Εμιρ Κουστουρίτσα: Ολα όσα αποκαλούμε πολιτισμό σήμερα, ο τρόπος με τον οποίο σκεφτόμαστε, εδώ γεννήθηκαν

Θεωρώ ότι οι άνθρωποι σήμερα ωθούνται να γίνουν κακοί - Θέλω λοιπόν να γυρίσω ταινίες με χαρακτήρες που προσπαθούν να είναι καλοί. - Ελλάδα σημαίνει αδελφοσύνη. Κάθε φορά που βρίσκομαι εδώ, αισθάνομαι ότι περιβάλλομαι από καλούς ανθρώπους που δημιουργούν μια ζεστή ατμόσφαιρα γύρω μου. Αισθάνομαι ότι γυρίζω στο σπίτι μου - και αυτό δεν είναι τρόπος του λέγειν - Θεωρώ την Ελλάδα πατρίδα του δυτικού πολιτισμού και γι' αυτό πιστεύω ότι θα παραμείνει ταυτισμένη στο μυαλό και στην καρδιά όλων μας με τον στόχο που όλοι ανεξαιρέτως επιδιώκουμε - όλα όσα αποκαλούμε πολιτισμό σήμερα, ο τρόπος με τον οποίο σκεφτόμαστε, εδώ γεννήθηκαν

Ο 57χρονος Εμίρ Κουστουρίτσα σε ένα οδοιπορικό αυτογνωσίας στην Αβάνα. Αυτή είναι η υπόθεση μιας από τις επτά ιστορίες της ταινίας «7 ημέρες στην Αβάνα» που προβάλλεται αυτές τις ημέρες. Ο σέρβος κινηματογραφιστής ασφαλώς δεν περίμενε τον αργεντινό συνάδελφό του Πάμπλο Τραπέρο για να βάλει σε τάξη τα του εαυτού του. Είχε κάνει την ενδοσκόπησή του νωρίτερα στην αυτοβιογραφία του «Κι εγώ πού είμαι σ' αυτή την ιστορία;» (Πατάκης, 2012), την οποία παρουσίασε προ καιρού στη Θεσσαλονίκη, στη Διεθνή Εκθεση Βιβλίου. Συναντηθήκαμε τότε στο καφέ του ξενοδοχείου του, λίγο προτού αναχωρήσει για το εξοχικό του στη Σίφνο.

Το δραστήριο βλέμμα του εντοπίζει κάθε κίνηση στον χώρο. Μου υποδεικνύει πού να καθήσω, ελέγχει την ακουστική και προτείνει μετακίνηση σε μια πιο ήσυχη γωνιά όταν ο περίγυρος γίνεται θορυβώδης. Εχω την αίσθηση ότι πίσω από το μόνιμα βαριεστημένο ύφος του βρίσκεται σε εγρήγορση, σαν σκηνοθέτης σε γύρισμα. Του το λέω. «Φυσικά, είμαι πάντοτε ένας σκηνοθέτης εν δράσει» παραδέχεται.

Τι σας παρακίνησε να γράψετε την αυτοβιογραφία σας;

«Ηθελα να παρουσιάσω τη ζωή μου μέσα από τα δικά μου μάτια και όχι μέσα από τα μάτια των άλλων. Αποτέλεσα αντικείμενο πολλών αντιφατικών εκτιμήσεων, που σημαίνει ότι υπήρξα ένας ελεύθερος άνθρωπος που εκφραζόταν αυθόρμητα, που μιλούσε από την καρδιά του. Για να απαντήσω όμως στο βασικό φιλοσοφικό ερώτημα "ποιος είσαι;" ήταν απαραίτητο να διατυπώσω με λόγια το παρελθόν μου. Προσπάθησα να παρουσιάσω τη ζωή μου όπως ήταν, μια ζωή, πιστεύω, αποδεκτή και βαθιά, από την αρχή της ως το 1995».

Πιστεύετε ότι έχετε παρεξηγηθεί;

«Από μια άποψη ναι, επειδή αντιστάθηκα στο κυρίαρχο ρεύμα και εξέθεσα το δικό μου όραμα για τον κόσμο και κυρίως για το ποιοι είναι οι ήρωες σήμερα. Μεγάλωσα με την αρχή των αουτσάιντερ. Σήμερα δεν υπάρχουν αουτσάιντερ στην κυρίαρχη κουλτούρα, εγώ όμως υπερασπίστηκα τους αουτσάιντερ όσο μπορούσα».

Εκτός από τα σενάρια των ταινιών σας, αυτή είναι η πρώτη σας ενασχόληση με το γράψιμο;

«Οταν δεν έχω κάτι άλλο να κάνω, γράφω. Συνήθως έχω πολλά να κάνω, αλλά πάντοτε βρίσκω τρεις ώρες την ημέρα για να γράψω. Εχω γράψει διηγήματα που δημοσιεύθηκαν σε εφημερίδες και τώρα ετοιμάζω ένα δεύτερο βιβλίο που αφηγείται επτά ιστορίες από τη ζωή μου, από τότε που ήμουν 15 ετών ως σήμερα».

Ποια ήταν η δι