Βελτιώνονται οι Ελληνορωσικές σχέσεις

του Χρήστου Καπούτση

Στην επιλογή της Κυβέρνησης, για βελτίωση των σχέσεων της Ελλάδας με τη Ρωσία, εντάσσεται και η επίσκεψη στη Μόσχα του υπουργού Εθνικής Άμυνας Πάνου Παναγιωτόπουλου και αποτελεί προπομπό της επίσημης επίσκεψης του Πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά στη Ρωσία.

Ο υπουργός Άμυνας εξουσιοδοτημένος

από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, επέδωσε στον Ρώσο ομόλογό του επιστολή του Προέδρου της Δημοκρατίας Κάρολου Παπούλια, η οποία περιέχει πρόσκληση του Έλληνα Προέδρου για επίσημη επίσκεψη του Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ελλάδα. Μία πρόσκληση που έγινε αποδεκτή από το Κρεμλίνο.

Οι ελληνο-ρωσικές σχέσεις είναι ουσιαστικά «παγωμένες» από το 2010, μετά την ακύρωση της συμφωνίας, για την κατασκευή του αγωγού ΜΠΟΥΡΓΚΑΣ - ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ, που θα μετέφερε το ρωσικό πετρέλαιο στην Ευρώπη, μέσω Ελλάδας και Βουλγαρίας. Και μετά και την ακύρωση της διακρατικής συμφωνίας προμήθειας των ρωσικών τεθωρακισμένων ΤΟΜΑ BMP-3HEL, για τον Ελληνικό Στρατό.

Στη Μόσχα ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας Πάνος Παναγιωτόπουλος, είχε συνομιλίες με ρώσους Κυβερνητικούς αξιωματούχους, μεταξύ αυτών και με τον Ρώσο Υπουργό Άμυνας Σεργκέι Σοϊγκού.

Οι συναντήσεις έγιναν στο περιθώριο της Διεθνούς Διάσκεψης για την Ευρωπαϊκή Ασφάλεια που διεξάγεται στη Ρωσική πρωτεύουσα, όπου συμμετείχε και ο Έλληνας ΥΠΕΘΑ.

Ειδικότερα, οι δύο υπουργοί Άμυνας, συζήτησαν διμερή θέματα αμυντικής συνεργασίας. Στο επίκεντρο των συνομιλιών ήταν η προμήθεια ανταλλακτικών και οι συμβάσεις συντήρησης των οπλικών συστημάτων ρωσικής προέλευσης, που βρίσκονται στις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, όπως τα αντιαεροπορικά Συστήματα ΤΟR-Μ1. Και ακόμη, τέθηκε και το θέμα της πρώτης βολής του αντιαεροπορικού συστήματος μεγάλου βεληνεκούς S-300, που εδώ και μία δεκαετία βρίσκεται αποθηκευμένο στην Κρήτη και είναι ανενεργό επιχειρησιακά, λόγω των γνωστών αντιδράσεων της Τουρκίας και του ΝΑΤΟ.

Έχει ξεχωριστό ενδιαφέρον να επισημάνουμε ότι οι ρώσοι αξιωματούχοι, συνομιλητές του Π. Παναγιωτόπουλου, δεν έκρυψαν το ενδιαφέρον τους, για την απόκτηση των κερδοφόρων ελληνικών επιχειρήσεων ΔΕΠΑ-ΔΕΣΦΑ από τη ρωσική Gazprom.

Φυσικά, το επίπεδο των ελληνο-ρωσικών σχέσεων, είναι σε πλήρη συνάρτηση με τις γεωπολιτικές και στρατιωτικές εξελίξεις στην Αν. Μεσόγειο, αλλά και με τη σκληρή μάχη των Αγωγών μεταφοράς της ενέργειας (πετρέλαιο και φυσικό αέριο) στην Ευρώπη. Οι εξελίξεις στη Συρία και την Αίγυπτο, η μόνιμη παρουσία Ναυτικής Δύναμης της Ρωσίας στη Μεσόγειο, που συγκροτείται από σύγχρονα πολεμικά πλοία, αλλά και τα σχέδια της Ρωσίας για την αξιοποίηση του υποθαλάσσιου ορυκτού πλούτου της Α. Μεσογείου, που συγκρούονται με τα αντίστοιχα των Αμερικανών, όλα αυτά, είναι αποφασιστικοί παράγοντες στην αναθέρμανση ή στο πάγωμα των ελληνορωσικών σχέσεων.

Μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, αρκετοί Έλληνες πολιτικοί, όπως ο Σπ. Μαρκεζίνης, ο Γεώργιος και Ανδρέας Παπανδρέου, ο Κωνσταντίνος και ο Κώστας Καραμανλής, απέδωσαν εξαιρετικά μεγάλη σημασία στις σχέσεις της Ελλάδας με τη Ρωσία, παρότι αρχικά ήταν φιλοαμερικανοί, ασκώντας την εξουσία καταλάβαιναν, ότι χρειάζονταν κάποιο αντιστάθμισμα, για να μην τους πνίξει ο ατλαντικός βρόγχος και για αυτό, έκαναν διπλωματικά ανοίγματα, όχι μόνο στη Ρωσία, αλλά και στην Ε.Σ.Σ.Δ. (Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών) και μάλιστα την εποχή του «Ψυχρού Πολέμου» (Κ. Καραμανλής και Α. Παπανδρέου).

Ωστόσο, ποτέ οι σχέσεις της Ελλάδας με τη Ρωσία, δεν προχώρησαν σε έμπρακτη συνεργασία στρατηγικής φύσεως. Αυτό οφείλεται μάλλον σε δισταγμούς των Ελληνικών Κυβερνήσεων, λόγω της συμμετοχής της Ελλάδος στο ΝΑΤΟ και τις προεξοφλούμενες αντιδράσεις των ΗΠΑ, όπου υπάρχουν οι γνωστές προκαταλήψεις έναντι της Ρωσίας, άλλες είναι δικαιολογημένες, άλλες όμως όχι.

Αλλά και από την άλλη πλευρά, η Ρωσία είναι γενικά επιφυλακτική στην υποστήριξη κρατών, που έχουν ισχυρούς δεσμούς με τις ΗΠΑ και τα ΝΑΤΟ.

Οι αμερικανο-ρωσικές σχέσεις είναι μάλλον ναρκοθετημένες, λόγω ισχυρών διαφωνιών σε Στρατηγικά Θέματα, όπως, η Αντιπυραυλική ασπίδα, η Ενέργεια και το Ιράν.

Η Ρωσία, αποφεύγει να προκαλέσει τη Δύση, διότι αντιμετωπίζει εσωτερικά προβλήματα. Το αδύνατο σημείο της αχανούς Ρωσίας, υπήρξε πάντοτε το μαλακό υπογάστριο της χώρας, δηλαδή η περιοχή του Καυκάσου, όπου πληθυσμιακά υπερτερούν αλλογενείς ισλαμικοί, κατά το πλείστον, πληθυσμοί, όπως για παράδειγμα η Τσετσενία, όπου το αυτονομιστικό κίνημα των Τσετσένων ενισχύεται από φιλο-αμερικανικές Αραβικές χώρες. Η περιοχή του Καυκάσου, είναι μεγάλης γεωπολιτικής σημασίας, λόγω της διέλευσης από κει και των αγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου.

ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΔΕΣΜΟΙ: Βρήκα μια παλιά συνέντευξη του Προέδρου της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν, που μιλάει για την Ελλάδα. «Η Ελλάδα, έπαιξε τεράστιο ρόλο στη ρωσική ταυτότητα. Μας έδωσε σχεδόν τα πάντα: Πίστη, αλφάβητο, κουλτούρα, κοσμικό όραμα, την πολιτική αντίληψη της Ορθόδοξης Αυτοκρατορίας (το παράδειγμα του Βυζαντίου), την ιδέα της «κοινωνίας», τη φιλοσοφία, το νόμο... Εμείς οι Ρώσοι χρωστάμε στους Έλληνες».