«Χαστούκι» στην Άγκυρα από την ΕΕ- «Πάγος» στις διαπραγματεύσεις ένταξης – «Πράσινο φως» για Αλβανία, Σκόπια

Την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Αλβανία και τα Σκόπια,προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην ετήσια έκθεση προόδου για τα Δυτικά Βαλκάνια...

Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Επιτροπής, η Αλβανία και τα Σκόπια εφάρμοσαν τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις «ειδικά στους τομείς που χαρακτηρίστηκαν ως κρίσιμοι από το Συμβούλιο τον Ιούνιο του 2018» και «υπό το πρίσμα της σημαντικής προόδου που επιτεύχθηκε και της εκπλήρωσης των σχετικών προϋποθέσεων, η Επιτροπή συστήνει σήμερα στο Συμβούλιο να ανοίξει τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με Αλβανία και Β. Μακεδονία».Σε ό,τι αφορά την έκθεση για την Τουρκία, η Επιτροπή σημειώνει ότι, παρά τη συνέχιση της στενής συνεργασίας σε τομείς κοινού ενδιαφέροντος, όπως η μετανάστευση, «η Τουρκία εξακολούθησε να απομακρύνεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, με σοβαρές παρεκτροπές στους τομείς του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων και μέσω της αποδυνάμωσης των αποτελεσματικών ελέγχων και ισορροπιών στο πολιτικό σύστημα, που προέκυψαν από την έναρξη ισχύος της συνταγματικής αναθεώρησης».Ως εκ τούτου, αναφέρει ότι, τον Ιούνιο του 2018, το Συμβούλιο σημείωσε ομόφωνα ότι οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Τουρκία έχουν «ουσιαστικά σταματήσει» και ότι δεν είναι δυνατό το άνοιγμα ή η ολοκλήρωση άλλων κεφαλαίων.Το σκεπτικό της ΚομισιόνΣτις παράνομες ενέργειες της Τουρκίας στο Αιγαίο και στην κυπριακή ΑΟΖ αναφέρεται αναλυτικά η φετινή έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την πορεία των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, στην οποία επισημαίνεται ότι αυτές έχουν ουσιαστικά παγώσει από τον περασμένο Ιούνιο και δεν προβλέπεται άνοιγμα ή ολοκλήρωση κεφαλαίων.Η ύπατη εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα εξωτερικής πολιτικής, Φεντερίκα Μογκερίνι, παρουσίασε σήμερα στις Βρυξέλλες τα αποτελέσματα της αξιολόγησης της Επιτροπής, σημειώνοντας ότι η Τουρκία «παραμένει υποψήφια» προς ένταξη χώρα και στρατηγικός εταίρος της ΕΕ και ότι θα ήταν «προς το κοινό συμφέρον όλων» να αντιστραφεί η τάση απομάκρυνσης από την ΕΕ. Τόνισε επίσης, τη σημασία των σχέσεων καλής γειτονίας και της αποφυγής εντάσεων.
Ερωτηθείσα σχετικά με την προοπτική κυρώσεων, η Φ. Μογκερίνι σημείωσε ότι το ζήτημα θα συζητηθεί σε πρώτη φάση στο Συμβούλιο των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ στις 17 Ιουνίου και στη συνέχεια στη Σύνοδο Κορυφής του Ιουνίου.«Δεν θέλω να προδικάσω τις αποφάσεις», είπε και σημείωσε ότι μέχρι τότε υπάρχει «αρκετός χρόνος και ότι συνεχίζονται οι επαφές με όλες τις πλευρές».Συγκεκριμένα η έκθεση προόδου, που ενέκρινε σήμερα το Κολέγιο των Επιτρόπων και αποστέλλεται στο Συμβούλιο των κρατών-μελών, αναφέρει ότι «οι εντάσεις στην περιοχή γύρω από την προοπτική διερεύνησης υδρογονανθράκων στις ακτές της Κύπρου αυξήθηκαν λόγω των ενεργειών και των δηλώσεων της Τουρκίας που αμφισβητούν το δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να εκμεταλλεύεται τους πόρους υδρογονανθράκων στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της».Σημειώνεται ότι «τον Μάιο του 2019, η Τουρκία έστειλε μια πλατφόρμα γεωτρήσεων συνοδευόμενη από στρατιωτικά σκάφη στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κυπριακής Δημοκρατίας, αυξάνοντας περαιτέρω τις εντάσεις» και υπενθυμίζεται «η δήλωση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Μαρτίου του 2018 που καταδικάζει έντονα τις συνεχιζόμενες παράνομες ενέργειες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο Πέλαγος».Η Επιτροπή αναφέρεται, επίσης, στην έκκληση από το Συμβούλιο των κρατών-μελών προς την Τουρκία για την υποχρέωσή της «να σεβαστεί το διεθνές δίκαιο και τις σχέσεις καλής γειτονίας», καθώς και «τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου για την έρευνα και την εκμετάλλευση των φυσικών της πόρων σύμφωνα με το ευρωπαϊκό και το διεθνές δίκαιο».Σημειώνει δε, ότι «τον Μάρτιο του 2019, η ΕΕ κάλεσε την Τουρκία να απόσχει από τέτοιες παράνομες πράξεις», στις οποίες δήλωνε ότι θα ανταποκριθεί «κατάλληλα και με πλήρη αλληλεγγύη προς την Κύπρο».Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα κρίνει ότι «η επιχειρησιακή συνεργασία με την Ελλάδα για τη μετανάστευση συνεχίστηκε», ωστόσο, «οι εντάσεις στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο υπονόμευσαν την περιφερειακή σταθερότητα και ασφάλεια» και «υπήρξαν επανειλημμένες και αυξημένες παραβιάσεις των χωρικών υδάτων και των εναέριων χώρων της Ελλάδας και της Κύπρου από την Τουρκία».Αναφορικά με το Κυπριακό η έκθεση προόδου καταγράφει ότι «η Τουρκία εξέφρασε την ικανοποίησή της για τις ανανεωμένες προσπάθειες του ΟΗΕ ο οποίος διαβουλεύεται με τους ενδιαφερόμενους σχετικά με την πιθανή επανάληψη των διαπραγματεύσεων».Επισημαίνει, ωστόσο, σε αυτό το πλαίσιο ότι «η συνεχής δέσμευση και η συμβολή της Τουρκίας σε συγκεκριμένες διαπραγματεύσεις θα έχει μεγάλη σημασία».Σε ό,τι αφορά την ομαλοποίηση των σχέσεων με την Κυπριακή Δημοκρατία, επιπλέον καταγράφει ότι «παρά τις επανειλημμένες προσκλήσεις του Συμβουλίου και της Επιτροπής, η Τουρκία δεν έχει ακόμη συμμορφωθεί με τις υποχρεώσεις της, όπως περιγράφονται στη δήλωση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και των κρατών μελών της, της 21ης Σεπτεμβρίου 2005, και στα συμπεράσματα του Συμβουλίου, συμπεριλαμβανομένων εκείνων του Δεκεμβρίου 2006 και Δεκεμβρίου 2015».«Η Τουρκία δεν έχει εκπληρώσει την υποχρέωσή της να διασφαλίσει την πλήρη και άνευ διακρίσεων εφαρμογή του πρόσθετου πρωτοκόλλου της συμφωνίας σύνδεσης και δεν έχει καταργήσει όλα τα εμπόδια στην ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων, συμπεριλαμβανομένων των περιορισμών στις άμεσες μεταφορικές συνδέσεις με την Κυπριακή Δημοκρατία. Δεν σημειώθηκε πρόοδος στην εξομάλυνση των διμερών σχέσεων με την Κυπριακή Δημοκρατία», κρίνει η Κομισιόν.Αναφορικά με το ευρύτερο πλαίσιο των σχέσεων με την ΕΕ, η έκθεση προόδου καταγράφει ότι η Τουρκία «παραμένει βασικός εταίρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης» και ότι «συνδέθηκε με την ΕΕ με συμφωνία σύνδεσης από το 1964 και συνάφθηκε τελωνειακή ένωση το 1995».«Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο χορήγησε την ιδιότητα της υποψήφιας χώρας στην Τουρκία τον Δεκέμβριο του 1999 και οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις άρχισαν τον Οκτώβριο του 2005.Στο πλαίσιο της προσχώρησης στις διαπραγματεύσεις, έχουν ξεκινήσει 16 κεφάλαια μέχρι σήμερα και ένα από αυτά προσωρινά έκλεισε», αναφέρει.Υπενθυμίζεται ότι «τα συμπεράσματα του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων του Ιουνίου του 2018 ανέφεραν ότι υπό τις παρούσες συνθήκες οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Τουρκίας έχουν σταματήσει ουσιαστικά, δεν μπορούν να ληφθούν υπόψη άλλα κεφάλαια για το άνοιγμα ή το κλείσιμο και ότι δεν είναι δυνατόν να υπάρξουν περαιτέρω εργασίες για τον εκσυγχρονισμό της Τελωνειακής Ένωσης».Η Επιτροπή υπογραμμίζει τέλος, ότι «η επαναλαμβανόμενη δέσμευση της τουρκικής κυβέρνησης για την επίτευξη του στόχου της προσχώρησης στην ΕΕ δεν συνοδεύτηκε από αντίστοιχα μέτρα και μεταρρυθμίσεις έκτοτε και δεν εξετάστηκαν οι σοβαρές ανησυχίες της ΕΕ σχετικά με τις συνεχιζόμενες αρνητικές εξελίξεις στο κράτος δικαίου, τα θεμελιώδη δικαιώματα και το δικαστικό σώμα».Καταγράφεται δε, ότι «το Συμβούλιο Σύνδεσης ΕΕ-Τουρκίας πραγματοποίησε την 54η σύνοδό του στις 15 Μαρτίου 2019 στις Βρυξέλλες και μετά από παρέλευση τριών ετών, η διυπουργική ομάδα δράσης για τη μεταρρύθμιση επανέλαβε το έργο της, πραγματοποιώντας συναντήσεις τον Αύγουστο και τον Δεκέμβριο του 2018, καθώς και στις 9 Μαΐου 2019».Τι απαντά η ΤουρκίαΗ Άγκυρα λέει πως δεν είναι δυνατόν να δεχθεί τις άδικες επικρίσεις που περιλαμβάνονται στην έκθεση της ΚομισιόνΗ έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη διεύρυνση της ΕΕ προς την Τουρκία δεν αξιολογεί με ακρίβεια την τρέχουσα κατάσταση στη χώρα και δεν είναι δυνατόν για την Αγκυρα να δεχθεί τις άδικες επικρίσεις που η έκθεση περιέχει, δήλωσε σήμερα ο Τούρκος υφυπουργός Εξωτερικών Φαρούκ Καϊμακτσί.Η Τουρκία θα σημειώσει προσεκτικά την εποικοδομητική κριτική που υπάρχει στην έκθεση, δήλωσε ο Καϊμακτσί και πρόσθεσε πως η Άγκυρα περιμένει από τους Ευρωπαίους συμμάχους της να υποστηρίξουν τη μάχη της εναντίον απειλών για την ασφάλειά της.Μογκερίνι για Συμφωνία των Πρεσπών
Παρουσιάζοντας την έκθεση, σε συνέντευξη Τύπου στις Βρυξέλλες, η ύπατη εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής, Φεντερίκα Μογκερίνι, αναφέρθηκε συγκεκριμένα στην «ιστορική Συμφωνία των Πρεσπών» των Σκοπίων με την Ελλάδα, που δίνει τέλος σε «διαφωνίες» ετών σε ό,τι αφορά την ονομασία και ενισχύει τις σχέσεις καλής γειτονίας.Από την πλευρά του, ο επίτροπος για τη Διεύρυνση, Γιοχάνες Χαν, τόνισε τη σημασία της «ομόφωνης» πρότασης του Κολεγίου των Επιτρόπων για την έναρξη των διαπραγματεύσεων, σημειώνοντας ειδικά τις συνταγματικές αλλαγές στις οποίες προχώρησαν τα Σκόπια, τις οποίες, όπως είπε, αναγνώρισε και η Ελλάδα, υποστηρίζοντας και την ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ. «Η Συμφωνία των Πρεσπών έγινε φωτεινό παράδειγμα συμφιλίωσης», δήλωσε ο ίδιος, προσθέτοντας ότι πλέον τα Σκόπια είναι η μόνη χώρα στην περιοχή που δεν έχει ανοιχτές διαφορές με τους γείτονές της.«Η Βόρεια Μακεδονία, όπως και η Αλβανία, έκαναν αυτό που έπρεπε να κάνουν και εναπόκειται στην ΕΕ να κάνει αυτό πρέπει. Το “μπαλάκι” είναι στο γήπεδο του Συμβουλίου», υπογράμμισε η Φ. Μογκερίνι. Ερωτηθείσα σχετικά με τις αντιρρήσεις ορισμένων κρατών-μελών και κατά πόσο υπάρχουν χώρες που υποστηρίζουν τη διεύρυνση, η ύπατη εκπρόσωπος ανέφερε ότι οι «καλύτεροι σπόνσορες για την ενταξιακή διαδικασία στην ΕΕ είναι οι γειτονικές χώρες», οι οποίες μάλιστα έχουν αντιληφθεί τα κοινά οφέλη. «Βλέπουμε ότι στα Βαλκάνια, από κει που υπήρχε λογική ανταγωνισμού, τώρα υπάρχει λογική αμοιβαίας στήριξης», τόνισε, ενώ σημείωσε ότι στα Βαλκάνια τα ποσοστά υπέρ της Ε.Ε. είναι εξαιρετικά υψηλά, τα οποία, όπως είπε, δεν υπάρχουν στα παλιά μέλη. «Χρειαζόμαστε αυτήν την ενέργεια και την πίεση», σημείωσε.Αναλυτικά, η Επιτροπή αναφέρει στην έκθεσή της ότι τα Σκόπια συνέχισαν να διατηρούν σταθερό ρυθμό εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων της ΕΕ, καθ’ όλη την περίοδο αναφοράς. «Η κυβέρνηση έχει λάβει μέτρα για την αποκατάσταση των ελέγχων και των ισορροπιών, καθώς και για την ενίσχυση της Δημοκρατίας και του κράτους δικαίου», σημειώνεται.Επισημαίνεται, δε, ότι η χώρα συνέχισε να αποδίδει απτά αποτελέσματα σε βασικούς τομείς, που προσδιορίζονται στα συμπεράσματα του Συμβουλίου, «όπως η δικαστική εξουσία, η καταπολέμηση της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος, η μεταρρύθμιση των υπηρεσιών πληροφοριών και η δημόσια διοίκηση».«Η κουλτούρα του συμβιβασμού στο πολιτικό τοπίο έχει βελτιωθεί από τις προσπάθειες της κυβέρνησης να προσεγγίσει όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, συμπεριλαμβανομένης της αντιπολίτευσης και της κοινωνίας των πολιτών, με έναν συνεκτικό και διαφανή τρόπο», σημειώνεται, ενώ υπογραμμίζεται ότι «μετά την υπογραφή της ιστορικής συμφωνίας που είχε συναφθεί με την Ελλάδα, τον Ιούνιο του 2018, διοργανώθηκε τον Σεπτέμβριο του 2018 συμβουλευτικό δημοψήφισμα, όπου η συντριπτική πλειοψηφία των ψηφοφόρων υποστήριξε την ένταξη σε ΕΕ και ΝΑΤΟ, εγκρίνοντας τη Συμφωνία Πρεσπών».Εξάλλου, αναφέρεται πως οι προεδρικές εκλογές ήταν «καλά οργανωμένες και οι θεμελιώδεις ελευθερίες έγιναν σεβαστές, επιτρέποντας στους πολίτες να κάνουν ενημερωμένες επιλογές μεταξύ των υποψηφίων».Ειδικότερα, όσον αφορά την περιφερειακή συνεργασία, η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι η χώρα διατήρησε τις καλές της σχέσεις με άλλες χώρες της διεύρυνσης και συμμετείχε ενεργά σε περιφερειακές πρωτοβουλίες. «Έχουν αναληφθεί ιστορικά βήματα για τη βελτίωση των σχέσεων καλής γειτονίας, μεταξύ άλλων, με την έναρξη ισχύος της Συμφωνίας Πρεσπών και την εφαρμογή της, θέτοντας τέλος σε μία από τις παλαιότερες διαφορές στην περιοχή. Η Επιτροπή προσβλέπει στη συνέχιση της εφαρμογής της διμερούς συνθήκης με τη Βουλγαρία», σημειώνεται.Η έκθεση της Επιτροπής συμπεριλαμβάνει, μεταξύ άλλων, και την αξιολόγηση της συνεργασίας των Σκοπίων με την ΕΕ στο μεταναστευτικό. «Η Βόρεια Μακεδονία εξακολουθεί να διαδραματίζει ενεργό και εποικοδομητικό ρόλο στη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών. Συνεργάζεται αποτελεσματικά με τα κράτη μέλη της ΕΕ και τις γειτονικές χώρες. Καταβλήθηκαν σημαντικές προσπάθειες για τη διασφάλιση βασικών συνθηκών διαβίωσης και υπηρεσιών για όλους τους μετανάστες που διαμένουν στη χώρα», αναφέρει.Σημειώνεται, ωστόσο, ότι υπάρχουν ακόμη «αβεβαιότητες ως προς το πεδίο και τη διάρθρωση των μεταναστευτικών ρευμάτων» και γίνεται λόγος για «ασυνεπή καταχώριση των μεταναστών που έχουν συλληφθεί σε παράνομες μετακινήσεις».«Η συμφωνία για την Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή με την ΕΕ τέθηκε σε ισχύ. Ωστόσο, το πρόβλημα των συχνών δραστηριοτήτων λαθρεμπορίου στα βόρεια σύνορα πρέπει να αντιμετωπιστεί περαιτέρω. Η χώρα εξακολουθεί να υφίσταται έντονη πίεση λόγω της γεωγραφικής της θέσης», επισημαίνεται.Σε ό,τι αφορά τα οικονομικά κριτήρια, η έκθεση της Επιτροπής αναφέρει ότι τα Σκόπια έχουν σημειώσει «κάποια πρόοδο» και βρίσκεται «σε καλό επίπεδο προετοιμασίας για την ανάπτυξη μιας λειτουργικής οικονομίας της αγοράς».«Η οικονομική ανάπτυξη συνεχίστηκε έπειτα από ένα έτος στασιμότητας, αν και οι επενδύσεις παρέμειναν υποτονικές. Η κυβέρνηση έλαβε μέτρα για τη βελτίωση της διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών και της διαφάνειας. Εγκρίθηκε η μεταρρύθμιση της φορολογίας εισοδήματος και του συνταξιοδοτικού συστήματος», αναφέρεται. Ωστόσο, σημειώνεται ότι «η σύνθεση των δαπανών επιδεινώθηκε και η δημοσιονομική εξυγίανση πρέπει να είναι πιο φιλόδοξη προκειμένου να τεθούν τα δημόσια οικονομικά σε βιώσιμη πορεία».«Η λειτουργία της αγοράς εργασίας επηρεάζεται από τα διαρκή διαρθρωτικά προβλήματα. Η επιβολή των συμβάσεων και η μεγάλη ανεπίσημη οικονομία συνεχίζουν να δημιουργούν προκλήσεις για το επιχειρηματικό περιβάλλον», καταλήγει η έκθεση.Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με τον επίτροπο για τη Διεύρυνση, το Συμβούλιο των κρατών-μελών της ΕΕ αναμένεται να συζητήσει το εν λόγω ζήτημα και να λάβει αποφάσεις για τα επόμενα βήματα τον Ιούνιο, όπως είχε δεσμευτεί πέρυσι την ίδια περίοδο.