχει την άποψη ότι ο Άντρος Κυπριανού είναι ένας έντιμος άνθρωπος, ένας πιστός στρατιώτης του κόμματος, ο οποίος έδωσε σκληρές μάχες σε περιόδους δύσκολες για την Αριστερά και τον λαό. Την ίδια ώρα, ωστόσο, υπάρχει η αντίληψη πως ό,τι ήταν να δώσει πολιτικά, το έδωσε και με το παραπάνω. Έτσι, πληθαίνουν οι φωνές που φέρουν τον ίδιο να συνταξιοδοτείται «πρόωρα» και να αφήνει χώρο στη νεότερη γενιά των κομματικών στελεχών της Εζεκία Παπαϊωάννου.

Οι «πληγές» του Άντρου και το σωσίβιο

Μια θητεία δέκα ετών για έναν Γενικό Γραμματέα στο ΑΚΕΛ, με τα πολιτικά και ιδεολογικά χαρακτηριστικά που διέπουν το κόμμα, θεωρείται τουλάχιστον σύντομη. Αξίζει μόνο να σημειώσουμε ότι ο προκάτοχος του Άντρου Κυπριανού, Δημήτρης Χριστόφιας, διετέλεσε Γενικός Γραμματέας του ΑΚΕΛ για 21 χρόνια. Ο Εζεκίας Παπαϊωάννου, δε, κατείχε τη θέση του Γενικού Γραμματέα του κόμματος από το 1949 μέχρι και τον θάνατό του το 1988.

Ως εκ τούτου, εύλογα προκύπτει το ερώτημα, γιατί ο Άντρος Κυπριανού, που διένυσε σχεδόν τα μισά χρόνια στη θέση του Γενικού Γραμματέα απ’ ό,τι ο Δημήτρης Χριστόφιας, θεωρείται πολύ πιθανό, σε δύο χρόνια από σήμερα, να μην επαναδιεκδικήσει. Η απάντηση δεν μπορεί να είναι μόνο μία. Ένας βασικός λόγος είναι η πολιτική φθορά που υπέστη ο Άντρος Κυπριανού μέσα από την αποτυχημένη διακυβέρνηση του Δημήτρη Χριστόφια.

Το ΑΚΕΛ την πενταετία 2008 - 2013 στοχοποιήθηκε και εβλήθη πολιτικά όσο ποτέ άλλοτε μετά το 1974. Η οικονομική κρίση, από τη μια, και η διαχείριση του Κυπριακού, από την άλλη, με αποκορύφωμα το Μαρί, ανατίναξαν το όποιο «ηθικό» πλεονέκτημα κουβαλούσε το κόμμα της Αριστεράς μετά το πραξικόπημα και την εισβολή. Ο Άντρος Κυπριανού, για μια ολόκληρη πενταετία, προσπαθούσε να αμυνθεί, πολλές φορές μόνος, την ώρα που η Αριστερά, κυρίως τέτοιες μέρες πριν από εφτά χρόνια, βίωνε την πλήρη αποκαθήλωση και απονομιμοποίησή της στα μάτια της κοινής γνώμης.

Συνυπολογίζοντας, λοιπόν, τις πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες μέσα στις οποίες κλήθηκε ο Άντρος Κυπριανού να ηγηθεί του ΑΚΕΛ, προκύπτουν και οι αιτίες που, επί εποχής του, το κόμμα οδηγήθηκε σε απανωτές εκλογικές ήττες. Αποκορύφωμα της πτωτικής τάσης του ΑΚΕΛ αποτέλεσαν οι τελευταίες βουλευτικές εκλογές του 2016. Ενώ το κόμμα βρισκόταν ήδη τρία χρόνια στην αντιπολίτευση, εντούτοις δέχτηκε ένα ηχηρό πολιτικό χαστούκι με απώλεια τριών κοινοβουλευτικών εδρών και του 6,96% της δύναμής του.

Οι «πληγές» του Άντρου δεν σταμάτησαν, όμως, εκεί, καθότι, λίγους μήνες αργότερα, χρεώθηκε την επιλογή του Μάικ Σπανού ως προεδρικού υποψηφίου. Μετά το ναυάγιο με τον Σπανό και τα όσα προηγήθηκαν, σωσίβιο στην εικόνα και την πολιτική του επιβίωση αποτέλεσε και πάλι -όπως και το 2013- ο Σταύρος Μαλάς, ο οποίος κατάφερε να ανατρέψει το κακό κλίμα στο ΑΚΕΛ και να βρεθεί τελικά στον δεύτερο γύρο των Προεδρικών Εκλογών.

Το ΑΚΕΛ, εν έτει 2018, βρίσκεται ακόμη σε μια διαδικασία ανασύνταξης και επούλωσης των πληγών του, που δημιουργήθηκαν με την κατάληψη της εξουσίας προ δεκαετίας. Την ίδια ώρα, ευελπιστεί στη φθορά που θα υποστεί ο ΔΗΣΥ μέχρι το τέλος και αυτής της πενταετίας. Το ερώτημα είναι, αν το κόμμα της Αριστεράς θα καταφέρει να ανακάμψει πολιτικά και να δημιουργήσει ένα κοινωνικό ρεύμα αλλαγής, ώστε από κόμμα αντιπολίτευσης να καταστεί ξανά κόμμα εξουσίας. Κι αν ναι, ποιος θα είναι ο ηγέτης που θα χαράξει τον δρόμο;

Οι επικρατέστεροι διάδοχοι

Με τα σημερινά δεδομένα που υπάρχουν στο κόμμα και τα οποία δεν αναμένεται να αλλάξουν δραματικά τους επόμενους 24 μήνες, δύο είναι τα επικρατέστερα ονόματα που φιγουράρουν ως πιθανοί διάδοχοι του Άντρου Κυπριανού. Πρόκειται για τον Εκπρόσωπο Τύπου του κόμματος και πρώην κυβερνητικό εκπρόσωπο, Στέφανο Στεφάνου, και τον κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο του ΑΚΕΛ Γιώργο Λουκαΐδη.

Οι δύο τους αποτελούν τα βασικότερα «βιολιά» της ΑΚΕΛικής μηχανής, σηκώνοντας στις πλάτες τους το μεγαλύτερο κομμάτι της επικοινωνιακής πολιτικής του κόμματος. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, που και οι δύο κατέχουν τις συγκεκριμένες επιτελικές θέσεις. Αξίζει μόνο να υπενθυμίσουμε ότι στις εσωκομματικές εκλογές του 2009, ο Άντρος Κυπριανού διεκδικούσε τη θέση του Γενικού Γραμματέα ως Εκπρόσωπος Τύπου και ο Νίκος Κατσουρίδης ως κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος.

Τώρα, αν η σχετική μονομαχία Εκπροσώπου Τύπου και κοινοβουλευτικού εκπροσώπου επαναληφθεί και το 2020, είναι κάτι που δεν μπορεί να ειπωθεί με βεβαιότητα. Ωστόσο, το μόνο σίγουρο είναι ότι αμφότεροι Στεφάνου και Λουκαΐδης αποτελούν δύο από τα δυνατότερα χαρτιά του ΑΚΕΛ.

Με παρόμοια πολιτικά βιογραφικά

Ο 53χρονος Στέφανος Στεφάνου σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες στη Βουλγαρία. Το 1996 εκλέχθηκε Γενικός Γραμματέας της ΕΔΟΝ, για να αποχωρήσει το 2001, αναλαμβάνοντας καθήκοντα στο Γραφείο τού τότε Προέδρου της Βουλής, Δημήτρη Χριστόφια, ως ειδικός Σύμβουλος. Το 2008, με την εκλογή Χριστόφια στην Προεδρία της Δημοκρατίας, διορίστηκε ως Κυβερνητικός Εκπρόσωπος μέχρι και το τέλος της θητείας του.

Είναι μέλος του Πολιτικού Γραφείου και της Κεντρικής Επιτροπής του ΑΚΕΛ, ενώ το 2016 εξελέγη βουλευτής, αναλαμβάνοντας παράλληλα και τη θέση του Εκπροσώπου Τύπου. Πλούσια κομματική πορεία έχει κι ο 50χρονος Γιώργος Λουκαΐδης. Απόφοιτος του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, με κατεύθυνση Πολιτικές Σπουδές και τη Διπλωματία, δραστηριοποιήθηκε από τα μαθητικά του χρόνια στην ΠΕΟΜ και μετά στην Προοδευτική.

Υπηρέτησε την ΕΔΟΝ από διάφορες θέσεις, μεταξύ των οποίων Γραμματέας του Φοιτητικού Τμήματος και Κεντρικός Οργανωτικός Γραμματέας, ενώ το 2001 εκλέχθηκε Γενικός Γραμματέας. Τον Μάιο του 2011 εκλέχθηκε βουλευτής, αναλαμβάνοντας καθήκοντα Εκπροσώπου Τύπου, θέση την οποία παρέδωσε με την επανεκλογή του το 2016 στον Στεφάνου. Το 2015, στο 22ο Συνέδριο του ΑΚΕΛ, ο Λουκαΐδης κατάφερε να εκλεγεί πρώτος σε σταυρούς προτίμησης στην Κεντρική Επιτροπή, πάνω και από τον Άντρο Κυπριανού.

Ο Στ. Στεφάνου τερμάτισε πέμπτος πίσω από τους Τουμάζο Τσιελεπή, Άντρο Κυπριανού και Άριστο Δαμιανού. Όπως γίνεται αντιληπτό, πρόκειται για δύο στελέχη με παρόμοια πολιτικά βιογραφικά, που εκπροσωπούν τη σημερινή γενιά των πενηντάρηδων πολιτικών. Οι πολιτικές θέσεις που εκφράζουν δεν διαφέρουν επί της ουσίας, παρ’ όλα αυτά υπάρχει η άποψη ότι, από πλευράς ύφους, ο Στ. Στεφάνου χαρακτηρίζεται ως πιο μετριοπαθής.

Από την άλλη, ο Γιώργος Λουκαΐδης εμφανίζεται πιο συγκρουσιακός με τους πολιτικούς του αντιπάλους, κυρίως στα τηλεοπτικά πάνελ. Και οι δύο είναι πολύ καλοί γνώστες του Κυπριακού και εκφράζουν την ίδια γραμμή, ενδεχομένως με διαφορετικό τρόπο στην ένταση. Έτσι, δημιουργείται η δημόσια εικόνα ότι ο Λουκαΐδης είναι, συγκριτικά με τον Στεφάνου, πιο «σκληροπυρηνικός» επί του Κυπριακού, και όχι μόνο.

Σταυρόλεξο στον ενδιάμεσο οι ευρωεκλογές

Παράλληλα, σε σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες εξελίσσεται το σκηνικό στον ενδιάμεσο χώρο αναφορικά με τις ευρωεκλογές. Το ΔΗΚΟ φαίνεται να βγαίνει οριστικά από την εξίσωση των συνεργασιών και να κατέρχεται αυτόνομα, όπως άλλωστε ήταν και οι αρχικές εκτιμήσεις. Απ' εκεί και πέρα, ΕΔΕΚ, Αλληλεγγύη, Οικολόγοι - Συνεργασία Πολιτών και Συμμαχία Πολιτών αναζητούν τρόπους και φόρμουλες συνεργασίας, ωστόσο μια σειρά παραγόντων δυσκολεύουν το όποιο εγχείρημα. Όπως πληροφορείται η «Σ», τη δεδομένη χρονική στιγμή δεν υπάρχει καμία απολύτως συμφωνία, αλλ’ αντιθέτως προβληματισμός.

Το παζλ διαμορφώνεται ως εξής: Οι Οικολόγοι - Συνεργασία Πολιτών, από τη μια, πρότειναν αρχικά κοινή κάθοδο και των τεσσάρων κομμάτων. Η ΕΔΕΚ αρνήθηκε εξαρχής να συνεργαστεί με τη Συμμαχία Πολιτών και τον Γιώργο Λιλλήκα, προκρίνοντας επανάληψη της συνεργασίας του 2014 μόνο με τους Οικολόγους, χωρίς, όμως, να αποκλείουν και το ενδεχόμενο ενός τριμερούς σχήματος μαζί με την Αλληλεγγύη.

Η πρόταση, ωστόσο, για εκ περιτροπής θητεία των υποψηφίων των τριών κομμάτων διάρκειας ενάμιση χρόνου, φαίνεται να προβληματίζει την ΕΔΕΚ, η οποία δεν αποκλείει και το ενδεχόμενο της αυτόνομης καθόδου σε περίπτωση ναυαγίου των διαπραγματεύσεων με Οικολόγους και Αλληλεγγύη. Από την πλευρά τους, Οικολόγοι - Συνεργασία Πολιτών και Αλληλεγγύη σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο θεωρείται πιθανόν να προσδεθούν στο ίδιο άρμα με τον Γιώργο Λιλλήκα και τη Συμμαχία Πολιτών, η οποία δηλώνει έτοιμη για συνεργασίες.

Η διαφαινόμενη διάσπαση των κομμάτων του ενδιάμεσου ευνοεί το ΕΛΑΜ, το οποίο διεκδικεί με αξιώσεις μια θέση στο Ευρωκοινοβούλιο. Την ίδια ώρα, ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ ετοιμάζουν ισχυρά κομματικά ψηφοδέλτια, με στόχο την όσο γίνεται μεγαλύτερη συσπείρωση, σε μια εκλογική διαδικασία όπου η αποχή σαρώνει.

Από την εφημερίδα "η Σημερινή" της Κυριακής (15/7)