Η ύφεση-σοκ και τα... μαγειρέματα

της Έλενας Λάσκαρη

Διαστάσεις-σοκ παίρνει η ύφεση της ελληνικής οικονομίας δείχνοντας για μία ακόμη φορά λανθασμένους υπολογισμούς από την πλευρά της τρόικας και δημιουργώντας υπό αυτήν την έννοια μία παράμετρο η οποία -υπό προϋποθέσεις- θα μπορούσε να αποτελέσει διαπραγματευτικό όπλο στη φαρέτρα του οικονομικού επιτελείου.

Οι φορείς της αγοράς, στις χθεσινές επαφές τους με τον κ. Βενιζέλο, τόνισαν τα προβλήματα της οικονομίας και ζήτησαν επίμονα μείωση των φορολογικών βαρών και αναπτυξιακά μέτρα ώστε η οικονομία να ξεφύγει από τον φαύλο κύκλο.

Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Οικονομικών, ο οποίος ήδη από την περασμένη Παρασκευή είχε… ενταφιάσει τις κοινές προβλέψεις της τρόικας και του υπουργείου Οικονομικών για ύφεση 3,8% φέτος (αρχικά το μνημόνιο έθετε τον πήχη ακόμα πιο χαμηλά, στο 3,5%), ανέφερε ότι η Γενική Διεύθυνση Οικονομικής Πολιτικής του υπουργείου εκτιμά πως η ύφεση φέτος θα είναι 4,5% - 5,3%. Ο ίδιος διευκρίνισε ότι δεν........ υιοθετεί το 5,3% και θα επιχειρήσει μέτρα ανακοπής της τάσης. Ταυτόχρονα, σε μια προσπάθεια να απαντήσει στις αγωνίες της αγοράς, ανακοίνωσε ότι... "μαγειρεύει" να μη μετατάξει στον υψηλό ΦΠΑ ορισμένες κατηγορίες επιχειρήσεων από τον χώρο της εστίασης.

Η ιστορία των τελευταίων ετών, πάντως, έχει δείξει ότι οι πιθανότητες να κρατηθεί η πτώση του ΑΕΠ χαμηλότερα από το άνω άκρο των προβλέψεων είναι περιορισμένες έως ανύπαρκτες για έναν κυρίως λόγο: Τα όποια αναπτυξιακά μέτρα ληφθούν, εκτός κι αν πέσει αμέσως ζεστό και πολύ χρήμα στην αγορά, προοπτική η οποία δεν φαίνεται επί του παρόντος στον ορίζοντα, αργούν να αποδώσουν. Πολύ περισσότερο όταν οι μέχρι σήμερα περγαμηνές της κυβέρνησης κάθε άλλο παρά έχουν πείσει για την ταχύτητα και την πληρότητα εφαρμογής των προβλεπόμενων διαρθρωτικών αλλαγών (από την απελευθέρωση των κλειστών επαγγελμάτων και τις συγχωνεύσεις -  καταργήσεις φορέων, έως το ενιαίο μισθολόγιο).

Παρ' όλα αυτά, σε καμία περίπτωση δεν αμφισβητείται η πρόθεση του αντιπροέδρου της κυβέρνησης να κάνει ό,τι μπορεί για να ανακόψει την ύφεση. Το θέμα είναι τι περιθώρια υπάρχουν.

Εδώ εμφανίζονται δύο παράμετροι: οι διαπραγματεύσεις -οι συζητήσεις, όπως προτιμά να τις αποκαλεί ο υπουργός- με την τρόικα και το ξεμπλοκάρισμα των αποφάσεων της συνόδου κορυφής της 21ης Ιουλίου.

Στο μέτωπο της τρόικας, σύμφωνα με πληροφορίες, το υπουργείο Οικονομικών εκτιμά ότι εξαιτίας της ύφεσης και των συνακόλουθων αστοχιών στα έσοδα το έλλειμμα αντί για 7,5% θα διαμορφωθεί στο 8,5% του ΑΕΠ. Με αυτό το δεδομένο, το ζητούμενο είναι αν η τρόικα θα ζητήσει νέα μέτρα για να καλυφθούν οι αποκλίσεις ή αν θα εμφανιστεί ελαστική και θα αποδεχτεί την απόκλιση στο πλαίσιο και των δικών της λάθος υπολογισμών.

Στη δεύτερη περίπτωση, όπου δεν απαιτηθούν δηλαδή νέα μέτρα, το επίπεδο της διαπραγμάτευσης μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και της τρόικας θα μπορούσε να περάσει στο ενδεχόμενο λήψης μέτρων αναπτυξιακού χαρακτήρα και