Ανακοίνωση Λήδας Κουρσουμπά για την αποφυλάκιση παιδεραστή

Ανακοίνωση Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού, Λήδας Κουρσουμπά, αναφορικά με το περιστατικό αποφυλάκισης καταδικασθέντα για σεξουαλική εκμετάλλευση παιδιού

Ακολουθεί αυτούσια η ανακοίνωση:

Σε σχέση με το πρόσφατο περιστατικό πρόωρης αποφυλάκισης, με προεδρική χάρη, προσώπου που καταδικάστηκε για σεξουαλική εκμετάλλευση παιδιού, για το οποίο ενημερώθηκα από τα ΜΜΕ, θεωρώ ενδεδειγμένο να τοποθετηθώ, παρά το γεγονός ότι η συγκεκριμένη περίπτωση αφορά, πλέον, ενήλικο πρόσωπο που δεν εμπίπτει στις αρμοδιότητές μου.

Και τούτο, γιατί πρόκειται για ένα πολύ σοβαρό θέμα που άπτεται της προστασίας των δικαιωμάτων των παιδιών θυμάτων, όχι μόνο σεξουαλικής εκμετάλλευσης ή κακοποίησης, αλλά και γενικότερα, των παιδιών θυμάτων όλων των σοβαρών αδικημάτων, σε σχέση με το οποίο εντοπίζονται δύο πολύ σοβαρά κενά. Αναφέρω δε ότι για τη συγκεκριμένη περίπτωση είχα, στα πλαίσια του ελεγκτικού μου ρόλου, προβεί κατά τον ουσιώδη χρόνο σε επανειλημμένες παρεμβάσεις προς τις αρμόδιες Αρχές για πράξεις ή παραλείψεις, οι οποίες, κατά την άποψή μου, συνιστούσαν παραβίαση των δικαιωμάτων του παιδιού

Η πρόωρη αποφυλάκιση, με προεδρική χάρη, καταδικασθέντα συνιστά μεν απόλυτο συνταγματικό προνόμιο του Προέδρου της Δημοκρατίας το οποίο ασκείται με την σύμφωνη γνώμη του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, εντούτοις, θα πρέπει, σε κάθε περίπτωση, να ασκείται και στην βάση του σεβασμού των δικαιωμάτων των θυμάτων, περισσότερο δε όταν πρόκειται για ιδιαίτερα ευάλωτα θύματα, όπως τα παιδιά. Με γνώμονα αυτήν την βασική αρχή, τα κριτήρια βάσει των οποίων ασκείται το προνόμιο της απονομής χάριτος θα έπρεπε να είχαν ήδη αναθεωρηθεί και εκσυγχρονιστεί, ενόψει και του εκσυγχρονισμού του νομικού πλαισίου που διέπει την προστασία των παιδιών με εξειδικευμένες νομοθεσίες που ποινικοποιούν συμπεριφορές εναντίον παιδιών, οι οποίες θεσπίστηκαν στο πλαίσιο της συμμόρφωσης της Δημοκρατίας με το διεθνές και ευρωπαϊκό δίκαιο. Θεωρώ, επομένως, ότι επείγει η άμεση και εκ βάθρων αναθεώρηση των κριτηρίων άσκησης αυτού του προνομίου, ούτως ώστε να διασφαλίζεται ότι αυτό δεν θα ασκείται σε περίπτωση καταδικασθέντων για σοβαρά αδικήματα εναντίον παιδιών. Και τούτο, ανεξάρτητα από την ηλικία του παιδιού και από το κατά πόσο το παιδί έχει εν τω μεταξύ ενηλικιωθεί, δεδομένου ότι οι τραυματικές εμπειρίες της θυματοποίησης το ακολουθούν κατά κανόνα σε ολόκληρη την ενήλικη ζωή του. Θεωρώ θετικό το γεγονός ότι, έστω και εκ των υστέρων, η επίσημη πολιτεία εξέφρασε πρόθεση να κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση.

Επιπρόσθετα, προβληματικό θεωρώ και το γεγονός της πλήρους και παντελούς έλλειψης ενημέρωσης του θύματος αναφορικά με την πρόωρη αποφυλάκιση του καταδικασθέντος και της μη λήψης μέτρων για προστασία του, ενώ υφίσταται ήδη το απαραίτητο νομοθετικό πλαίσιο, το οποίο το επιβάλλει. Πιο συγκεκριμένα, ο περί της Πρόληψης και της Καταπολέμησης της Σεξουαλικής Κακοποίησης, της Σεξουαλικής Εκμετάλλευσης Παιδιών και της Παιδικής Πορνογραφίας Νόμος του 2014 [91(Ι)/2014], ορίζει ότι, σε περίπτωση που οι διωκτικές αρχές κρίνουν ότι το θύμα κινδυνεύει από την απόλυση του κατάδικου, το ενημερώνουν και λαμβάνουν τις απαραίτητες προφυλάξεις. Το γεγονός ότι το θύμα έχει, εν τω μεταξύ, ενηλικιωθεί είναι, κατά την άποψή μου, άνευ σημασίας, δεδομένου ότι ήταν θύμα αδικήματος σεξουαλικής εκμετάλλευσης όταν ήταν παιδί. Ανάλογη υποχρέωση επιβάλλεται και από τον περί της Θέσπισης Ελάχιστων Προτύπων σχετικά με τα Δικαιώματα, την Υποστήριξη και την Προστασία Θυμάτων της Εγκληματικότητας Νόμο του 2016 [Ν.51(I)/2016], ο οποίος εφαρμόζεται για ενήλικες και παιδιά, και προνοεί ρητά ότι η Αστυνομία οφείλει να ενημερώνει το θύμα, χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση, για τη δυνατότητα να ζητήσει να το πληροφορήσουν, τουλάχιστον, στις περιπτώσεις κατά τις οποίες υπάρχει ενδεχόμενος ή διαπιστωμένος κίνδυνος βλάβης του θύματος, μεταξύ άλλων, για (α) την αποφυλάκιση του καταδικασθέντος για αξιόποινη πράξη που το αφορά και για (β) τυχόν σχετικά μέτρα που αποφασίζονται για την προστασία του.

Δεδομένων των πιο πάνω ήδη σε ισχύ διατάξεων της νομοθεσίας, θεωρώ ότι η παράλειψη διασφάλισης του δικαιώματος του παιδιού θύματος στην ενημέρωση, πληροφόρηση και προστασία του, στο πλαίσιο υφιστάμενων πολιτικών και μέτρων πρακτικής εφαρμογής των εν λόγω νομοθεσιών, παραβιάζει κατάφωρα τα δικαιώματα του συγκεκριμένου θύματος αλλά και των παιδιών θυμάτων γενικότερα, εφόσον, οι εν λόγω διατάξεις δεν φαίνεται να εφαρμόζονται.

Ως ελεγκτικός μηχανισμός εντεταλμένος για την προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού, αναμένω ότι όλοι οι αρμόδιοι φορείς θα εγκύψουν αμέσως και με σοβαρότητα στο όλο θέμα, με στόχο τη λήψη εκείνων των απαραίτητων μέτρων και πολιτικών που να διασφαλίζουν: (1) ότι δεν θα απονέμεται χάρη σε καταδικασθέντες για σοβαρά αδικήματα εναντίον παιδιών, ανεξάρτητα από την ηλικία του παιδιού και από το κατά πόσο το παιδί είχε εν τω μεταξύ ενηλικιωθεί και (2) την αποτελεσματική εφαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίας με στόχο την προστασία των παιδιών θυμάτων.