Αφιέρωμα στον Άρη Αλεξάκη

Βραδιά αφιερωμένη στον καθηγητή Άρη Αλεξάκη, με αφορμή την έκδοση του τιμητικού τόμου «Το βιβλίο του Άρη» από τα Πανεπιστήμια Ιωαννίκων και Μονπελιέ οργανώνεται την Τρίτη 3 Δεκεμβρίου στις 7.30μμ στο Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών.

Με τη συμμετοχή της Μαρί-Πολ Μασόν (πανεπιστήμιο Μονπελιέ), του Νίκου Καραπιδάκη (καθηγητή στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο, διευθυντή της Νέας Εστίας), του θεάτρου σκιών του Άθω Δανέλλη, της ερασιτεχνικής σκηνής Αθηνών σε απόσπασμα από τον Ταρτούφο (μετάφραση Α. Αλεκάκη) και της Φωτεινής Μπάνου που θα διαβάσει ένα κείμενο για τον Άρη από τον αδερφό του Βασίλη («Η πρώτη λέξη», Εξάντας, 2011).

Θα προβληθεί βίντεο από μάθημα του Άρη Αλεξάκη με σχολιασμό του βιβλίου για την μετάφραση του Umberto Eco.

Τη βραδιά θα συντονίσει ο Βασίλης Αλεξάκης.

Από τις 2 έως τις 7 Δεκεμβρίου θα εκτεθούν στο καφέ του Ινστιτούτου έργα της Νίνας Παπακωνσταντίνου βασισμένα στη γραφή του Άρη.

Ο Άρης Αλεξάκης είναι ευρύτερα γνωστός για το μεταφραστικό του έργο, για την εκπαιδευτική και επιστημονική του προσφορά, καθώς και για την ερευνητική, συγγραφική και καλλιτεχνική δράση του. Το μάθημα της μετάφρασης με όλες του τις διαστάσεις υπήρξε το βασικό στοιχείο της ζωής του, αφού κατάφερε να προσδιορίσει νέες συντεταγμένες στον τρόπο σκέψης και προσέγγισης, όχι μόνο της ελληνικής και γαλλικής γλώσσας αλλά και της επιστήμης και παιδείας γενικότερα.

Ο Άρης Αλεξάκης γεννήθηκε στην Αθήνα. Ξεκίνησε τις σπουδές του στο Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών και συνέχισε με μια υποτροφία του γαλλικού κράτους στη Σορβόνη, από όπου έλαβε το πτυχίο κλασικών σπουδών το 1968. Συνέχισε ως υπότροφος μεταπτυχιακές σπουδές στη Γενική και Συγκριτική Λογοτεχνία, για να πάρει τη Maitrise το 1975 και το D.E.A. το 1978. Το 1981 αναγορεύτηκε διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Σορβόννης.

Συνεργάστηκε με το Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών από το 1961 έως το 1985, διδάσκοντας στο κεντρικό αλλά και στα παραρτήματα Ιωαννίνων, Κέρκυρας, Αμπελοκήπων. Η θητεία του στο Γαλλικό Ινστιτούτο ως καθηγητή, διευθυντή παραρτήματος, επιμορφωτή δημοσίων υπαλλήλων, αλλά και υπεύθυνου για τις πολιτιστικές εκδηλώσεις υπήρξε ιδιαίτερα δημιουργική, αφού συνέπεσε με την εποχή της μεγάλης ακμής του Ινστιτούτου.

Από το 1979 έως το 1984 υπηρέτησε το Κέντρο Μετάφρασης και Διερμηνείας (Κ. Ε. Μ. Ε. Δ. Ι.) στην Κέρκυρα, αρχικά ως καθηγητής α΄ βαθμίδας στη διδασκαλία της μετάφρασης από και προς τη γαλλική γλώσσα, καθώς και στο μάθημα Γαλλική Γλώσσα και Πολιτισμός, κατόπιν ως διευθυντής της Σχολής Μετάφρασης και ύστερα ως γενικός διευθυντής του Κ. Ε. Μ. Ε. Δ. Ι. Εκπαίδευσε μεταφραστές και διερμηνείς που στελέχωσαν τις νεοσύστατες ελληνικές μεταφραστικές υπηρεσίες στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα, ενώ παράλληλα καλλιέργησε διεθνείς σχέσεις.

Όταν μεταφέρθηκαν οι αρμοδιότητες του Κ. Ε. Μ. Ε. Δ. Ι. στο νεοσύστατο Ιόνιο Πανεπιστήμιο, ο Άρης Αλεξάκης συνέχισε να προσφέρει τις υπηρεσίες του σε αυτό, αξιοποιώντας τα διαπανεπιστημιακά προγράμματα συνεργασίας «ERASMUS» και τα ερευνητικά προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ παράλληλα έγινε μόνιμος Πάρεδρος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων.

Το 1993 μετακόμισε στα Ιωάννινα, όπου άρχισε η λειτουργία του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, με τη μορφή του αναπτυξιακού προγράμματος «Η διδασκαλία της Ελληνικής ως ξένης ή δεύτερης γλώσσας». Εκεί ανέλαβε την οργάνωση του διδακτικού προγράμματος και την εκπαίδευση των νέων διδασκόντων. Παράλληλα με τα καθήκοντά του αυτά, εκπαίδευσε ο ίδιος σειρές αλλοδαπών σπουδαστών στη νεοελληνική γλώσσα, τη λογοτεχνία και τον πολιτισμό, με τον μοναδικά προσωπικό του τρόπο, ζώντας δηλαδή κοντά τους μέσα και έξω από το Κέντρο και μελετώντας μαζί τους τη φύση, τα μνημεία του τόπου και την κουλτούρα της καθημερινής ζωής. Στο Κέντρο ολοκλήρωσε και την ενεργό υπηρεσία του, συνταξιοδοτούμενος το ακαδημαϊκό έτος 2007-2008.

Κορυφαία θέση στην καριέρα του υπήρξε αυτή του επισκέπτη καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Montpellier από το 1993 έως το τέλος της ζωής του, ως προσκεκλημένος συνεργάτης από τη διευθύντρια του Τμήματος Νεοελληνικών Σπουδών καθηγήτρια Marie-Paule Masson, όπου δίδαξε πάνω από μία δεκαετία το μάθημα της μετάφρασης, επόπτευσε μεταπτυχιακές εργασίες και διδακτορικές διατριβές και διοργάνωσε μεταπτυχιακά σεμινάρια στο Montpellier και στα Ιωάννινα. Για τις πολύτιμες αυτές υπηρεσίες του μάλιστα του απονεμήθηκε ο τίτλος του επίτιμου διδάκτορα από το Πανεπιστήμιο Montpellier.

Τη διεθνή του αναγνώριση στον τομέα των ελληνογαλλικών πολιτιστικών σχέσεων μαρτυρεί άλλωστε και η ιδιότητά του ως επίτιμου υποπρόξενου της Γαλλικής Δημοκρατίας στα Ιωάννινα κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας.

Εν κατακλείδι, ο Άρης Αλεξάκης διακρίθηκε στον τομέα της Γενικής και Συγκριτικής Λογοτεχνίας, στον τομέα της μετάφρασης και της έρευνας στη μεταφραστική διαδικασία και στις μεθόδους διδασκαλίας της και στον τομέα της Λεξικογραφίας ειδικών γλωσσάριων τεχνικών και επιστημονικών όρων, ενώ αφιέρωσε τις σημαντικότερες ίσως ερευνητικές του δραστηριότητες στο αντικείμενο «Θεωρία και μέθοδοι διδασκαλίας της ελληνικής ως ξένης γλώσσας».

Σε πολλούς είναι γνωστός και από τη μετάφραση του έργου-best seller του Fernand Braudel «Γραμματική των Πολιτισμών», που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης το 2001.

Τρίτη 3 Δεκεμβρίου 2013, στις 19.30
Auditorium Theo Angelopoulos - Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών

Πηγή: Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης