Eurogroup: Το παρασκήνιο που οδήγησε σε ναυάγιο - Πού σκόνταψε η συμφωνία - Οι «καβγάδες», οι «εκρήξεις» και τα «καμπανάκια»

«Φτάσαμε κοντά σε μια συμφωνία αλλά δεν μπορέσαμε να καταλήξουμε», ανέφερε στη συνέντευξη τύπου ο πρόεδρος του Eurogroup Μάριο Σεντένο μετά από 16 ώρες διαπραγματεύσεων. Νέα συνεδρίαση την Πέμπτη.

Οι διαφωνίες σχετικά με τους όρους της χορήγησης των δανείων του  ΕSM προς τα κράτη μέλη για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας του κορωνοϊού στην οικονομία αλλά και ο προσδιορισμός της διατύπωσης για το ενδεχόμενο κοινής έκδοσης χρέους των χωρών της Ευρωζώνης, δεν επέτρεψαν την επίτευξη

«Φτάσαμε κοντά σε μια συμφωνία, μετά από 16 ώρες συζητήσεων, αλλά δεν μπορέσαμε να καταλήξουμε», ανέφερε ο πρόεδρος του Εurogroup Μάριο Σεντένο, προσθέτοντας ότι ο στόχος παραμένει, δηλαδή ένα ισχυρό δίχτυ προστασίας από τις συνέπειες  της πανδημίας (για εργαζόμενους, επιχειρήσεις, κράτη μέλη) μέσω ενός σημαντικού μεγέθους σχεδίου ανάκαμψης της οικονομίας.

Ενδεικτικό για το ότι η επίτευξη συνολικής συμφωνίας σήμερα το πρωί δεν ήταν μακριά είναι και το γεγονός ότι ο κ. Σεντένο συγκάλεσε νέα συνεδρίαση του Εurogroup για αύριο, ενώ στις Βρυξέλλες επικρατεί συγκρατημένη αισιοδοξία ότι αυτή τη φορά θα βρεθεί κοινός τόπος.

Στο μεταξύ, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προειδοποίησε τους υπουργούς Οικονομικών ότι η ευρωζώνη μπορεί να χρειασθεί οικονομικά μέτρα ύψους 1,5 τρισεκατομμυρίου ευρώ για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης που προκαλεί η επιδημία Covid-19, δήλωσαν στο Reuters ευρωπαίοι αξιωματούχοι.

Αναφορικά με τις διαφωνίες σε σχέση με την αξιοποίηση των 410 δισ. ευρώ του ESM οι υπουργοί συμφωνούν ότι κάθε χώρα μπορεί να χρησιμοποιήσει ένα πόσο ίσο με το 2% του ΑΕΠ της από τους πόρους του ταμείου χωρίς υποχρέωση μνημονίου ούτε ελέγχους από τρόικα.

Διπλωματικές πηγές και αξιωματούχοι ανέφεραν ότι μία διαμάχη της Ιταλίας με την Ολλανδία, σχετικά με τους όρους που θα έπρεπε να συνοδεύουν τη χορήγηση πιστώσεων στις χώρες για την αντιμετώπιση της πανδημίας, μπλόκαρε την πρόοδο για τη συμφωνία σε ένα πακέτο μέτρων ύψους μισού τρισ. ευρώ. 

Οι υπουργοί Οικονομικών άρχισαν χθες στις 17.30 (ώρα Ελλάδας) τις συζητήσεις τους, οι οποίες κράτησαν όλη τη νύχτα με διάφορα διαλείμματα προκειμένου να υπάρξουν διμερείς διαπραγματεύσεις, προσπαθώντας να συμφωνήσουν σε ένα πακέτο μέτρων για να βοηθήσουν τις χώρες, τις επιχειρήσεις και τους πολίτες. Ήλπιζαν να συμφωνήσουν σε ένα πακέτο ύψους μισού τρισ. ευρώ για να περιορίσουν το οικονομικό πλήγμα, να χρηματοδοτήσουν την ανάκαμψη της οικονομίας από την πανδημία και να αφήσουν πίσω τις διαφορετικές απόψεις που έχουν βλάψει τις σχέσεις τους.

Ωστόσο, ήταν εμφανές ότι υπήρξαν διαμάχες ξανά. «Οι Ιταλοί θέλουν μία αναφορά στην αμοιβαιοποίηση του χρέους ως ενός πιθανού μέσου για την ανάκαμψη, το οποίο θα πρέπει να αναλυθεί περισσότερο στο μέλλον. Οι Ολλανδοί λένε ‘όχι'», δήλωσε μία διπλωματική πηγή. Αξιωματούχος που συμμετείχε στις συζητήσεις δήλωσε σήμερα το πρωί, περίπου στις 7 (ώρα Ελλάδας), ότι η Χάγη ήταν η μόνη που αρνούνταν να υιοθετήσει ένα κείμενο συμφωνίας των υπουργών για την έγκριση του νέου πακέτου οικονομικών μέτρων από τους 27 ηγέτες της ΕΕ. Η έκδοση κοινού χρέους αποτελεί μία γραμμή μάχης μεταξύ των χωρών του Νότου, όπως η Ιταλία και η Ισπανία, που έχουν οικονομικά προβλήματα και του δημοσιονομικά φειδωλού Βορρά, με αιχμή τη Γερμανία και την Ολλανδία, από την έναρξη της χρηματοπιστωτικής κρίσης και της κρίσης της Ευρωζώνης πριν από μία δεκαετία.

Για τη στήριξη των οικονομιών, που σηκώνουν το βάρος από τα περιοριστικά μέτρα κατά του κορονοϊού, η ΕΕ έχει ήδη αναστείλει τους περιορισμούς για την κρατική βοήθεια και επέτρεψε στα κράτη-μέλη να αυξήσουν τις δημόσιες δαπάνες και το δημόσιο χρέος τους. Ωστόσο, η Ισπανία, η Ιταλία και η Γαλλία λένε ότι αυτό δεν αρκεί και έχουν προβάλει τη συζήτηση για μεγαλύτερη στήριξη ως μία υπαρξιακή δοκιμασία αλληλεγγύης που μπορεί να διασπάσει την ΕΕ.

Οι άλλες προτάσεις που συζητούνται περιλαμβάνουν τις πιστωτικές γραμμές από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας ύψους 2% του ΑΕΠ μίας χώρας ή 240 δισ. ευρώ συνολικά. Οι όροι για την πρόσβαση σε αυτές τις πιστωτικές γραμμές παραμένουν ένα αγκάθι. Μία άλλη επιλογή είναι η χορήγηση επιπλέον εγγυήσεων ύψους 25 δισ. ευρώ στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, ώστε αυτή να μπορεί να δανείσει επιπλέον 200 δισ. ευρώ στις επιχειρήσεις. Το τρίτο μέτρο είναι η στήριξη του σχεδίου της Κομισιόν για την άντληση 100 δισ. ευρώ από την αγορά έναντι εγγυήσεων 25 δισ. ευρώ από όλες τις κυβερνήσεις της Ένωσης για την επιδότηση μισθών, ώστε οι εταιρείες να μπορούν να μειώνουν τις ώρες απασχόλησης των εργαζομένων τους αντί να τους απολύει. Η δημιουργία ενός έκτακτου ταμείου στήριξης για ιατρικές προμήθειες και υγειονομική περίθαλψη είναι μία ακόμη πρόταση, όπως και η γαλλική πρόταση για τη δημιουργία ενός κοινού ταμείου αλληλεγγύης της ΕΕ για τη χρηματοδότηση της μακροπρόθεσμης ανάκαμψης.

Αν τελικά οι υπουργοί Οικονομικών συμφωνήσουν, η συνολική απάντηση από τις εθνικές κυβερνήσεις και την ΕΕ θα μπορούσε να αποτελέσει το μεγαλύτερο δημοσιονομικό πρόγραμμα στήριξης του κόσμου, ξεπερνώντας αυτό των ΗΠΑ, σύμφωνα με υπολογισμούς του Reuters. Αν και οι μακρόσυρτες διαπραγματεύσεις δεν είναι κάτι άγνωστο για την ΕΕ, η συζήτηση αναδεικνύει ρήγματα στην Ένωση και ασκεί περαιτέρω πιέσεις στην ενότητά της, η οποία έχει ήδη πληγεί από την κρίση της Ευρωζώνης και τη μεταναστευτική κρίση του 2015-16, η οποία εν μέρει συνέβαλε στο Brexit. Έως τώρα, οι υπουργοί, που συζητούσαν μέσω βιντεοδιάσκεψης όλη τη νύχτα, με μερικούς από αυτούς να αποκοιμούνται κατά διαστήματα, σύμφωνα με αξιωματούχους, ήταν απογοητευμένοι.

Ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Μπρουνό Λεμέρ, φέρεται να δήλωσε σε ένα σημείο κατά τη διάρκεια της νύχτας, σύμφωνα με έναν συμμετέχοντα αξιωματούχο: «Ντροπή σας, ντροπή στην Ευρώπη. Σταματήστε αυτό τσίρκο τώρα».

Ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Μπρουνό Λεμέρ τόνισε σήμερα ότι οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις πρέπει να αρθούν στο ύψος των περιστάσεων όσον αφορά την αντιμετώπιση των προκλήσεων που εγείρει η τρέχουσα κατάσταση, μετά την αποτυχία του Eurogroup να καταλήξει σε συμφωνία για την ευρωπαϊκή κοινή οικονομική αντίδραση στον αντίκτυπο της πανδημίας του κορονοϊού.

«Ύστερα από 16 ώρες διαπραγματεύσεων, δεν επιτεύχθηκε συμφωνία στο Eurogroup για την οικονομική απάντηση απέναντι στην κρίση του κορονοϊού. Θα συνεχίσουμε αύριο. Με τον (υπουργό Οικονομικών της Γερμανίας) Όλαφ Σολτς, καλούμε όλα τα ευρωπαϊκά κράτη να αρθούν στο ύψος των περιστάσεων για την αντιμετώπιση των εξαιρετικών προκλήσεων και να καταλήξουν σε μια φιλόδοξη συμφωνία», τόνισε σε ανάρτησή του στο Twitter ο Μπρουνό Λεμέρ.

Από την πλευρά του ο Γερμανός ύπουργός Οικονομικών Όλαφ Σολτς ανέφερε σε ανάρτησή του στον ίδιο ιστότοπο κοινωνικής δικτύωσης: «Αυτή τη δύσκολη ώρα, η Ευρώπη πρέπει να είναι ενωμένη. Μαζί με τον (Γάλλο υπουργό Οικονομικών) Μπρουνό Λεμέρ, καλώ όλες τις χώρες της ευρωζώνης να μην αρνηθούν να επιλύσουν αυτά τα δύσκολα οικονομικά ζητήματα και να διευκολύνουν έναν καλό συμβιβασμό - για όλους τους πολίτες».

Ο γερμανός υπουργός Οικονομικών θεωρεί ότι είναι δυνατή μια συμφωνία για ένα πακέτο δισεκατομμυρίων ευρώ προκειμένου να αντιμετωπισθούν οι συνέπειες του κορονοϊού πριν από το Πάσχα των Καθολικών.

«Νομίζω ότι μπορούμε να το επιτύχουμε αυτό. Στις νυχτερινές διαπραγματεύσεις, μόνο σε ένα σημείο δεν υπήρχε συμφωνία. Ελπίζω ότι πριν από το Πάσχα θα έχουμε την ανάλογη φώτιση και θα τα καταφέρουμε να συμφωνήσουμε για το πακέτο διάσωσης», δήλωσε σήμερα ο σοσιαλδημοκράτης πολιτικός στο Βερολίνο.

Σύμφωνα με τον Σολτς, το τελευταίο ανοικτό σημείο είναι να διοχετευτεί γρήγορα και χωρίς γραφειοκρατία η βοήθεια προς τις χώρες οι οποίες την χρειάζονται μέσω του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ).  «Την Γερμανία την ενδιαφέρει να μην συνδεθεί η εμπλοκή του ΕΜΣ, όπως πριν από δέκα χρόνια, με τα πήγαινε-έλα των Επιτρόπων ή της τρόϊκας στις πληττόμενες χώρες προκειμένου να αναπτύξουν κάποια προγράμματα για το απώτερο μέλλον, Η αλληλεγγύη θα πρέπει να οργανωθεί γρήγορα», τόνισε.