Σ' αναζητώ ήδη ξημερώματα...

Ο Δημήτρης Μητροπάνος ήταν ένας από τους αγαπημένους τραγουδιστές του πατέρα μου και ομολογώ ότι για αυτό τον αντιμετώπισα για χρόνια με δυσπιστία.Δεν έφταιγε ούτε αυτός φυσικά, ούτε ο πατέρας μου, αλλά εγώ και η σχέση μου με τους τραγουδιστές, τους οποίους βλέπω περισσότερο ως καθοδηγητές και συνοδοιπόρους και λιγότερο ως καλλιτέχνες. Στο μυαλό μου ο καλλιτέχνης πλάθει, συνθέτει, δημιουργεί από το τίποτα.Ο τραγουδιστής είναι ερμηνευτής, δίνει φόρμα και ζωή σε δημιουργήματα, αλλά στο μυαλό μου ήταν πάντοτε ένας χαρισματικός μεσάζοντας – αυτός που θα σου ψιθυρίσει, θα σε νουθετήσει, θα εκφράσει έρωτες και πόνους. Ο πατέρας μου σχεδόν άθελά του μου έμαθε ν αγαπάω τους λαϊκούς τραγουδιστές χωρίς ποτέ να μου εξηγήσει το γιατί, όμως αντιμετώπιζα πάντοτε τα δικά του ακούσματα με καχυποψία: οι τραγουδιστές του, όπως και η ζωή του, οι φίλοι του και οι επιλογές του ανήκαν σε αυτόν – μπορούσα να τους παρακολουθώ και να τους σέβομαι όμως όφειλα να βρω τους δικούς μου.Ο Μητροπάνος ήταν του μπαμπά μου για χρόνια – υπήρχε όμως κάτι περίεργο στη σχέση τους: ήταν από τον πατέρα μου πολύ μικρότερος. Ενώ π.χ ο Καζατζίδης και ο Σερ Μπιθή ή ο Ζαμπέτας κι ο Τσιτσάνης ήταν είδωλα, ο Μητροπάνος ήταν ο εκκολαπτόμενος μικρός που μπήκε στην παρέα του πατέρα μου σαν να τον βρήκαν ορφανό στο δρόμο. Πως μπορούσε ο σχεδόν σαραντάχρονος πατέρας μου να συγκινείται από τον εικοσιπεντάχρονο Μητροπάνο όταν αυτός τραγουδούσε για τον Αγιο Φεβρουάριο; Και πως στα πενήντα του μπορούσε ν ακούει τα Συναξάρια του Χατζηνάσιου, τα σβησμένα και παλιά; Και γιατί ένα ερωτικό τραγούδι όπως το «κάνε κάτι λοιπόν να χάσω το τρένο» μπορούσε να του αρέσει, όταν δεν το σιγοτραγούδησε στα 25 ή στα 30 του;Ο Μητροπάνος υπήρξε από τα μυστήρια της εφηβείας μου κι ομολογώ ότι την αξία του μου πήρε καιρό για να την διαπιστώσω: έπρεπε να πει με το Λάκη Παπαδόπουλο το «Για να σε εκδικηθώ», το 1988, για να καταλάβω ότι ο τύπος ανήκε σε μια σπάνια κατηγορία τραγουδιστών που καθορίζουν την εποχή τους υπερβαίνοντας το δυνάστη χρόνο. Ο πατέρας μου άκουγε ένα λαϊκό τραγουδιστή που θα μπορούσε να σταθεί δίπλα στον Καζαντζίδη – κάποιον που κουβαλούσε στη φωνή του όλη τη δεκαετία του 60 κι ας ήταν γεννημένος μόλις το 1948. Κι εγώ, δίπλα στο Λάκη με τα ψηλά ρεβέρ, άκουγα ένα ροκά σαν τον Τομ Γουέιτς που δεν μπορείς να τοποθετήσεις σε καμία δεκαετία γιατί ίσως ανήκει στην επόμενη.Πιο πολύ από το να τον αγαπάω το Μητροπάνο ή να τον θεωρώ «δικό μου» έμαθα να τον σέβομαι. Η φωνή του κι ο τρόπος που προσέγγιζε τα τραγούδια του διακρίνονται από μια παράξενη ελληνικότητα – μη δίνετε στον όρο κάποιου τύπου εθνικιστική προσέγγιση. Ο Μητροπάνος δεν είχε τίποτα το δυτικό, αλλά και τίποτα το ανατολίτικο – δεν υπήρχε στη φωνή του ούτε η ρυθμικότητα της Εσπερίας, ούτε οι ανατολικές περικοκλάδες: η φωνή του έχει μια ακαθόριστη δωρικότητα – είναι αυστηρή όπως αυτή του ψάλτη και συγχρόνως επιθετική, αλλά την ίδια στιγμή γεμάτη από ένα καθάριο τρέμουλο.Δεν είναι μια εύκολη φωνή. Πολλές φορές ο Μητροπάνος μου δημιουργούσε την εντύπωση ό