Μαρία Παπαδημητρίου: ΑΓΡΙΜΙΚΑ, Why look at Animals?

To έργο με το οποίο θα εκπροσωπήσω τη χώρα μας στην 56η Μπιενάλε της Βενετίας 2015 συνίσταται στην ακριβή μεταφορά ενός καταστήματος, που βρίσκεται στην περιοχή «Παλιά» της πόλης του Βόλου. Ένα απομεινάρη του παρελθόντος που εμπορεύεται τομάρια και δέρματα ζώων. Η ταμπέλα του γράφει « ΔΕΡΜΑΤΑ ΜΑΛΛΙΑ ΑΓΡΙΜΙΚΑ» και η πρόσοψη του μαρτυρά εγκατάλειψη. Πλησίασα το θολό τζάμι από περιέργεια και αντίκρισα μία υπέροχη εγκατάσταση εκθεμάτων αγρίων ζώων σταματημένη στο χρόνο. Δεν καταλάβαινα αν ήταν εκθετήριο, καφενείο, σάλα υποδοχής ή αν υπήρχε κάποια εμπορική δραστηριότητα. Άνοιξα την πόρτα με δέος, δύο ηλικιωμένοι άνδρες καθισμένοι στη δεξιά γωνία του καταστήματος έπιναν καφέ και συζητούσαν Ο ένας ήταν ο ιδιοκτήτης.

H πραγματικότητα του καταστήματος αποτελεί την έκφραση και την καταγραφή της σπάνιας προσωπικότητας του ιδιοκτήτη ο οποίος έχει ζήσει ένα μεγάλο μέρος της σύγχρονης Ελληνικής ιστορίας απέναντι στην οποία έχει κρατήσει κριτική στάση. Ένας σπάνιος άνθρωπος με αξίες και ήθος. Ο τρόπος που έχει διαμορφώσει/διακοσμίσει το χώρο του μας φέρνει σε άμεση επαφή με το αγρίμι και μας ζητά να αναμετρηθούμε μαζί του επί ίσοις όροις.

Ο επιμελητής της φετεινής Μπιενάλε, ο Okwui Enwezor, έχει επιλέξει ως σημείο αναφοράς του την ένατη θέση από το μνημειώδες κείμενο “Θέσεις για τη φιλοσοφία της ιστορίας” του Walter Benjamin (1940) που μιλά τόσο βαθιά για τον διαλεκτικό υλισμό και το συνεχές της ιστορίας με αφορμή τον πίνακα Angelus Novus (1920) του Paul Klee, όπου απεικονίζεται, σύμφωνα με τον φιλόσοφο, ένας άγγελος που φαίνεται έτοιμος να απομακρυνθεί από κάτι στο οποίο έχει προσηλώσει το βλέμμα του, το παρελθόν . Η δουλειά μου ενσωματώνει υπολείμματα ζώων καθώς και ιστορικά και προσωπικά ερείπια έτσι ώστε να συνάγει με τη δήλωση του Benjamin ότι ο άγγελος « θα ήθελε να σταματήσει για μια στιγμή, να ξυπνήσει τους νεκρούς, και να στήσει ξανά τα χαλάσματα». Η παρουσίαση της σχέσης του ανθρώπου με τα ζώα προκαλεί μία σειρά προβληματισμών γύρω από την πολιτική, την ιστορία, την οικονομία, τις παραδόσεις, την ηθική, την αισθητική, τον φόβο του ξένου και του ακατανόητου και τον βαθιά ανθρωποκεντρισμό μας, που μας επιτρέπει να προσδιορίσουμε τους εαυτούς μας ως μη-άγρια, και διαφορετικό από όλα τα άλλα ζώα.

Η δουλειά μου χαρακτηρίζεται από μια συνεχή εμπλοκή με κοινωνικά και πολιτιστικά θέματα, απαραίτητα για την κατανόηση της σύγχρονης ζωής μας.

Info: Η Μαρία Παπαδημητρίου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1957. Σπούδασε στην École nationale supérieure des Beaux-Arts, στο Παρίσι. Ζει και εργάζεται στον Βόλο και την Αθήνα. Είναι καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών. Εκθέτει διεθνώς από τη δεκαετία του '90. Έχει ιδρύσει το Προσωρινό Αυτόνομο Μουσείο για Όλα ( Τ.Α.Μ.Α.) και την καλλιτεχνική καντίνα SOUZY TROS. Το 2003 της απονεμήθει το Βραβείο ΔΕΣΤΕ για την Σύγχρονη Ελληνική Τέχνη.

* Αναδημοσίευση από το περιοδικό Culturenow Mag, τεύχος 32