Αέριο εναντίον Ηλίου: Οι νέες κυβερνητικές προτεραιότητες αποκαλύπτουν το «μπάχαλο» στον ενεργειακό σχεδιασμό

«Μπορεί να σταθεροποιήθηκε η κατάσταση, αλλά ο κίνδυνος για μια νέα κρίση εφοδιασμού στο φυσικό αέριο δεν έχει πλήρως περάσει», είπε προ ημερών ο υφυπουργός Ενέργειας Νίκος Τσάφος, μιλώντας σε συνέδριο για τις υποδομές αερίου που διοργάνωσε ο ΔΕΣΦΑ. Προς επίρρωση, πρόβαλε το στοιχείο ότι το ετήσιο κόστος προμήθειας της χώρας με αέριο από 1 δισ. το 2021 εκτοξεύτηκε σε πάνω από 7 δισ. το 2022, μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

Χρήσιμη

η προειδοποίηση του υφυπουργού, που εξηγείται κυρίως από το γεγονός ότι, παρά την πράσινη πλημμυρίδα στην ηλεκτροπαραγωγή της χώρας, η εξάρτησή της από το φυσικό αέριο θα παραμείνει μεγάλη για πολλά χρόνια. Η επάρκεια και η τιμή του φυσικού αερίου όχι απλώς ενδιαφέρει, αλλά «καίει» την κυβέρνηση και τους διαχειριστές του ηλεκτρικού δικτύου. Γιατί μεταξύ άλλων η πανσπερμία των μονάδων ΑΠΕ, κυρίως φωτοβολταϊκών και ηλιακών, που θα μείωνε την εξάρτηση από το αέριο, κινδυνεύει να συντριβεί στο μπάχαλο του ενεργειακού σχεδιασμού ο οποίος αποκαλύπτεται με τις καθημερινές, μαζικές περικοπές πράσινου ρεύματος. Ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες, η συμμετοχή των μονάδων φυσικού αερίου στην καθημερινή ηλεκτροπαραγωγή, κυμαίνεται από 30% έως 45%, κι αυτό δεν φαίνεται να μπορεί να αλλάξει πριν ολοκληρωθεί ένα επαρκές δίκτυο επενδύσεων στις μπαταρίες αποθήκευσης ρεύματος, πράγμα που χρειάζεται τουλάχιστον τρία χρόνια. Είναι χαρακτηριστικό ότι, παρά το ισχυρό επενδυτικό ενδιαφέρον για τις μονάδες μπαταριών standalone που θα μπορούν να συνδεθούν με τα δίκτυα μεταφοράς του ΑΔΜΗΕ και διανομής του ΔΕΔΔΗΕ, η ηγεσία του ΥΠΕΝ προσανατολίζεται σε ολιγόμηνη παράταση της προθεσμίας για την υποβολή αιτήσεων από εταιρείες και κοινοπραξίες, που λήγει σε λίγες μέρες, καθώς η «πιάτσα» αποδείχθηκε απροετοίμαστη.

Η ηγεσία του ΥΠΕΝ, επομένως, είναι η πρώτη που παραμένει εξαρτημένη από την ηλεκτροπαραγωγή φυσικού αερίου, παρά την υποτιθέμενη ευρωπαϊκή στρατηγική της «απανθρακοποίησης» και το γεγονός ότι μόλις το 2023 η κυβέρνηση έφερε και ψήφισε νομοσχέδιο που θα έβαζε τέλος στις άδειες για νέες τέτοιες μονάδες. Εκτοτε έχουν αδειοδοτηθεί τουλάχιστον τέσσερις, που μάλιστα αφορούν μεγάλους παίκτες της ελληνικής ενεργειακής αγοράς (Metlen, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, Motor Oil, ΔΕΗ, ΔΕΠΑ Εμπορίας, Κοπελούζος), δρομολογούνται επενδύσεις ύψους 1,6 δις. ευρώ και σε άλλεςμ με στόχο να προστεθεί ισχύς 2,9 TW στο σύστημα, ενώ το ΥΠΕΝ προετοιμάζει και πλαίσιο στήριξης των σχετικών επενδύσεων.

Ποιο είναι το επιχείρημα υπέρ αυτής της μάλλον σιωπηλής αλλά θεαματικής μεταστροφής; Ότι η ηλεκτροπαραγωγή από μονάδες φυσικού αερίου είναι παράγοντας ευστάθειας και εξισορρόπησης του συστήματος ηλεκτροδότησης της χώρας, αλλά και όλου του διασυνδεδεμένου δικτύου της ΝΑ Ευρώπης, όπως και ομαλής μετάβασης στην πλήρως πράσινη ενέργεια, λένε οι αρμόδιοι κυβερνητικοί παράγοντες, ποντάροντας και στη δυσκολία του μέσου πολίτη να καταλάβει την τεχνική λειτουργία του ενεργειακού «καζίνου». Θα μπορούσαν, ωστόσο, απλώς να ομολογήσουν ότι έχει αποτύχει παταγωδώς ο ενεργειακός σχεδιασμός που επί χρόνια μοιράζει άδειες για μικρές και μεγάλες μονάδες ΑΠΕ, χωρίς να έχουν εξασφαλιστεί οι υποδομές απορρόφησης του άφθονου και φθηνού ρεύματος που παράγουν. Τελευταία και καταϊδρωμένη στην ΕΕ η κυβέρνηση ανακάλυψε ως «επείγουσα προτεραιότητα» την αποθήκευση ρεύματος (μπαταρίες) και τις διασυνδέσεις (καλώδια).

Αλλά, επειδή «αν δεν στοιχειώσει άνθρωπος, γιοφύρι δε στεριώνει» ο ενεργειακός ανασχεδιασμός από κυβέρνηση, διαχειριστές συστήματος και μεγάλους ηλεκτροπαραγωγούς, θέλει και τις θυσίες του. Θύματά του, λοιπόν, εκατοντάδες μικρές, μεσαίες και μεγάλες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής από φωτοβολταϊκά (δευτερευόντως και από ανεμογεννήτριες) που πετιούνται από το δίκτυο για όλο και περισσότερες ώρες της μέρας, με αποτέλεσμα το φθηνό ρεύμα που παράγουν να μένει αδιάθετο, οι ίδιες να χάνουν έσοδα και κάποιες να αντιμετωπίζουν το κίνδυνο χρεοκοπίας. Ο εκτοπισμός των φωτοβολταϊκών πάρκων από το δίκτυο ηλεκτροδότησης έχει προκαλέσει και μια έντονη κινητικότητα στους μικρούς και μεσαίους επιχειρηματίες (πολλοί ήταν αγρότες που διέθεσαν τα χωράφια τους) που έβαλαν λεφτά στις ΑΠΕ με την υπόσχεση μιας εγγυημένης απορρόφησης και απόδοσης. Αυτή η υπόσχεση διαψεύδεται παταγωδώς. Πιθανότατα και σκοπίμως, για να τρομοκρατηθεί η «μαρίδα» του τομέα, να φύγει από την αγορά και οπωσδήποτε να σταματήσει να απαιτεί νέες άδειες, Αλλά ταυτόχρονα, αυτή η διάψευση, προκαλεί μια αξιοσημείωτη κινητικότητα στον κλάδο, όπου καταγράφεται κι ένας ιδιότυπος διαγκωνισμός για την εκπροσώπηση. Ετσι, εκτός από την Πανελλήνια Ομοσπονδία των Συλλόγων των Παραγωγών Ηλεκτρικής Ενέργειας από Φωτοβολταϊκά (ΠΟΣΠΗΕΦ) και τον Σύνδεσμο Εταιρειών Φωτοβολταικών (ΣΕΦ), την περασμένη Πέμπτη έκανε το δημόσιο ντεμπούτο του, στη Λάρισα, ο νεοσύστατος Συνδέσμος Φωτοβολταϊκών Ελλάδος (ΣΥΦΩΕΛ), για να εκπροσωπήσει τους μικρούς παραγωγούς με εγκατεστημένη ισχύ έως 500 kW σε όλη τη χώρα, που αντιμετωπίζουν πια προβλήματα βιωσιμότητας. Τι ζητάνε; Να σταματήσουν οι περικοπές ισχύος, να αποζημιωθούν για όσες έχουν ήδη υποστεί, να σταματήσει η έκδοση νέων αδειών μέχρι να εξομαλυνθεί η κατάσταση. Αυτό το Σάββατο, παίρνει τη σκυτάλη ο ΠΟΣΠΗΕΦ, με συγκέντρωση στη Θεσσαλονίκη και αντίστοιχα αιτήματα.

Αλλά, αν προτεραιότητα της κυβέρνησης είναι να βρει μηχανισμό ενίσχυσης των μονάδων φυσικού αερίου- και χρηματοδοτικής- το αίτημα των μικρών «συλλεκτών ηλίου» για αποζημιώσεις είναι απίθανο να βρει «δημοσιονομικό χώρο».  Προς το παρόν λοιπόν, Αέριο εναντίον Ηλίου, 1-0.

Διαβάστε επίσης

Εξωδικαστικός μηχανισμός: Ρεκόρ εξαμήνου τον Μάιο στις εκκινήσεις αιτήσεων

Ακρίβεια: Νέες αυξήσεις στα σούπερ μάρκετ τον Μάιο – Μπισκότα, σοκολάτες και ζαχαρώδη στην «κορυφή»

Οι απλήρωτοι φόροι αυξάνονται, οι οφειλέτες πληθαίνουν και η φοροδοτική ικανότητα εξαντλείται διαρκώς