ΑΝΑΛΥΣΗ: Ο κόσμος μοιρασμένος σε δύο στρατόπεδα λόγω Βενεζουέλας

Για την κρισιμότητα της κατάστασης στη Βενεζουέλα και το πώς αυτή επηρεάζει τη διεθνή σκηνή μίλησε στο Sigmalive ο διεθνολόγος, Πάμπος Χαραλάμπους.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον ειδικό, με αφορμή την περίπτωση της Βενεζουέλας- υπάρχουν και άλλα μέτωπα τοπικά και περιφερειακά- πλέον δοκιμάζονται και σχηματοποιούνται δύο ομάδες στη διεθνή σκηνή. Από τη μια είναι η ομάδα των ΗΠΑ

με τις δυτικές χώρες και τους συμμάχους της, στην οποία εντάσσεται και η ΕΕ αλλά με μια πιο μετριοπαθή στάση, και από την άλλη πλευρά είναι η Ρωσία κυρίως με την Κίνα, το Ιράν και την Τουρκία.

Στην περίπτωση του Ιράν και της Τουρκίας, οι δύο χώρες είναι σε μία κατάσταση αντιπαλότητας με τις ΗΠΑ για διαφορετικούς λόγους η καθεμιά. Σύμφωνα με τον Πάμπο Χρυσοστόμου, η Τουρκία έχει προβλήματα στις σχέσεις με τις ΗΠΑ. Ενώ είναι μέλος του ΝΑΤΟ, υπάρχει μία όξυνση στις σχέσεις των δύο χωρών και αυτό διαφάνηκε με διάφορα θέματα, όπως το ζήτημα του πάστορα, της κυπριακής ΑΟΖ και του θέματος της ενέργειας.

Σύμφωνα με τον ειδικό εκεί που κάποιος διεθνής παίκτης είναι απέναντι στις ΗΠΑ, βλέπουμε την Τουρκία να παίρνει μια στάση φιλική απέναντι σε αυτή τη χώρα. Ή εκεί που μια χώρα είναι δίπλα στις ΗΠΑ, βλέπουμε την Τουρκία να μην τη στηρίζει. Για παράδειγμα, στη διένεξη ΗΠΑ- Ιράν η Τουρκία κρατά μια ευνοϊκή στάση υπέρ της δεύτερης. Στη σχέση ΗΠΑ- Σαουδικής Αραβίας, η οποία είναι καλή, η Τουρκία στέκεται απέναντι στη δεύτερη. Παρόμοια στάση κρατάει και στο Σκοπιανό, αφού τώρα πλέον τα Σκόπια κινούνται προς δυτικό προσανατολισμό και ένταξη στο ΝΑΤΟ, η Τουρκία παρουσιάζεται επιφυλακτική σε σχέση με τη Συμφωνία των Πρεσπών. Σε σχέση με τη Βενεζουέλα, πέρα από το γεγονός ότι τη στηρίζει γιατί είναι απέναντι στις ΗΠΑ, οι δύο χώρες έχουν οικονομικές και εμπορικές σχέσεις κυρίως στο τομέα του πετρελαίου, σε μια περίοδο στην οποία η Τουρκία είχε οικονομικά θέματα λόγω των κυρώσεων από τις ΗΠΑ.

Πίσω όμως από τη στήριξη της Τουρκίας στη Βενεζουέλα, σύμφωνα με τον ειδικό, υπάρχει μία ταύτιση ως προς το γεγονός ότι οι ΗΠΑ επιχείρησαν με την υπόθεση Φετουλάχ Γκιουλέν ένα είδος πραξικοπήματος εναντίον του Ερντογάν και αυτή τη στιγμή η Βενεζουέλα κατηγορεί τις ΗΠΑ ότι επιχείρησαν κάτι αντίστοιχο, ανατροπή δηλαδή του Μαδούρο. Άρα το γεγονός ότι Ερντογάν και Μαδούρο νιώθουν ότι επιχείρησε να τους ανατρέψει το ίδιο κέντρο, τους φέρνει πιο κοντά.

Όμως σύμφωνα με τον ειδικό, το κρίσιμο κομμάτι αυτής της κρίσης δεν είναι η Τουρκία, αλλά η σχηματοποίηση δύο στρατοπέδων στη διεθνή σκηνή. Από τη μια το ένα στρατόπεδο με επικεφαλής τις ΗΠΑ στηρίζει την αντιπολίτευση ενώ από την άλλη το στρατόπεδο της Ρωσίας στηρίζει την κυβέρνηση Μαδούρο. Με φόντο τη Βενεζουέλα, αυτή τη στιγμή υπάρχει ένα έντονο μεταψυχροπολεμικό κλίμα μεταξύ των δύο στρατοπέδων. Όπως στην περίπτωση της Ουκρανίας, όπου υπήρχε μια περιφερειακή διαφωνία και διένεξη, στην οποία οι Ρώσοι επενέβησαν και επέβαλαν αυτό που ήθελαν ενώ οι Αμερικανοί εξέφρασαν απλώς την αντίθεση τους, έτσι συμβαίνει καιφ στη Βενεζουέλα, από πλευράς όμως ΗΠΑ. Δηλαδή, ότι είναι η Ουκρανία για τη Ρωσία, είναι η Βενεζουέλα για τις ΗΠΑ. Η Ουκρανία είναι σε αυτό που ονομάζουν οι Ρώσοι δικό τους ζωτικό χώρο και δεν θέλουν να τον απωλέσουν από τις ΗΠΑ. Κατά τον ίδιο τρόπο οι ΗΠΑ θεωρούν ότι η Βενεζουέλα είναι στη δική τους σφαίρα επιρροής και δεν θέλουν την επίδραση της Ρωσίας.

Όσον αφορά στη κρισιμότητα της κατάστασης, ο ειδικός εξήγησε ότι τα πράγματα μπορούν να γίνουν κρίσιμα εάν επιχειρήσουν πλέον οι ΗΠΑ οποιαδήποτε παρέμβαση που θα έχει στρατιωτικό χαρακτήρα. Αναλύοντας την κατάσταση στο εσωτερικό της χώρας, έχει δοθεί ένα τελεσίγραφο οκτώ ημερών από πλευράς ΕΕ για να γίνουν ελεύθερες εκλογές και να εκλεγεί ηγεσία της χώρας. Ο Μαδούρο θεωρεί ότι οι προηγούμενες εκλογές είναι προϊόν ελεύθερης βούλησης γιατί η αντιπολίτευση δεν συμμετείχε. Από την άλλη τον Χουάν Γκουάιδο εξέλεξε η εθνοσυνέλευση και όχι ο λαός. Και οι δύο πλευρές επικαλούνται τη νομιμότητα με δικούς τους όρους. Με βάση τα πιο πάνω, εάν οι ΗΠΑ επιχειρήσουν με στρατιωτικό τρόπο να επιβάλουν τον Γκουάιδο τότε πλέον τα πράγματα θα είναι πολύ επικίνδυνα, αφού πλέον η Ρωσία και η Κίνα θα αντιδράσουν. Σύμφωνα με τον Πάμπο Χρυσοστόμου το ενδεχόμενο όμως είναι απομακρυσμένο, αφού θα περάσουν την κόκκινη τους γραμμή ένα το πράξουν.

Πέρα όμως από την αντιπαράθεση των δύο στρατοπέδων, υπάρχει το κρίσιμο ζήτημα του πετρελαίου. Αυτή τη στιγμή η Βενεζουέλα είναι η πρώτη πετρελαιοπαραγωγός χώρα. Άρα το ποιος θα έχει καλές σχέσεις με την κυβέρνηση της χώρας καθορίζει και την επιρροή στο πετρέλαιο της Βενεζουέλας. Ουσιαστικά αυτό που επιθυμούν οι Αμερικανοί είναι να ελέγξουν το πετρέλαιο της χώρας, ενώ οι Ρώσοι επιδιώκουν να τους αποτρέψουν. Σύμφωνα με τον ειδικό για να καταλάβουμε το μέγεθος της βιομηχανίας πετρελαίου στη Βενεζουέλα, αυτή τη στιγμή παράγουν 300.000 βαρέλια, ενώ η Σαουδική Αραβία παράγει λίγο πιο πάνω από τα μισά.

Να σημειωθεί ότι δεν είναι πάντως η πρώτη φορά στη σύγχρονη ιστορία της που η Βενεζουέλα είναι αντιμέτωπη με πολιτικές αναταραχές και πραξικοπήματα.