BBC: ΗΠΑ Vs Κίνα – Γιατί ο Τραμπ χτυπά το Πεκίνο, το «εργοστάσιο του κόσμου» στο εμπόριο;

Τον σαφή προσανατολισμό των κινήσεων Τραμπ στο ζήτημα των δασμών, που φαίνεται να επικεντρώνεται κυρίως στην Κίνα, επιχειρεί να σκιαγραφήσει σε ανάλυσή του το BBC.

Το βρετανικό δίκτυο σημειώνει ότι ο εμπορικός πόλεμος του Αμερικανού προέδρου έχει στόχο το Πεκίνο, το οποίο έχει μέχρι στιγμής δεχθεί τους πιο υψηλούς δασμούς από τις ΗΠΑ.

Ξαφνικά, ο εμπορικός πόλεμος του Ντόναλντ Τραμπ βρίσκεται σε πολύ πιο έντονη

Η παύση 90 ημερών για τους υψηλότερους «αντιποιητικούς» δασμούς που επιβάλλονται σε δεκάδες χώρες εξακολουθεί να αφήνει σε ισχύ έναν γενικό δασμό 10%.

Αλλά η Κίνα – η οποία στέλνει τα πάντα, από iPhone μέχρι παιδικά παιχνίδια και αντιπροσωπεύει περίπου το 14% όλων των εισαγωγών από τις ΗΠΑ – έχει ξεχωρίσει για πολύ πιο σκληρή μεταχείριση με ποσοστό 125%.

Ο Τραμπ είπε ότι η αύξηση οφείλεται στην ετοιμότητα του Πεκίνου να ανταποκριθεί με δική του εισφορά 84% στα αμερικανικά προϊόντα, μια κίνηση που ο πρόεδρος περιέγραψε ως ένδειξη «έλλειψης σεβασμού».

Αλλά για έναν πολιτικό που πολέμησε για την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο με αντι -κινεζικό μότο, υπάρχουν πολλά περισσότερα από τα απλά αντίποινα.

Για τον Τραμπ, πρόκειται για την ημιτελή δουλειά εκείνης της πρώτης θητείας.

«Δεν είχαμε τον χρόνο να κάνουμε το σωστό, το οποίο κάνουμε τώρα», είπε στους δημοσιογράφους.

Ο στόχος δεν είναι τίποτα λιγότερο από την ανατροπή ενός καθιερωμένου συστήματος παγκόσμιου εμπορίου με επίκεντρο την Κίνα ως το εργοστάσιο του κόσμου, καθώς και την κάποτε ευρέως διαδεδομένη άποψη που το στήριζε – η ιδέα ότι περισσότερο από αυτό το εμπόριο ήταν, από μόνο του, καλό πράγμα.

Για να καταλάβετε πόσο κεντρικό είναι αυτό στη σκέψη του προέδρου των ΗΠΑ, πρέπει να επιστρέψετε στην εποχή που κάποιος τον θεωρούσε ως πιθανό υποψήφιο για το αξίωμα, πόσο μάλλον ως πιθανό νικητή.

Το 2012, όταν αναφέρθηκε για πρώτη φορά από τη Σαγκάη -το επιχειρηματικό κεφάλαιο της Κίνας- το αυξημένο εμπόριο με τη χώρα θεωρήθηκε σχεδόν από όλους –ηγέτες παγκόσμιων επιχειρήσεων, Κινέζους αξιωματούχους, επισκέψεις σε ξένες κυβερνήσεις και εμπορικές αντιπροσωπείες, ξένοι ανταποκριτές και λόγιοι οικονομολόγοι – ως μη έξυπνο.

Ενίσχυε την παγκόσμια ανάπτυξη, παρείχε μια ατελείωτη προσφορά φθηνών αγαθών, εμπλουτίζοντας τον στρατό της Κίνας από νέους εργάτες εργοστασίων που ενσωματώνονται όλο και περισσότερο στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού και παρείχε κερδοφόρες ευκαιρίες σε πολυεθνικές εταιρείες που πουλούσαν τα προϊόντα τους στις νέες μεσαίες τάξεις της.

Μέσα σε λίγα χρόνια, η Κίνα είχε ξεπεράσει τις ΗΠΑ και έγινε η μεγαλύτερη αγορά στον κόσμο για τις Rolls Royce, General Motors και Volkswagen.

Οι ΗΠΑ «παγώνουν» τους υψηλότερους δασμούς για τις περισσότερες χώρες, αλλά πλήττουν περισσότερο την Κίνα, καθώς ο Τραμπ υποχωρεί από την άκρη του γκρεμού του παγκόσμιου εμπορικού πολέμου.

Καθώς η Κίνα γινόταν πλουσιότερη, έτσι πήγαινε η θεωρία, οι Κινέζοι θα άρχιζαν να απαιτούν πολιτικές μεταρρυθμίσεις.

Οι συνήθειες δαπανών τους θα βοηθούσαν επίσης τη μετάβαση της Κίνας σε μια καταναλωτική κοινωνία.

Αλλά η πρώτη από αυτές τις φιλοδοξίες δεν συνέβη ποτέ, με το κυβερνών Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας απλώς να σφίγγει τον έλεγχο της εξουσίας.

Και το δεύτερο δεν έγινε αρκετά γρήγορα, με την Κίνα όχι μόνο να εξακολουθεί να εξαρτάται από τις εξαγωγές, αλλά να σχεδιάζει ανοιχτά να γίνει ολοένα και πιο κυρίαρχη.

Το περιβόητο σχέδιο πολιτικής της – που δημοσιεύτηκε το 2015 και με τίτλο Made in China 2025 – έθεσε ένα τεράστιο όραμα που υποστηρίζεται από το κράτος να γίνει παγκόσμιος ηγέτης σε διάφορους βασικούς κατασκευαστικούς τομείς, από την αεροδιαστημική έως τη ναυπηγική και τα ηλεκτρικά οχήματα.

Και έτσι ήταν την ίδια χρονιά, ένας πολιτικός αουτσάιντερ ξεκίνησε την υποψηφιότητά του για την προεδρία των ΗΠΑ, αναφέροντας επανειλημμένα στην προεκλογική εκστρατεία ότι η άνοδος της Κίνας είχε καταστρέψει την αμερικανική οικονομία, οδήγησε στην παρακμή της Rust Belt και κόστισε στους εργαζομένους τους τα προς το ζην και την αξιοπρέπειά τους.

Ο πρώτος εμπορικός πόλεμος του Τραμπ έσπασε το καλούπι και διέλυσε τη συναίνεση. Ο διάδοχός του, Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν, διατήρησε μεγάλο μέρος των δασμών του στην Κίνα.

Κι όμως, παρόλο που αναμφίβολα έχουν προκαλέσει πόνο στην Κίνα, δεν έχουν κάνει πολλά για να αλλάξουν το οικονομικό μοντέλο.

Η Κίνα παράγει τώρα το 60% των ηλεκτρικών αυτοκινήτων στον κόσμο – ένα μεγάλο ποσοστό από αυτά κατασκευάζονται από τις δικές της μάρκες – και το 80% των μπαταριών που τα τροφοδοτούν.

Έτσι, τώρα ο Τραμπ επέστρεψε, με αυτή την κλιμάκωση των δασμών.

Θα ήταν, αναμφισβήτητα, το μεγαλύτερο σοκ που έχει προκληθεί ποτέ στο καθιερωμένο παγκόσμιο εμπορικό σύστημα, αν δεν υπήρχαν όλα τα άλλα εκ νέου δασμολογικά μέτρα που έχει εφαρμόσει ο πρόεδρος των ΗΠΑ τις τελευταίες ημέρες.

Το τι θα συμβεί στη συνέχεια εξαρτάται από δύο βασικά ερωτήματα.

Πρώτον, εάν η Κίνα δεχτεί αυτή την προσφορά για διαπραγμάτευση.

Και δεύτερον, υποθέτοντας ότι τελικά το κάνει, εάν η Κίνα είναι διατεθειμένη να κάνει το είδος των μεγάλων παραχωρήσεων που αναζητά η Αμερική, συμπεριλαμβανομένης μιας πλήρους αναθεώρησης του οικονομικού μοντέλου της που βασίζεται στις εξαγωγές.

Απαντώντας τους, το πρώτο πράγμα που πρέπει να πούμε είναι ότι βρισκόμαστε σε εντελώς αχαρτογράφητο έδαφος, επομένως θα πρέπει να είμαστε επιφυλακτικοί με όποιον λέει ότι γνωρίζει πώς είναι πιθανό να αντιδράσει το Πεκίνο.

Σίγουρα όμως υπάρχουν λόγοι για να είμαστε προσεκτικοί.

Το όραμα της Κίνας για την οικονομική της δύναμη – ένα που βασίζεται σε ισχυρές εξαγωγές και μια αυστηρά προστατευμένη εγχώρια αγορά – είναι πλέον στενά συνδεδεμένο με την ιδέα της για εθνική αναζωογόνηση και την υπεροχή του μονοκομματικού της συστήματος.

Ο αυστηρός έλεγχός της στη σφαίρα των πληροφοριών σημαίνει ότι θα είναι απίθανο να ρίξει τους φραγμούς της στις αμερικανικές εταιρείες τεχνολογίας, για παράδειγμα.

Αλλά υπάρχει και ένα τρίτο ερώτημα, και αυτό πρέπει να το απαντήσει η Αμερική.

Εξακολουθούν να πιστεύουν οι ΗΠΑ στο ελεύθερο εμπόριο; Ο Ντόναλντ Τραμπ συχνά προτείνει ότι οι δασμοί είναι καλό πράγμα, όχι απλώς ως μέσο για την επίτευξη ενός σκοπού, αλλά ως αυτοσκοπός.

Μιλά για το όφελος ενός προστατευτικού φραγμού για την Αμερική, προκειμένου να τονωθούν οι εγχώριες επενδύσεις, να ενθαρρύνονται οι αμερικανικές εταιρείες να φέρουν αυτές τις ξένες αλυσίδες εφοδιασμού πίσω στην πατρίδα τους και να αυξήσουν τα φορολογικά έσοδα.

Και αν το Πεκίνο πιστεύει ότι αυτός είναι πράγματι ο πρωταρχικός σκοπός των δασμών, μπορεί να αποφασίσει ότι δεν υπάρχει τίποτα προς διαπραγμάτευση ούτως ή άλλως.

Αντί να υπερασπίζονται την ιδέα της οικονομικής συνεργασίας, οι δύο μεγαλύτερες υπερδυνάμεις του κόσμου μπορεί να βρεθούν εγκλωβισμένες σε έναν αγώνα για την οικονομική υπεροχή που τα παίρνει ο νικητής.

Αν ναι, αυτό θα σήμαινε πραγματικά μια κατάρρευση της παλιάς συναίνεσης και ένα πολύ διαφορετικό, ενδεχομένως πολύ επικίνδυνο, μέλλον, καταλήγει στην ανάλυσή του το BBC.

Διαβάστε επίσης:

Πληθωρισμός: Στο 2,4% τον Μάρτιο – «Εκτοξεύθηκε» η τιμή του φυσικού αερίου με αύξηση κατά 54,5%

Δασμοί: Η ΕΕ παγώνει τα αντίμετρα για 90 ημέρες – Προθεσμία διαπραγματεύσεων με τις ΗΠΑ

Ντόναλντ Τραμπ: Δημοκρατικοί και αναλυτές διατυπώνουν υποψίες ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ διέπραξε το αδίκημα του insider trading (videos)