Συμπληρώματα Διατροφής: Δεν είναι όλα «αθώα»

Τα διατροφικά συμπληρώματα αποτελούν σε πολλές περιπτώσεις «δίκοπο μαχαίρι» για τους... ειδικούς που ασχολούνται με την επιστήμη της διατροφής (διαιτολόγους, κλινικούς διαιτολόγους, διατροφολόγους).


Από την μια μπορούν, αν χρησιμοποιηθούν σωστά, να αποτελέσουν αναγκαίο εφόδιο για μια αποτελεσματική διατροφική διαπαιδαγώγηση, από την άλλη, συνιστούν μια πρόκληση για τους ειδικούς διατροφής.
Κάτω από την ομπρέλα των «διατροφικών συμπληρωμάτων» συμπεριλαμβάνονται στοιχεία από τροφές, μέχρι και φαρμακευτικές ουσίες που υποθετικά έχουν κάποιο συγκεκριμένο όφελος για τον ανθρώπινο οργανισμό.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν, επίσης, για τους ειδικούς που ασχολούνται με ενεργητικά άτομα, τα διατροφικά συμπληρώματα που είναι γνωστά έως «ergogenic aids» - ουσίες οι οποίες βελτιώνουν την αθλητική παρουσίαση/απόδοση των αθλητών, πέρα από το τι είναι ικανοί να κάνουν, με κανονική προετοιμασία και εξάσκηση.
Τα συμπληρώματα διατροφής είναι ένα θέμα πάνω στο οποίο υπάρχουν έντονες διαφωνίες μεταξύ των ειδικών. Για την πλειοψηφία των ατόμων, μια ισορροπημένη διατροφή που περιλαμβάνει ποικιλία, είναι δυνατό να παρέχει όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειαζόμαστε για σωστή υγεία. Άλλοι υποστηρίζουν, ότι υγιεινή διατροφή είναι δύσκολο να επιτευχθεί, γι’ αυτό και θεωρούν τα συμπληρώματα απαραίτητα.

Σύμφωνα με μελέτες, τα άτομα που καταναλώνουν συμπληρώματα διατροφής είναι συνήθως υγιή άτομα που ενδιαφέρονται πάρα πολύ για τον οργανισμό και το σώμα τους και ακολουθούν πολύ ισορροπημένο πρόγραμμα διατροφής. Ενδεικτικά, η διατροφή τους περιέχει συνήθως λιγότερα λιπαρά, περισσότερες φυτικές ίνες και μεγαλύτερες ποσότητες βιταμινών και μεταλλικών στοιχείων σε σύγκριση με αυτούς που δεν καταναλώνουν τέτοια σκευάσματα.
Υπάρχει τεράστια ποικιλία προϊόντων στην αγορά, συμπεριλαμβανομένων χαπιών, σκονών, ποτών. Αυτά τα συμπληρώματα κατατάσσονται στα εργογόνα βοηθήματα, που σημαίνει ουσίες που αυξάνουν την εργασία.

Τα εργογόνα βοηθήματα χωρίζονται σε δύο βασικές κατηγορίες: τα χημικά- φαρμακολογικά και τα διατροφικά. Πολλά από αυτά είναι επικίνδυνα και απαγορευμένα. Λίγα μόνο είναι ακίνδυνα και η υπερκατανάλωση τους να τα κάνει επικίνδυνα. Είναι γεγονός ότι τις πλείστες φορές δίνονται και συστήνονται από μη ειδικούς και χωρίς να χρειάζονται. Τα πιο γνωστά είναι οι αντιοξειδωτικές ουσίες (β- καροτίνη, βιτ. Γ, βιτ. Ε και φυτοχημικά), πρωτεΐνες, μονουδατική κρεατίνη, ginseng, γλουταμίνη, L-καρνιτίνη, χρώμιο, Ma-huang (εφεδρίνη), Coenzyme Q10, καφεΐνη, ταυρίνη κ.α. Τα χημικά – φαρμακολογικά εργογόνα βοηθήματα είναι κυρίως ορμόνες, αμφεταμίνες, διεγερτικά του κεντρικού νευρικού συστήματος (π.χ. καφεΐνη), καρδιοτονωτικά, αντιφλεγμονώδη, ηρεμιστικά, αγγειοδιασταλτικά.

Για περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες, οι ερευνητές μελετούν τη δράση των ανδρογόνων αναβολικών και τα αποτελέσματα είναι αντιφατικά. Ενώ υπάρχουν μελέτες που αποδεικνύουν τη θετική δράση των αναβολικών στη δύναμη και στη βελτίωση της απ