Brexit: Το «αβέβαιο μέλλον», ο διχασμένος λαός και οι πρώτες αντιδράσεις

Το Ηνωμένο Βασίλειο εντέλει αποχώρησε από την Ευρωπαϊκή Ένωση τα μεσάνυχτα της Παρασκευής (τοπική ώρα) και έχει μπροστά του ένα μάλλον αβέβαιο μέλλον μετά το Brexit, αφού αποφάσισε να γυρίσει την πλάτη στη μεταπολεμική προσπάθεια να ενωθούν οι άλλοτε αντίπαλες χώρες της Ευρώπης.

Στη σημαντικότερη γεωπολιτική μεταβολή που βιώνει το Λονδίνο μετά την απώλεια της αυτοκρατορίας, το ΗΒ αποχώρησε τυπικά από την ΕΕ στις 01:00 [ώρα Κύπρου], έπειτα από 47 χρόνια, εισερχόμενο σε αυτήν που ο πρωθυπουργός και ηγέτης των Συντηρητικών Μπόρις Τζόνσον αποκαλεί την ανατολή μιας νέας εποχής.

Το

«Αυτό δεν είναι το τέλος αλλά η αρχή. Είναι η στιγμή της αυγής, η στιγμή που σηκώνεται η αυλαία σε μία νέα πράξη της μεγάλης εθνικής μας παράστασης. Και ναι, είναι η στιγμή να χρησιμοποιήσουμε τις νέες δυνάμεις, την ανάκτηση της κυριαρχίας μας για να φέρουμε σε πέρας τις αλλαγές για τις οποίες ψήφισαν οι πολίτες», τόνισε ο πρωθυπουργός, Μπόρις Τζόνσον στο μαγνητοσκοπημένο του διάγγελμα που ανάρτησε η Ντάουνινγκ Στριτ μία ώρα πριν το Brexit γίνει πραγματικότητα.

Στο πεντάλεπτο μήνυμά του, ο Μπόρις Τζόνσον υποσχέθηκε ότι το Brexit είναι η σωστή και δημοκρατική επιλογή που θα ξεδιπλώσει την πλήρη δυναμική της χώρας, καθώς, παρά τις αξιοθαύμαστες αξίες της, η ΕΕ έχει αναπτυχθεί προς μια κατεύθυνση που δεν ταιριάζει πια στο Ηνωμένο Βασίλειο.

«Είναι δυνητικά η στιγμή της πραγματικής εθνικής ανανέωσης και αλλαγής, το ξημέρωμα μίας νέας εποχής, στην οποία δε δεχόμαστε πλέον ότι οι ευκαιρίες της ζωής σας και της οικογένειάς σας εξαρτώνται από το μέρος στο οποίο μεγαλώσατε», είπε ο Μπόρις Τζόνσον και υποσχέθηκε να προσφέρει ελπίδα και ευκαιρίες σε κάθε περιοχή της χώρας.

Αναγνώρισε τα ανάμικτα συναισθήματα ελπίδας, αγωνίας και απώλειας, αλλά διαβεβαίωσε ότι η είναι ευθύνη του να ενώσει τη χώρα. «Θέλουμε αυτή να είναι η αρχή μίας νέας εποχής φιλικής συνεργασίας ανάμεσα στην ΕΕ και τη Βρετανία, μια Βρετανία που είναι ταυτόχρονα μια μεγάλη ευρωπαϊκή δύναμη και πραγματικά παγκόσμια στο εύρος και τις φιλοδοξίες της» είπε.

Αναφερόμενος στις δυνατότητες και τα κεφάλαια που διαθέτει η χώρα εξέφρασε την πεποίθηση ότι η χώρα μπορεί να μετατρέψει αυτή την ευκαιρία σε μία συγκλονιστική επιτυχία.

Οι πρώτες αντιδράσεις στη Βρετανία για την αποχώρηση από την ΕΕ 

«Η Σκοτία θα επιστρέψει στην καρδιά της Ευρώπης ως ανεξάρτητη χώρα» υποσχέθηκε σε μήνυμά της στο Twitter η πρωθυπουργός της Νίκολα Στέρτζον, λίγο μετά τις 23.00, όταν το Ηνωμένο Βασίλειο βρέθηκε εκτός της ΕΕ.

«Το ΗΒ άφησε την ΕΕ. Είμαστε φιλόδοξοι, με αυτοπεποίθηση και αισιόδοξοι για το μέλλον μας, ως κύριοι του πεπρωμένου μας και δύναμη μια για πάντα στον κόσμο» έγραψε ο υπουργός Εξωτερικών, Ντομινίκ Ράαμπ.

Από την πλατεία του κοινοβουλίου, ο επικεφαλής του κόμματος Brexit Νάιτζελ Φαράζ, αμέσως μετά τις 23.00, δήλωσε στο συγκεντρωμένο πλήθος ότι είναι η «στιγμή χωρίς επιστροφή», η επικράτηση αυτών που νίκησαν το κατ’ αυτόν«κατεστημένο».

Σαμπάνιες για τους Brexiteers και ολονυκτίες για τους Remainers        

Μετά τις 23:00 (τοπική ώρα) μπροστά από το βρετανικό κοινοβούλιο υποστηρικτές του Brexit φιλιόντουσαν, αγκαλιάζονταν και τραγουδούσαν “God Save the Queen” κρατώντας βρετανικές σημαίες εν μέσω των καπνών από τα πυροτεχνήματα.

«Ο πόλεμος τελείωσε: κερδίσαμε», δήλωσε ο Νάιτζελ Φάρατζ του κόμματος του Brexit απευθυνόμενος στο πλήθος. «Αυτή είναι η πιο σημαντική στιγμή στη σύγχρονη ιστορία του μεγάλου έθνους μας».

Στους λευκούς βράχους του Ντόβερ προβαλλόταν το μήνυμα: «Το Ηνωμένο Βασίλειο αποχώρησε από την ΕΕ» ανάμεσα σε μία βρετανική και μία ευρωπαϊκή σημαία.

Αντίθετα στο Εδιμβούργο της Σκοτίας, όπου οι περισσότεροι ψηφοφόροι είχαν ταχθεί στο δημοψήφισμα του 2016 υπέρ της παραμονής της Βρετανίας στην ΕΕ, πραγματοποιήθηκε ολονυκτία με κεριά ώστε οι συμμετέχοντες να θρηνήσουν για το Brexit με το όνειρο να επιστρέψουν μία ημέρα στην Ένωση ως ανεξάρτητη Σκοτία.

Κάποτε θεωρούνταν ένα απίθανο όνειρο μιας ομάδας «ευρωσκεπτικιστών» στο περιθώριο της βρετανικής πολιτικής ζωής. Όμως μετά το δημοψήφισμα του Ιουνίου του 2016, στο οποίο το 52% των Βρετανών ψήφισε υπέρ της αποχώρησης από την ΕΕ, και έπειτα από τριάμισι χρόνια διχασμών το Brexit είναι πλέον πραγματικότητα.

Η ΕΕ έχασε για πρώτη φορά ένα κράτος μέλος της και 66 εκατομμύρια κατοίκους.

Πολλοί Βρετανοί χθες ένιωσαν αδιαφορία ή ακόμη και ανακούφιση.

«Για πολλούς ανθρώπους αυτή είναι μια εκπληκτική στιγμή ελπίδας, η στιγμή που δεν περίμεναν ποτέ ότι θα έρθει», δήλωσε ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον, ο γεννημένος στη Νέα Υόρκη επικεφαλής της εκστρατείας “Leave”, υπέρ της αποχώρησης της Βρετανίας από την ΕΕ.

Ο 55χρονος Τζόνσον σε ομιλία του που μεταδόθηκε μία ώρα πριν την επίσημη αποχώρηση της χώρας από την Ένωση δεσμεύθηκε για μια «μεγαλειώδη επιτυχία», «όποια κι αν είναι τα εμπόδια».

«Το πιο σημαντικό που πρέπει να πούμε σήμερα είναι ότι δεν πρόκειται για το τέλος, αλλά για την αρχή, τη στιγμή που ξημερώνει και η αυλαία σηκώνεται σε μία νέα πράξη», τόνισε. Υποσχέθηκε επίσης «την έναρξη μιας νέας εποχής φιλικής συνεργασίας» με την ΕΕ.

Ο Βρετανός πρωθυπουργός γιόρτασε την ημέρα στη Ντάουνινγκ Στριτ με αγγλικό αφρώδη οίνο και εδέσματα από τη Βρετανία.

Οι ισχυρότεροι ηγέτες της ΕΕ, η Γερμανίδα καγκελάριος Άγγελα Μέρκελ και ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, χαρακτήρισαν το Brexit μια λυπηρή στιγμή και σημείο καμπής για την Ευρώπη.

Από την πλευρά του ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ πάντα στήριζε το Brexit. Ο υπουργός Εξωτερικών του Μάικ Πομπέο έχει δηλώσει ότι οι Βρετανοί θέλουν να γλιτώσουν «από την τυραννία των Βρυξελλών».

Αβέβαιο μέλλον

Οι αντίπαλοί του χαρακτηρίζουν το Brexit τρέλα που θα αποδυναμώσει τη Δύση, θα τορπιλίσει ό,τι έχει απομείνει από την παγκόσμια επιρροή της Βρετανίας, θα υπονομεύσει την οικονομία της και τελικά θα την καταστήσει λιγότερο κοσμοπολίτισσα.

Ο 75χρονος Ντέιβιντ Τάκερ δήλωσε ότι πήγε στο Λονδίνο από την Ουαλία για να πραγματοποιήσει πορεία μαζί με άλλους ώστε κρατήσει ζωντανό το ενδεχόμενο μία ημέρα η Βρετανία να επιστρέψει στην ΕΕ.

«Είναι τραγωδία», είπε. «Κάποτε ανήκαμε στην πιο ισχυρή οικονομική ένωση του κόσμου. Τώρα είμαστε απλώς ένα εσωστρεφές νησί που θα μικρύνει».

Όμως το Brexit αφορούσε πάντα κάτι περισσότερο από την Ευρώπη. Το δημοψήφισμα αποκάλυψε τους βαθιούς εσωτερικούς διχασμούς στη Βρετανία και προκάλεσε εσωτερικές αναζητήσεις για τα πάντα, από τη μετανάστευση ως το τι σημαίνει πλέον βρετανικότητα. Έχει θέσει σε δοκιμασία την ίδια τη δομή ενός διχασμένου βασιλείου: η Αγγλία και η Ουαλία ψήφισαν υπέρ του Brexit και η Σκοτία και η Βόρεια Ιρλανδία κατά. Η αλλαγή που επήλθε ενδέχεται να επισπεύσει ένα ακόμη δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Σκοτίας, ακόμη και προς μια ενωμένη Ιρλανδία.

Ο βρετανικός Τύπος εμφανίζεται για μία ακόμη φορά διχασμένος

Ενθουσιασμένες ή απογοητευμένες: οι βρετανικές εφημερίδες διατήρησαν στο Brexit μια υποδοχή αντίστοιχη με την κατάσταση που επικρατεί στη Βρετανία, μοιρασμένη.

«Σημείο εκκίνησης: το Ηνωμένο Βασίλειο εγκατέλειψε την ΕΕ», αναφέρουν οι Times στο πρωτοσέλιδό τους για να περιγράψουν την κατάσταση στη χώρα, η οποία τώρα θα ξεκινήσει διαπραγματεύσεις για να ορίσει νέες σχέσεις με την ΕΕ, αλλά και με τρίτες χώρες, κυρίως τις ΗΠΑ.

Η ταμπλόιντ Daily Express χαιρετίζει «ένα νέο ένδοξο Ηνωμένο Βασίλειο», αφού αποχώρησε από την ΕΕ έπειτα από 47 χρόνια ταραγμένου γάμου και τρεις αναβολές.

«Το Brexit έγινε», γράφει στον ιστότοπό της η Daily Mail, ενώ η Daily Telegraph, που τάσσεται υπέρ του Brexit και του πρωθυπουργού Μπόρις Τζόνσον, παρουσίασε τα σχέδια του Βρετανού πρωθυπουργού για την επιβολή τελωνειακών ελέγχων στα ευρωπαϊκά προϊόντα και σχολιάζει στο κεντρικό της άρθρο: «Συγχαρητήρια βρετανικέ λαέ, επιτέλους εκτός».

Όμως πολλές εφημερίδες αναρωτιούνται για τη συνέχεια, αναφερόμενες και στον διχασμό που εξακολουθεί να επικρατεί στη χώρα.

«Τα ανάμικτα συναισθήματα την ημέρα του Brexit δείχνουν ότι η Νρετανία δεν νιώθει καλά με τον εαυτό της», γράφει η Guardian.

«Και τώρα;», αναρωτιέται η εφημερίδα “i” που διανέμεται δωρεάν.

Η Daily Record, μια σκοτσέζικη ταμπλόιντ, εμφανίζει το νέο νόμισμα των 50 πενών που δημιουργήθηκε με την ευκαιρία του Brexit αντικαθιστώντας τις λέξεις «ειρήνη, ευημερία και φιλία με όλα τα κράτη» που είναι χαραγμένες πάνω του σε «απομονωμένη, πιο αδύναμη και διχασμένη».

The Telegraph: Ο πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον ετοιμάζεται να επιβάλλει πλήρεις τελωνειακούς και συνοριακούς ελέγχους σε όλα τα εισαγόμενα αγαθά προέλευσης ΕΕ

Ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Μπόρις Τζόνσον σκοπεύει να επιβάλλει πλήρεις τελωνειακούς και συνοριακούς ελέγχους σε όλα τα αγαθά ευρωπαϊκής προέλευσης που εισάγονται στο Ηνωμένο Βασίλειο μετά το Brexit προκειμένου να κλιμακώσει την πίεση του Λονδίνου στις Βρυξέλλες στις διμερείς διαπραγματεύσεις για το εμπόριο, δήλωσε κυβερνητική πηγή στην εφημερίδα The Telegraph.

«Σχεδιάζουμε πλήρεις ελέγχους σε όλα τα εισαγόμενα αγαθά προέλευσης ΕΕ — πιστοποιητικά εξαγωγών, πιστοποιητικά ασφάλειας, ελέγχους υγείας ζώων, [υγειονομικούς ελέγχους] των ειδών που προορίζονται για τα σούπερ μάρκετ, που θα περνούν από [τελωνεία και] σημεία συνοριακών ελέγχων», ανέφερε πηγή προσκείμενη στην κυβέρνηση των Τόρις στην Τέλεγκραφ [1].

Αυτό «θα διπλασιάσει την πρακτική πρόκληση στα σύνορα τον Ιανουάριο του 2021», αναγνώρισε η πηγή.