Η έκθεση «Το Φωτεινό Διάστημα» του Δ. Δασκαλόπουλου στο Guggenheim της Ισπανίας

GUGGENHEIM, Μπιλμπάο. Σε ένα από τα σημαντικότερα μουσεία του κόσμου, φιλοξενείται από τις 12 Απριλίου έως τις 11 Σεπτεμβρίου 2011 η έκθεση «Το φωτεινό Διάστημα», μέρος «ενός από τα καλύτερα κρυμμένα μυστικά του κόσμου της τέχνης», όπως αποκάλεσε η Νάνσι Σπέκτορ (αναπληρώτρια διευθύντρια του Guggenheim της Νέας Υόρκης) τη συλλογή του Δημήτρη Δασκαλόπουλου.Τιτάνιο. Πλάκες ορθογώνιες εκατομμύρια ασημόχρυσα κομμάτια, συνθέτουν ένα διαστημικών διαστάσεων μπαρόκ καράβι, που ήρθε το 1997 και άραξε στο όμορφο Μπιλμπάο, αλλάζοντας για πάντα το προφίλ της βιομηχανικής ισπανικής πόλης. Έξω από το κτίριο, σαν φύλακας-άγγελος η επιβλητική μητέρα-αράχνη της Λουίζ Μπουρζουά, προστατευτική και επικίνδυνη ταυτόχρονα.Εδώ στο Guggenheim, σε αυτό το θαύμα της σύγχρονης αρχιτεκτονικής του Φρανκ Γκέρι, ξεκίνησε μόλις η έκθεση «Το φωτεινό Διάστημα», με έργα από τη συλλογή του Δημήτρη Δασκαλόπουλου. Τίτλος παρμένος από τον Καζαντζάκη, που έβλεπε τη ζωή ως δημιουργική διαδρομή φωτός ανάμεσα στις δύο αβύσσους του «πριν» και του «μετά».Ανατροπή και δέοςΟι άνθρωποι σε κερδίζουν όταν σε εκπλήσσουν. Όταν, ας πούμε, οι στερεότυπες εικόνες που γεννούνοι τίτλοι «βιομήχανος» ή «πρόεδρος του ΣΕΒ» συντρίβονται από τον ευγενή, από καρδιάς λόγο ενός ανθρώπου που αγάπησε την τέχνη από τα 12 του, με πάθος συγκινητικό και δίχως όρους. Ένας Ρούμπενς τον είχε τότε συγκλονίσει. Πολύ αργότερα, το 1994, αποφάσισε να «ταξιδέψει» ενεργά στον χώρο της τέχνης. Άρχισε να συλλέγει σύγχρονα έργα, επιλέγοντας να μην εστιάσει στο παρελθόν «για να μη γίνω Λούβρος», όπως λέει στην «Κ», και να αφήσει τη ζωγραφική σχεδόν εκτός της συλλογής του. «Τη ζωγραφική τη λατρεύω», εξηγεί ο ίδιος. «Αλλά δεν βλέπω οι σύγχρονοι καλλιτέχνες να κάνουν με αυτήν όσα μπορούν με άλλα υλικά». Συλλέγει έργα ανατρεπτικά, που παίζουν με το διττό νόημα των πραγμάτων και σοκάρουν όχι μόνο με τα θέματα τους αλλά και με το -συχνά- απίστευτο μέγεθος τους.Η έκθεση «Το φωτεινό Διάστημα» φιλοξενεί περίπου 60 έργα 30 καλλιτεχνών - από τους Πολ ΜακΚάρθι, Κίκι Σμιθ και Σάρα Λούκας μέχρι τους ΝτάμιενΧιρστ, Μαρίνα Αμπράμοβιτς, Αλέξανδρος Ψυχούλης και Ρόμπερτ Γκόμπερ. Απλωμένη σε δύο ορόφους του μεγαλοπρεπούς Guggenheim, σε αφήνει κυριολεκτικά με ανοιχτό το στόμα. Είναι σχεδόν αδύνατο να περιγράψεις με λέξεις τη συγκίνηση που γεννά το άγγιγμα των γλυπτών χεριών της Λουίζ Μπουρζουά, το ρίγος που προκαλεί η σκοτεινή, γεμάτη δέρματα ζώων τραπεζαρία της Ουαγκέσι Μούτου, που βάφεται αιμάτινη από το κρασί που στάζει από το ταβάνι, ή τη μελαγχολία της συρμάτινης Acropolis Now του Κέντελ Γκιρς, που αγκυλώνει όποιον τολμήσει να την αγγίξει.Μόνο συναίσθημαΤι ωθεί τον Δασκαλόπουλο στις θεαματικές επιλογέςτου; Στη διάρκεια ομιλίας επιφανών εκπροσώπων και επιμελητών της Tate Modern, του New Museum και της Whitechapel Gallery, που οργανώθηκε με αφορμή το «Φωτεινό Διάστημα», ειπώθηκε ότι «αν ο Δάκης Ιωάννου συλλέγει έργα με έμφαση το ανθρώπινο κορμί, ο Δασκαλόπουλος εστιάζει σε αυτό που κρύβεται μέσα στο σώμα: την ψυχή». «Θαυμάζω την εμπνευσμένη, δημιουρ