Σε κρίσιμο σημείο η Λιβύη - Η αντεπίθεση του Σάρατζ δημιουργεί νέα δεδομένα και κινητοποιεί την Αίγυπτο

ΚΟΣΜΟΣΈντυπη Έκδοση

 

Τις τελευταίες εβδομάδες μια σειρά διαδοχικές νίκες των λιβυκών δυνάμεων της Κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας (Government of National Accord - GNA), με τη σημαντική υποστήριξη των τουρκικών και φιλοτουρκικών δυνάμεων (Σύρων μαχητών), κατά του Λιβυκού Εθνικού Στρατού (Libyan National Army - LNA) του στρατηγού Χαλίφα Χαφτάρ είχαν αποτέλεσμα την ανατροπή του σκηνικού στην κατάσταση ασφαλείας της ευρύτερης περιοχής της Τρίπολης και όχι μόνο. 

Κατά την υποχώρησή του ο Λιβυκός Εθνικός Στρατός

εγκατέλειψε μεγάλο αριθμό όπλων και στρατιωτικού εξοπλισμού, συμπεριλαμβανομένων αρμάτων μάχης T-55, T-62, όλμων και ενός κατεστραμμένου ρωσικού συστήματος βλημάτων εδάφους - αέρος Pantsir-S. Πέραν αυτών, υπήρξαν αναφορές για εκδικητική συμπεριφορά των δυνάμεων του Σάρατζ, που, μεταξύ άλλων, είχε αποτέλεσμα τη λεηλασία της πόλης Ταρχούνα (περίπου 70 χιλιόμετρα νότια της Τρίπολης) και τον εκτοπισμό περισσοτέρων των 16.000 Λίβυων πολιτών.

Ο Πρόεδρος της Αιγύπτου Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σίσι, ως υποστηρικτής του στρατηγού Χαλίφα Χαφτάρ, εκτιμώντας την υφιστάμενη κατάσταση ασφαλείας πρότεινε αφενός την κατάπαυση του πυρός από τις 6 Ιουνίου, την οποία υποστήριξε και η Μόσχα, αφετέρου την επανάληψη των ειρηνευτικών συνομιλιών. 
Από την πλευρά τους η Άγκυρα και η Κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας της Τρίπολης, αξιολογώντας ότι οι δυνάμεις του Χαφτάρ και των υποστηρικτών του (Αιγύπτου, Ρωσίας και Εμιράτων) βρίσκονται σε δεινή θέση, ανακοίνωσαν ότι δεν θα προβούν σε κατάπαυση του πυρός πριν καταλάβουν την πόλη Σύρτη (370 χιλιόμετρα ανατολικά της Τρίπολης) και την αεροπορική βάση Αλ Τζούφρα.

Διαρκείς κινήσεις
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να αναφέρουμε ότι, πριν από περίπου δύο εβδομάδες, η υπηρεσία στρατιωτικών πληροφοριών της Αμερικανικής Διοίκησης της Αφρικής (US Africa Command) δημοσιοποίησε ότι 14 ρωσικά μαχητικά αεροσκάφη MiG-29 και SU-24 μεταστάθμευσαν από τη Ρωσία, μέσω Ιράν και Συρίας, στη λιβυκή αεροπορική βάση Αλ Τζούφρα. Σύμφωνα με τοπικές πληροφορίες, στην εν λόγω βάση έχουν καταφύγει και οι περίπου 1.200 Ρώσοι μισθοφόροι της ιδιωτικής ρωσικής στρατιωτικής εταιρείας Wagner Group. 

Επιπρόσθετα, σύμφωνα με το Συριακό Παρατηρητήριο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, τον Μάιο περισσότεροι από 900 Σύροι μαχητές στρατολογήθηκαν από τη Ρωσία, προκειμένου να ενταχθούν στις δυνάμεις του Χαφτάρ, αφού προηγουμένως εκπαιδεύτηκαν σε συριακή στρατιωτική βάση της επαρχίας Χομς.
Πάντως, μέχρι τις 9 Ιουνίου, οι υποστηριζόμενες από την Τουρκία δυνάμεις της Κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας δεν κατάφεραν να καταλάβουν τη Σύρτη. Στις 9 Ιουνίου, σύμφωνα με δημοσίευμα της τουρκικής εφημερίδας «Sabah», ο ταξίαρχος Ιμπραήμ Αχμάντ Μπαϊτούλμαλ, διοικητής των δυνάμεων για την κατάληψη της Σύρτης και της Αλ Τζούφρα, δήλωσε – και μάλιστα γραπτώς – ότι πολύ σύντομα θα ανακτήσει τον έλεγχο της πόλης.

Το Κάιρο, αντιδρώντας στην άρνηση της Άγκυρας και της κυβέρνησης της Τρίπολης να αποδεχθούν την πρότασή του για κατάπαυση του πυρός, έστειλε στα λιβυο-αιγυπτιακά σύνορα τουλάχιστον 18 αμερικανικά άρματα μάχης M1A2 Abrams και αριθμό επιθετικών ελικοπτέρων.  Στις 9 Ιουνίου ο στρατός του Χαφτάρ κατέρριψε πλησίον της Σύρτης ένα τουρκικό μη επανδρωμένο μαχητικό αεροσκάφος, μαχητικά αεροσκάφη του LNA κατέστρεψαν μια φάλαγγα στο Ας Σουαϊρίφ (περίπου 300 χιλιόμετρα νότια της Τρίπολης), ενώ από τα δυτικά της Σύρτης οι λιβυο-τουρκο-συριακές δυνάμεις συνεχίζουν να σφυροκοπούν τη Σύρτη. Από την πλευρά της η Αίγυπτος συνεχίζει να συγκεντρώνει δυνάμεις στα λιβυο-αιγυπτιακά σύνορα. 

Ανατροπή χάρη στην Άγκυρα
Οι διαδοχικές νίκες της Κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας (Government of National Accord - GNA) κατά του Λιβυκού Εθνικού Στρατού (Libyan National Army - LNA) καταδεικνύουν ότι η στρατιωτική επέμβαση της Τουρκίας στη Λιβύη είχε αποτέλεσμα την ανατροπή του σκηνικού στην κατάσταση ασφαλείας πέριξ της Τρίπολης και όχι μόνο. 
Τα πρόσφατα γεγονότα, που ύστερα από πρωτοβουλία του Καΐρου ανάγκασαν τον Χαλίφα Χαφτάρ να προτείνει εκεχειρία και επανέναρξη των διαπραγματεύσεων, σηματοδοτούν αφενός την αλλαγή της πορείας του λιβυκού εμφυλίου, αφετέρου την αναμενόμενη αναβάθμιση του ρόλου της Άγκυρας τόσο στις επερχόμενες ενδο-λιβυκές εξελίξεις όσο και στην ανατολική Μεσόγειο. 
Ήδη ο Ερντογάν «τρίβει τα χέρια του» και προετοιμάζεται για τη σύναψη περαιτέρω σχέσεων συνεργασίας με τον Σάρατζ, κυρίως στον τομέα των κατασκευών και της ενέργειας.

Άγνωστος «Χ» η Μόσχα
Βέβαια, όλα αυτά διαδραματίζονται χωρίς, επί του παρόντος, να είναι γνωστή η στάση που θα τηρήσει η Μόσχα.
● Ενδέχεται η διαρκής και, όπως φαίνεται, αποφασιστική εμπλοκή των τουρκικών και φιλοτουρκικών δυνάμεων να προκαλέσει την αναθεώρηση και τη λήψη απόφασης για αναβάθμιση της ρωσικής εμπλοκής, ειδικά μετά τη μεταστάθμευση των ρωσικών MiG-29 και SU-24 στη λιβυκή αεροπορική βάση Αλ Τζούφρα;
● Τα εν λόγω αεροσκάφη, των οποίων τη μεταστάθμευση αρνήθηκε η Μόσχα, αναμένεται να χρησιμοποιηθούν κατά των δυνάμεων του Φαγιέζ Αλ Σάρατζ ή θα χρησιμοποιηθούν για τη δημιουργία μιας νέας ρωσικής βάσης στη Λιβύη, γεγονός που θα ενισχύσει τα διαπραγματευτικά χαρτιά της Μόσχας στις επερχόμενες ειρηνευτικές συνομιλίες;
● Δηλαδή να αναμένουμε τη συνέχεια του εμφυλίου ή την έναρξη ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων; 

Σε κάθε περίπτωση η στάση της Μόσχας θα είναι αποφασιστική και όχι απαραίτητα «εχθρική» κατά της Άγκυρας. Ίσως να έχει ήδη συναποφασιστεί μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας ο μελλοντικός τους ρόλος στην αραιοκατοικημένη, αλλά πλούσια σε κοιτάσματα υδρογονανθράκων χώρα της Βόρειας Αφρικής. 
Ειδικά μετά την τουρκολιβυκή συμφωνία αποκωδικοποιούνται πλήρως οι επιδιώξεις της Άγκυρας στο ευρύτερο περιφερειακό επίπεδο. Η αυξανόμενη αίσθηση απομόνωσης της Τουρκίας στην ανατολική Μεσόγειο και οι τεταμένες σχέσεις της με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ώθησαν την Άγκυρα να εμπλακεί δυναμικά στη Λιβύη. 

Τώρα πλέον ευελπιστεί να εμποδίσει τα σχέδια κατασκευής του αγωγού EastMed, ο οποίος είχε προγραμματιστεί να μεταφέρει φυσικό αέριο από την ανατολική Μεσόγειο, μέσω της Ελλάδας, προς την Ευρώπη.
Ωστόσο η πρόσφατη υπογραφή της διμερούς ελληνοϊταλικής συμφωνίας για την οριοθέτηση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) δημιουργεί μείζονα προβλήματα στην Τουρκία. Σε πρώτο χρόνο αναμένεται να επιφέρει αμηχανία στην Άγκυρα, ενώ σε δεύτερο χρόνο αναμένονται φραστικές απειλές τόσο κατά της Αθήνας όσο και κατά της Ρώμης.

*Του Βασίλη Γιαννακόπουλου, γεωστρατηγικού αναλυτή ([email protected])

ΤουρκίαΡωσίαΛιβύηαγωγόςΑΟΖΙταλίαΕλλάδαIssue: 2129Issue date: 11-6-2020Has video: Exclude from popular: 0