Ανάλυση για τους οίκους αξιολόγησης και την «εξουσία» του

Στην εξουσία που έχουν αποκτήσει οι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης αλλά και στις επικρίσεις που διατυπώνονται σε βάρος τους, αναφέρεται ανάλυση της βελγικής εφημερίδας "De Morgen" υπό τον τίτλο «Οι οίκοι αξιολόγησης αποδεικνύουν την δύναμή τους» και με υπέρτιτλο «Η υπηρεσιακή κυβέρνηση προτείνει τροποποιήσεις στον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό μετά από την έκθεση του οίκου αξιολόγησης Standard & Poors». Αφορμή για το δημοσίευμα αυτό αποτέλεσε η τελευταία έκθεση της Standard & Poors για το Βέλγιο που θορύβησε την (υπηρεσιακή) βελγική κυβέρνηση σε τέτοιο σημείο, ώστε να σπεύσει να αναπροσαρμόσει το σχέδιο προϋπολογισμού που υποχρεούται να υποβάλει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέχρι το τέλος του μήνα. Είναι χαρακτηριστικό - σημειώνεται στο δημοσίευμα - ότι τα κύρια συμπεράσματα της έκθεσης, ότι δηλαδή το Βέλγιο θα αντιμετωπίσει προβλήματα εάν δεν αντιμετωπίσει έγκαιρα τις αρνητικές επιπτώσεις από την προϊούσα γήρανση του πληθυσμού, αποτελούν το τελευταίο διάστημα κοινό τόπο, καθώς έχουν επισημανθεί κατ' επανάληψιν από πολλούς κυρίως ακαδημαϊκούς. Ωστόσο, προσθέτει η εφημερίδα, αποκτούν άλλη βαρύτητα εάν προέρχονται από έναν οίκο αξιολόγησης του διαμετρήματος της Standard & Poors, όταν μάλιστα ο τελευταίος επισείει την δαμόκλειο σπάθη της υποβάθμισης της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας.

Όπως σημειώνεται, το γεγονός ότι ο οίκος απείλησε, εμμέσως πλην σαφώς, ότι θα προχωρήσει σε μια σταδιακή υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας στο Α και στη συνέχεια το ΒΒΒ από ΑΑ που είναι σήμερα, στάθηκε αρκετό για να κινητοποιήσει ολόκληρη την κυβερνητική μηχανή ώστε να αλλάξει γραμμή πλεύσης σε ό,τι αφορά το περιεχόμενο των σχεδιαζόμενων δημοσιονομικών μέτρων, ενσωματώνοντας τις εκτιμήσεις και υποδείξεις του.

Η εφημερίδα επικαλείται την περίπτωση της Ελλάδας και της Ιρλανδίας που βρέθηκαν αντιμέτωπες με ένα απαγορευτικό κόστος δανεισμού από τη στιγμή που οι εν λόγω οίκοι υποβάθμισαν την πιστοληπτική τους ικανότητα, προκειμένου να καταδείξει την σημασία που έχουν αποκτήσει ως διαμορφωτές του κλίματος στις διεθνείς αγορές. Η εφημερίδα υπενθυμίζει ότι ήδη από τη δεκαετία του '70 οι οίκοι άλλαξαν γραμμή πλεύσης και απευθύνονται πλέον στους πωλητές και όχι στους αγοραστές χρηματοοικονομικών προϊόντων για την αμοιβή τους. Αποτέλεσμα είναι να παρουσιάζεται το «παράδοξο», όπως χαρακτηρίζεται, γεγονός από την μια μεριά οι οίκοι αυτοί να αποτιμούν τα προϊόντα αυτά, ενώ από την άλλη να σχεδιάζουν και να διακινούν και οι ίδιοι χρηματοοικονομικά προϊόντα, με αποτέλεσμα να δέχονται εύλογη κριτική για «σύγκρουση συμφερόντων».

Επισημαίνεται ακόμη ότι παραμένουν νωπές οι μνήμες από την παταγώδη αποτυχία των εν λόγω οίκων να προειδοποιήσουν τους αγοραστές τοξικών τραπεζικών προϊόντων για την επισφάλεια της επένδυσής τους, με αποτέλεσμα να θεωρούνται «τουλάχιστον συνυπεύθυνοι» για την εκδήλωση και το μέγεθος της πρόσφατης παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης. Ιδιαίτερη μνεία γίνεται ακόμα στην έλλειψη διαφάνειας από την πλευρά τους,