Η Ευρώπη ελπίζει σε συμφωνία για τους δασμούς, αλλά προετοιμάζεται για το χειρότερο

Οι ηγέτες της Ευρώπης προετοιμάζονταν για τον «εμπορικό πόλεμο του Τραμπ» – αλλά η πραγματικότητα ενός γενικού δασμού 20% στις ΗΠΑ προκάλεσε σοκ.

«Αυτή η απόφαση είναι μια καταστροφή για τον οικονομικό κόσμο», δήλωσε ο Γάλλος πρωθυπουργός Φρανσουά Μπαϊρού.

«Οι συνέπειες θα είναι τρομερές για εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο», δήλωσε η επικεφαλής της Κομισιόν της ΕΕ Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία βρισκόταν σε ταξίδι στην Κεντρική Ασία.

Το μήνυμα από την

ΕΕ, η οποία έχει το καθήκον να απαντήσει εξ ονόματος των 27 κρατών μελών της, είναι ότι η Ευρώπη είναι έτοιμη να διαπραγματευτεί με τις ΗΠΑ, αλλά ταυτόχρονα είναι έτοιμη να αντεπιτεθεί και αυτή.

Ο Επίτροπος Εμπορίου της ΕΕ Μάρος Σέφκοβιτς σκοπεύει να συνομιλήσει με τους Αμερικανούς ομολόγους του για τους δασμούς την Παρασκευή.

«Θα ενεργήσουμε με ήρεμο, προσεκτικά σταδιακά, ενοποιημένο τρόπο, καθώς αξιολογούμε την απάντησή μας, ενώ θα δίνουμε επαρκή χρόνο για συνομιλίες», είπε.

Για κάθε ευρωπαϊκή χώρα, οι δασμοί του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ θα είναι ένα σοβαρό πλήγμα και οι εθνικές κυβερνήσεις προσπαθούν να κατευνάσουν τους φόβους της βιομηχανίας και του εμπορίου.

Η Ιταλίδα Τζόρτζια Μελόνι –η οποία μέχρι την Τετάρτη φαινόταν πιο απρόθυμη από άλλους ηγέτες να αντεπιτεθεί με το είδος της κατά των ΗΠΑ– κάλεσε βιαστικά υπουργούς και επιχειρηματίες σε έκτακτη σύνοδο κορυφής.

Η Ιταλία εξάγει αγροδιατροφικά προϊόντα αξίας 1,6 δισεκατομμυρίων ευρώ και κρασί αξίας 2 δισεκατομμυρίων ευρώ στις ΗΠΑ, δήλωσε στο BBC ο Αλεσάντρο Απολίτο από την κύρια οργάνωση αγροτών της χώρας Coldiretti.

Πέρα από τις οικονομικές απώλειες, λέει ότι υπάρχει κίνδυνος οι αμερικανοί καταναλωτές να στραφούν σε απομιμήσεις, κατακτώντας μερίδιο αγοράς που διαφορετικά θα πήγαιναν σε αυθεντικά ιταλικά προϊόντα.

Στην Ισπανία, ο πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ απέρριψε τον ισχυρισμό του Τραμπ ότι η ΕΕ επέβαλε δασμούς 39% σε αμερικανικά προϊόντα, επιμένοντας στην πραγματικότητα ότι ήταν μόλις 3%.

«Είναι απλώς μια δικαιολογία για να τιμωρηθούν οι χώρες και να εφαρμοστεί στείρος προστατευτισμός. Ο εμπορικός πόλεμος θα επηρεάσει τους πάντες, αλλά θα χτυπήσει περισσότερο από όλους αυτόν που τον επιβάλλει», προειδοποίησε.

Οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις κρατούν την ανάσα τους

Το Ισπανικό Εμπορικό Επιμελητήριο φοβάται μείωση κατά 14% των εξαγωγών προς τις ΗΠΑ, ειδικά σε μηχανήματα και ηλεκτρικό εξοπλισμό. Ο Σάντσεθ ανακοίνωσε ένα σχέδιο ανταπόκρισης ύψους 14,1 δισ. ευρώ για να βοηθήσει τις επιχειρήσεις στα οικονομικά και να αναζητήσουν νέες αγορές πέρα ​​από τις ΗΠΑ.

Η Σλοβακία είναι πιο εκτεθειμένη από τις περισσότερες χώρες της ΕΕ, λόγω της μεγάλης της εξάρτησης από τις βιομηχανικές εξαγωγές, και ορισμένοι οικονομολόγοι προειδοποιούν για βαθιά πτώση της οικονομικής παραγωγής κατά τουλάχιστον 2,5% σε μόλις δύο χρόνια.

Ο πρωθυπουργός της Πολωνίας Ντόναλντ Τουσκ προειδοποίησε για πιθανή πτώση 0,4% της οικονομικής παραγωγής της φέτος.

Ακόμη και πριν από την ανακοίνωση του Τραμπ, η γαλλική κυβέρνηση είχε αναθεωρήσει προς τα κάτω την αναμενόμενη ανάπτυξη φέτος στο 0,7%.

Ο γαλλικός τομέας κρασιού και οινοπνευματωδών ποτών είναι πιθανό να πληγεί ιδιαίτερα. Ο επικεφαλής μιας από τις κύριες οινικές οργανώσεις, ο Jérôme Bauer, προειδοποίησε για καθαρή ζημία 1 δισ. ευρώ στη βιομηχανία κρασιού της Γαλλίας.

Οι οινοπαραγωγοί της Ιταλίας κρατούν την ανάσα τους και αυτοί.

«Έχουμε σταματήσει τις εξαγωγές για σχεδόν δύο εβδομάδες τώρα. Όλα έχουν παραλύσει, επειδή οι πελάτες δεν κάνουν παραγγελίες και οι εισαγωγείς δεν εισάγουν», λέει ο Stefano Leone από το Marchesi Antinori, ένα οινοποιείο στην Τοσκάνη με πάνω από έξι αιώνες ιστορία.

Οι ΗΠΑ αντιπροσωπεύουν το 12 έως 13% των συνολικών πωλήσεων και ο Leone λέει ότι η εταιρεία βρίσκεται σε αδιέξοδο.

«Περιμένουμε να καταλάβουμε ποιες αποφάσεις θα λάβουμε, ανάλογα επίσης με τυχόν αντίμετρα που μπορεί να λάβει η Ευρωπαϊκή Ένωση ως απάντηση στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ελπίζουμε ότι θα λάβει χώρα κάποια μορφή διαπραγμάτευσης και θα οδηγήσει σε ένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα».

Το κλίμα στις αγορές της Ευρώπης ήταν ζοφερό καθώς οι επενδυτές πούλησαν μετοχές που θεωρούνταν πιο ευάλωτες στους δασμούς του Τραμπ. Μία από τις μεγάλες γερμανικές εταιρείες, η Adidas, είδε το 12% της αξίας της να εξαφανίζεται από το χρηματιστήριο.

Μικρές αλλά και μεγάλες εταιρείες πρόκειται να πληγούν.

«Αυτή είναι η πρώτη χρονιά που ξεκινήσαμε να εξάγουμε στις Ηνωμένες Πολιτείες και οι δασμοί μας επηρεάζουν ακόμη πιο άμεσα», λέει ο Rocco Mangiaracina, ο οποίος διατηρεί μια μικρή οικογενειακή επιχείρηση που παράγει 20.000 μπουκάλια ελαιόλαδο το χρόνο στη Σικελία.

«Μόλις πριν από μια εβδομάδα, στείλαμε τα πρώτα 900 μπουκάλια μας στην αμερικανική αγορά».

Η εκπρόσωπος της γαλλικής κυβέρνησης Σοφί Πρίμας δήλωσε ότι «είμαστε έτοιμοι για αυτόν τον εμπορικό πόλεμο», αλλά πρόσθεσε ότι «η [Ευρωπαϊκή] Ένωση πρέπει να είναι ισχυρή, πρέπει να είναι ενωμένη γι’ αυτό».

Η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, η Γερμανία, έσπευσε να επικαλεστεί μια «άνευ προηγουμένου επίθεση στο διεθνές εμπορικό σύστημα, το ελεύθερο εμπόριο και τις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού».

Ωστόσο, η Γερμανία εξακολουθεί να περιμένει τον εν αναμονή καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς για να σχηματίσει κυβέρνηση, επομένως εναπόκειτο στον αναπληρωτή καγκελάριο Όλαφ Σολτς να επισημάνει ότι «η ισχυρότερη εσωτερική αγορά του κόσμου με 450 εκατομμύρια καταναλωτές» έδωσε δύναμη στην Ευρώπη.

Πώς θα αντιδράσει λοιπόν η ΕΕ και πώς μπορεί να παραμείνει ενωμένη;

Αντίποινα σε δύο βήματα

Η ΕΕ έχει ήδη παρουσιάσει μια μετρημένη απάντηση. Από τα μέσα Απριλίου, ένα πρώτο πακέτο δασμών της ΕΕ αξίας έως και 26 δισ. ευρώ θα επιβληθεί σε αμερικανικά προϊόντα, ως αντίποινα για τους δασμούς 25% των ΗΠΑ στις εξαγωγές χάλυβα και αλουμινίου της ΕΕ που είχαν ήδη ανακοινωθεί τον Μάρτιο. Αυτά είχαν τεθεί ξανά για να δοθεί χώρος για μια λύση μέσω διαπραγματεύσεων. Εάν προχωρήσουν, θα καλύψουν ένα ευρύ φάσμα γεωργικών, τροφίμων και κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων.

Επί του παρόντος βρίσκονται σε εξέλιξη συζητήσεις για ένα ακόμη μεγαλύτερο πακέτο αντιμέτρων που πρόκειται να τεθούν σε εφαρμογή στα τέλη Απριλίου.

Σύμφωνα με τα λόγια της φον ντερ Λάιεν, η Ευρώπη «κρατάει πολλά χαρτιά». Περαιτέρω μέτρα δεν θα περιλαμβάνουν μόνο προϊόντα των ΗΠΑ, αλλά ενδεχομένως και τις ψηφιακές υπηρεσίες τους.

Ο Τραμπ παραπονιέται για το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ με την ΕΕ, αλλά στις υπηρεσίες οι ΗΠΑ έχουν εμπορικό πλεόνασμα 109 δισ. ευρώ με την ΕΕ, σύμφωνα με τις Βρυξέλλες.

Εάν η ΕΕ αποφασίσει να επιβάλει δασμούς ή περιορισμούς σε υπηρεσίες Big Tech ή να περιορίσει την πρόσβαση των ΗΠΑ σε δημόσιες συμβάσεις, θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει αυτό που ορισμένοι έχουν χαρακτηρίσει “μεγάλο μπαζούκα” – πιο ξεκάθαρα γνωστό ως Anti-Coercion Instrument (ACI).

Αυτό θα χρειαζόταν την υποστήριξη της πλειοψηφίας από τα κράτη μέλη της ΕΕ, αλλά είναι ένα ισχυρό όπλο όταν οι επιχειρήσεις της Ευρώπης απειλούνται.

Ο Peter Dige Thagesen, επικεφαλής γεωπολιτικής στο διοικητικό συμβούλιο της Δανικής Βιομηχανίας, είπε στο BBC ότι ο Τραμπ «έριξε μια χειροβομβίδα κατευθείαν στο παγκόσμιο εμπόριο, δημιουργώντας τεράστια αβεβαιότητα».

Είπε ότι οι αμερικανικοί δασμοί θα πλήξουν περισσότερο τις μικρότερες εταιρείες που εξάγουν στις ΗΠΑ. Ενώ η ΕΕ έπρεπε να ανταποκριθεί αναλογικά, είπε ότι έπρεπε να συνεχίσει τις διαπραγματεύσεις για να αποφευχθεί ένας βαθύτερος εμπορικός πόλεμος.

Ενώ η πλειοψηφία των ευρωπαίων ηγετών έσπευσε να καταδικάσει τους δασμούς των ΗΠΑ, ο Ούγγρος υπουργός Εξωτερικών Peter Szijjarto έριξε την ευθύνη στην ΕΕ. Ο ηγέτης της Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρμπαν, θεωρείται ευρέως ως ο μεγαλύτερος σύμμαχος του Τραμπ στην Ευρώπη.

«Έχει αποδειχθεί ξανά ότι στις Βρυξέλλες ανίκανοι άνθρωποι ηγούνται των ευρωπαϊκών θεσμών, οι οποίοι υποφέρουν επίσης από μια πολύ σοβαρή Τραμπφοβία», είπε ο Szijjarto.

Αν και η Νορβηγία δεν είναι κράτος μέλος της ΕΕ, ο πρωθυπουργός Jonas Gahr Store είπε ότι η απόφαση των ΗΠΑ να επιβάλουν δασμούς 15% ήταν “κακά νέα” που θα είχαν συνέπειες για πολλές νορβηγικές εταιρείες και θέσεις εργασίας.

Η Νορβηγία είναι κατά κύριο λόγο εξαγωγέας και ο υπουργός Οικονομικών Γενς Στόλτενμπεργκ φοβάται ότι θα μπορούσε να πληγεί από μια «τριπλή συμπίεση». Όχι μόνο από τους δασμούς Τραμπ και τη χαμηλότερη ανάπτυξη, αλλά και από τα αντίμετρα της ΕΕ.

Θα μπορούσε να είναι ένας εμπορικός πόλεμος με πολλά θύματα.

Διαβάστε επίσης:

Washington Post: Αυτά είναι μερικά από τα ψέματα του Τραμπ για τους δασμούς

Γάζα: Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι προσπαθούν να φύγουν από τα ερείπια της Ράφα μετά τον διωγμό

Το φάντασμα της ύφεσης πάνω από τις αγορές: Οι δασμοί γονατίζουν τα χρηματιστήρια – «Βούλιαξε» η Ευρώπη, «γκρεμίζεται» η Wall Street