Μείωση κατά 40 δισ. ευρώ των καταθέσεων

Κατά 40 δισ. ευρώ περίπου μειώθηκαν οι καταθέσεις του ιδιωτικού μη χρηματοπιστωτικού τομέα στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα ή 14% σε ετήσια βάση, σύμφωνα με μελέτη της Διεύθυνσης Στρατηγικής και Οικονομικής Ανάλυσης της Εθνικής Τράπεζας, σημειώνοντας μαζί με την Ιρλανδία τις μεγαλύτερες απώλειες καταθέσεων μεταξύ των χωρών της ευρωζώνης. Στην μελέτη αναφέρεται ότι η μείωση των καταθέσεων αναμένεται να συνεχιστεί το 2011 με σημαντικά ηπιότερο ρυθμό, ενώ εκτιμάται ότι οι καταθέσεις θα επανακάμψουν σταδιακά προς τη μακροπρόθεσμη τάση τους από τα τέλη του 2012.

Πιο συγκεκριμένα, από τα περίπου 40 δισ.ευρώ μείωσης των καταθέσεων στην Ελλάδα κατά το 2010, τα 34 δισ. ευρώ εξέρευσαν την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουλίου του 2010, ενώ οι πιέσεις αμβλύνθηκαν σημαντικά με την έναρξη εφαρμογής του Προγράμματος Σταθεροποίησης. Συγκεκριμένα, οι βασικοί συντελεστές της σημαντικής συρρίκνωσης της εγχώριας καταθετικής βάσης μπορούν να κατηγοριοποιηθούν σε δύο βασικές κατηγορίες, σε αυτούς που η επίπτωση τους είναι κατά το πλείστον άμεσα μετρήσιμη (π.χ. εκροή καταθέσεων στο εξωτερικό) και σε παράγοντες οι οποίοι δε μπορούν να μετρηθούν άμεσα αλλά να εκτιμηθούν μέσω των παρατηρούμενων τάσεων σε άλλες μακροοικονομικές μεταβλητές. Αυτή η δεύτερη κατηγορία παραγόντων σχετίζεται μεταξύ άλλων με την αποταμιευτική, συναλλακτική συμπεριφορά του ιδιωτικού τομέα καθώς και με τη διάθεσή του να παρακράτα αυξημένο επίπεδο ρευστότητας εκτός τραπεζικού συστήματος (λ.χ. λόγω αυξημένης αβεβαιότητας).

Οι υψηλές εκροές καταθέσεων προς το εξωτερικό κατά την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουλίου 2010 αποτέλεσαν την κύρια αιτία μείωσης της εγχώριας καταθετικής βάσης.

Όπως αναφέρουν οι αναλυτές της Εθνικής Τράπεζας, αναφορικά με την πρώτη δέσμη παραγόντων με άμεση επίδραση στο απόθεμα τραπεζικών καταθέσεων κατά το 2010 μπορούν αναφερθούν οι ακόλουθοι:

- Εκροή 10,2 δισ.ευρώ καταθέσεων μη-κατοίκων στο εξωτερικό. Η τάση αυτή ξεκίνησε από το 2009 οπότε σημειώθηκαν ήδη εκροές περίπου 10 δισ.ευρώ και οξύνθηκε την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουλίου 2010 οπότε περίπου 10.3 δισ.ευρώ εξέρευσαν από τη χώρα υπό το βάρος της έντονης αβεβαιότητας και της διασποράς εξαιρετικά δυσμενών φημών για τη χώρα. Η τάση αυτή ανεκόπη με την έναρξη εφαρμογής του μνημονίου με τις συνολικές εκροές της περιόδου Αυγούστου-Δεκεμβρίου 2010 να μην υπερβαίνουν το 1 δισ.ευρώ.

Οκτώ 8 δισ.ευρώ καταθέσεων κατοίκων εκτιμάται ότι κατευθύνθηκαν στο εξωτερικό, με κύριους προορισμούς Ηνωμένο Βασίλειο και Κύπρο, με τα 2/3 της εκροής να λαμβάνει χώρα στο πρώτο εξάμηνο του 2010.

Περίπου 3½ δισ.ευρώ ιδιωτών φαίνεται ότι τοποθετήθηκαν σε άλλα περιουσιακά στοιχεία όπως έντοκα γραμμάτια και χρυσό, σημαντική όμως ήταν και η επίδραση του "χρηματοδοτικού ανοίγματος" του ιδιωτικού τομέα

Τα ελληνικά νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις βρέθηκαν από τις αρχές του 2009 -- και για πρώτη φορά μετά την είσοδό της χώρας στην ΟΝΕ - σε κατάσταση χρηματοδοτικού ελλείμματος καθώς το διαθέ