Αφγανιστάν: Στιγμιότυπα ζωής πριν την επίθεση θανάτου στη μαιευτική κλινική των Γιατρών Χωρίς Σύνορα

Ο Αμπάς, ο Κασίμ, η Ιλίνα και ο Φάγιαζ άνοιξαν για πρώτη φορά τα μάτια τους στον κόσμο μέσα στη μαιευτική κλινική των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην περιοχή Dasht-e-Barchi του Αφγανιστάν. Είναι μόνο 4 από τα σχεδόν 16.000 μωρά που γεννήθηκαν σε αυτή την κλινική το 2019.

Μετά την πρωτοφανή και αποτρόπαια δολοφονική επίθεση της 12ης Μάϊου στη συγκεκριμένη κλινική, που στόχο είχε μητέρες, νεογέννητα και ιατρικό προσωπικό, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα αποφάσισαν να τερματίσουν τις δράσεις τους και να αποχωρήσουν από το Dasht-e-Barchi.

Εκείνη την ημέρα 16 μητέρες δολοφονήθηκαν. Μια μαία των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, μαζί με δύο παιδιά ηλικίας 7 και 8 ετών,  και άλλα έξι άτομα που ήταν παρόντα τη στιγμή της επίθεσης συγκαταλέγονται μεταξύ των θυμάτων.

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα άνοιξαν το 2014 τη μαιευτική κλινική στο Dasht-e-Barchi και ήταν η μόνη ιατρική δομή που προσέφερε τέτοιου είδους υπηρεσίες στους κατοίκους αυτής της περιοχής στα νοτιοδυτικά της Καμπούλ, την πρωτεύουσα του Αφγανιστάν.

Η φωτογράφος Sandra Calligaro επισκέφθηκε τη μαιευτική κλινική στο Dasht-e-Barchi τον περασμένο Δεκέμβριο, λίγους μήνες πριν από το τραγικό συμβάν. Αφηγείται τη συνάντησή της με μερικές από αυτές τις γυναίκες που βίωσαν την εμπειρία της μητρότητας με τη βοήθεια των Γιατρών Χωρίς Σύνορα.

Η Ζάκια και τα δίδυμα αγόρια της

Η 32χρονη Ζάκια γέννησε με 20 λεπτά διαφορά τον Αμπάς και τον Κασίμ, τα δίδυμα αγόρια της.

Ο Αμπάς, που γεννήθηκε πρώτος, είναι ο πιο μικρόσωμος. Ήταν υπογλυκαιμικός και μπήκε σε θερμοκοιτίδα για μερικές ώρες.

Η μητέρα της, η Σακίνα, ήρθε να την βοηθήσει για λίγες μέρες. Όταν τη ρωτάω πόσες φορές έχει γίνει γιαγιά αρχίζει να μετράει… Έχει ήδη 18 εγγόνια και δεν είναι ακόμη παντρεμένα όλα τα παιδιά της.

Η Ζάκια έχει έξι παιδιά. Το πρώτο της παιδί γεννήθηκε στο σπίτι, τα επόμενα δύο στο νοσοκομείο. Στην τέταρτη εγκυμοσύνη της, καθυστέρησε πολύ να βρει αυτοκίνητο να την μεταφέρει στο νοσοκομείο και γέννησε πάλι στο σπίτι. Είναι τυχερή γιατί όλοι της οι τοκετοί ήταν γρήγοροι και εύκολοι. Αυτή τη φορά μόλις έφτασε στην πόρτα του μαιευτηρίου, μπήκε κατευθείαν στην αίθουσα τοκετού και γέννησε.

Και τα έξι της παιδιά είναι αγόρια. Η Ζάκια θα ήθελε να είχε και μία κόρη και ήλπιζε ότι αυτή τη φορά θα έκανε κορίτσι. Η μητέρα της θα ήθελε επίσης να έχει μία εγγονή, για να τη βοηθά με τις καθημερινές της δουλειές. Η ανατροφή  των κοριτσιών  στο Αφγανιστάν είναι πιο δύσκολη, σύμφωνα με τις δύο γυναίκες. Υπάρχουν περισσότεροι κανόνες που πρέπει να ακολουθήσουν και περισσότερες ευθύνες.

Η Ζάκια και η οικογένειά της κατάγονται από την περιοχή Γκάζνι. Πριν από δέκα χρόνια, αποφάσισαν να εγκαταλείψουν την περιοχή, επειδή φοβήθηκαν ότι οι Ταλιμπάν θα προσλάβουν τους συζύγους τους, οι οποίοι δεν έχουν μόνιμη εργασία. Όταν η οικογένεια έφτασε στην Καμπούλ, όπως πολλές οικογένειες Χαζάρα που έφτασαν από τις επαρχίες, ζούσαν στο Dasht-e Barchi. Πριν από λίγα χρόνια, η γειτονιά ήταν προσιτή και πολύ φθηνή. Είχαν το δικό τους σπίτι. Όμως πριν από δύο χρόνια, ο ιδιοκτήτης τους ήθελε να κρατήσει ο ίδιος το σπίτι και μετακόμισαν εδώ, στην Karte Sakhi μαζί με άλλες τρεις οικογένειες. Κάθε οικογένεια έχει το δικό της δωμάτιο.

Χόσνια: «Ξεχνάς τον πόνο μόλις γεννήσεις»

Η Χόσνια παντρεύτηκε το 2018. Από τότε ζει με τον άντρα και την οικογένειά του, σύμφωνα με την αφγανική παράδοση. Συνολικά δέκα άτομα ζουν στο σπίτι: η νεαρή γυναίκα, ο σύζυγός της Ραχμάτ Ουλάχ, η κόρη τους, τα πεθερικά της, ο αδελφός του συζύγου της και τέσσερις αδελφές. Η οικογένεια κατάγεται από το Μπεχσούντ, μια συνοικία Χαζάρα στην επαρχία Γουάρντακ. Η περιοχή είναι φτωχή και πολλοί άνθρωποι, έχουν μεταναστεύσει στην πρωτεύουσα του Αφγανιστάν με την ελπίδα να βρουν περισσότερες ευκαιρίες εργασίας. Η οικογένεια της Χόσνια εγκαταστάθηκε τώρα στο Dasht-e-Barchi, μια συνοικία Χαζάρα, μακριά από το κέντρο της πόλης. Ο σύζυγός της λείπει συχνά από το σπίτι, καθώς δουλεύει ως εργάτης.

Η Χόσνια ήταν πολύ ανήσυχη πριν γεννήσει, καθώς ήταν η πρώτη της εγκυμοσύνη. Η πεθερά της ήταν κοντά της για να την βοηθήσει. Είχε ακούσει ότι ο τοκετός ήταν πολύ δύσκολη διαδικασία. Στο τέλος, όλα πήγαν πολύ καλά. «Τελικά, δεν ήταν τόσο δύσκολο. Πονάει, ναι, αλλά μετά τα ξεχνάς όλα» εξομολογείται η Χόσνια.

Η 23χρονη Χόσνια και η δύο μηνών κόρη της Ιλίνα. Όταν μπήκε στην μαιευτική κλινική των Γιατρών Χωρίς Σύνορα ένιωσε πραγματική ανακούφιση. Η εξυπηρέτηση σε δημόσια νοσοκομεία στο Αφγανιστάν είναι δύσκολη και η Χόσνια δεν μπορούσε να πάει σε ιδιωτική κλινική για οικονομικούς λόγους. Ήξερε ότι στη μαιευτική κλινική των Γιατρών Χωρίς Σύνορα θα λάμβανε ποιοτική φροντίδα.

Μοχάμεντ, ο ευτυχισμένος μπαμπάς

Ο Μοχάμεντ Τζαβάντ ανυπομονεί να ακούσει τα καλά νέα στην αίθουσα αναμονής για τους άνδρες δίπλα στη μαιευτική κλινική. Οι άντρες δεν επιτρέπεται να μπουν στο κτίριο: επιτρέπονται μόνο γυναίκες συνοδοί, κυρίως μητέρες ή πεθερές. Η Μάρτζια, η σύζυγός του, μόλις γέννησε το πρώτο της παιδί, τον Φάγιαζ. Ο Μοχάμεντ Τζαβάντ είναι βοηθός χειρουργού σε στρατιωτική βάση στην περιοχή Χέλμαντ, στο νότιο Αφγανιστάν. Προερχόμενος από μια μεσαία οικογένεια, δεν είχε τα χρήματα για να πληρώσει για τις σπουδές του στο πανεπιστήμιο και εντάχθηκε στο στρατό, όπου ήταν σε θέση να εκπαιδευτεί.

Ο Μοχάμεντ φεύγει κάθε δύο με τρεις μήνες λόγω δουλειάς. Οι γονείς του και τα άλλα αδέλφια του φροντίζουν τη Μάρτζια όταν λείπει εκείνος, αλλά τώρα που έχει έναν γιο, θα ήθελε να λείπει λιγότερο και να μεταφερθεί στην Καμπούλ για να είναι κοντά στην οικογένειά του.

Ο τοκετός διήρκεσε 19 ώρες. Η Μάρτζια και το μωρό παραμένουν υπό παρακολούθηση καθώς ο Φάγιαζ δυσκολεύεται να φάει, δεν παίρνει το γάλα που πρέπει και δυσκολεύεται να αναπνεύσει. Το ζευγάρι παντρεύτηκε το 2018. Ο Φάγιαζ είναι το πρώτο τους παιδί, και ο Μοχάμεντ είναι τρισευτυχισμένος. Μου εμπιστεύεται ότι θα ήθελε τουλάχιστον τρία ή τέσσερα παιδιά. Η Μάρτζια, που εξακολουθεί να υποφέρει από τον δύσκολο τοκετό της, λέει ότι δύο παιδιά είναι μια χαρά.

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα εργάζονται στο Dasht-e-Barchi σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας της χώρας από τον Νοέμβριο του 2014, παρέχοντας δωρεάν μαιευτική και νεογνική φροντίδα σε μια από τις πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές της Καμπούλ. Το νοσοκομείο παρέχει 24ωρη φροντίδα για τη διεξαγωγή  δύσκολων  τοκετών και διαθέτει ένα δίκτυο παραπομπών σε / από άλλες μαιευτικές κλινικές στη γύρω περιοχή. Το 2019, σχεδόν 16.000 μωρά γεννήθηκαν στο νοσοκομείο. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα συνεχίζουν να πραγματοποιούν ιατρικά προγράμματα στις επαρχίες Χελμάντ, Χεράτ, Κανταχάρ, Χοστ και Κουντούζ στο Αφγανιστάν, με δραστηριότητες που καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα  ιατρικών αναγκών. Ξεκίνησαν να εργάζονται στη χώρα το 1980.

Ενημερωθείτε και υποστηρίξτε τη δράση των Γιατρών Χωρίς Σύνορα εδώ.

Φωτογραφίες από: Sandra Calligaro