O Τζέιμς Μποντ, ο Δούκας του Ουέλινγκτον, ένας πίνακας κι ένας οδηγός λεωφορείου (photos)

Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1960, τα πιο διάσημα εικαστικά έργα για το ευρύ κοινό, ήταν οι πίνακες του Πάμπλο Πικάσο, κυρίως λόγω της παραδοξότητας που αντιπροσώπευαν εκφράζοντας τον «κυβισμό» και την «αφηρημένη ζωγραφική».

Όμως το 1961, ένας μικρός πίνακας του Φρανσίσκο Γκόγια, φτιαγμένος το 1814, που απεικόνιζε το πορτρέτο του Δούκα του Ουέλινγκτον, έμελλε να γίνει ο πλέον διάσημος πίνακας στη συνείδηση του βρετανικού κοινού. Ο πίνακας ανήκε στον Τζον Όσμπορν, Δούκα του Λιντς, και σε δημοπρασία πουλήθηκε

έναντι 140.000 λιρών, στον Αμερικανό συλλέκτη έργων τέχνης Τσαρλς Ράϊτσμαν. Όμως η κυβέρνηση της Μεγάλης Βρετανίας ήταν απρόθυμη να αφήσει τον πίνακα να περάσει στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, κι έτσι το υπουργείο Οικονομικών, και το «΄Ιδρυμα Γουόλφσον», ένωσαν τις δυνάμεις τους και οργάνωσαν έρανο συγκεντρώνοντας ένα μεγάλο ποσό (2.000.000 σημερινές λίρες) που υπερέβαινε κατά πολύ την προσφορά του συλλέκτη Τσαρλς Ράϊτσμαν.

Λόγω της ευρύτατης δημοσιότητας που πήρε η υπόθεση, αυτός ο μικρός πίνακας του Γκόγια έγινε διάσημος, και πλήθη κόσμου συνέρρεαν κάθε μέρα στην Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου για να τον θαυμάσουν. Όλοι ήθελαν να δουν πού είχαν ξοδευτεί όλα αυτά τα χρήματα που μαζεύτηκαν στον έρανο, καθώς ο Δούκας του Ουέλινγκτον ήταν (και ακόμα είναι), μια μεγάλη προσωπικότητα κι ένα κομβικό πρόσωπο για το βρετανικό αφήγημα, αφού έμεινε στην Ιστορία ως ο μεγάλος στρατηγός που τελικά νίκησε τον Ναπολέοντα Βοναπάρτη, στη μάχη του Βατερλό το 1815. Όπως καταλαβαίνει κανείς, τα μέτρα προφύλαξης ήταν δρακόντεια, και εκατοντάδες υπάλληλοι φρόντιζαν για την ασφάλεια του κτιρίου και του πίνακα.

Παρόλα αυτά, στις 21 Αυγούστου του 1961, λίγο πριν οι πύλες της Πινακοθήκης ανοίξουν για το κοινό, οι άντρες της ασφάλειας ανακάλυψαν έντρομοι ότι ο πίνακας του Γκόγια είχε κάνει φτερά. Με την πρώτη ματιά, δεν μπόρεσαν να εντοπίσουν τυχόν εισβολείς, ούτε είχε γίνει ζημιά από κάποια παραβίαση, ούτε υπήρχαν ίχνη από χρήση εργαλείων, όπλων ή άλλου εξοπλισμού στον επίμαχο χώρο. Ήταν σκανδαλώδες! Ήταν η πρώτη φορά που συνέβαινε κάτι τέτοιο στην Εθνική Πινακοθήκη κατά τη διάρκεια των 138 χρόνων λειτουργίας της. Παρόλα αυτά, ο Γκόγια είχε εξαφανιστεί.

Η αναπάντεχη ανάμιξη του Τζέιμς Μποντ και του δόκτορα Νο

Τότε άρχισαν να κυκλοφορούν διάφορες θεωρίες, με επικρατέστερη εκείνη που ήθελε μια ομάδα Ιταλών μαφιόζων που χτύπαγαν εξειδικευμένους στόχους να είχε σχεδιάσει και να είχε εκτελέσει την κλοπή. Ήταν τόσο περίπλοκο να κλαπεί ένα έργο τέχνης από την Εθνική Πινακοθήκη, λόγω των μέτρων ασφαλείας, που πολλοί χαριτολογώντας έλεγαν πως μόνο κάποιος «κακοποιός» σαν αυτούς που αντιμετωπίζει ο Τζέιμς Μποντ, θα είχε την ικανότητα να κλέψει τον πίνακα. Έτσι, ένα χρόνο αργότερα, το 1962, στην πρώτη ταινία του Τζέιμς Μποντ, «Dr. No», ο Σον Κόνερι όταν επισκέπτεται το πολυτελές κρησφύγετο – καταφύγιο του δόκτορα Νο, στέκεται για λίγο και θαυμάζει αυτόν ακριβώς τον πίνακα του Γκόγια που βρίσκεται πάνω σ’ ένα επίχρυσο καβαλέτο. Ήταν ένα δείγμα «βρετανικού φλέγματος», το οποίο βέβαια δεν έγινε αντιληπτό από εκατομμύρια θεατές οι οποίοι δεν ήταν Βρετανοί.

Ένας ιδεαλιστής κλέφτης

Παρόλα αυτά, ο πίνακας δεν είχε κλαπεί ούτε από τον πανούργο κακοποιό «δόκτορα Νο», ούτε από κάποιον εκκεντρικό εκατομμυριούχο τύπου «Τόμας Κράουν», που πραγματοποιούσε θεαματικές κλοπές για να καταπολεμήσει την αφόρητη ανία του. Δράστης ήταν ένας καθημερινός Άγγλος, ονόματι Κέμπτον Μπάντον. Ο Μπάντον ήταν 61 ετών, συνταξιούχος οδηγός λεωφορείου, και έκανε την πράξη αυτή, όχι για να βγάλει ο ίδιος χρήματα, αλλά για να διαμαρτυρηθεί για τα τέλη «άδειας τηλεόρασης» που έπρεπε να πληρώνουν την εποχή εκείνη όλοι οι Βρετανοί οι οποίοι είχαν τηλεόραση. Ο Κέμπτον Μπάντον θεωρούσε ότι η τηλεόραση ήταν το μόνο μέσο συντροφιάς και διασκέδασης των υπέργηρων συμπατριωτών του, πολλοί από τους οποίους ήταν βετεράνοι του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, όπως ο πατέρας του, και οι οποίοι αδυνατούσαν να ανταποκριθούν με την πενιχρή τους σύνταξη. Από αντίδραση ο Μπάντον αρνιόταν να πληρώσει κι αυτός την άδεια τηλεόρασης, και έκανε κάποιες εβδομάδες φυλακή για το λόγο αυτό.

Περνώντας ο καιρός, ο Κέμπτον Μπάντον, έστειλε ένα ανώνυμο γράμμα στις εφημερίδες λέγοντας ότι θα επέστρεφε τον πίνακα αν 140.000 λίρες δίνονταν για αγαθοεργίες. Οι προσπάθειες της Αστυνομίας να εντοπίσει τον κλέφτη δεν έφερναν αποτέλεσμα. Τα λαγωνικά της Σκότλαντ Γιαρντ ήταν σίγουροι ότι είχαν να κάνουν με οργανωμένο έγκλημα.

Η αποκάλυψη

Τελικά τον Μάιο του 1965, ο Κέμπτον Μπάντον, πήρε τον πίνακα που έκρυβε στη ντουλάπα του, και τον άφησε στα ντουλάπια αποσκευών του σταθμού Birmingham New Street. Ύστερα ταχυδρόμησε το κλειδί στην εφημερίδα «Mirror». Έξι εβδομάδες αργότερα παρουσιάστηκε στη Σκότλαντ Γιαρντ και δήλωσε ότι αυτός ήταν ο κλέφτης, και πως ήθελε να δικαστεί ώστε να έχει την ευκαιρία να μιλήσει στο κοινό για τις άδειες τηλεόρασης. Επειδή όμως είχε επιστρέψει τον πίνακα, δεν κρίθηκε ένοχος κλοπής. Αντίθετα κρίθηκε ένοχος κλοπής για την κορνίζα του πίνακα, η οποία είχε στο μεταξύ χαθεί. Έκανε τρεις μήνες φυλακή, ικανοποιημένος που είχε αναπτύξει την πολιτική του άποψη, και που είχε ξεγελάσει τα μεγαλύτερα λαγωνικά της αγγλικής Αστυνομίας. Όλα είχαν συμβεί σχεδόν τυχαία. Τον καιρό εκείνο γίνονταν κάποιες εργασίες στην Πινακοθήκη, και ο Μπάντον είδε ότι είχαν αφήσει μια μεγάλη σκάλα στην πίσω πλευρά του κτιρίου. Επίσης είδε ότι ένα παράθυρο της τουαλέτας έμενε μερικές φορές ανοιχτό. Έτσι μέσα σε λίγα λεπτά, κατάφερε να μπει και να βγει από την Πινακοθήκη στις 5:50 το πρωί, σε νεκρό χρόνο. Έκρυψε τον πίνακα στην πλάτη των καθισμάτων του αυτοκινήτου του, και διέσχισε το Λονδίνο πριν γίνει η κλοπή αντιληπτή.

Η απίθανη αυτή ιστορία γυρίστηκε ταινία, με τίτλο: «The Duke», και πρωταγωνιστές τον Τζιμ Μπρόντμπεντ (Jim Broadbent) στο ρόλο του Κέμπτον Μπάντον, και την Έλεν Μίρεν (Helen Mirren) στο ρόλο της συζύγου του. Βγαίνει στις αίθουσες, μετά τις 25 Φεβρουαρίου του 2022.

Διαβάστε επίσης:

Νίκος Κοεμτζής: Η ματωμένη «παραγγελιά» για το «μακρύ ζεϊμπέκικο» (photos/video)

Pickleball: Το νέο σπορ που σαρώνει τις ΗΠΑ (Photos/Videos)

Λίντα Εβαντζελίστα: Η καλλονή που ζει στη «φυλακή» της παραμόρφωσης (Photos)