Το ελληνικό εκκρεμές

06:28 9/6/2012 - Πηγή: Athina984

του Δημήτρη Β. Τριανταφυλλίδη

Γυρίζει μόνος / τα χείλη του παντάνασσα σιωπή / συνέχεια των πουλιών στα μαλλιά του. Νίκος Καρούζος

Από το 1830, χρονιά που ιδρύθηκε το νέο ελληνικό κράτος, μέχρι σήμερα, ο πληθυσμός του κρατιδίου αυτού αμφιταλαντεύεται ανάμεσα στην Ανατολή και τη Δύση. Το μεγαλύτερο μέρος του 19ου αιώνα, τα κόμματα που κυριαρχούσαν στην πολιτική του ζωή είχαν ονομασίες όπως Αγγλόφιλο, Γαλλόφιλο, Ρωσόφιλο. Όταν ήρθε το πλήρωμα του χρόνου και υπό την πίεση των συνθηκών που δημιούργησε ο εθνικισμός στα τέλη του 19ου αιώνα, αλλά και οι επιτακτικές ανάγκες στοιχειώδους

εκσυγχρονισμού του κράτους, τα κόμματα αυτά εξαφανίστηκαν από το ιστορικό προσκήνιο.

Δεν συνέβη όμως το ίδιο με τα βαθιά αποτυπώματα που άφησαν στο κοινωνικό σώμα, η μακρόχρονη παραμονή στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, ο λειψός νεοελληνικός Διαφωτισμός, η απουσία όσμωσης με τα τεκταινόμενα και τις εξελίξεις στη Δύση, η οποία με εργαλεία τον Ευρωπαϊκό Διαφωτισμό και την ραγδαία εξέλιξη των επιστημών και της τεχνολογίας, έλυνε προβλήματα, ξεπερνούσε εμπόδια, αναζητούσε απαντήσεις και πρότεινε διεξόδους.

Στο μεταξύ στην άκρη της Βαλκανικής χερσονήσου, κοινωνία και ελίτ συνέχιζαν τον μακάριο δρόμο τους στην ιστορία, πότε μιμούμενοι δυτικότροπες συμπεριφορές, πότε καυτηριάζοντας είτε την απουσία της Δύσης είτε τις παρεμβάσεις της, πάντα όμως αλληθωρίζοντας προς Ανατολάς. Ανάμεσα στην Αγορά της Δύσης και το ανατολίτικο παζάρι, η καρδιά τους έγερνε προς το δεύτερο, ενώ το συμφέρον τους καλούσε να στραφούν προς το πρώτο.

Αυτή η επαμφοτερίζουσα συμπεριφορά, η διπολική διαταραχή και η ανατολίτικη αντίληψη του κόσμου ως ένα τεράστιο παζάρι, καθόρισε εν πολλοίς τη θέση της χώρας και κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα.

Η στρατηγική επιλογή ένταξης της χώρας στην τότε ΕΟΚ, πολεμήθηκε λυσσαλέα από ένα μέρος του πολιτικού κατεστημένου, το οποίο φοβήθηκε πως με την εισαγωγή των ευρωπαϊκών θεσμών και κανόνων, θα χάσει τη δυνατότητα να κανοναρχεί τον πληθυσμό με τους εύπεπτους μύθους και τις απατηλές υποσχέσεις. Αυτό όμως το τμήμα του πολιτικού κατεστημένου ήταν το πρώτο που έσπευσε να ενταχθεί στο νέο «σύστημα», ωφελήθηκε πολλαπλώς, και, εν τέλει, κατόρθωσε να υπονομεύσει τους νεοεισαχθέντες θεσμούς με ανατολίτικης και κοτσαμπάσικης έμπνευσης αυτοσχεδιασμούς που οδήγησαν το εγχείρημα σε πλήρη και παταγώδη επιτυχία.

Τα τριάντα χρόνια της κοινής πορείας της χώρας με τους υπόλοιπους ευρωπαϊκούς λαούς, αντί να δημιουργήσουν συνθήκες προσέγγισης με τα επιτεύγματα αυτών των κοινωνιών, κατέληξαν στην διαμόρφωση της «ελληνικής εξαίρεσης», της χώρας με τις «ιστορικές ιδιορρυθμίες», της κοινωνίας με τα «ελαφρυντικά».

Αν υπάρχει ένα συμπέρασμα που βγαίνει αβίαστα από την παρούσα κρίση, είναι ότι η Δύση ηττήθηκε κατά κράτος στα 132.000 χιλιόμετρα στην άκρη του Αίμου. Η Ανατολή επιστρέφει θριαμβεύβουσα και τροπαιοφόρος κουνώντας ψηλά το κομμένο κεφάλι του Καρτέσιου και ότι αυτός αντιπροσωπεύει για την υπόλοιπη Ευρώπη.

Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο >>

Keywords