Τζέιμς Γκαλμπρέιθ: H τρόικα πρέπει να λογοδοτήσει για τα έργα της

Ο Τζέιμς Κ. Γκαλμπρέιθ, ανώτατος μελετητής στο διεθνούς κύρους Levy Economics Institute του Bard College στη Νέα Υόρκη και καθηγητής στην έδρα Lloyd M. Bentsen Jr. Κυβερνητικών/Επιχειρηματικών Σχέσεων του Πανεπιστημίου του Τέξας...
...στο Οστιν είναι ένας από τους πλέον διακεκριμένους οικονομολόγους της εποχής μας καθώς και γνώστης της ελληνικής και ευρωπαϊκής οικονομικής πραγματικότητας...
-Θεωρείτε την κρίση της Ελλάδας ένα αμιγώς «ελληνικό» ή κυρίως ευρωπαϊκό πρόβλημα;

Η κρίση που ξέσπασε το 2009 ήταν κάτι παραπάνω από ένα ελληνικό ή ακόμα και ευρωπαϊκό πρόβλημα, δίχως αυτό να αναιρεί τα εγχώρια οικονομικά προβλήματα ή τις ατέλειες της νομισματικής ένωσης. Το πρόβλημα εντοπίζεται στο παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα και στις αγορές κεφαλαίων. Οι τράπεζες και οι αγορές κεφαλαίων λειτουργούν πλέον όχι ως μηχανισμοί προώθησης των οικονομιών αλλά, τουναντίον, ως φορείς που συρρικνώνουν την οικονομική ανάπτυξη αποσκοπώντας μέσω κερδοσκοπικών κινήσεων στη μεγιστοποίηση του κέρδους τους.

Το ζήτημα είναι η απόλυτη κυριαρχία του χρηματοοικονομικού συστήματος πάνω στις πραγματικές οικονομίες. Είναι ένα ζήτημα που δεν έχει μελετηθεί όσο θα έπρεπε και αποτελεί τον κορμό του επόμενού μου βιβλίου. Η κρίση που ξέσπασε στην Ευρωζώνη είναι πρωτίστως τραπεζική κρίση, την οποία η ΕΕ όχι μόνο δεν αντιμετώπισε εγκαίρως, όπως έκαναν οι ΗΠΑ, αλλά προσπάθησε και να την αγνοήσει. Μάλιστα, όταν αποφάσισε να ενεργοποιηθεί ο στόχος ήταν η τιμωρία των «σπάταλων» Ελλήνων.

-Ποια είναι η άποψή σας για την εφαρμογή μέτρων λιτότητας, ιδίως σε μια περίοδο βαθιάς ύφεσης;

Η λιτότητα ως μέτρο οικονομικής πολιτικής για τη δημοσιονομική εξυγίανση είναι αυτό που αποκαλούμε «crackpot idea», την οποία ενστερνίζεται εδώ και δεκαετίες το ΔΝΤ και έχει γίνει πλέον επίσημο δόγμα της ευρωπαϊκής πολιτικής. Οι εμμονές με τα ελλείμματα και το χρέος οδηγούν τις οικονομίες σε συρρίκνωση και σε πτώση του βιοτικού επιπέδου. Τα μέτρα λιτότητας δεν έχουν αποδώσει πουθενά θετικά αποτελέσματα, ενώ κανείς δεν μπορεί να παραβλέψει το γεγονός ότι η Ελλάδα μπορεί ενδεχομένως να χρησιμοποιείται ως πειραματόζωο για μελλοντικές εξελίξεις στην υπόλοιπη ευρωπαϊκή νομισματική ένωση. Οι μειώσεις μισθών και συντάξεων, η αύξηση του εργατικού ωραρίου, η μεγιστοποίηση της εκμετάλλευσης και η γενικότερη διάλυση των εργασιακών συνθηκών, δεν έχουν απολύτως τίποτα να κάνουν με τη δημοσιονομική εξυγίανση και τη σταθεροποίηση.

-Και στη δημοκρατία την ίδια, θα πρόσθετα εγώ...

Ναι, βέβαια. Σε μια δημοκρατία, οι εκπρόσωποι της τρόικας θα έπρεπε να είχαν κληθεί από μια εξεταστική επιτροπή να εξηγήσουν τις πολιτικές που εφαρμόζουν. Για παράδειγμα, έχω καταθέσει αρκετές φορές σε επιτροπές του αμερικανικού Κογκρέσου για ζητήματα δημοσιονομικής πολιτικής. Καμία κυβέρνηση και καμία Αρχή δεν έχει το δικαίωμα σε μια δημοκρατία να ενεργεί με τη λήψη μέτρων που δρουν αρνητικά στην οικονομική ευημερία δίχως να εξηγεί δημοσίως τις θέσεις της. Με ποιον τρόπο, για παράδει