Αμηχανία από τη δεξιότερη στροφή στην Ε.Ε.

Aπό τις 6 έως τις 9 Ιουνίου, περισσότεροι από 350 εκατομμύρια άνθρωποι στα 27 κράτη μέλη της ΕΕ θα έχουν δικαίωμα ψήφου για το επόμενο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Θα εκλέξουν 720 μέλη, ή ευρωβουλευτές, από 705 που είναι σήμερα, με τη Γαλλία, την Ολλανδία και την Ισπανία να κερδίζουν επιπλέον δύο η καθεμία και μια χούφτα άλλες χώρες να κερδίζουν ένα. Φέτος όλα τα βλέμματα είναι στραμμένα σε ακροδεξιούς πολιτικούς, οι οποίοι φαίνεται να βρίσκονται σε άνοδο

Η επτακομματική Βουλή

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποτελείται από επτά κόμματα: Το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ) κατέχει τις περισσότερες θέσεις, 177, ακολουθούμενο από την Προοδευτική Συμμαχία Σοσιαλιστών και Δημοκρατών (S&D) με 140 και το κόμμα Renew Europe με 102.

Τα υπόλοιπα κόμματα – οι Ευρωπαίοι Πράσινοι/ Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία, οι Ευρωπαίοι Συντηρητικοί και Μεταρρυθμιστές, η Ομάδα Ταυτότητα και Δημοκρατία και η Αριστερά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο – κατέχουν το καθένα λιγότερες από 100 έδρες, με 72, 68, 59 και 37, αντίστοιχα. Όλες αυτές οι έδρες θα διεκδικηθούν στις επερχόμενες εκλογές.

Tι δείχνουν οι δημοσκοπήσεις

Τα κέρδη της ακροδεξιάς στις ευρωπαϊκές εκλογές δεν σημαίνουν ταυτόχρονα εξασφάλιση ρυθμιστικού ρόλου στις αποφάσεις του κοινοβουλίου. Ωστόσο, τα διευρυμένα ποσοστά τους θα αντανακλούν μεγαλύτερη μακροπρόθεσμη ενίσχυση των εθνικιστικών κομμάτων στις πρωτεύουσες της ΕΕ - με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ακροδεξιά και σκληροπυρηνικά συντηρητικά κόμματα θα μπορούσαν να έρθουν πρώτα σε εννέα κράτη της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Αυστρίας, της Γαλλίας και της Ολλανδίας, και δεύτερα ή τρίτα σε άλλα εννέα, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, της Ισπανίας, της Πορτογαλίας, της Κύπρου και της Σουηδίας.

Η προβλεπόμενη άνοδος της ακροδεξιάς ομάδας Identity and Democracy (ID) και των συντηρητικών-εθνικιστών Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (ECR) έχει πυροδοτήσει εικασίες για μιαν «απότομη στροφή προς τα δεξιά» στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, θέτοντας δυνητικά σε κίνδυνο βασικά έργα της ΕΕ, όπως η Πράσινη Συμφωνία.

Το εθνικο-συντηρητικό ECR, το οποίο περιλαμβάνει τους αδελφούς της Ιταλίας της Giorgia Meloni, το πολωνικό κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS), το ισπανικό Vox, το κόμμα των Φινλανδών και τους Σουηδούς Δημοκράτες και το ΕΛΑΜ, πρόκειται να εκλέξει περίπου 75 ευρωβουλευτές.

Οι μεγαλύτερες απώλειες

Το κεντροδεξιό ΕΛΚ, ωστόσο, προβλέπεται να παραμείνει η μεγαλύτερη ομάδα με περίπου 175 έδρες, λίγο-πολύ αμετάβλητη, και το κεντροαριστερό S&D να τερματίσει και πάλι δεύτερο, χάνοντας ίσως λίγους ευρωβουλευτές για συνολικά περίπου 145.

Οι μεγαλύτερες απώλειες προβλέπεται να είναι για την κεντρώα ομάδα Renew, η οποία περιλαμβάνει την Αναγέννηση του Εμμανουέλ Μακρόν, από 102 έδρες σε περίπου 80 -πιθανώς λιγότερες από την ID- και τους Πράσινους, που προβλέπεται να χάσουν έως και το ένα τρίτο των εδρών τους.

Συνεργασία ECR-ID;

Θεωρητικά, οι ομάδες ΕΛΚ, S&D και Renew θα πρέπει να διατηρήσουν την πλειοψηφία στο κοινοβούλιο, με έναν δεξιό συνασπισμό ΕΛΚ, ID και ECR ή έναν «ευρωκριτικό» συνασπισμό ID, ECR, την Αριστερά και μη εγγεγραμμένους ευρωβουλευτές να μην μπορούν να συγκεντρώσουν αρκετές ψήφους για να περάσουν νομοσχέδια.

Πολλοί παρατηρητές ανησυχούν ότι το ECR και το ID –οι δύο εθνικο-συντηρητικές και ακροδεξιές ομάδες– θα μπορούσαν να ενώσουν τις δυνάμεις τους για να επιβραδύνουν ή να μπλοκάρουν τις προτάσεις της Επιτροπής, θέτοντας σε κίνδυνο βασικά έργα όπως η πράσινη μετάβαση και η υποστήριξη για την Ουκρανία.

Ωστόσο, το ECR και το ID έχουν αποτύχει να συνεργαστούν στο παρελθόν και ενώ συμφωνούν σε ορισμένα ζητήματα –όπως η μετανάστευση και η επαναφορά της περιβαλλοντικής νομοθεσίας– είναι βαθιά διχασμένα σε άλλα, συμπεριλαμβανομένης της στάσης τους για τη Ρωσία και της υποστήριξης προς το Κίεβο.

Ο φόβος ρωσικής επιρροής

O Πολωνός Πρωθυπουργός ισχυρίστηκε στις 14 Μαΐου ότι η Μόσχα σχεδιάζει να επηρεάσει και να παρέμβει στις επερχόμενες εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ο Πρωθυπουργός είπε πως δεν θα είναι η πρώτη φορά που η Μόσχα μπαίνει στη μέση στις δημοκρατικές διαδικασίες της ΕΕ. Σύμφωνα με τον Τουσκ, η Πολωνία, η Λιθουανία, η Λετονία, η Εσθονία και η Φινλανδία κινδυνεύουν περισσότερο να στοχοποιηθούν από επιχειρήσεις ρωσικής επιρροής.

Την ίδια ώρα Γάλλοι αξιωματούχοι έχουν προειδοποιήσει την ιρλανδική κυβέρνηση για μια «νέα ένταση» στη ρωσική παραπληροφόρηση στο διαδίκτυο, η οποία ισχυρίζονται ότι αποτελεί «πραγματική απειλή» για την ακεραιότητα των επερχόμενων εκλογών για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Γάλλοι αξιωματούχοι δήλωσαν, επίσης, ότι οι σημερινοί και δυνητικοί ευρωβουλευτές είναι ένας «ξεκάθαρος στόχος» και είπαν ότι στη Γαλλία και αλλού στην Ευρώπη υπάρχουν «τεκμηριωμένοι δεσμοί» μεταξύ της Ρωσίας και των πολιτικών κομμάτων της ακροδεξιάς.

Σε μια διπλωματική ενημέρωση υψηλού επιπέδου, στο Υπουργείο Εξωτερικών, η γαλλική κυβέρνηση είπε ότι ένα ρωσικό δίκτυο παραπληροφόρησης, το Portal Kombat, το οποίο κυκλοφόρησε δημόσια τον περασμένο Φεβρουάριο, έχει έκτοτε επεκταθεί σε συνολικά 19 χώρες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Ιρλανδίας.

Πιστεύουν ότι πολιτικοί εκπρόσωποι στη Γαλλία και στην Ευρώπη γίνονται στόχος αυτής της παραπληροφόρησης και ανέφεραν πρόσφατες υψηλού προφίλ περιπτώσεις ευρωβουλευτών, των βοηθών τους ή του προσωπικού τους, που συνδέονται με ρωσικές ή κινεζικές υπηρεσίες πληροφοριών.

Γάλλοι αξιωματούχοι δήλωσαν ότι υπήρχαν «τεκμηριωμένες σχέσεις» μεταξύ του ακροδεξιού Εθνικού Μετώπου στη Γαλλία και τη Ρωσία.

Το αίτημα στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζήτησε από μεγάλους ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης, όπως το TikTok και το Facebook, να επισημάνουν ξεκάθαρα την πολιτική διαφήμιση και να μειώσουν τη «virality του περιεχομένου» που απειλεί την ακεραιότητα των ευρωπαϊκών εκλογών αυτό το καλοκαίρι.

Συγκεκριμένα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο εκτελεστικός βραχίονας της ΕΕ, δημοσίευσε κατευθυντήριες γραμμές καθώς οι Βρυξέλλες έχουν γίνει ιδιαίτερα επιφυλακτικές σχετικά με τον αντίκτυπο της ρωσικής «χειραγώγησης» και «παραπληροφόρησης» στις ευρωπαϊκές εκλογές.

Πρόσθεσε ότι η πολιτική διαφήμιση «πρέπει να χαρακτηρίζεται σαφώς ως τέτοια» προτού τεθεί σε ισχύ ένας σκληρότερος νόμος το 2025. Κάλεσε τις πλατφόρμες να δημιουργήσουν μηχανισμούς «για να μειώσουν τον αντίκτυπο των περιστατικών που θα μπορούσαν να έχουν σημαντική επίδραση στο εκλογικό αποτέλεσμα ή τη συμμετοχή».

Η ΕΕ έχει πραγματοποιήσει «stress-test» με σχετικές πλατφόρμες στα τέλη Απριλίου.

Δημοσιεύτηκε στην Σημειρνή (19/05/22)