Πρωτογενές πολιτισμικό έλλειμμα

του Δημήτρη Β. Τριανταφυλλίδη

Μπορεί η κυβέρνηση να επαίρεται για την ύπαρξη πλεονάσματος στον προϋπολογισμό και την ελπίδα ότι θα εξυγιανθούν τα δημόσια οικονομικά, πράγμα που θα σημάνει το τέλος της κρίσης, ωστόσο, κανείς δε διατηρεί την παραμικρή αμφιβολία ότι το «πρωτογενές πολιτισμικό έλλειμμα» θα συνεχίσει να διευρύνεται.

Θα πρέπει, βέβαια, να θυμίσουμε για τους επιλήσμονες ότι το «πρωτογενές πολιτισμικό έλλειμμα» δημιούργησε τη δημοσιονομική κρίση και δε συνέβη το αντίθετο, όπως βολικά ισχυρίζονται ορισμένοι.

Η χώρα αυτή πάσχει από καιρό, είναι βαθιά άρρωστη και

οι επιπτώσεις αυτής της πολιτισμικής της ασθένειας είναι τρομακτικές και τραγικές για πολλούς κατοίκους της. Γιατί υπάρχουν και πολλοί «ασθενείς» που έχουν βολευτεί μια χαρά με την «ασθένεια» τους, ζώντας μαζί της με την άνεση του ψαριού στο θαλάσσιο περιβάλλον.
Αυτό το πρωτογενές πολιτισμικό έλλειμμα όμως τείνει να γίνει το ενδιαίτημα στο οποίο εκόντες άκοντες ζούμε οι υπόλοιποι, καταδυναστευόμενοι και υποφέροντες από τη συμπεριφορά των υπολοίπων, οι οποίοι δίκην κατσαπλιάδων επιβάλλουν τις δικές τους συμπεριφορές και απόψεις.

Η δικτατορία της αγένειας και η απολυταρχία της δυσανεξίας είναι το καθεστώς στο οποίο ζουν ατιμώρητοι όλοι εκείνοι που με λόγια και πράξεις προσβάλουν τους υπόλοιπους, στοχοποιούν τους αδύναμους και εκβιάζουν τους πάντες. Αυτό ισχύει για μια τεράστια γκάμα συμπολιτών μας που ξεκινάει από τους εκλεγμένους εθνοπατέρες και εθνομητέρες και φτάνει στον τελευταίο πολίτη, ο οποίος γνωρίζει ότι όχι μόνο θα παραμείνει ατιμώρητος, αλλά θα βρεθεί και ένα μεγάλο ακροατήριο που θα τον εγκωμιάσει και θα τον προστατεύσει.

Μεγάλο τμήμα του πληθυσμού αυτής της χώρας πιστεύει στους αεροψεκασμούς ως μέθοδο ελέγχου συνειδήσεων και, παράλληλα, διαμορφώνει τελικά το εκλογικό αποτέλεσμα και, συνεπώς, τον τρόπο διακυβέρνησης της χώρας. Άνθρωποι που έχουν διαρρήξει κάθε σχέση με τη στοιχειώδη λογική, που δεν έχουν σε παραμικρή εκτίμηση την επιστήμη και τις τέχνες, κυριαρχούν και επιβάλλονται στους υπόλοιπους πολλές φορές ακόμη και με βίαιη ή απειλητική συμπεριφορά.

Ένα άλλο, εξίσου, μεγάλο τμήμα του πληθυσμού αυτής της χώρας, θεωρεί πως ο τόπος τούτος του ανήκει με βάση το κληρονομικό δίκαιο και πως μπορεί να κάνει ό,τι θέλει χωρίς να δίνει λογαριασμό σε κανένα. Αυτό ισχύει για την παντελή αδιαφορία έναντι του περιβάλλοντος, για την απόλυτη καταστροφή της αχειροποίητης ομορφιάς, για τη κατάλυση κάθε έννοιας συνέχειας και ιστορίας. Από τις γόπες στην παραλία μέχρι τους ημιυπαίθριους χώρους και από την κατάληψη του αιγιαλού από τον ιδιοκτήτη παραθαλάσσιου μπαρ μέχρι την πυρκαγιά σε δάση για τη μετατροπή τους σε βοσκοτόπια ή οικόπεδα με θέα, οι συμπολίτες μας αυτοί συνεχίζουν ατιμώρητοι το έργο της καταστροφής.

Ανάλογα παραδείγματα μπορούμε να φέρουμε από όλους τους τομείς της κοινωνικής ζωής, όπου επικρατεί η αντικοινωνική, εγωιστική, καταστροφική συμπεριφορά. Κανένας νόμος, κανένα πρόγραμμα δεν μπορεί να καλύψει αυτό το κενό. Η νοοτροπία αλλάζει αργά και δύσκολα. Και δεν είναι μόνο πρόβλημα παιδείας, όπως ισχυρίζονται πολλοί. Εκτός από την παιδεία ως σύστημα, χρειάζονται και άλλοι παράγοντες για να αλλάξει μια συλλογική νοοτροπία, όπως το κίνητρο, η αίσθηση της δημιουργίας, η βαθιά αντίληψη με την ιστορία που κουβαλάει ο καθένας μέσα του. Αυτά τα τελευταία, δυστυχώς, είναι στοιχεία σε ανεπάρκεια, τις τελευταίες δεκαετίες, τουλάχιστον, πράγμα που κάθε άλλο παρά αισθήματα αισιοδοξίας για το μέλλον εμπνέει.