Το πανεπιστήμιο θα φάει το παλάτι;

Η φράση αποδίδεται στο Θεόδωρο Κολοκοτρώνη. Για την ακρίβεια του...
αποδίδεται η φράση “το σπίτι αυτό θα φάει το σπίτι εκείνο”, εννοώντας το πανεπιστήμιο και το παλάτι αντίστοιχα...

Είναι αλήθεια ότι τα ελληνικά πανεπιστήμια πολλές φορές τον δικαίωσαν. Οι περισσότεροι γνωρίζουμε τις φοιτητικές εξεγέρσεις επί χούντας, με κυριότερες αυτές της Νομικής και του Πολυτεχνείου, όμως στην πραγματικότητα είναι πολύ περισσότερες και ξεκινούν από τη Βαυαροκρατία ακόμα. Το φοιτητικό κίνημα συγχρονίστηκε και έδρασε ως πρωτοπορία του ευρύτερου λαϊκού κινήματος σε όλες τις κρίσιμες ιστορικές φάσεις.

Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι κάθε καθεστώς και κυβέρνηση που συγκρούστηκε με το λαό πολέμησε και το φοιτητικό κίνημα. Ίδια ήταν πάντοτε από τέτοιου είδους ηγεσίες η αντιμετώπιση και όσων πανεπιστημιακών δασκάλων- όχι πολλών συνήθως και δυστυχώς- τολμούσαν να έρθουν σε ρήξη με το κατεστημένο.

Είναι κι αυτός ένας από τους λόγους της επίθεσης που έχει δεχτεί το δημοκρατικό, δημόσιο και δωρεάν πανεπιστήμιο, με ιδιαίτερη μάλιστα ένταση εν μέσω κρίσης. Οι δυσφημηστικές επιθέσεις προς φοιτητές, πανεπιστημιακούς και πρυτανικές αρχές που δε δέχτηκαν να συνδράμουν το έργο της διάλυσης του δημοσίου πανεπιστημίου συνδυάζονται με την προωθούμενη γενίκευση των διδάκτρων στα προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών, με την υποχρηματοδότηση και με την κατάργηση του δωρεάν συγγράμματος. Είτε στο νέο πακέτο μέτρων, είτε σε κάποιο από τα επόμενα, οι ταξικοί φραγμοί που ήδη υπάρχουν -και- στην τριτοβάθμια παιδεία θα καταστούν ακόμα αυστηρότεροι και καταλυτικοί ως προς τον αποκλεισμό από τα πανεπιστήμια της πλειοψηφίας των μαθητών.

Παράλληλα βέβαια θα αναπτυχθεί μια παρασιτική αγορά πτυχίων από διάφορα ιδιωτικά ινστιτούτα, όπου τα πτυχία θα διατίθενται σαν προϊόντα σε αποστειρωμένα από ευρύτερες αναζητήσεις, super- market.

Ο στόχος είναι διπλός: η συρρίκνωση έως και εξαφάνιση του δημοκρατικού, δημοσίου και δωρεάν- έστω όσο δωρεάν ήταν- πανεπιστημίου βεβαίως θα δημιουργήσει άλλη μια ευκαιρία για κερδοφόρες μπίζνες. Ίσως όχι σε τέτοιο βαθμό όπως αυτές που θα δημιουργηθούν από τη διάλυση της δημόσιας υγείας και ασφάλισης αλλά και πάλι κέρδη θα υπάρχουν.

Δεύτερο και κυριότερο όμως είναι ότι θα στερήσει από την ελληνική κοινωνία τη φυσική πνευματική και επιστημονική της ηγεσία. Πολλοί δεν αντιλαμβάνονται ότι ο επιστήμονας δεν είναι ο τεχνοκράτης- καριερίστας. Αντίθετα, ο πραγματικός επιστήμονας είναι αυτός που έχει τη δυνατότητα κριτικής ανάλυσης και σκέψης, ένταξης των γνώσεών του σε διεπιστημονικό και ευρύτερα κοινωνικό- πολιτικό πεδίο, διαρκούς, προσωπικής, διανοητικής εξέλιξης και άρα κοινωνικής προσφοράς. Ο επιστήμονας ενσωματώνει και εκφράζει την “επένδυση” μιας κοινωνίας στη υλική και πνευματική της πρόοδο. Ο τεχνοκράτης- καριερίστας είναι “πληρωμένο χέρι”, όπως ανέλυε ο Ανδρέας Παπανδρέου. Και συνήθως πληρώνει η κατεστημένη εξουσία γι' αυτό και την υπηρετεί.

Δεν υπονοώ φυσικά ότι μέχ