Σακχαρώδης Διαβήτης, στοματική υγεία και η σημασία της πρόληψης

Όλοι γνωρίζουν ότι ο σακχαρώδης διαβήτης έχει επιπτώσεις στην υγεία του καρδιαγγειακού συστήματος, τους νεφρούς και τους οφθαλμούς τους. Πόσοι όμως είναι ενήμεροι για την εμφάνιση πολλών και σοβαρών προβλημάτων που απειλούν την στοματική υγεία των ασθενών όπως η περιοδοντική νόσος και οι μύκητες, που κάνουν τη ζωή πολύ δύσκολη για χιλιάδες

ανθρώπους με σακχαρώδη διαβήτη;

Στους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι ασθενείς με διαβήτη αλλά και τις θεραπείες αναφέρεται η κ. Πελαγία Ασημάκη, Χειρουργός-Οδοντίατρος, με αφορμή την παγκόσμια ημέρα κατά του διαβήτη που ήταν στις 14 Νοέμβριου. «Αντιμετωπίζουμε πολλά προβλήματα στοματικής υγείας σε διαβητικούς ασθενείς, η βαρύτητα των οποίων εξαρτάται από την ηλικία εμφάνισης της νόσου, τη χρονιότητα και το βαθμό γλυκαιμικού ελέγχο, όπως περιοδοντική νόσος, ξηροστομία, λοιμώξεις των ιστών του στόματος, στοματοδυνία και ομαλός λειχήνας» εξηγεί η κυρία Ασημάκη.

Από τις παραπάνω, αναμφισβήτητα η πιο σημαντική επιπλοκή που συναντούμε σε άτομα με σακχαρώδη διαβήτη είναι η ανάπτυξη περιοδοντικής νόσου. Ο όρος περιοδοντική νόσος ή
περιοδοντίτιδα χρησιμοποιείται για λοιμώξεις που οφείλονται σε μικρόβια της χλωρίδας του στόματος και προσβάλλου τους ιστούς που περιβάλλουν και στηρίζουν τα δόντια.

Η Ουλίτιδα

Στην αρχή, η φλεγμονή περιορίζεται μόνο στα ούλα και ονομάζεται ουλίτιδα. Εάν η ουλίτιδα μείνει αθεράπευτη, τότε πιθανόν να εξελιχθεί σε περιοδοντίτιδα, όπου η φλεγμονή προχωράει σε μεγαλύτερο βάθος κάτω από τα ούλα, καταστρέφει τα οστά των γνάθων και οδηγεί προοδευτικά σε απώλεια στήριξης των δοντιών. Το αποτέλεσμα, είναι ότι τα δόντια γίνονται ευκίνητα και μπορεί να χαθούν.

Ο σακχαρώδης διαβήτης προδιαθέτει στην ανάπτυξή της περιοδοντικής νόσου και επιταχύνει την πρόκληση βλαβών από αυτήν. Γι’ αυτό και τα άτομα με ΣΔ, εμφανίζουν μεγαλύτερη απώλεια δοντιών. Μάλιστα, η περιοδοντίτιδα αναπτύσσεται ταχύτερα και σε βαρύτερη μορφή σε κακώς ή μη ρυθμισμένους ασθενείς, ενώ οι καλά ρυθμισμένοι δεν διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξής της από ότι τα υγιή άτομα χωρίς ΣΔ.

Η ξηροστομία

Πρόκειται για την ενοχλητική αίσθηση της ξηρότητας του στόματος που προκαλείται από την ελάττωση της ροής του σάλιου μέσα σε αυτό.

Ο ΣΔ μπορεί να προκαλέσει μείωση της έκκρισης του σάλιου καθώς και μεταβολές στη σύσταση του. Αποτέλεσμα της ξηροστομίας είναι η ελλιπής εφύγρανση και λίπανση του στοματοφάρυγγα, οι δυσκολίες στη μάσηση και στην πέψη των τροφών, καθώς και διαταραχές στη γεύση και κακοσμία του στόματος.

Επιπρόσθετα, η συνεχής ξηρότητα αυξάνει τις πιθανότητες μολύνσεων του στόματος καθώς και τον κίνδυνο τερηδονισμού των δοντιών, διότι τα βακτήρια της οδοντικής πλάκας δρουν σε ένα περιβάλλον όπου λείπει η αντιμικροβιακή προστασία του σάλιου και τα επίπεδα της γλυκόζης είναι αυξημένα.

Η κατάσταση αυτή μάλιστα, μπορεί να επιδεινωθεί με την ηλικία αλλά και με την ταυτόχρονη λήψη κάποιων φαρμάκων όπως αντιυπερτασικά, διουρητικά, αντικαταθλιπτικά, αγχολυτικά, αντιισταμινικά και άλλα.

Οι στοματικές μικροβιακές λοιμώξεις

Οι ασθενείς με αρρύθμιστο ΣΔ, είναι ευάλωτοι στην ανάπτυξη λοιμώξεων και εμφανίζουν μειωμένη ικανότητα των ιστών για επούλωση. Το γεγονός αυτό οφείλεται στη μικροαγγειοπάθεια του διαβήτη, τις διαταραχές του ανοσοποιητικού και τα αυξημένα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, καθώς και στα σωματικά υγρά που ευνοούν την ανάπτυξη των μικροβίων.

«Συχνά συναντούμε στο ιατρείο σε διαβητικούς ασθενείς, λοιμώξεις μικροβιακής, ιογενούς ή μυκητιασικής αιτιολογίας» εξηγεί η οδοντίατρος.

Στις μικροβιακές λοιμώξεις της στοματικής κοιλότητας συγκαταλέγονται:

-τα περιοδοντικά αποστήματα,
– τα οδοντοφατνιακά αποστήματα,
– τα αποστήματα των μαλακών μορίων
– και η ελκονεκρωτική ουλίτιδα.

Στις λοιμώξεις ιογενούς αιτιολογίας περιλαμβάνεται η ερπητική ουλοστοματίτιδα που προκαλείται από τον ιό του απλού έρπητα και προσβάλλει το στοματικό βλεννογόνο με γενικευμένο πόνο, φυσαλιδοποίηση, λεμφαδενοπάθεια και πυρετό.

Ο μυκητας Candida Albicans

Μια άλλη εκδήλωση που συναντάται στα στόματα των διαβητικών, είναι οι μυκητιασικές λοιμώξεις, για τις οποίες συνήθως ευθύνεται ο μύκητας Candida Albicans.

Η αποίκηση του στοματικού βλεννογόνου από την Candida ονομάζεται καντιντίαση. Η καντιντίαση μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε επιφάνεια του στόματος και χαρακτηρίζεται από λευκωπές βλάβες που σχηματίζουν πλάκες, καλύπτονται από κρεμώδες επίχρισμα ή από επώδυνες ερυθηματώδεις βλάβες στις γωνίες των χειλιών και πολύ συχνά κάτω από τις τεχνητές κινητές οδοντοστοιχίες, εξαιτίας κακής εφαρμογής και πλημμελούς υγιεινής της οδοντοστοιχίας. Στον σακχαρώδη διαβήτη, η καντιντίαση ευνοείται από την αυξημένη συγκέντρωση γλυκόζης στο σάλιο.

Άλλα προβλήματα

Ένα άλλο πρόβλημα της στοματικής υγείας που εμφανίζεται σε σακχαροδιαβητικούς ασθενείς είναι η γλωσσοδυνία και η στοματοδυνία, δηλαδή επώδυνες καταστάσεις που εντοπίζονται στα ούλα, τα χείλη και τη γλώσσα και χαρακτηρίζονται από έντονο αίσθημα καύσου.

Ο ΣΔ εμπλέκεται σε τέτοιου είδους καταστάσεις λόγω της περιφερικής νευροπάθειας που προκαλεί. Στις περιπτώσεις αυτές, η έναρξη του πόνου είναι αιφνίδια, εμφανίζεται κατά τις πρωινές ώρες και εντείνεται στη διάρκεια της ημέρας. Ο πόνος αυτός μπορεί να διαρκέσει για μεγάλα χρονικά διαστήματα.

Εκτός από τις καυσαλγίες, η περιφερική νευροπάθεια του ΣΔ μπορεί να εκδηλωθεί και με διαφόρου βαθμού παραισθησίες, μούδιασμα στην κορυφή της γλώσσας και διαταραχές της
γεύσης.

Υπάρχει συσχέτιση του ομαλού λειχήνα με τον σακχαρώδη διαβήτη. Πρόκειται για μια χρόνια νόσο που προσβάλλει το δέρμα και τους βλεννογόνους. Στο στόμα, εμφανίζεται πιο συχνά στις παρειές, στα ούλα και στη γλώσσα. Ο ομαλός λειχήνας χαρακτηρίζεται από ένα δίκτυο λευκών γραμμών που
δίνουν την εντύπωση δαντέλας (δικτυωτή μορφή) ή από πολύ επώδυνες διαβρώσεις και έλκη (διαβρωτική μορφή). Οι βλάβες αυτές παρουσιάζουν διαστήματα με υφέσεις και εξάρσεις και
παραμένουν άγνωστης αιτιολογίας.

Η σημασία της πρόληψης

Ο τακτικός οδοντιατρικός έλεγχος, μπορεί να συμβάλλει στην έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση των προβλημάτων της στοματικής κοιλότητας από τον σακχαρώδη διαβήτη. Πολλές φορές δε οι παρατηρήσεις του οδοντιάτρου μπορούν να βοηθήσουν και στη διάγνωση της ίδιας της νόσου, σε κάποιες περιπτώσεις, οδηγώντας τον ασθενή σε περαιτέρω έλεγχο της υγείας του.

Η καλή στοματική υγεία θα πρέπει να αποτελεί βασικό στόχο για κάθε διαβητικό ασθενή, διότι οι παθολογικές εκδηλώσεις στην στοματική κοιλότητα είναι δυνατόν να επηρεάσουν και να
επιδεινώσουν την ρύθμιση του σακχαρώδους διαβήτη.

Διαβάστε επίσης:

«Καμπανάκι» από ΕΟΔΥ: Μεγάλη κατάχρηση αντιβιοτικών στην Ελλάδα – Θανάσιμος κίνδυνος για την υγεία

«Έλα Κοντά»: Όταν είσαι ενημερωμένος για την ψωρίαση, δεν φοβάσαι να έρθεις κοντά!

ΕΟΔΥ: Δωρεάν και ανώνυμες εξετάσεις για HIV/AIDS, ηπατίτιδες και σύφιλη από 20-24 Νοεμβρίου στην Αθήνα