«Ήταν πραγματικά λάθος»: Πώς το Τελευταίο Τανγκό στο Παρίσι και η διαβόητη σκηνή με το βούτυρο διέλυσε τη Μαρία Σνάιντερ

Το Being Maria, είναι μια νέα ταινία με πρωταγωνιστές τον Ματ Ντίλον και την Αναμαρία Βαρτολομέι, που εξερευνά τη ζωή της Μαρία Σνάιντερ και τη δημιουργία μιας από τις πιο διαβόητες ταινίες στην ιστορία του κινηματογράφου.

Ίσως είναι η πιο διαβόητη σκηνή σε ολόκληρη την ιστορία του κινηματογράφου. Το σεξουαλικό δράμα Last Tango

in Paris, που έγινε από τον Ιταλό σκηνοθέτη Μπερνάρντο Μπερτολούτσι και κυκλοφόρησε το 1972, είναι η ιστορία μιας σχέσης μεταξύ ενός μεσήλικα άνδρα, του Πολ, και μιας νεαρής γυναίκας, της Ζαν, σε ένα διαμέρισμα στο Παρίσι. Η περιβόητη «σκηνή με το βούτυρο» δεν ήταν στο αρχικό σενάριο και στοιχεία της γυρίστηκαν χωρίς την προηγούμενη συγκατάθεση της 19χρονης ηθοποιού Μαρία Σνάιντερ.

Η Σνάιντερ πάλευε με τον εθισμό στα ναρκωτικά και την ψυχική της υγεία για χρόνια μετά την κυκλοφορία της ταινίας, αλλά η ιστορία της και η δημιουργία του Τελευταίου Τανγκό στο Παρίσι, εξιστορείται τώρα μέσα από την ταινία Being Maria. Πρωταγωνιστούν ο Ματ Ντίλον ως Μάρλον Μπράντο, ο οποίος υποδύεται τον Πολ, και η Αναμαρία Βαρτολομέι ως Σνάιντερ. Η Γαλλίδα σκηνοθέτις της ταινίας Τζέσικα Παλούντ προσάρμοσε την ιστορία από τα απομνημονεύματα του 2018 της δημοσιογράφου Βανέσα Σνάιντερ, ξαδέρφης της Μαρίας.

«Νομίζω ότι πρέπει να δούμε το πλαίσιο της εποχής του Last Tango στο Παρίσι, έχουν περάσει πενήντα χρόνια από τότε που γυρίστηκε η ταινία», λέει ο Ματ Ντίλον στο BBC. «Εκείνη η εποχή ήταν μια άλλη εποχή, αλλά είναι πολύ σημαντικό να το δούμε τώρα από διαφορετική οπτική γωνία.

«Ήταν πραγματικά μια τραυματική εμπειρία για εκείνη. Και όχι μόνο τη στιγμή που συνέβη, αλλά καθώς συνέχισε να την ακολουθεί και να την στοιχειώνει όπου κι αν πήγε στη ζωή της, με πολλούς τρόπους».

Το Being Maria εξερευνά το υπόβαθρο της Σνάιντερ: ήταν το προϊόν μιας σχέσης μεταξύ ενός διάσημου Γάλλου ηθοποιού, του Daniel Gélin, και ενός μοντέλου από τη Ρουμανία. Συνάντησε για πρώτη φορά τον πατέρα της ως έφηβη και εκείνος της μύησε στα σκηνικά ταινιών. Το Last Tango in Paris ήταν ο πρώτος της πρωταγωνιστικός ρόλος και αργότερα θα θυμόταν σε μια συνέντευξη του 2007, τότε στα πενήντα της, ότι την έπεισαν να πάρει το ρόλο αντί να πρωταγωνιστήσει σε μια ταινία με τον Γάλλο αστέρα του κινηματογράφου Αλέν Ντελόν και, σε ηλικία 19 ετών, «δεν καταλάβαινε όλο το σεξουαλικό περιεχόμενο της ταινίας». «Είχε ένα κακό προαίσθημα για όλα αυτά», είπε, αλλά είπε από το πρακτορείο της ότι δεν μπορούσε να αρνηθεί να συνεργαστεί με τον Μάρλον Μπράντο, έναν από τους μεγαλύτερους αστέρες του κινηματογράφου του 20ού αιώνα.

Θυμήθηκε τι συνέβη την ημέρα των γυρισμάτων εκείνης της σκηνής, στην οποία ο χαρακτήρας της βιάζεται από τον Μπράντο, χρησιμοποιώντας βούτυρο ως λιπαντικό. «Αυτή η σκηνή δεν ήταν στο αρχικό σενάριο. Η αλήθεια είναι ότι ήταν ο Μάρλον που είχε την ιδέα. Μου το είπαν μόνο πριν γυρίσουμε τη σκηνή και ήμουν τόσο θυμωμένη… Ένιωσα ταπεινωμένη και για να είμαι ειλικρινής, ένιωσα λίγο βιασμένη, τόσο από τον Μάρλον όσο και από τον Μπερτολούτσι. Μετά τη σκηνή, ο Μάρλον δεν με παρηγόρησε ούτε ζήτησε συγγνώμη». «Ο Μάρλον μου είπε: “Μαρία, μην ανησυχείς, είναι απλώς μια ταινία”, αλλά κατά τη διάρκεια της σκηνής, παρόλο που αυτό που έκανε ο Μάρλον δεν ήταν αληθινό, έκλαιγα με αληθινά δάκρυα.

«Ευτυχώς, υπήρξε μόνο μία λήψη».

Ο Μπερτολούτσι αργότερα μίλησε για το γιατί απέκρυψε λεπτομέρειες για τη σκηνή από τον Σνάιντερ, λέγοντας: «Ήθελα την αντίδρασή της ως κορίτσι, όχι ως ηθοποιός. Ήθελα να αντιδράσει ταπεινωμένη». Επέμεινε ότι ήταν μόνο η χρήση του βουτύρου που είχε εκπλήξει την ηθοποιό, αλλά ο Ματ Ντίλον λέει ότι αυτό που συνέβη ήταν «πραγματικά λάθος» .

«Είναι κάτι που κάνουμε συχνά, ηθοποιοί, δεν θα το πούμε στον άλλο ηθοποιό ή ο σκηνοθέτης θα μας ενθαρρύνει να μην αποκαλύψουμε τι πρόκειται να κάνουμε, ώστε να έχουμε μια πραγματική αντίδραση», λέει. «Αλλά ήταν πραγματικά λάθος, με μια σκηνή που ήταν τόσο ευαίσθητη, να κάνουμε κάτι τέτοιο». 

Η Τζέσικα Παλούντ είπε στο BBC ότι η αναδημιουργία της σκηνής του βιασμού «δεν θα μπορούσε να αποφευχθεί» στο Being Maria, αλλά αυτή τη φορά, το κοινό βλέπει τα γεγονότα από την οπτική γωνία της Σνάιντερ. «Δεν μπορούσα να αποφύγω τη λήψη αυτής της σκηνής γιατί ήταν η ίδια η στιγμή που η ζωή της αλλάζει τελείως. Όλα πάνε στραβά από εκεί», λέει. «Ήταν σημαντικό να υπάρχει η σκηνή από τη σκοπιά της, στο σώμα της, στο βλέμμα της, αυτό που πέρασε και το γεγονός ότι υπήρχαν μάρτυρες. Η Μαρία δεχόταν επίθεση παρουσία όλου του συνεργείου, που παρατηρούσε και δεν αντιδρούσε».

Η χρήση ενός συντονιστή οικειότητας, ο οποίος ενεργεί ως χορογράφος και ως σύνδεσμος μεταξύ των ηθοποιών και της παραγωγής κατά τη διάρκεια προσομοίωσης σεξ και γυμνών σκηνών, είναι όλο και πιο τυπική στη βιομηχανία από το κίνημα #MeToo. Πλέον γίνεται πρωτοσέλιδο όταν απορρίπτονται, όπως από τη Μίκι Μάντισον στη βραβευμένη με Όσκαρ Anora, ή όταν η Γκουίνεθ Πάλτροου Gwyneth Paltrow αποκάλυψε ότι είπε σε κάποιον να «κάνει λίγο πίσω» κατά τις σεξουαλικές της σκηνές με τον Τιμοτέ Σαλαμέ στο Marty Supreme.

«Δεν νομίζω ότι είναι κακό, νομίζω ότι μπορεί να εξελιχθεί σε κάτι καλό», λέει ο Ντίλον για τη χρήση συντονιστών οικειότητας. «Φαίνεται ότι είναι εκεί για να εμποδίσουν τους ανθρώπους να περάσουν τα όρια, αλλά στην πραγματικότητα δημιουργεί όρια που δίνουν ευκαιρίες για διαφορετικούς τρόπους προσέγγισης αυτών των σκηνών. Ελπίζω ότι έτσι εξελίσσεται αντί να νιώθουν οι άνθρωποι ότι “είναι εδώ για να μας πουν τι μπορούμε και τι δεν μπορούμε να κάνουμε”. Και με την Αναμαρία ήμασταν πολύ άνετα».

Η Μαρία Σνάιντερ όχι μόνο δεν υποστηρίχθηκε επαγγελματικά στο πλατό, αλλά της έλειπε και η εμπειρία να ξέρει ότι ο Μπερτολούτσι δεν μπορούσε να την αναγκάσει να κάνει τη σκηνή. «Θα έπρεπε να είχα καλέσει τον ατζέντη μου ή να είχε έρθει ο δικηγόρος μου στο πλατό γιατί δεν μπορείς να αναγκάσεις κάποιον να κάνει κάτι που δεν υπάρχει στο σενάριο, αλλά εκείνη τη στιγμή δεν το ήξερα αυτό», είπε αργότερα. 

Αλλά ήταν επίσης η αίσθηση που προκάλεσε η ταινία Το Τελευταίο Τανγκό στο Παρίσι όταν προβλήθηκε από τον Οκτώβριο του 1972 που θα διέλυε τη Σνάιντερ. Παρά το γεγονός ότι η ταινία είχε απαγορευτεί ή περιοριστεί σε ορισμένες χώρες, κέρδισε περίπου 36 εκατομμύρια δολάρια μόνο στις ΗΠΑ. Στη Γαλλία , αναφέρθηκε ότι το κοινό έκανε ουρές γύρω από το τετράγωνο για δύο ή περισσότερες ώρες για να πάρουν ένα εισιτήριο.

Η διαφορά μεταξύ Μπερτολούτσι, Μπράντο και Σνάιντερ έγινε ξεκάθαρη: η κριτική αντίδραση στην ταινία βοήθησε στη φήμη του Μπερτολούτσι ως διεθνούς δημιουργού και τόσο αυτός όσο και ο Μπράντο ήταν υποψήφιοι για Όσκαρ για την ταινία. Ο Μπράντο, τώρα διπλά θρυλικός για την παραγωγή του Νονού του Φράνσις Φορντ Κόπολα την ίδια περίοδο, αναφέρεται ότι κέρδισε περίπου 3 εκατομμύρια δολάρια από το Last Tango, καθώς πήρε μερίδιο από τα κέρδη. Η Σνάιντερ υπενθύμισε ότι πληρώθηκε περίπου 4.000 δολάρια. Εμφανίστηκε ολόγυμνη. Ο Μπράντο δεν εμφανίστηκε ποτέ γυμνός στην ταινία.

Η νεαρή γυναίκα αντιμετώπιζε τη φήμη που κατέκτησε μέσα σε μια νύχτα όλο και πιο δύσκολα. Είπε σε συνεντεύξεις όταν κυκλοφόρησε η ταινία ότι είχε κοιμηθεί με 50 άνδρες και 20 γυναίκες και «είχε δοκιμάσει ηρωίνη», επειδή, εξήγησε αργότερα, ότι αν και αυτό ήταν αναληθές, την έβλεπαν ως «αυτή τη σέξι μπίμπο». Η ακανόνιστη συμπεριφορά της, είπε, οφειλόταν στον φόβο. «Το να γίνεις ξαφνικά διάσημος σε όλο τον κόσμο ήταν τρομακτικό», είπε . «Δεν είχα σωματοφύλακες όπως σήμερα. Ο κόσμος νόμιζε ότι ήμουν σαν τον χαρακτήρα μου και έφτιαχνα ιστορίες για τον Τύπο, αλλά δεν ήμουν εγώ… Με έκανε να τρελαθώ. Μπήκα στα ναρκωτικά… ήταν σαν απόδραση από την πραγματικότητα. Ήταν η δεκαετία του ’70 και εκείνη την εποχή, όλα ήταν εντάξει».

Η ξαδέρφη της, Βανέσα Σνάιντερ, είπε για εκείνη ότι ήταν επίσης θύμα των διπλών μέτρων και σταθμών της εποχής: «Για τους πουριτανούς θεατές, ήταν μια εύκολη γυναίκα που έκανε πορνογραφία. Ήταν βάναυσο για εκείνη, ειδικά επειδή δεν ήταν καθόλου στη φύση της – ήταν αρκετά σεμνή, συγκρατημένη και αρκετά συντηρητική από ορισμένες απόψεις».

«Οι άνθρωποι νόμιζαν ότι ήμουν σαν το κορίτσι της ταινίας, αλλά δεν ήμουν εγώ», δήλωσε η Μαρία Σνάιντερ σε μια συνέντευξη το 2007. «Ένιωσα πολύ λυπημένη γιατί με αντιμετώπιζαν σαν σεξ σύμβολο, ήθελα να με αναγνωρίσουν ως ηθοποιό και το όλο σκάνδαλο και τα επακόλουθα της ταινίας με τρέλαναν λίγο και έπαθα μια κατάρρευση». Η Σνάιντερ αποκάλυψε επίσης ότι αυτή την περίοδο προσπάθησε να αφαιρέσει τη ζωή της.

Αργότερα, η Σνάιντερ θα κατακτούσε τη νηφαλιότητα, αλλά παρόλο που έκανε περίπου 50 ταινίες κατά τη διάρκεια της καριέρας της (συμπεριλαμβανομένης της επιτυχημένης ταινίας του 1975 The Passenger, με συμπρωταγωνιστή τον Jack Nicholson), παρατήρησε ότι «Το τελευταίο τανγκό εξακολουθεί να είναι αυτό για το οποίο με ρωτούν όλοι». Πέθανε το 2011, από καρκίνο.

«Το δυσάρεστο είναι ότι η Μαρία Σνάιντερ έδωσε μια απίστευτη ερμηνεία σε εκείνη την ταινία και μπορούσες να δεις πώς η καριέρα της θα μπορούσε να είχε πάρει διαφορετικό δρόμο», λέει ο Ματ Ντίλον. «Αλλά είχε ήδη τόσες πολλές επιθέσεις εναντίον της. Η οικογένεια καταγωγής της ήταν μια πολύ βρώμικη κατάσταση. Την εγκατέλειψαν οι γονείς της και μετά την εγκατέλειψαν οι άνθρωποι με τους οποίους συνεργαζόταν. Νομίζω ότι αυτή η εγκατάλειψη την ακολούθησε σε όλη της τη ζωή».

Διαβάστε επίσης:

Τι τρέχει με τον Λάνθιμο;

Ταινίες Πρώτης Προβολής: Βιογραφίες, δράμα και ο Ποπάι ο φονιάς (Video)

Η τέχνη στο ντιβάνι του ψυχαναλυτή