Παίρνει πάνω του τη συμφωνία

Η εξαιρετικά επώδυνη συμφω­νία της 13ης Ιουλίου, ύστερα από πολύωρες διαπραγματεύσεις στις Βρυξέλλες, δείχνει να σηματοδο­τεί ένα νέο πολιτικό κεφάλαιο για τη χώρα και σίγουρα είναι ένα νέο κεφάλαιο για τον ΣΥΡΙΖΑ, ο οποί­ος, λίγα εικοσιτετράωρα μετά, εξακολουθεί να τελεί υπό σοκ το οποίο μεγεθύνθηκε από την εξ­πρές ψήφιση των προαπαιτουμένων στη Βουλή,

Στην ουσία η συμφωνία των Βρυξελλών αποτελεί ένα προσύμφωνο. Η εκπλή­ρωση των όρων του – η ψήφιση σκλη­ρών προαπαιτούμενων – θα αποτελέσει το βήμα για τη συνέχιση των διαπραγματεύσεων με στόχο ένα τρίτο μνημόνιο – όρο τον οποίο ο Τσίπρας έδειξε να αποδέχεται, παρότι δεν τον χρησιμοποίησε ο ίδιος.

Επισφραγίζει δε την αποτυχία της κυβέρνη­σης να διασφαλίσει μια πραγματικά «βιώσιμη συμφωνία» και βέβαια την ήττα της προεκλογι­κής και μετεκλογικής ρητορικής της για βιώσιμη συμφωνία που θα αναδιανέμει τα βάρη σε βάρος των υψηλών εισοδηματικών κλιμακίων.

Ισορροπίες

Ο Αλέξης Τσίπρας εμφανίστηκε αποφασισμέ­νος να υπερασπιστεί τη συμφωνία – η οποία, όπως και ο ίδιος παραδέχτηκε, υπήρξε προϊόν του εκβιασμού για κλείσιμο των τραπεζών και «κούρεμα» των καταθέσεων – παρά το κόστος που εμφανώς έχει η υπογραφή της για το κόμ­μα του, αφού όλα δείχνουν ότι μπορεί να οδη­γηθεί σε μία ακόμη τραυματική διάσπαση. Εί­ναι δε με ερωτηματικό το αν ο πρωθυπουργός έχει το κόμμα αυτή τη στιγμή στα χέρια του κα­θώς η Κεντρική Επιτροπή τάσσεται με πλειοψη­φία 108 μελών σε σύνολο 201 κατά της συμφω­νίας.

Ο πρωθυπουργός επιχείρησε, με τη συνέντευξή του στην ΕΡΤ το βράδυ της Τρίτης, να διαχειρι­στεί πολιτικά τη συμφωνία ισορροπώντας ανά­μεσα στην παραδοχή της ήττας και των ευθυνών του ιδίου και στην υπεράσπιση πτυχών της για τις οποίες κατέβαλε μεγάλη προσπάθεια, όπως η αναδιάρθρωση του χρέους.

Μέσα από αυτή τη διαδικασία οδυνηρών πα­ραδοχών για τις ευθύνες του αλλά και αποφυ­γής μηδενισμού του αποτελέσματος, το οποίο άλλωστε θα κληθεί το επόμενο διάστημα να υπερασπιστεί στην πράξη, φιλοτέχνησε πα­ράλληλα το προφίλ της εθνικής ηγεσίας, που, όπως σχηματικά είπε και ο ίδιος, δεν παρατάει το καράβι ακυβέρνητο στη φουρτούνα, αλλά παραμένει προκειμένου να διασφαλίσει ότι η χώρα και τα λαϊκά στρώματα δεν θα κινδυνεύ­σουν να καταστραφούν.

Η πλέον χαρακτηριστική έκφραση που χρη­σιμοποίησε ήταν: «Δεν θα δραπετεύσω από τις ευθύνες μου». «Αναλαμβάνω», είπε επιπλέον, «τις ευθύνες μου για λάθη και παραλείψεις και την ευθύνη της υπογραφής σε ένα κείμενο που δεν πιστεύω και είμαι υποχρεωμένος να υλοποιήσω».

Θετικά στοιχεία

Σε ό,τι αφορά την ίδια τη συμφωνία, ο Τσίπρας παρέθεσε ως θετικά στοιχεία, που δίνουν προ­οπτική και αντισταθμίζουν τις υφεσιακές τάσεις που προκαλούν τα δημοσιονομικά μέτρα και οι σκληρές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, τα εξής:

τη χρηματοδοτική κάλυψη όλων των μεσο­πρόθεσμων δανειοδοτικών αναγκών μέσα από το πακέτο ύψους 82 δισ. για την τριετία, εκ των οποίων τα 25 δισ. θα διατεθούν για την ανακε-φαλαιοποίηση των τραπεζών, ♦ τη δέσμευση για την αναδιάρθρωση χρέους de facto για το βραχυπρόθεσμο χρέος μέχρι το 2022 και τη δέσμευση για συζήτηση εντός του 2015 αναφορικά με την αναδιάρθρωση του χρέ­ους από το 2022 και ύστερα, και το εμπροσθοβαρές επενδυτικό πρόγραμ­μα ύψους 35 δισ. Βέβαια παραδέχτηκε ότι όλα αυτά τελούν ακόμη υπό αίρεση καθώς πρέπει να επιτευχθεί η τελική συμφωνία.

Επίσης βασικά επιχειρήματα υπεράσπισης της συμφωνίας είναι ότι αποτράπηκε ο κίνδυ­νος άτακτης χρεοκοπίας και ένα καταστροφικό Grexit και κατά συνέπεια αποτράπηκε η υλοποί­ηση του εκβιασμού για πρόκληση κατάρρευσης των τραπεζών και καθολικό «κούρεμα» των κα­ταθέσεων.

Ο Τσίπρας σημείωσε ότι ουδέποτε υπήρ­ξε δικό του σχέδιο η επιστροφή στη δραχμή, ωστόσο παραδέχτηκε ότι ζήτησε να συνταχθεί μια έκθεση επιπτώσεων υπό τον Βαρουφάκη όταν αντιλήφθηκε ότι το Grexit είναι σχέδιο του Σόιμπλε.

Πέραν αυτού, ο πρωθυπουργός επιχείρη­σε να αποδομήσει το σενάριο της επιστροφής στο εθνικό νόμισμα λέγοντας καταρχάς ότι δεν υπήρχαν τα απαραίτητα συναλλαγματικά απο­θέματα για να στηριχθεί η μετάβαση της χώρας στη δραχμή κι επιπλέον μια συναινετική έξοδος θα σήμαινε εθνικό νόμισμα, αλλά και νέα δάνεια σε δραχμή.

Επιπλέον, με το βλέμμα στραμμένο στο εσω­κομματικό μέτωπο ο Τσίπρας επιχείρησε να ταυτίσει με το σχέδιο Σόιμπλε για Grexit και ανατροπή της κυβέρνησης όσους ζητούν εθνι­κό νόμισμα (Βαρουφάκη, Αριστερή Πλατφόρ­μα) αλλά και όσους συμβάλλουν στην πιθανή πτώση της κυβέρνησης.

Όλα στην Κ.Ο.ψη...

Σε αυτό το σκηνικό πρωτοφανούς πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, για το οποίο ο πρωθυπουργός πα­ραδέχτηκε ευθύνες, στόχος στο εξής είναι η όσο το δυνα­τόν επιστροφή στην «κανονικότητα», η οποία ωστόσο δεν θα είναι ανέφελη και θα πάρει αρκετό καιρό. Ο πρωθυπουργός, αφού περάσει τα δύο κρας τεστ η Κοι­νοβουλευτική του Ομάδα (τη χθεσινή πρώτη ψηφοφορία στη Βουλή και μία ακόμη στις 22 Ιουλίου) κι έχοντας στο ενδιάμεσο προβεί σε μάλλον ευρύ ανασχηματισμό, θα επικεντρωθεί στην ικανοποίηση των δανειακών υποχρεώ­σεων της χώρας και την ομαλοποίηση της κατάσταση με τις τράπεζες μέχρι το φθινόπωρο, οπότε θα αποτιμηθεί η κατάσταση και η δυνατότητα προσφυγής στις κάλπες. Για το Μαξίμου το «καλό» πολιτικό σενάριο, εφόσον ένα μεγάλο κομμάτι της Κοινοβουλευτικής Ομάδας δεν θα στηρίξει τη συμφωνία, αλλά δεν αναμένεται και να παραι­τηθεί άμεσα, είναι αυτό μιας κυβέρνησης μειοψηφίας με τον Τσίπρα πρωθυπουργό, τον Καμμένο να παραμένει κυ­βερνητικός εταίρος και τις ψήφους ανοχής της Ν.Δ., του Ποταμιού και του ΠΑΣΟΚ, που στηρίζουν τη συμφωνία, αλλά δεν θέλουν να επωμιστούν σε αυτή τη φάση κυβερ­νητικές ευθύνες και προτιμούν όλο το βάρος να το σηκώσει ο πρωθυπουργός. Στη σκέψη των επιτελών του Μαξίμου πάντως είναι η προσφυγή στις κάλπες το νωρίτερο δυνατόν ώστε να μην έχουν προλάβει να ανασυνταχθούν οι αντιπολιτευόμενες δυνάμεις τόσο εκτός όσο κι εντός του κόμματος. Όσον αφορά το εσωκομματικό μέτωπο, εκτιμάται ότι οι διαφω­νούντες δεν μπορούν να συγκροτήσουν ενιαία δύναμη, κάτι που μένει να επαληθευτεί. Προφανώς οι κάλπες, αν τελικώς το σενάριο αυτό ευο­δωθεί, θα είναι κάλπες εκκαθαρίσεων, αφού θα γίνουν με λίστα, απ’ όπου αναμένεται να κοπούν οι διαφωνούντες. Κατ’ επέκταση οι εκλογές, αν γίνουν, θα δώσουν μια νέα κυβερνητική παράταξη, εφόσον το εσωκομματικό τοπίο δεν έχει ξεκαθαρίσει έως τότε.