Ιδου... ο "κωδικας διαχειρησησ" προβληματικων δανειων της ττε

Γράφει ο Νίκος ΚούτρικαςΟικονομικός συντάκτης ΕΣΗΕΑΑγαπητό Fimotro,Τους τρόπους με τους οποίους θα αντιμετωπίζουν στο μέλλον οι τράπεζες τις επιπτώσεις από τις καθυστερήσεις πληρωμών και την...
υπερχρέωση φυσικών και νομικών προσώπων, ορίζει απόφαση της Τράπεζας της Ελλάδας που δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ αριθμός φύλλου 1582.

Η Εκτελεστική Επιτροπή της Τράπεζας της Ελλάδας, θέτει το «Πλαίσιο εποπτικών υποχρεώσεων για τη διαχείριση των ανοιγμάτων σε καθυστέρηση και των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων» μέσω του οποίου παρουσιάζονται οι πιο συνηθισμένοι, στη διεθνή πρακτική, τύποι ρυθμίσεων για διευθέτηση της υπερχρέωσης. Μεταξύ αυτών είναι η μερική διαγραφή χρεών, η παροχή πρόσθετης εξασφάλισης από τον δανειολήπτη, η πώληση και ενοικίαση του ακινήτου η οποία μπορεί να συνοδεύεται με παραχώρηση του δικαιώματος διαμονής στο ακίνητο έναντι μισθώματος (συνήθως για μια ελάχιστη περίοδο τριών ετών).

Τύποι βραχυπρόθεσμων ρυθμίσεων

Ως βραχυπρόθεσμοι τύποι ρυθμίσεων θεωρούνται αυτοί με διάρκεια μικρότερη των πέντε ετών και επιλέγονται συνήθως σε περιπτώσεις που οι δυσκολίες αποπληρωμής κρίνονται, βάσιμα, προσωρινές. Παράλληλα, μπορεί να συμφωνείται νέο πρόγραμμα αποπληρωμής του υπολοίπου, μετά τη λήξη της βραχυπρόθεσμης περιόδου, με βάση συντηρητικές παραδοχές για την εκτιμώμενη μελλοντική ικανότητα αποπληρωμής του δανειολήπτη μέχρι τη λήξη του προγράμματος αποπληρωμής.

α) Τόκοι μόνο: Κατά τη διάρκεια καθορισμένης βραχυπρόθεσμης περιόδου καταβάλλονται μόνο τόκοι.
β) Μειωμένες δόσεις: Μειώνεται το ποσό των τοκοχρεωλυτικών δόσεων αποπληρωμής (το νέο ποσό δόσης ενδέχεται να είναι μεγαλύτερο ή μικρότερο από το ποσό δόσης το οποίο θα αντιστοιχούσε σε ρύθμιση μόνο τόκων).
γ) Περίοδος χάριτος: Παρέχει στο δανειολήπτη τη δυνατότητα προκαθορισμένης περιόδου αναστολής πληρωμών.
δ) Αναβολή πληρωμής δόσης/δόσεων: Παρέχεται, συμβατικά, η δυνατότητα στο δανειολήπτη να μεταφέρει χρονικά μια δόση του δανείου.
ε) Τακτοποίηση καθυστερούμενου υπολοίπου: Τακτοποίηση του ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, συνήθως μέσω συμφωνίας ρευστοποίησης περιουσιακών στοιχείων και διατήρησης της απαίτησης για άληκτο υπόλοιπο.
στ) Κεφαλαιοποίηση ληξιπρόθεσμων οφειλών: Η κεφαλαιοποίηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών και αναπροσαρμογή του προγράμματος αποπληρωμής του οφειλόμενου ποσού.

Τύποι μακροπρόθεσμων ρυθμίσεων

Πρόκειται για τις ρυθμίσεις με διάρκεια μεγαλύτερη των πέντε ετών, με στόχο τη μείωση της δόσης, σε συνδυασμό, ενδεχόμενα, με αύξηση του αριθμού τους και παράταση του χρόνου αποπληρωμής.

α) Μόνιμη μείωση του επιτοκίου ή του συμβατικού περιθωρίου.
β) Αλλαγή τύπου επιτοκίου: Από κυμαινόμενο σε σταθερό ή αντίστροφα.
γ) Παράταση της διάρκειας αποπληρωμής του δανείου.
δ) Διαχωρισμός της χορήγησης: Όταν ένα πιστωτικό ίδρυμα συμφωνεί να διαχωρίσει ένα π.χ. ενυπόθηκο δάνειο δανειολήπτη σε δύο τμήματα:
i. ένα ενυπόθηκο δάνειο, το οποίο ο δανειολήπτης εκτιμάται ότι μπορεί να αποπληρώνει.
ii. στο υπόλοιπο τμήμα του αρχικού δανείου, το οποίο τακτοποιείται μεταγενέστερα, με ρευστοποίηση περιουσίας ή άλλου είδους διευθέτηση.
ε) Μερική διαγραφή χρεών: Ώστε η συνολική απαίτηση της τράπεζας να διαμορφωθεί σε ύψος που εκτιμάται ότι είναι δυνατό να εξυπηρετηθεί ομαλά.
στ) Πρόσθετη εξασφάλιση: Στο πλαίσιο ευρύτερης, ευνοϊκότερης για το δανειολήπτη ρύθμισης.
ζ) Λειτουργική αναδιάρθρωση επιχείρησης: Αλλαγή της διοίκησης της επιχείρησης όταν οι πιστώτρια/ες τράπεζα/ες θεωρούν την επιχείρηση βιώσιμη υπό προϋποθέσεις, αλλά η υφιστάμενη διοίκηση δεν συνεργάζεται προς αυτή την κατεύθυνση. Η συγκεκριμένη επιλογή δεν συνιστά από μόνη της τύπο ρύθμισης, αλλά δύναται να συνδυάζεται με τις υπόλοιπες επιλογές ρύθμισης.
η) Συμφωνίες ανταλλαγής χρέους με μετοχικό κεφάλαιο: Εφαρμόζεται σε αναδιαρθρώσεις εταιρειών, ώστε το υπόλοιπο του χρέους να μπορεί να εξυπηρετηθεί από τις προβλεπόμενες ταμειακές ροές του δανειολήπτη.

Τύποι οριστικής διευθέτησης

α) Εθελοντική παράδοση ενυπόθηκου ακινήτου: Στη σχετική συμφωνία προβλέπεται σαφώς ο τρόπος διευθέτησης τυχόν υπολοίπου.
β) Μετατροπή σε χρηματοδοτική μίσθωση: Ο δανειολήπτης μεταβιβάζει την κυριότερη του ακινήτου στο πιστωτικό ίδρυμα υπογράφοντας σύμβαση χρηματοδοτικής μίσθωσης, η οποία του εξασφαλίζει τη δυνατότητα μίσθωσης και χρήσης για ορισμένη ελάχιστη χρονική περίοδο (συνήθως πέντε έτη).
γ) Πώληση και ενοικίαση: Ο δανειολήπτης μεταβιβάζει την κυριότητα του ακινήτου είτε στο πιστωτικό ίδρυμα ή σε τρίτο. Η συμφωνία μπορεί να συνοδεύεται με παραχώρηση του δικαιώματος διαμονής στο ακίνητο έναντι μισθώματος (συνήθως για μία ελάχιστη περίοδο τριών ετών). Στη σχετική συμφωνία προβλέπεται σαφώς ο τρόπος διευθέτησης τυχόν υπολοίπου.
δ) Μεταβίβαση/πώληση του δανείου/αναπροσαρμοσμένο υπόλοιπο: Η μεταβίβαση του δανείου σε άλλο ίδρυμα, πιστωτή ή χρηματοδοτικό σχήμα.
ε) Ανταλλαγή σε στεγαστικό δάνειο μικρότερης αξίας: Συμφωνία που επιτρέπει σε δανειολήπτη με οικονομικές δυσκολίες που έχει υποθηκευμένη την κύρια κατοικία του ή επαγγελματική στέγη να την πωλήσει, αγοράζοντας νέα χαμηλότερης αξίας.
στ) Διαχείριση σε εκκαθάριση: Ορίζεται η κατάσταση στην οποία η απαίτηση του πιστωτικού ιδρύματος αντιμετωπίζεται στο πλαίσιο της πτωχευτικής διαδικασίας.
ζ) Ρευστοποίηση εξασφαλίσεων: Ορίζεται η κατάσταση στην οποία το πιστωτικό ίδρυμα, έχοντας καταγγείλει τη δανειακή σύμβαση, εκκινεί διαδικασίες ρευστοποίησης των εξασφαλίσεων για την ικανοποίηση της απαίτησής του.
η) Δικαστικές/νομικές ενέργειες: Ορίζονται οι ενέργειες οριστικές διευθέτησης που μπορεί να λαμβάνονται σε περίπτωση απουσίας ή εξάντλησης των εξασφαλίσεων και αφορούν την εκκίνηση δικαστικών ενεργειών έναντι περιουσιακών στοιχείων του δανειολήπτη για την κάλυψη των απαιτήσεων του πιστωτικού ιδρύματος.

Η εν λόγω Πράξη τίθεται σε εφαρμογή από την 31η Δεκεμβρίου του 2014, κατ΄ εξαίρεση πάντως οι απαιτήσεις που αφορούν τη σύσταση από τα Πιστωτικά Ιδρύματα του Διοικητικού Οργάνου για την παρακολούθηση των καθυστερήσεων (ΔΟΚ) και την καταγραφή της στρατηγικής διαχείρισης των ανοιγμάτων σε καθυστέρηση και των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (ΣΔΚ) θα πρέπει να έχουν υλοποιηθεί μέχρι 30 Ιουνίου 2014.

Επίσης μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου θα πρέπει να πραγματοποιηθεί η αναβάθμιση των συστημάτων και η ολοκλήρωση των λειτουργικών απαιτήσεων (σχεδιασμός τύπων ρύθμισης, σχεδιασμός μεθοδολογιών αξιολόγησης, κλπ).