Ο Τύπος στον κόσμο

Η συνεχιζόμενη προσφυγική κρίση είναι ένα από τα βασικά θέματα του διεθνούς Τύπου ενόψει και της επίσκεψης Ερντογάν στις Βρυξέλλες. Αρκετές αναφορές στα αποτελέσματα των χθεσινών εκλογών στην Πορτογαλία με τον κεντροδεξιό συνασπισμό να πετυχαίνει πύρρειο νίκη.

Για προσφυγική κρίση: "Η προσφυγική κρίση στο επίκεντρο της επίσκεψης Ερντογάν στις Βρυξέλλες" αναφέρει η DW. Η Τουρκία και η ΕΕ αναζητούν λύσεις για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης. Ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν επισκέπτεται τη Δευτέρα τις Βρυξέλλες και θα έχει συνομιλίες με υψηλόβαθμους αξιωματούχους της ΕΕ. "Το θέμα που βρίσκεται στο επίκεντρο είναι η πολιτική στο θέμα των προσφύγων αλλά και η ασφάλεια των συνόρων της Τουρκίας, κυρίως αυτών με τη Συρία" δήλωσε ο πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς, ο οποίος έκανε λόγο για μια πολύ σημαντική επίσκεψη. Ο Ταγίπ Ερντογάν θα έχει συνάντηση με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλτ Τουσκ και τον πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ. Οι σχέσεις μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας δεν είναι ανέφελες. Υπάρχουν αρκετά θέματα διαφωνιών. Η Τουρκία ζητά την επίσπευση της διαδικασίας χορήγησης βίζας ωστόσο σύμφωνα με την άποψη της ΕΕ η χώρα δεν πληροί ακόμα τις απαιτούμενες προϋποθέσεις. Κράτη της ΕΕ θέλουν να στείλουν πίσω στην Τουρκία μετανάστες από τρίτες χώρες, οι οποίοι δεν θεμελιώνουν δικαίωμα παραμονής. Διαφιλονικούμενο παραμένει ανάμεσα στα κράτη-μέλη της ΕΕ εάν η Τουρκία μπορεί να συμπεριληφθεί στην λίστα της ΕΕ με τις ασφαλείς χώρες προέλευσης, στις οποίες μπορούν να επαναπροωθηθούν μετανάστες. Το θέμα της συγκεκριμένης λίστας θα συζητήσουν οι υπουργοί Εσωτερικών της ΕΕ στις 8 Οκτωβρίου.Ακόμη ορισμένα κράτη της ΕΕ βλέπουν επικριτικά ότι η Τουρκία βάλει εναντίον θέσεων του απαγορευμένου κουρδικού κόμματος PKK. Εκφράζονται φόβοι ότι η Τουρκία μπορεί να χρησιμοποιήσει τον αγώνα κατά του Ισλαμικού Κράτους για να πλήξει το PKK. Ένα ακόμα θέμα που θα τεθεί κατά την επίσκεψη του Τούρκου προέδρου στις Βρυξέλλες είναι το θέμα της παροχής βοήθειας προς την Άγκυρα με στόχο την αντιμετώπιση του προσφυγικού προβλήματος. Στην τελευταία σύνοδο κορυφής της ΕΕ την προηγούμενη εβδομάδα, αποφασίστηκε πως θα δοθεί μέχρι τον επόμενο χρόνο ένα δισεκατομμύριο ευρώ, το οποίο θα διατεθεί σε προσφυγικούς καταυλισμούς. Εάν η Τουρκία αποδεχθεί τους όρους και το ποσό είναι ένα θέμα το οποίο θα συζητηθεί αύριο στις Βρυξέλλες. Καμία άλλη χώρα δεν έχει δεχθεί περισσότερους Σύρους πρόσφυγες στο έδαφός της από ότι η Τουρκία. Μέχρι στιγμής ο αριθμός τους ξεπερνά τα δύο εκατομμύρια ενώ καταφύγιο έχουν βρει και 200.000 Ιρακινοί.

Σύμφωνα με ανάλυση του Guardian "η Ευρώπη χρειάζεται τον Ερντογάν - αλλά θα το παίξει δύσκολος". Αντιμέτωπες με την κλιμακούμενη προσφυγική κρίση και την απειλή του Ισλαμικού Κράτους, οι Βρυξέλλες απεγνωσμένα ζητούν τη συνεργασία του Τούρκου προέδρου. Ο Τούρκος πρόεδρος εδώ και αρκετό καιρό αντιμετωπίζονταν ως ο παρίας από ευρωπαίους πολιτικούς, που ανησυχούν για τις αυταρχικές του συμπεριφορές και την άρνησή του να κινηθεί στον ρυθμό της Ουάσινγκτον και του ΝΑΤΟ. Αλλά, καθώς ταξιδεύει προς τις Βρυξέλλες για μια διήμερη επίσκεψη, την πρώτη από το 2011 όταν είχε ακυρώσει αιφνιδιαστικά το ταξίδι του εκεί, οι ηγέτες της Ε.Ε αρχίζουν να συνειδητοποιούν ότι ο τροχός έχει αλλάξει. Η Ευρώπη χρειάζεται τον Ερντογάν όσο ποτέ. (...) Το εάν ο Ερντογάν είναι έτοιμος να βοηθήσει σε σχέση με το μεταναστευτικό μπορεί να εξαρτηθεί από το τι είναι έτοιμη η Ευρώπη να του δώσει ως αντάλλαγμα. Είναι δεινός επικριτής του Μπασάρ αλ Άσαντ. Η Άγκυρα συμμερίζεται τις ανησυχίες της πρόσφατης εμπλοκής της Ρωσίας στη Συρία. Μιλώντας το Σαββατοκύριακο ο Ερντογάν δήλωσε ότι δεν καταλαβαίνει γιατί η Ρωσία ενεπλάκη καθώς δεν έχει σύνορα με τη Ρωσία, όπως ο ίδιος. Έχω ενοχληθεί με όσα συμβαίνουν, είπε στο al Jazeera. (...) Ο Ερντογάν θα επαναλάβει από σήμερα την πρόταση του για δημιουργία ζωνών απαγόρευσης πτήσεων στη βόρεια Συρία, αλλα κυρίως θα ζητήσει να μπει τέλος στην κριτική που δέχεται από την Ε.Ε για την εσωτερική πολιτική κατάσταση στη Τουρκία, κυρίως σε ό,τι αφορά την ελευθερία του Τύπου. Επίσης, θα αναζητήσει μια ευρωπαϊκή συναίνεση στην κραυγαλέα προσπάθειά του να αναβιώσει την ανοιχτή, πολιτική και στρατιωτική σύγκρουση με τους Κούρδους, ενόψει των εκλογών την 1η Νοεμβρίου.

Για το ίδιο θέμα και οι FT αναφέρουν πως "Η Ε.Ε θα ζητήσει από τον Ερντογάν να συμφωνήσει με το σχέδιο της για το μεταναστευτικό". Θα δοθούν κάποια κίνητρα ως αντάλλαγμα για τη συμφωνία.

Στο μεταξύ, η FAZ δημοσίευσε την πληροφορία ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Τουρκία συμφώνησαν επί σχεδίου για τον περιορισμό της ροής προσφύγων προς την Ευρώπη μέσω της περιφρούρησης των συνόρων της Τουρκίας με την Ελλάδα και της εγκατάστασης νέων καταυλισμών. Ωστόσο αξιωματούχος της Ευρωπαϊκής Ενωσης που συμμετέχει στις συνομιλίες δήλωσε ότι το δημοσίευμα υπερβαίνει το περιεχόμενο των διαπραγματεύσεων ανάμεσα στις Βρυξέλλες και την Αγκυρα.

Σόιμπλε στο ZDF: Την ανάγκη περιορισμού του αριθμού των ανθρώπων που έρχονται στην Ευρώπη, η οποία είναι αντιμέτωπη με ρεκόρ ροών από ανθρώπους που φεύγουν από εμπόλεμες και φτωχές περιοχές στη Μέση Ανατολή, την Αφρική και αλλού, υπογράμμισε ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. "Η Ευρώπη θα ενεργήσει πολύ γρήγορα τώρα, πάνω από όλα με την Τουρκία" πρόσθεσε, χωρίς να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες.

Για Συριακή κρίση: "Μπασάρ αλ Άσαντ: Εάν αποτύχουν οι δυνάμεις εναντίον του Ισλαμικού Κράτους, η Μέση Ανατολή κινδυνεύει με καταστροφή" αναφέρει ο Guardian. Μιλώντας στην ιρανική τηλεόραση ο Άσαντ εξέφρασε την πεποίθηση πως μία συμμαχία Συρίας, Ρωσίας, Ιράν και Ιράκ πρέπει να επικρατήσει -και οι πιθανότητες είναι μεγάλες- ειδάλλως θα καταστραφεί ολόκληρη η Μέση Ανατολή. Ένας χρόνος αεροπορικών επιδρομών υπό την ηγεσία των ΗΠΑ εναντίον των μαχητών του Ισλαμικού Κράτους βοήθησε μόνο να επεκταθεί η τρομοκρατία, υποστηρίζει ο Σύρος πρόεδρος. ίδιος ανέφερε πως η εκστρατεία αεροπορικών πληγμάτων που έχουν εξαπολύσει δυτικές και αραβικές χώρες εναντίον στόχων του Ισλαμικού Κράτους στο Ιράκ και στη Συρία ήταν αντιπαραγωγικές και πως η τρομοκρατία έχει επεκταθεί τόσο σε εδαφικούς όρους όσο και νέων στρατολογήσεων. Ταυτόχρονα διεμήνυσε πως η όποια συζήτηση για αλλαγή στο πολιτικό σύστημα της χώρας ή την ηγεσία της ανήκει στους Σύρους και μόνον.

Την ίδια ώρα, "Βρετανός αξιωματούχος προειδοποιεί πως η ρωσική στήριξη προς τον Άσαντ προκαλεί πλήγματα στη μάχη εναντίον του Ισλαμικού Κράτους" αναφέρει η WSJ. O Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Φίλιπ Χάμοντ κατηγορεί τη Ρωσία για διενέργεια "κλασικού ασύμμετρου πολέμου" στη Συρία υποστηρίζοντας το καθεστώτος του Μπασάρ αλ-Άσαντ ενώ διατείνεται ότι επιτίθεται στο Ισλαμικό Κράτος. "Η Ρωσία δεν μπορεί να πετά τα παιχνίδια της από την κούνια όταν δεν γίνεται το δικό της" λέει ο Χάμοντ. "Μοιάζει σαν κλασικός ρωσικός ασύμμετρος πόλεμος. Έχουμε ένα ισχυρό μήνυμα προπαγάνδας που λέει ότι κάνεις το ένα, ενώ στην πραγματικότητα κάνεις κάτι τελείως διαφορετικό και όταν εγκαλείσαι, το αρνείσαι πλήρως" δήλωσε ο Φίλιπ Χάμοντ σε συνέντευξή του στο Reuters. Ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών δήλωσε ότι το Λονδίνο είχε συνομιλίες με τη Μόσχα, αλλά έλαβε την ίδια απάντηση, ότι δηλαδή στόχος των επιδρομών είναι το Ισλαμικό Κράτος στη Συρία.

Για Πορτογαλία: "Η κεντροδεξιά στην Πορτογαλία κέρδισε αλλά μπορεί να χάσει την πλειοψηφία" αναφέρει ο Guardian. O κεντροδεξιός συνασπισμός "Πορτογαλία μπροστά" υπό τον Πέδρο Πάσος Κοέλιο έλαβε 38,6% των ψήφων αλλά μπορεί να χάσει την κυβερνητική πλειοψηφία. Ο κεντροδεξιός συνασπισμός διατηρεί τις δυνάμεις του στις εκλογές που τελικά εξελίχθηκαν ως δημοψήφισμα για τις πολιτικές λιτότητας, αλλά σύμφωνα με τα πρώτα αποτελέσματα έχει χάσει την απόλυτη πλειοψηφία στη Βουλή. Ο πρωθυπουργός και ο συνασπισμός του έλαβε 38.6% των ψήφων, έναντι 32,4% που έλαβε ο πρώην δήμαρχος της Λισαβόνας. Αντόνιο Κοστα. Ο Κόστα που είχε ως βασική προεκλογική του δέσμευση την χαλάρωση αρκετών από τις επίπονες μεταρρυθμίσεις που έχουν επιβληθεί από το 2011 στην πιο φτωχή χώρα της δυτικής Ευρώπης, άμεσα παραδέχθηκε την ήττα του, αλλά απέκλεισε κάθε ενδεχόμενο να παραιτηθεί. "Το Σοσιαλιστικό κόμμα δεν πέτυχε τους στόχους του, αναλαμβάνω την πολιτική και προσωπική ευθύνη αλλά δεν παραιτούμαι" δήλωσε. Και τα Αριστερά κόμματα πήγαν πολύ καλά. Ο Αριστερός Συνασπισμός, το αδελφό κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ έλαβε 10,2% των ψήφων και 19 θέσεις στο κοινοβούλιο από 8 την προηγούμενη φορά. Όπως σημειώνει το δημοσίευμα, Τα θετικά σημάδια στην οικονομία της Πορτογαλίας φαίνεται ότι βοήθησαν τον συνασπισμό της κεντροδεξιάς, παρά τα σκληρά μέτρα που επιβλήθηκαν στα τρία χρόνια του "μνημονίου, όπως και η μείωση της ανεργίας, ωστόσο η ανάκαμψη είναι εύθραυστη.

"Η Πορτογαλία στηρίζει τις πολιτικές λιτότητας στις εκλογές" αναφέρει η El Pais. Με καταμετρημένο το 99% των ψήφων, ο κεντροδεξιός συνασπισμός έλαβε 38,4% και 99 έδρες με δεύτερο κόμμα τους Σοσιαλιστές που λαμβάνουν το 32,3% και 79 έδρες, το Μπλοκ της Αριστερας με 17 έδρες και 10,2% των ψήφων ενώ το Κομμουνιστικό κόμμα, 8.2% και 14 έδρες.

"Έτοιμος να κυβερνήσει" εμφανίζεται ο Κοέλιο, μετά από τρία χρόνια σκληρής λιτότητας και την έξοδο από το μνημόνιο, αναφέρει το BBC. Η δυνατότητα της αριστερής αντιπολίτευσης να τον μπλοκάρει στο Κοινοβούλιο προοιωνίζεται κίνδυνο πολιτικής αστάθειας καθώς η Λισαβώνα θα κληθεί να εφαρμόσει δύσκολο πρόγραμμα οικονομικών μεταρρυθμίσεων.

"Νίκη των κεντροδεξιών στην Πορτογαλία, αλλά απώλεια της πλειοψηφίας" αναφέρει και η DW. Το 2014 μετά από τρία χρόνια ύφεσης σημειώθηκε ανάπτυξη του 0,9%. H Πορτογαλία μετά από αίτημα της τότε σοσιαλδημοκρατικής κυβέρνησης του Ζοζέ Σόκρατες προς τους διεθνείς δανειστές, έλαβε το 2011 πακέτο στήριξης 78 δισεκατομμυρίων ευρώ και προχώρησε σε περικοπές μισθών και συντάξεων και αύξηση της φορολογίας. Σύμφωνα με οικονομικούς αναλυτές το πρόγραμμα αυτό την βοήθησε να ξεπεράσει την κρίση.

Για Ελλάδα: "Η Ελλάδα θα έχει ευκολότερη πρόσβαση σε ευρωπαϊκά κονδύλια" αναφέρει το Der Spiegel. Προκειμένου να ανακάμψει η ελληνική οικονομία η χώρα θα μπορεί να λαμβάνει πιο εύκολα ευρωπαϊκά χρήματα, ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιθυμεί να ανακουφίσει την Αθήνα καταργώντας αναδρομικά την ελληνική συνδρομή στα επιδοτούμενα από την ΕΕ αναπτυξιακά έργα, επισημαίνει το περιοδικό Der Spiegel. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέλει να αλλάξει αναδρομικά τους κανόνες για την παροχή ευρωπαϊκών πόρων για αναπτυξιακά έργα στην Ελλάδα για τα έτη 2007 ως 2013, σύμφωνα με το γερμανικό περιοδικό. Αυτή η πρόταση περιλαμβάνεται σε μια απόφαση της Κομισιόν η οποία πρόκειται να υιοθετηθεί αυτή την εβδομάδα, τονίζει το Spiegel, ενώ προσθέτει ότι με αυτό τον τρόπο η Ελλάδα θα εξοικονομήσει περίπου δύο δισεκ. ευρώ. Μέχρι τώρα οι χώρες της ΕΕ που λαμβάνουν ευρωπαϊκά κονδύλια για τη χρηματοδότηση αναπτυξιακών έργων πληρώνουν ένα μέρος των εξόδων για το έργο αυτό με δικούς τους πόρους. Για τα αναπτυξιακά έργα της περιόδου 2007-2013 η Αθήνα έχει λάβει το 90% των πόρων, όμως φαίνεται ότι δεν είναι σε θέση να χρηματοδοτήσει μόνη της το υπόλοιπο 10%. Όμως αν δεν καταφέρει να το κάνει ως το τέλος του χρόνου θα χάσει τα χρήματα που έχει λάβει. Προκειμένου να μην συμβεί αυτό η ΕΕ θέλει να αλλάξει αναδρομικά τους κανόνες. Η Κομισιόν τονίζει ότι κάτι τέτοιο δεν θα επιβαρύνει τους Ευρωπαίους φορολογούμενους, απλώς θα σημαίνει ότι η Ελλάδα θα λάβει χρήματα που προορίζονταν να της δοθούν. Πάντως αν δεν υπάρξει συγχρηματοδότηση, η ΕΕ θα αναλάβει πλήρως τη χρηματοδότηση των έργων, όμως λιγότερων. Εξάλλου αναμένεται να υπάρξουν και άλλοι ειδικοί κανόνες για την Ελλάδα. Για παράδειγμα σε ό,τι αφορά παλαιότερα έργα αναμένεται να αποπληρωθεί το μέρος των ευρωπαϊκών χρημάτων τα οποία θα έπρεπε να δοθούν στην Αθήνα μετά την ολοκλήρωσή τους. Επιπλέον για τα έτη 2015 και 2016 η Αθήνα θα λάβει πιο γρήγορα ευρωπαϊκούς πόρους. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μάλιστα μοιάζει να μην επηρεάζεται από τις αντιρρήσεις της Γερμανίας, όπως σημειώνει το Spiegel, όμως υπογραμμίζει ότι θα "ελέγχει προσεκτικά" την πρόοδο των χρηματοδοτούμενων έργων, ενώ η διαχείριση των πόρων θα είναι προσεκτική.

"To Eurogroup ετοιμάζεται να ξεμπλοκάρει την επόμενη δόση προς την Ελλάδα" αναφέρει η Monde. Η Ελλάδα θα είναι και πάλι βασικό θέμα του μενού στη συνάντηση των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης της, στο Λουξεμβούργο. Το Eurogroup πρέπει πράγματι να επικυρώσει μια νέα λίστα των μεταρρυθμίσεων που πρέπει να ψηφίσει το Κοινοβούλιο. Ο νέος κατάλογος των μέτρων, που θα ανοίξει το δρόμο για την απελευθέρωση της νέας δόσης των συνολικά 86 δις €.

Επιμέλεια: Αλεξάνδρα Βουδούρη