κατά του πλαστικού

11:32 26/3/2020 - Πηγή: Marketing Week

Η κλιματική αλλαγή και η μείωση των πλαστικών απορριμμάτων έχουν αναχθεί σε κύρια ανησυχία των καταναλωτών, οι οποίοι απαιτούν άμεσα, ανάλογη δράση από πλευράς brands και retailers. Κατά πόσο ανταποκρίνονται στην απαίτηση αυτή και πόσο αποτελεσματικά επικοινωνούν τις περιβαλλοντικές τους πρωτοβουλίες;

Με την επίδραση του πλαστικού στο περιβάλλον να έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον των καταναλωτών διεθνώς, η βιομηχανία ταχυκίνητων καταναλωτικών προϊόντων (FMCG) έχει έρθει αντιμέτωπη με τη δική της «μάχη» ενάντια

στο πλαστικό. Οι αλυσίδες supermarket έχουν απομακρυνθεί από τις πλαστικές σακούλες μιας χρήσης, ενώ πολλά brands έχουν λάβει πρωτοβουλίες για τη μείωση ή και κατάργηση της πλαστικής συσκευασίας στο σημείο πώλησης ή στην εφοδιαστική αλυσίδα.

Η Kantar, σε συνεργασία με τις Europanel και GfK, πραγματοποίησε πρόσφατα έρευνα σε περισσότερους από 65.000 ανθρώπους σε 24 χώρες, εξετάζοντας τη γνώμη τους γύρω από τη χρήση πλαστικών από εταιρείες FMCG. Η έρευνα έδειξε ότι περίπου οι μισοί (48%) από όλους τους καταναλωτές παγκοσμίως αναμένουν από τα brands να ηγηθούν της επίλυσης του προβλήματος, αναδεικνύοντάς τα ως τους πλέον υπεύθυνους για δράση σε τέτοια ζητήματα.

Ως αποτέλεσμα, retailers και κατασκευαστές δεν θα πρέπει να περιμένουν ότι οι θα προσελκύσουν καταναλωτές καθαρά και μόνο λόγω των «πράσινων» διαπιστεύσεών τους, σημειώνοντας δε ότι το να είσαι «πράσινος» ή βιώσιμος, μεταφράζεται με διαφορετικό τρόπο σε διαφορετικές αγορές.

Κατανοώντας λοιπόν το «πράσινο κενό» μεταξύ αυτών που δηλώνουν ότι ενδιαφέρονται και μεταξύ αυτών που πραγματικά κάνουν κάτι γι’ αυτό, τα brands μπορούν να «ξεκλειδώσουν» τις ευκαιρίες πίσω από το πολύ σοβαρό αυτό πρόβλημα και να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του μέλλοντος του πλανήτη.

ACT GLOBAL, THINK LOCAL
Σε παγκόσμιο επίπεδο, η κλιματική αλλαγή αποτελεί τη μεγαλύτερη ανησυχία των καταναλωτών, με ποσοστό 17%, όπως κατέγραψε η Kantar. Ακολουθούν τα πλαστικά απορρίμματα (14%), στα οποία και εστίασε η έρευνα, η μόλυνση των υδάτων (11%), η έλλειψη νερού (8%) και η ατμοσφαιρική ρύπανση (8%).

Από πλευράς καταναλωτών, υπάρχουν πρωτοβουλίες που έχουν πλέον καταστεί καθημερινές συνήθειες, όπως η χρήση δικών τους τσαντών όταν πηγαίνουν για ψώνια και η χρήση επαναχρησιμοποιούμενων δοχείων για ποτά (νερό, καφές κ.ά), αποφεύγοντας όπου είναι εφικτό τα πλαστικά μπουκάλια.

Παρόλα αυτά, όταν μια δράση όπως οι παραπάνω καθίσταται λιγότερο βολική, ο αριθμός των καταναλωτών που την υιοθετούν μειώνεται δραματικά. Βέβαια, αυτό οφείλεται πολλές φορές και στις ιδιαιτερότητες της εκάστοτε αγοράς.

Παγκοσμίως, το 50% των καταναλωτών θα επιλέξει να πιει νερό βρύσης όταν βρίσκεται εκτός σπιτιού. Παρόλα αυτά, στην Ασία και στη Λατινική Αμερική όπου είναι πιο δύσκολο να βρεις ασφαλές, πόσιμο νερό βρύσης, το ποσοστό αυτό πέφτει στο 30% και 29% αντίστοιχα. Συνεπώς, μέρος της «εξίσωσης» αποτελεί και η διαθεσιμότητα συγκεκριμένων προϊόντων.

Για παράδειγμα, στη Λατινική Αμερική, το 52% των καταναλωτών πλένεται με μπάρα σαπουνιού αντί υγρού αφρόλουτρου, το οποίο συχνά διατίθεται σε πλαστική συσκευασία. Στον αντίποδα, στη Δυτική Ευρώπη, μόλις το 25% των καταναλωτών χρησιμοποιεί μπάρα σαπουνιού, με το υγρό αφρόλουτρο να αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας.

Ωστόσο, ανεξάρτητα από την αγορά, υπάρχουν δράσεις που αποδεικνύονται «άβολες» και τις οποίες δεν υιοθετούν οι καταναλωτές. Για παράδειγμα, μόνο το 22% των διεθνών αγοραστών επιβεβαιώνει ότι τα προϊόντα που αγοράζει δεν είναι συσκευασμένα σε πλαστικό.

Ενδιαφέρον είναι και το γεγονός ότι όσοι δεν αναζητούν 100% ανακυκλωμένες συσκευασίες ή φτιαγμένες από εναλλακτικό υλικό, είναι πιο πιθανό να δηλώσουν ότι δεν τους είναι εύκολο να βρουν τέτοια προϊόντα, παρά ότι είναι χαμηλής ποιότητας ή αρκετά ακριβά.

ΟΙ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ
Με βάση τα αποτελέσματα της παγκόσμιας αυτής έρευνας της Kantar, διαμορφώθηκαν τέσσερις κατηγορίες καταναλωτών. Ο διαχωρισμός αυτός υπογραμμίζει τη διαφορετική οπτική διαφόρων μερίδων του παγκόσμιου πληθυσμού σχετικά με τις περιβαλλοντικές προκλήσεις, καθώς και το πώς η οπτική αυτή επιδρά στις επιλογές που κάνουν μέσα σε ένα κατάστημα.

Ανάλογα με το επίπεδο ανησυχίας τους και τη συχνότητα με την οποία αναλαμβάνουν δράση για τη μείωση των απορριμμάτων, αναδύθηκαν οι εξής τέσσερις κατηγορίες: οι Eco Actives, Eco Believers, Eco Considerers και Eco Dismissers.

ECO ACTIVES
Αποτελούν το 16% των παγκόσμιων καταναλωτών και εργάζονται συνεχώς για τη μείωση των πλαστικών απορριμμάτων τους. Πάντα, ή πολύ συχνά, προβαίνουν σε δραστικές ενέργειες για την προστασία και βελτίωση του περιβάλλοντος. Οι Eco Actives είναι δύο φορές πιθανότερο, σε σύγκριση με τις άλλες ομάδες, να αποφύγουν το κρέας, τα πλαστικά μπουκάλια και τις πλαστικές συσκευασίες.

Επίσης, είναι δύο φορές πιο πιθανό να αγοράσουν επαναχρησιμοποιούμενα προϊόντα ομορφιάς, από ότι η ομάδα των Eco Believers. Παράλληλα, οι Eco Actives δρουν ως εκπρόσωποι της φιλικής προς το περιβάλλον συμπεριφοράς στα social media και θεωρούν ότι οι ίδιοι οι καταναλωτές φέρουν τη μεγαλύτερη ευθύνη για αλλαγή.

ECO BELIEVERS
Οι Eco Believers αντιστοιχούν στο 14% του παγκόσμιου πληθυσμού και είναι πιο πιθανό να βρεθούν στην Ευρώπη παρά σε οποιαδήποτε άλλη περιοχή. Η συγκεκριμένη ομάδα θεωρεί τα πλαστικά ως σημαντικό πρόβλημα.

Οι καταναλωτές της συγκεκριμένης ομάδας υλοποιούν κάποιες δράσεις για να μειώσουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα, όπως τη χρήση επαναχρησιμοποιούμενων υφασμάτινων τσαντών για τα ψώνια αντί των πλαστικών, αλλά λιγότερο συχνά από τους Eco Actives.

ECO CONSIDERERS
Εκπροσωπώντας το 22% του παγκόσμιου πληθυσμού, οι καταναλωτές που ανήκουν στην ομάδα των Eco Considerers δεν αντιμετωπίζουν το πλαστικό ως τη μεγαλύτερη ανησυχία τους, αλλά καμιά φορά προβαίνουν σε ενέργειες μείωσης των πλαστικών απορριμμάτων τους.

Προτεραιότητά τους είναι η ευκολία και η βολή τους, καθώς έρχονται αντιμέτωποι με προκλήσεις όπως η διαχείριση του εβδομαδιαίου τους budget και του διαθέσιμου χρόνου τους. Επίσης, είναι πιο πιθανό σε σχέση με τις άλλες τρεις ομάδες, να ισχυριστούν ότι δεν μπορούν να βρουν προϊόντα φιλικά προς το περιβάλλον.

ECO DISMISSERS
Περίπου ο μισός από τον παγκόσμιο πληθυσμό (49%) ενδιαφέρεται ελάχιστα ή καθόλου για τις περιβαλλοντικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο πλανήτης και δεν κάνει καμία σχετική βελτιωτική κίνηση. Αυτοί είναι οι Eco Dismissers.

Το ζήτημα των πλαστικών σπάνια συζητιέται μεταξύ φίλων και συγγενών των Eco Dismissers, με τη γνώση τους γύρω από τα περιβαλλοντικά θέματα να «σκοράρει» πολύ χαμηλά. Είναι πιθανό, άλλες ανησυχίες τους όπως η έλλειψη χρόνου, πόρων και ενέργειας να τους εμποδίζει από μια δυναμικότερη ενασχόληση με το περιβάλλον.

ΑΠΑΝΤΩΝΤΑΣ ΣΤΙΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ
Από την πλευρά τους, FMCG εταιρείες και κατασκευαστές έχουν αρχίσει τα τελευταία χρόνια να κάνουν βήματα για την καταπολέμηση του προβλήματος των πλαστικών απορριμμάτων. Άλλωστε, η εντεινόμενη θέση του κοινού κατά των πλαστικών μιας χρήσης έχει καταστήσει επιτακτική τη δραστηριοποίηση των brands σε ένα ζήτημα που απλά δεν γίνεται να αγνοήσουν.

Απαντώντας στις απαιτήσεις των καταναλωτών, 57 FMCG εταιρείες έχουν υπογράψει τη δέσμευση του Ιδρύματος Ellen McArthur, ότι θα έχουν καταστήσει το 100% των πλαστικών συσκευασιών τους, επαναχρησιμοποιούμενο, ανακυκλώσιμο ή κομποστοποιήσιμο έως το 2025.

Παράλληλα, τουλάχιστον 40, συμπεριλαμβανομένων των Colgate Palmolive, Danone, L’Oréal, Mars, Nestlé, SC Johnson, The Coca-Cola Company και Unilever, θα φανερώνουν δημόσια τη διαδρομή παραγωγής των πλαστικών τους.

Εν τω μεταξύ, μερικοί κατασκευαστές προχωρούν σε πρωτοβουλίες για τη μείωση της ποσότητας των πλαστικών απορριμμάτων τους. Για παράδειγμα, το Head & Shoulders της P&G λάνσαρε το πρώτο στον κόσμο ανακυκλώσιμο μπουκάλι σαμπουάν από ανακυκλωμένο πλαστικό που συλλέχθηκε από παραλίες.

Στο ίδιο μήκος κύματος, σχετικές πρωτοβουλίες, όπως η μείωση της ποσότητας του υλικού που χρησιμοποιείται σε μια συσκευασία σε προϊόντα περιποίησης της Unilever (σε Vaseline, Dove κ.ά.), είχαν ως αποτέλεσμα τη μείωση της χρήσης πλαστικών από τον όμιλο, κατά 1.100 τόνους το 2018.

ΟΤΑΝ ΤΑ BRANDS ΔΕΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΟΥΝ ΤΙΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥΣ
Παρόλα αυτά, οι καταναλωτές δεν φαίνεται να αναγνωρίζουν τα σημαντικά βήματα των brands για την εξάλειψη του προβλήματος. Οι κατασκευαστές αντιμετωπίζονται ως οι περισσότερο υπεύθυνοι για την ανάληψη δράσης κατά των πλαστικών απορριμμάτων (48%), αλλά μόλις το 12% των καταναλωτών μπόρεσε να κατονομάσει έναν που κάνει καλή δουλειά προς αυτήν την κατεύθυνση.

Αντίθετα, μόλις το 19% των καταναλωτών θεωρεί ότι θα έπρεπε να αναλάβει προσωπική ευθύνη για τα απορρίμματά του, το 24% βάζει στην κορυφή της λίστας αυτής την κυβέρνηση και το 7% ρίχνει την ευθύνη στους retailers. Αυτό υπογραμμίζει την ανάγκη οι κατασκευαστές να δημοσιοποιούν πιο αποτελεσματικά τις προσπάθειές τους για μείωση των πλαστικών απορριμμάτων.

Από πού προέρχονται, όμως, όλα αυτά τα απορρίμματα; Στη Δυτική Ευρώπη, κύρια πηγή είναι οι συσκευασίες τροφίμων (81%), ακολουθούμενες από τη συσκευασία προϊόντων οικιακής φροντίδας και προσωπικής περιποίησης (58%), από τα μπουκάλια (52%), από τη συσκευασία φρέσκων φρούτων και λαχανικών (37%), τις σακούλες αγορών (17%) και, τέλος, από τις πλαστικές κάψουλες για την παρασκευή καφέ και τσαγιού (14%).

Στην Ασία, το αντίστοιχο νούμερο για τις σακούλες αγορών είναι αρκετά υψηλότερο (65%). Οι πλαστικές συσκευασίες τροφίμων αποτελούν το μεγαλύτερο πρόβλημα στην Ανατολική Ευρώπη (66%), ακολουθούμενο από τα μπουκάλια (63%). Οι διαφορές αυτές φανερώνουν ότι οι κατασκευαστές πρέπει να προσαρμόζουν σε κάθε περιοχή, το πώς επικοινωνούν όσα μηνύματά τους σχετίζονται με τη βιωσιμότητα.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟ ΠΟΥΖΗΤΟΥΝ ΟΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ ΑΠΟ ΤΑ BRANDS
Στην ερώτηση της Kantar σχετικά με το ποιες κινήσεις θα έπρεπε να κάνουν τα brands για να μειώσουν τα πλαστικά απορρίμματα, οι απαντήσεις των καταναλωτών οδηγούν σε κάποιες συγκεκριμένες τάσεις.

Παγκοσμίως, η πιο σημαντική δράση στην οποία μπορούν να στραφούν τα brands είναι η χρήση εναλλακτικών της πλαστικής συσκευασίας, καθώς το 44% των καταναλωτών τοποθετεί την αποφυγή χρήσης πλαστικού ως την πιο σημαντική τακτική για τη μείωση των απορριμμάτων.

Οι επόμενες δύο πιο δημοφιλείς κινήσεις είναι η χρήση ανακυκλώσιμων συσκευασιών (44%) και η μείωση της ποσότητας του πλαστικού σε μια συσκευασία (42%), ακολουθούμενες από την παροχή βιοδιασπώμενων επιλογών (34%).

ΕΣΤΙΑΖΟΝΤΑΣ
ΣΤΟΥΣ RETAILERS
Από την άλλη, στα μάτια των καταναλωτών, οι retailers κάνουν καλύτερη δουλειά στη μείωση των πλαστικών απορριμμάτων, από ότι τα brands. Δεδομένης μιας σειράς high-profile πρωτοβουλιών σε όλη την υφήλιο, το 18% των καταναλωτών είναι σε θέση να κατονομάσει τουλάχιστον έναν retailer που αναλαμβάνει δράση σχετικά.

Από απλά μέτρα όπως το να χρεώνουν τις πλαστικές τσάντες ή να εγκαθιστούν σημεία για ανακύκλωση, έως πιο πολύπλοκες κινήσεις όπως η εξάλειψη συσκευασιών από την εφοδιαστική τους αλυσίδα, τα supermarkets ευθυγραμμίζουν όλο και περισσότερο τις στρατηγικές τους με τη μεταβαλλόμενη στάση των καταναλωτών απέναντι στα απορρίμματα.

Όπως ενδεικτικά αναφέρει η Kantar, σε μια κίνηση που θα εξοικονομήσει δύο τόνους πλαστικού ετησίως, η Tesco έγινε το τελευταίο βρετανικό supermarket που διέκοψε τη χρήση πλαστικών σακουλών στη διανομή online αγορών. Επιπλέον, η Morrisons δεσμεύθηκε να αφαιρέσει εντελώς τη συσκευασία από τα φρούτα και λαχανικά της, δίνοντας τη δυνατότητα στους καταναλωτές να τα αγοράσουν χύμα ή τυλιγμένα σε ανακυκλώσιμο χαρτί.

ΤΙ ΖΗΤΟΥΝ ΟΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ RETAILERS
Όπως και από τα brands, οι καταναλωτές επιθυμούν να δουν συγκεκριμένες κινήσεις και από τους retailers. Στην κορυφή της λίστας βρίσκεται με 43% η επιθυμία των καταναλωτών για λιγότερη πλαστική συσκευασία στα φρέσκα τρόφιμα.

Επίσης, δήλωσαν ότι θα εκτιμούσαν την απομάκρυνση των πλαστικών τσαντών από τα φρούτα και λαχανικά (39%), τη χρήση εναλλακτικών του πλαστικού στη συσκευασία φρέσκων τροφίμων (36%), καθώς και τη χρήση 100% ανακυκλώσιμου πλαστικού σε όποια συσκευασία δεν μπορεί να αποφευχθεί το πλαστικό (32%).

Δράσεις όπως η οικονομική ενίσχυση διεθνών πρωτοβουλιών (π.χ. ο καθαρισμός των ωκεανών), «σκόραρε» χαμηλότερα (16%), υποδεικνύοντας ότι οι καταναλωτές προτιμούν την ανάληψη δράσεων που επηρεάζουν άμεσα την αγοραστική τους εμπειρία εντός του καταστήματος.

ΩΡΑ ΓΙΑ ΔΡΑΣΗ
Σύμφωνα με όλα τα παραπάνω, η ανάληψη δράσης δεν είναι προαιρετική για κατασκευαστές και retailers. Το να αγνοήσουν το ζήτημα μπορεί να αποβεί μοιραίο για τα brands, δεδομένης της πίεσης που ασκούν οι καταναλωτές και της σειράς αυστηρών νέων νομοθεσιών των τοπικών κυβερνήσεων.

Συνοψίζοντας τα αποτελέσματα της έρευνας, η Kantar σημειώνει ότι με τους Eco Actives να αντιστοιχούν στο 16% του συνόλου των καταναλωτών, ορισμένα μερίδια του παγκόσμιου πληθυσμού φαίνεται να ενδιαφέρονται για το εξεταζόμενο ζήτημα πολύ περισσότερο από άλλα. Οι Eco Actives περιμένουν από τα brands να δείξουν τον δρόμο, με την Kantar να προβλέπει ότι η ομάδα αυτή θα συνεχίσει να μεγαλώνει και να διευρύνεται στο μέλλον.

Ήδη καταγράφονται μικρές μειώσεις στα ποσά που δαπανώνται για κρέας, εμφιαλωμένα ποτά και κατηγορίες όπως τα μαντηλάκια ντεμακιγιάζ και καθαρισμού. Όσο αυξάνονται οι Eco Actives, αρκετές κατηγορίες προϊόντων θα δουν επιβράδυνση στην ανάπτυξή τους. Μέχρι στιγμής, είναι πολύ λίγα τα brands που απευθύνονται στην ομάδα των Eco Actives, τη στιγμή που η έρευνα φανερώνει ότι υπάρχει υψηλή ζήτηση για eco-friendly προϊόντα που να είναι άμεσα διαθέσιμα και σε ανταγωνιστικές τιμές.

ΤΑ DO’S ΓΙΑ BRANDS ΚΑΙ RETAILERS
Τα brands πρέπει να:
– Αντικαταστήσουν και απομακρύνουν το πλαστικό από όσα περισσότερα προϊόντα είναι δυνατόν και να αναγράφουν το μήνυμα «όχι πλαστικό» δίπλα σε άλλα USP τους όπως τα φυσικά συστατικά.

– Εστιάσουν στο να επικοινωνούν τις δραστηριότητές τους στον τελικό καταναλωτή, για παράδειγμα μέσω υλικών στη συσκευασία ή στο σημείο πώλησης.

– Προσαρμόζουν την επικοινωνία τους στα διαφορετικά, ανά περιοχή, ζητήματα που είναι κρίσιμα για τους καταναλωτές σε κάθε αγορά.

Οι retailers πρέπει να:
– Αρχίσουν με την απομάκρυνση των συσκευασιών στα φρέσκα προϊόντα.

– Προωθούν τη χρήση επαναχρησιμοποιούμενων τσαντών και να χρεώνουν τις πλαστικές, σε αγορές όπου αυτό δεν εφαρμόζεται ακόμα, όπως σε χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Ασίας.

Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο >>

Keywords