Πέντε νεκροί από το μπλακ άουτ στην Ισπανία, μεταξύ τους τριμελής οικογένεια – Τα αντικρουόμενα σενάρια για τη… «συσκότιση»

Σε τραγωδία εξελίχθηκε το εκτεταμένο μπλακ άουτ στην Ιβηρική χερσόνησο που «βύθισε στο χάος και το σκοτάδι την Ισπανία και τη Πορτογαλία, καθώς επιβεβαιώθηκαν στην Ισπανία οι πρώτοι θάνατοι που συνδέονται άμεσα με τη διακοπή της ηλεκτροδότησης.

Τουλάχιστον πέντε άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στην Ισπανία εξαιτίας του μπλακ άουτ, επιβεβαίωσαν οι Αρχές, που επισήμαναν ότι οι τρεις ήταν μέλη της ίδιας οικογένειας που πέθαναν από ασφυξία πιθανόν λόγω μια ελαττωματικής γεννήτριας.

Μια οικογενειακή τραγωδία εκτυλίχθηκε στην κωμόπολη Ταμποαδέλα,

στη Γαλικία, όπου τρία μέλη μιας οικογένειας πέθαναν από εισπνοή μονοξειδίου του άνθρακα.

Mueren un matrimonio y su hijo en su casa en Ourense intoxicados por monóxido de carbono y se investiga si se debió a un generador tras el apagón https://t.co/4mVdIJfrLv

— EL MUNDO (@elmundoes) April 29, 2025

Πρόκειται για ένα ζευγάρι (81 και 77 ετών) και τον γιο τους (56 ετών), που εντοπίστηκαν το πρωί της Τρίτης νεκροί μέσα στην κατοικία τους.

Αιτία θανάτου είναι η εισπνοή μονοξειδίου του άνθρακα από γεννήτρια ή άλλη συσκευή με καύσιμα.

Στην πόλη Αλζίρα, που είναι στην επαρχία της Βαλένθια, μια ανάπηρη γυναίκα 46 ετών, η οποία έπασχε από πνευμονική πάθηση, πέθανε όταν σταμάτησε να λειτουργεί η συσκευή παροχής οξυγόνου.

Una mujer de 46 años que necesitaba un respirador muere en Valencia por el apagón https://t.co/1afb4IOqTA

— EL MUNDO (@elmundoes) April 29, 2025

Οι αστυνομικοί κλήθηκαν γύρω στη μία το μεσημέρι της Δευτέρας, δηλαδή λίγη ώρα αφότου διακόπηκε το ρεύμα σε όλη τη χώρα, επειδή η γυναίκα είχε σταματήσει να αναπνέει. Οι αστυνομικοί προσπάθησαν να της κάνουν ΚΑΡΠΑ για περίπου 29 λεπτά μέχρι να φτάσει η ιατρική βοήθεια, αλλά τελικά δεν τα κατάφεραν.

Τοπικά μέσα ενημέρωσης αναφέρουν ότι η 46χρονη είχε σπάνια νόσο. Η μητέρα της την φρόντιζε διαρκώς, αλλά την ώρα του μπλακ άουτ είχε βγει για να πάρει λίγο ψωμί και, όταν επέστρεψε, η κόρη της ήδη δεν ανέπνεε.

Σε ένα τρίτο περιστατικό το βράδυ της Δευτέρας στην περιοχή Καραμπαντσέλ, νότια της Μαδρίτης, ξέσπασε πυρκαγιά στο σπίτι μιας γυναίκας 56 ετών.

Ένα πρώτο πόρισμα της έρευνας είναι ότι ένα κερί ήταν η αφορμή για την πυρκαγιά. Η φωτιά προκάλεσε γρήγορα ένα πυκνό σύννεφο καπνού που έφτασε σε άλλο δωμάτιο, όπου βρισκόταν το θύμα, ενώ επηρέασε και άλλους γείτονες. Τουλάχιστον 13 γείτονες χρειάστηκε να λάβουν τις πρώτες βοήθειες ενώ πέντε από αυτούς μεταφέρθηκαν σε νοσοκομείο.

Τα φωτοβολταϊκά «δείχνει» ο διαχειριστής του δικτύου, διαφωνεί ο Σάντσεθ, έρευνα και από ΕΕ και Δικαιοσύνη

Την επομένη του εκτεταμένου μπλακ άουτ που άφησε χωρίς ρεύμα την Ιβηρική χερσόνησο παραλύοντας την Ισπανία και την Πορτογαλία, οι αρχές έχουν αποδυθεί σε αγώνα δρόμου για να διακριβώσουν τα αίτια της «συσκότισης» με τον ισπανό διαχειριστή ηλεκτρικού δικτύου να στρέφεται προς προβλήματα στην παραγωγή ενέργειας από φωτοβολταϊκά, ενώ ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ να το αποκλείει και να μιλά ακόμη και για το ενδεχόμενο κυβερνοεπίθεσης, ενδεχόμενο όπως που απέκλεισαν και οι πορτογαλικές αρχές.

Ο ισπανικός διαχειριστής του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας Red Eléctrica απέκλεισε την κυβερνοεπίθεση ως αιτία της γενικευμένης διακοπής ρεύματος στην Ιβηρική Χερσόνησο και έδειξε ως πιθανότερη αιτία ένα πρόβλημα στην παραγωγή ενέργειας από φωτοβολταϊκά.

TV en DIRECTO | Eduardo Prieto, director de servicio de Red Eléctrica: "Las conclusiones definitivas estarán lo antes posible porque es el interés de todos. No conocemos el alcance de la información que vamos a recibir" https://t.co/aTATCOQLPZ pic.twitter.com/hIbxGeqAPZ

— EL PAÍS (@el_pais) April 29, 2025

Με βάση τις διαθέσιμες πληροφορίες, η Red Eléctrica απέκλεισε την κυβερνοεπίθεση, το ανθρώπινο λάθος, ή κάποιο ασυνήθιστο μετεωρολογικό ή ατμοσφαιρικό φαινόμενο για το μπλακ άουτ.

Ο Εδουάρδο Πριέτο, διευθυντής των υπηρεσιών λειτουργίας της Red Eléctrica επεσήμανε δύο περιστατικά «αποσύνδεσης», τα οποία πιθανότατα αφορούν την παραγωγή με ηλιακή ενέργεια.

Διευκρίνισε ότι εξακολουθούν να διερευνούν τι προκάλεσε αυτή την απώλεια παραγωγής ενέργειας, αλλά το πρόβλημα εντοπίζεται νοτιοδυτικά της Ισπανίας, όπου υπάρχει σημαντική παραγωγή ενέργειας από φωτοβολταϊκά.

#Exclusiva Red Eléctrica avisó en febrero de "riesgo de desconexiones" por las renovables https://t.co/gq6b1Fs5Bz

— EL MUNDO (@elmundoes) April 29, 2025

Απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων, αναγνώρισε ότι είναι «πολύ πιθανό» το θέμα να εντοπίζεται στα φωτοβολταϊκά. Η Εξτρεμαδούρα είναι μια από τις περιοχές με τη μεγαλύτερη δυναμικότητα παραγωγής φωτοβολταϊκών στην Ισπανία.

Τα στοιχεία της Red Electrica καταδεικνύουν ότι τη Δευτέρα η παραγωγή φωτοβολταϊκής ενέργειας μειώθηκε ραγδαία από περισσότερα από 18 GW σε μόλις 8 GW.

Υπογράμμισε ότι«τίποτα δεν μας οδηγεί στο να πιστέψουμε ότι (το μπλακάουτ) θα μπορούσε να ήταν ανθρώπινο λάθος».

Ο επικεφαλής λειτουργίας του συστήματος της REE δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι το σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας είναι πλέον σταθερό και λειτουργεί κανονικά.

Actualizamos información11:15h.

Normalizado el funcionamiento del sistema eléctrico peninsular.
Tras superar la punta de demanda de la mañana a las 8.35 con 28.677MW, el pico nocturno se espera a las 21:10h con 31.200 MW.

— Red Eléctrica (@RedElectricaREE) April 29, 2025Άλλη κατεύθυνση δείχνει ο Σάντσεθ, δεν αποκλείει κυβερνοεπίθεση

Ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ ανακοίνωσε ότι η κυβέρνηση συγκρότησε επιτροπή διερεύνησης και το Ανώτατο Δικαστήριο επίσης ανακοίνωσε την εκκίνηση έρευνας, με σκοπό να εξακριβωθούν τα αίτια του μπλακάουτ που προκάλεσε χθες χάος σε ολόκληρη την Ιβηρική Χερσόνησο.

«Θα ληφθούν όλα τα απαραίτητα μέτρα για να διασφαλιστεί ότι αυτό δεν θα συμβεί ξανά», δήλωσε ο Σάντσεθ σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε, σημειώνοντας ότι θα θέσει «προ των ευθυνών τους» τους «ιδιωτικούς φορείς εκμετάλλευσης» στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας.

TV en DIRECTO | Pedro Sánchez: "El Gobierno tiene dos prioridades claras: consolidar el reestablecimiento de nuestro sistema eléctrico al 100% y descubrir qué ha pasado para tomar medidas para que no vuelva a pasar"https://t.co/aTATCOQLPZ pic.twitter.com/vdD6ITPHNw

— EL PAÍS (@el_pais) April 29, 2025

Της επιτροπής διερεύνησης θα ηγηθεί το υπουργείο Οικολογικής Μετάβασης, τόνισε ο πρωθυπουργός.

Ο Σάντσεθ απέκλεισε το ενδεχόμενο πλεονάζουσα ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές να προκάλεσε το μπλακάουτ.

Ο ίδιος τόνισε ότι τεχνικοί προσπαθούν ακόμη να βρουν τα ακριβή αίτια της κατάρρευσης του δικτύου και τα αποτελέσματα των ερευνών τους θα χρησιμοποιηθούν για την ενίσχυση του συστήματος.

Η REE, η διαχειρίστρια εταιρεία του ηλεκτρικού δικτύου της Ισπανίας, ανακοίνωσε λίγο νωρίτερα σήμερα ότι με βάση μια προκαταρκτική εκτίμηση απέκλεισε το ενδεχόμενο κυβερνοεπίθεσης, διαβεβαιώνοντας ότι δεν ανιχνεύθηκε «καμία διείσδυση» στα συστήματα ελέγχου. Η πορτογαλική κυβέρνηση απέκλεισε επίσης το ενδεχόμενο κυβερνοεπίθεσης.

AEMET descarta la vinculación de "fenómenos meteorológicos inusuales" con el apagón eléctrico https://t.co/NnyxYeXvrU

— EL MUNDO (@elmundoes) April 29, 2025

Ωστόσο, ο Σάντσεθ δήλωσε ότι οι ισπανικές αρχές κυβερνοασφάλειας διεξάγουν ξεχωριστή έρευνα για την πιθανότητα κυβερνοεπίθεσης.

Τα πέντε δευτερόλεπτα που προκάλεσαν την κατάρρευση του δικτύου

Ο Σάντσεθ αρνήθηκε ότι η διακοπή ρεύματος προκλήθηκε από έλλειψη πυρηνικής ενέργειας. Όσοι το ισχυρίζονται, είπε, «είτε ψεύδονται είτε αποδεικνύουν την άγνοιά τους», απορρίπτοντας τις επικρίσεις που προήλθαν κυρίως από το ακροδεξιό κόμμα Vox. «Αν είχαμε μεγαλύτερη εξάρτηση από την πυρηνική ενέργεια, η ανάκαμψη δεν θα ήταν τόσο γρήγορη όσο αυτή που βιώνουμε», σύμφωνα με τον Ισπανό πρωθυπουργό.

Με το χθεσινό μπλακάουτ οι πυρηνικοί σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής «αποσυνδέθηκαν» από το ισπανικό σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας, όπως και άλλες πηγές ηλεκτρικής ενέργειας, επομένως «η παραγωγή πυρηνικής ενέργειας δεν ήταν πλέον ισχυρή», τόνισε ο Σοσιαλιστής πρωθυπουργός σε συνέντευξη Τύπου.

«Όσοι συνδέουν αυτό το περιστατικό με έλλειψη πυρηνικής ενέργειας είτε ψεύδονται εν γνώσει τους, είτε δείχνουν την άγνοια τους», επέμεινε.

Το ισπανικό Συμβούλιο Πυρηνικής Ασφάλειας (CSN) ανακοίνωσε χθες ότι από το κολοσσιαίο μπλακάουτ οι αντιδραστήρες των πυρηνικών σταθμών (Almaraz II, Ascó I και II, Vandellós II) έκλεισαν αυτόματα -σύμφωνα με τον σχεδιασμό τους,- με το CSN να διαβεβαιώνει ότι «το συμβάν δεν είχε καμία επίπτωση στους εργαζόμενους, το κοινό ή το περιβάλλον».

Σύμφωνα με τον πρωθυπουργό, η διαδικασία επαναλειτουργίας των πυρηνικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής, συνεχίζεται, με τη σύνδεσή τους με το ισπανικό σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας να αναμένεται στη διάρκεια της ημέρας.

Αυτό καταδεικνύει ότι «με μεγαλύτερη εξάρτηση από την πυρηνική ενέργεια, η αποκατάσταση δεν θα ήταν τόσο γρήγορη όσο αυτή που είδαμε», δήλωσε ο πρωθυπουργός.

«Οι πυρηνικοί σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής, αντί για λύση, αποτελούν πρόβλημα» επειδή «χρειάστηκε να ανακατευθύνουμε μεγάλες ποσότητες ενέργειας σε αυτούς για να διατηρήσουμε τους αντιδραστήρες τους σταθερούς», συνέχισε.

Επιπλέον, ανακοίνωσε ότι θα ζητήσει ανεξάρτητη έκθεση από τις Βρυξέλλες, προκειμένου να έχει μια «πολύ πιο ακριβή» εικόνα του τι συνέβη τη Δευτέρα στις 12:33.

«Οι τεχνικοί του ηλεκτρικού δικτύου συνεχίζουν να αναλύουν τα συστήματά τους. (…) Παράλληλα, οι ιδιωτικές εταιρείες παραγωγής ενέργειας πραγματοποιούν αναλύσεις των τηλεμετρήσεων των κέντρων διαχείρισης και παραγωγής τους. Αυτό θα μας επιτρέψει να γνωρίζουμε με μεγαλύτερη λεπτομέρεια τι συνέβη σε αυτά τα πέντε δευτερόλεπτα που προκάλεσαν την κατάρρευση του συστήματος» είπε ο Ισπανός πρωθυπουργός και διαβεβαίωσε ότι θα γίνουν «αλλαγές», αλλά μόνο όταν θα είναι γνωστό τι συνέβη, ώστε να είναι «αποτελεσματικές».

«Η ισπανική κυβέρνηση θα διερευνήσει σε βάθος το θέμα και θα προχωρήσει στις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις και μέτρα ώστε να μην επαναληφθεί το περιστατικό. Και φυσικά θα ζητήσουμε να αναλάβουν τις ευθύνες τους οι ιδιωτικοί φορείς», διαβεβαίωσε. «Αυτό δεν πρέπει να ξανασυμβεί ποτέ», πρόσθεσε.

Pedro Sánchez ha reiterado que la investigación sobre el apagón va a llegar hasta el final y que "la prioridad es descubrir qué pasó en esos cinco segundos. No puede volver a suceder". #pedrosanchez #apagon #politica pic.twitter.com/1H9WFNY1uT

— EL MUNDO (@elmundoes) April 29, 2025

Παράλληλα, το Ανώτατο Δικαστήριο της Ισπανίας ανακοίνωσε ότι θα ξεκινήσει δική του έρευνα για το μπλακ άουτ για να διαπιστωθεί αν μια κυβερνοεπίθεση εναντίον ισπανικών κρίσιμων υποδομών μπορεί να προκάλεσε τη μαζική διακοπή ηλεκτροδρότησης.

Αν αποδειχθεί ότι πρόκειται για κυβερνοεπίθεση, ο δικαστής Χόρχε Καλάμα θα διερευνήσει την υπόθεση ως έγκλημα τρομοκρατίας, σύμφωνα με δικαστικό έγγραφο.

Η παροχή ηλεκτρικού ρεύματος έχει σχεδόν αποκατασταθεί πλήρως σήμερα, αλλά εξακολουθούν να υπάρχουν κάποια προβλήματα στις σιδηροδρομικές μεταφορές.

Με την αποκατάσταση της ηλεκτροδότησης, ορισμένες κοινότητες έχουν ζητήσει την άρση του επιπέδου συναγερμού 3, που δίνει τον έλεγχο στην κεντρική κυβέρνηση.

Μετά το μαζικό μπλακάουτ που έπληξε ολόκληρη την Ιβηρική Χερσόνησο τη Δευτέρα, αρκετές φωνές εκφράστηκαν επικριτικά για τη φύση του ισπανικού δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας, όπου το μερίδιο της πυρηνικής ενέργειας έχει μειωθεί απότομα τα τελευταία χρόνια υπέρ των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

«Εσείς προκαλέσατε το μπλακάουτ με τις επιζήμιες ενεργειακές πολιτικές σας», δήλωσε στο X ο πρόεδρος του Vox, Σαντιάγο Αμπασκάλ, ο οποίος υποστηρίζει εδώ και χρόνια την αύξηση της πυρηνικής ενέργειας, επικρίνοντας τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

«Το γεγονός ότι το σύστημα στην Ιβηρική λειτουργούσε κυρίως με αιολική και ηλιακή ενέργεια το μεσημέρι της Δευτέρας δεν βοήθησε», τόνισε σε σημείωμά του ο Λίον Χέρθ, καθηγητής ενεργειακής πολιτικής στη Σχολή Hertie στο Βερολίνο.

Μια αστάθεια που επισημάνθηκε επίσης από την Πραθίκσα Ράμντας, αναλύτρια της Rystad Energy, για την οποία «οι έντονες διακυμάνσεις στην παραγωγή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μπορούν να αποσταθεροποιήσουν το δίκτυο».

Στο απόγειο της μανίας για ατομική ενέργεια τη δεκαετία του 1980, η Ισπανία διέθετε οκτώ πυρηνικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής, οι οποίοι παρείχαν το 38% της ηλεκτρικής της ενέργειας.

Σήμερα, η χώρα διαθέτει μόνο πέντε, με επτά αντιδραστήρες να αντιπροσωπεύουν το 20% του μείγματος ηλεκτρικής ενέργειας, σε σύγκριση με το 40% που αντιστοιχεί στην ηλιακή και αιολική ενέργεια.

Και αυτό το ποσοστό αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω το 2027-2028, με το προγραμματισμένο κλείσιμο των δύο αντιδραστήρων Αλμαράς, στην δυτική επαρχία Εστρεμαδούρα.

Οι διασυνοριακές συνδέσεις στο προσκήνιο

Η Ισπανία και η Πορτογαλία έχουν στενά διασυνδεδεμένα συστήματα ηλεκτρικής ενέργειας, με λίγες διασυνοριακές συνδέσεις με τη Γαλλία και την υπόλοιπη ΕΕ.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ήθελε εδώ και καιρό να το αλλάξει αυτό, ενθαρρύνοντας έντονα τα κράτη – μέλη της ΕΕ να κατασκευάσουν περισσότερες διασυνδέσεις. Οι αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι η κίνηση αυτή θα βελτίωνε την ενεργειακή ασφάλεια και θα διευκόλυνε τις ροές ηλεκτρικής ενέργειας δια μέσω των συνόρων. Η Μαδρίτη, η Λισαβόνα και το Παρίσι έχουν επανειλημμένα δηλώσει την προθυμία τους να προχωρήσουν αυτό το σχέδιο, αλλά η πρόοδος ήταν αργή.

Η REE δεσμεύτηκε την Τρίτη να ενισχύσει τις ενεργειακές συνδέσεις της χώρας με τη Γαλλία, μεταξύ άλλων μέσω του Βισκαϊκού Κόλπου, μετά από το πρωτοφανές μπλακάουτ. Όπως τόνισε ο Πριέτο, περισσότερες διασυνδέσεις θα κάνουν το ηλεκτρικό σύστημα πιο σταθερό και αξιόπιστο.

Παρόλο που η Ισπανία και η Γαλλία προχωρούν επιτέλους με μια νέα σύνδεση στη χώρα των Βάσκων, η ένωση ρυθμιστικών αρχών ενέργειας της ΕΕ προειδοποίησε πέρυσι ότι δεν έχει απελευθερωθεί αρκετή χωρητικότητα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, παρά τις νομικές απαιτήσεις.

Παραμένει ασαφές εάν περισσότερες διασυνδέσεις με την Ευρώπη θα είχαν βελτιώσει τη διακοπή ρεύματος.

Από τη μία πλευρά, περισσότερες διασυνοριακές συνδέσεις θα μπορούσαν να είχαν ενισχύσει την ικανότητα της Ισπανίας να εξισορροπεί την προσφορά και τη ζήτηση και να εισάγει ηλεκτρική ενέργεια, δήλωσε η Πραθίκσα Ραμντάς, ανώτερη αναλύτρια ενέργειας στην εταιρεία συμβούλων Rystad. Η τρέχουσα περιορισμένη εμπορική ικανότητα της Μαδρίτης με τη Γαλλία «περιορίζει τις δυνατότητες ταχείας αντίδρασης κατά τη διάρκεια διαταραχών μεγάλης κλίμακας», είπε.

Αντίθετα, «η αυξημένη συνδεσιμότητα ενδέχεται να διακινδυνεύσει τη διάδοση της αστάθειας συχνότητας σε γειτονικά συστήματα», πρόσθεσε, δημιουργώντας ένα «φαινόμενο ντόμινο» με αλυσιδωτές διακοπές ρεύματος σε άλλες χώρες της ΕΕ.

Πάνω από το 99% της ζήτησης ενέργειας στην Ισπανία έχει αποκατασταθεί, δήλωσε το πρωί ο πάροχος ηλεκτρικής ενέργειας.

Μέχρι τις 7 π.μ., το ηλεκτρικό ρεύμα είχε αποκατασταθεί σχεδόν σε ολόκληρη τη χώρα, μετά το σοβαρό μπλακάουτ που προκάλεσε χάος στην Ιβηρική χερσόνησο.

Η Πορτογαλία ανακοίνωσε επίσης ότι το μπλακ άουτ ξεπεράστηκε, με την παροχή ρεύματος να έχει αποκατασταθεί στους 6,4 εκατομμύρια πελάτες.

Διαβάστε επίσης:

«Τύμπανα πολέμου» μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν – «Πράσινο φως» από Μόντι στον στρατό να απαντήσει στην επίθεση στο Κασμίρ

Το σχέδιο για τα «χρυσά διαβατήρια» της Μάλτας παραβιάζει το δίκαιο της ΕΕ, αποφάνθηκε το Ανώτατο Δικαστήριο

Ο Ζελένσκι υποθέτει ότι η Ρωσία «κάτι ετοιμάζει» στην Λευκορωσία