Ο σοβινισμός των απόκληρων

Γράφει ο Αλέξανδρος Πιστοφίδης
Εκατομμύριααμερικανοί της λεγόμενης μεσαίας τάξης που έχασαν τις δουλειές τους και τασπίτια τους, άστεγοι πλέον, όχι απλώς δεν διαμαρτύρονται κατά των υπευθύνων τηςκρίσης αλλά καθυβρίζουν τους διαμαρτυρόμενους του κινήματος Occupy Wall Street και κυκλοφορούν στους δρόμους με τηναστερόεσσα.Εργάτες τηςΡικομέξ καταθέτουν στο δικαστήριο υπέρ της εταιρείας και ενάντια στα ορφανά παιδιάτων νεκρών συναδέλφων τους που έχασαν τη ζωή τους από αμέλεια των υπευθύνων τηςεταιρείας.Ανεργοι καικακοπληρωμένοι εργαζόμενοι εκδηλώνουν την οργή τους κατά των ελλήνων ναυτικώνπου διαμαρτύρονται για την άρση του ......καμποτάζ κρουαζιερόπλοιων που χρησιμοποιούνμόνο ξένους φτηνούς ναυτεργάτες, γιατί λέει, «ζημιώνουν τον ελληνικό τουρισμό»,αν και έχει αποδειχτεί ότι τα κρουαζιερόπλοια, δεν αφήνουν πλέον και τόσα πολλάχρήματα στην ελληνική αγορά. Τους είναι αδιάφορο αν το 53% των ελλήνων ναυτικώνείναι άνεργοι και τα κρουαζιερόπλοια (πολλά ελλήνων εφοπλιστών με σημαίαευκαιρίας που δεν πληρώνουν φόρους αλλά εκμεταλλεύονται τα πολιτιστικά αγαθάκαι αξιοθέατα της πατρίδας μας) απασχολούν αποκλειστικά ξένους και φτηνούςναυτεργάτες.
Γυναίκεςξυλοκοπούνται άγρια από τους συζύγους τους και αν, σαν γείτονας ή περαστικός,κάνεις το λάθος να παρέμβεις υποστηρίζοντας τα θύματα, πολλές φορές θα βρεθείςαντιμέτωπος με την οργή των θυμάτων.Γιατί άραγε τα θύματα και γενικώς οικοινωνικά αδικημένοι συμπεριφέρονται μ΄ αυτόν τον τόσο παράλογο τρόπο; Γιατί υπερασπίζονται συνθήκες καικαταστάσεις, κάτω απ΄ τις οποίες υποφέρουν οι ίδιοι; Γιατί υπερασπίζονται συχνά απάνθρωπα συστήματακαι δικτατορικά καθεστώτα, ακόμα κι όταν δεν έχουν κανένα προσωπικό συμφέρον,συγχέοντας μάλιστα πολλές φορές το συμφέρον τους με τη συμφορά τους ; (Οι υπερασπιστές της δικτατορίας στηνΕλλάδα δεν ήταν μόνο εκείνοι που είχαν προσωπικό όφελος αλλά και πολλοί άλλοι καιμάλιστα αδικημένοι, που πάσχιζαν να κερδίσουν την εύνοια εκείνων που τουςπεριφρονούσαν και τους έβλαπταν). Αυτού του είδους η συμπεριφορά, του λεγόμενου«λούμπεν προλεταριάτου» ήταν ήδη γνωστή απ΄ την εποχή του Μαρξ. Δεν υπήρχε όμωςμια επαρκής επιστημονική εξήγηση. Φαίνεται πως δυοερευνητές του DukeUniversityκαι του University of Waterloo, οι Kay και Friesen (βλέπε: Current Directions in Psychological Science και Sage Journals online. Dec. 2011) βρήκαν την επιστημονική απάντησηστα παραπάνω ερωτήματα μετά από χρόνια ερευνών. Σύμφωνα μετους δυο ερευνητές, «τα θύματα υπερασπίζονται κακούς συζύγους και άδικα συστήματαόχι ασυνείδητα ή από συνήθεια αλλά συνειδητά γιατί δεν έχουν άλλες επιλογές.Όταν κάποιος τρίτος κατηγορεί τον κακό σύζυγό τους, την διεφθαρμένη ήδικτατορική κυβέρνησή τους, ή την εταιρεία που τους εκμεταλλεύεται αλλά εκείνοιδεν έχουν τη δυνατότητα απόδρασης ή κάποιας εναλλακτικής λύσης, τότευπερασπίζονται με νύχια και δόντια αυτό που τους καταστρέφει και συνθλίβει τηζωή τους. Οσα θύματα έχουν την οικονομική δυνατότητα να πάρουν διαζύγιο από τοναυταρχικό σύζυγο, να μεταναστεύσουν σε άλλη χώρα ή να αλλάξουν εταιρεία,