Η παγκόσμια οικονομία χρειάζεται θωράκιση

ΚΟΣΜΟΣΈντυπη Έκδοση

Αν και οι αριθμοί δείχνουν ότι θα υπάρξει ανάκαμψη της τάξης του 2% σε διεθνές επίπεδο προς το τέλος του έτους, ύστερα από πέντε χρόνια σκληρής ύφεσης η οποία άρχισε το 2010, η παγκόσμια οικονομία παραμένει μουδιασμένη. Αυτό συμβαίνει για μία σειρά αιτιών που περιλαμβάνουν από το ελληνικό ζήτημα του υπέρογκου χρέους έως και τα σκαμπανεβάσματα της κινεζικής αγοράς. Υπάρχει όμως ο έντονος φόβος ότι, εάν η παγκόσμια οικονομία δεν θωρακιστεί αρκετά κατά την προσπάθεια ανάκαμψης, θα αντιμετωπίσει ένα νέο κύμα ύφεσης, στο οποίο όμως δεν θα μπορέσει να αντεπεξέλθει. Και αυτό θα συμβεί επειδή έχει χρησιμοποιήσει όλα τα πυρομαχικά που της έδωσαν οι κυβερνήσεις μέσω των κεντρικών τραπεζών. Τα καλά νέα έρχονται κυρίως από τις ΗΠΑ. Ήδη παρατηρείται άνοδος των πωλήσεων αυτοκινήτων, αλλά και μία μικρή βελτίωση στα ποσοστά της ανεργίας καθώς αυξήθηκαν οι προσλήψεις. Αμερικανικές εταιρείες προσέλαβαν 280.000 νέους υπαλλήλους τον προηγούμενο μήνα. Παρ’ όλα αυτά οι ισορροπίες παραμένουν εύθραυστες στην Ευρώπη, η οποία έχει βυθιστεί στα χρέη και εξαρτάται σχεδόν αποκλειστικά από τις εξαγωγές. Η Ιαπωνία δεν έχει κατορθώσει να θέσει τον πληθωρισμό υπό έλεγχο, ενώ οι αναδυόμενες οικονομίες της Ρωσίας και της Βραζιλίας αναμένεται να συρρικνωθούν πάλι. Και το χειρότερο είναι ότι η ανάπτυξη στην Κίνα επιβραδύνεται συντομότερα από το αναμενόμενο. Αν λοιπόν κάποια από αυτές τις ανησυχίες προκαλέσει νέα παγκόσμια ύφεση, τότε η διεθνής οικονομία θα υποτροπιάσει κατά τη διάρκεια της ανάρρωσης. Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι είναι εξαιρετικά σπάνιο τόσο πολλές και μεγάλες «αφυδατωμένες» οικονομίες να καλούνται να αντιμετωπίσουν τόσο σύντομα μία νέα ύφεση. Χαρακτηριστικό είναι ότι ο μέσος όρος του δημοσίου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ στις αναπτυγμένες χώρες ξεπέρασε το 50% από το 2007.Στη Βρετανία και την Ισπανία το χρέος έχει διπλασιαστεί. Κανείς δεν γνωρίζει ποιο θα είναι το όριο, αλλά οι κυβερνήσεις που θέλουν να προβληθούν στους ψηφοφόρους τους θα πρέπει πρώτα να τους πείσουν για την αναγκαιότητα μεταρρυθμίσεων, την ίδια στιγμή που θα πρέπει να χειριστούν τους νευρικούς πιστωτές. Εγκλωβισμένη Οι χώρες που έχουν ισχνή πρόσβαση στην αγορά ομολόγων και βρίσκονται στην περιφέρεια της ευρωζώνης ίσως να μην είναι σε θέση να ξεκινήσουν μία μεγάλη δημοσιονομική τόνωση. Αλλά και η νομισματική πολιτική φαίνεται εγκλωβισμένη. Την τελευταία φορά που έγινε άνοδος των αμερικανικών επιτοκίων στη Fed ήταν το 2006. Το βασικό επιτόκιο της Τράπεζας της Βρετανίας δεν έχει αυξηθεί πάνω από το 0,5% τα τελευταία 6 χρόνια, ενώ στην Ιαπωνία και την Ε.Ε. τα επιτόκια έχουν κολλήσει κοντά στο μηδέν. Κατά συνέπεια, όταν οι κεντρικές τράπεζες κληθούν να αντιμετωπίσουν την επόμενη ύφεση, υπάρχει κίνδυνος να μην έχουν σχεδόν κανένα περιθώριο για την τόνωση των οικονομιών τους μειώνοντας τα επιτόκια. Η πιο λογική απάντηση θα ήταν να επιστρέψουμε στην κανονικότητα όσο πιο γρήγορα γίνεται. Όσο πιο σύντομα, δηλαδή, αυξηθούν τα βασικά επιτόκια τόσο πιο γρήγορα οι κεντρικές τράπεζες θα ανασάνουν, για να μπορέσουν στη συνέχεια να τα μειώσουν όταν παρουσιαστεί και πάλι νέα ύφεση. Λογικό, αλλά λάθος, σύμφωνα με την ανάλυση του «Economist». Ποια είναι η καλύτερη άμυνα; Όπως παροτρύνει το περιοδικό, οι κυβερνήσεις να κάνουν επιτέλους τη δουλειά τους. Υπάρχει σοβαρή έλλειψη ανάπτυξης στον τομέα της ανοικοδόμησης και των υποδομών, που είναι σχεδόν ντροπιαστική. Ο ΟΟΣΑ, ως λέσχη των πλουσιότερων χωρών του κόσμου, θα έπρεπε να ταρακουνήσει τον Βρετανό τσάρο της οικονομίας για το επίπεδο και τον ρυθμό με τον οποίο εφαρμόζει τις προτεινόμενες περικοπές δημοσίων δαπανών. Η ανάπτυξη είναι προτιμότερη τακτική από τη λιτότητα με στόχο να τεθούν τα χρέη υπό έλεγχο. Για τον λόγο αυτόν είναι περισσότερο από επιτακτική η ανάγκη να κατευθύνουν την ενέργειά τους προς ώριμες μεταρρυθμίσεις στις αγορές προϊόντων και εργασίας. Οι ανοιχτές αγορές, άλλωστε, ενθαρρύνουν την επιχειρηματικότητα, όπως επίσης και η ευελιξία προσλήψεων με ανοιχτές συμβάσεις μεταξύ εργαζομένων και εργοδοτών, οι οποίες θα μπορούσαν να καταπολεμήσουν τη συσσωρευμένη ανεργία. Αυτές είναι οι μεταρρυθμίσεις που θα μπορούσαν να θωρακίσουν την παγκόσμια οικονομία από ένα ακόμα σύντομο πλήγμα, ένα νέο οικονομικό σοκ, λέει το «Economist». Έχοντας βιώσει όλες τις αρνητικές συνέπειες μίας σκληρής οικονομικής κρίσης, κυβερνήσεις και κεντρικές τράπεζες αγωνιούν να επιστρέψουν επιτέλους στην κανονικότητα. Η λύση για να επιτευχθεί ο διακαής πόθος τους είναι να επιτρέψουν στην ανάκαμψη να θωρακιστεί γερά.οικονομίαύφεσηΗΠΑΒρετανίαομόλογαIssue: 1869Issue date: 18-06-2015Has video: