Υπερδύναμη… θέλουν οι ΗΠΑ την Τουρκία

Ακόμη ένα «πληρωμένο» άρθρο, που προάγει τον «ισχυρό» ρόλο της νέας Τουρκίας, αυτή τη φορά από την αμερικανική Boston Globe.

Όταν τελείωσε ο ψυχρός πόλεμος, αρκετοί Ευρωπαίοι και Αμερικάνοι αξιωματούχοι προέβλεπαν πως η Τουρκία πολύ σύντομα θα παρακμάσει όσον αφορά την γεωπολιτική της σπουδαιότητα.

Χωρίς τη σοβιετική απειλή, έλεγαν, ο ρόλος της ως ανάχωμα κατά του κομμουνιστικού επεκτατισμού έπαψε να υπάρχει, και η μοίρα της ήταν να καταντήσει μια δεύτερης

Αυτή η πρόβλεψη αποδείχθηκε κοντόφθαλμη. Την τελευταία δεκαετία,  η Τουρκία εξελίχθηκε σε αναδυόμενη δύναμη στην Ευρώπη, μια μουσουλμανική χώρα με μεγάλη επιρροή, και μια δυναμική έμπνευση για όλους τους Άραβες μεταρρυθμιστές.

Πρόκειται για το μοναδικό ευρωπαϊκό κράτος που αύξησε την ισχύ του στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, και της αραβικής άνοιξης. Την ώρα που όλες οι ευρωπαϊκές οικονομίες συρρικνώνονταν, η Τουρκία αναπτύσσονταν με ραγδαίους ρυθμούς.

Σήμερα, η Τουρκία ίσως και να είναι πιο ισχυρή στη Μέση Ανατολή, από την Γερμανία, την Γαλλία, και την Βρετανία. Και αυτό αποτελεί μεγάλη ειρωνεία για ένα κράτος που επί πολλά χρόνια είναι αποκλεισμένο από τις θέσεις εξουσίας στο ΝΑΤΟ, και που πάντα βρίσκει την πόρτα της ΕΕ κλειστή.

Η άνοδος της Τουρκίας αποτελεί επίτευγμα του λαμπρού, περήφανου πρωθυπουργού της Recep Tayyip Erdogan. Πρόκειται για έναν ευλαβή Μουσουλμάνο, που έφερε την επανάσταση στην τουρκική πολιτική σκηνή, προκαλώντας την ιστορική δέσμευση της χώρας στην κοσμικότητα, και φέρνοντας έναν μεγαλύτερο ρόλο για το Ισλάμ στα πολιτικά δρώμενα.

Υπό την ηγεσία του, η Τουρκία είναι το μόνο κράτος που κατάφερε να τα έχει καλά με όλες τις περιφερειακές δυνάμεις, όπως το Ισραήλ, το Ιράν, το Ιράκ και η Συρία. Για πολλά χρόνια αποτελούσε την γεωγραφική γέφυρα μεταξύ Ανατολής και Δύσης, ενώ τώρα κατάφερε να μετατραπεί σε χρήσιμο μεσάζοντα για την βίαιη Μ. Ανατολή, οργανώνοντας μυστικές συνομιλίες μεταξύ Ισραήλ και Συρίας, οικοδομώντας στρατηγική συνεργασία με τους Ισραηλινούς, και σπρώχνοντας το Ιράν σε μια πιο λογική στάση στο ζήτημα των πυρηνικών του.

Τα τελευταία δυο χρόνια όμως, ο Erdogan μετακινήθηκε δραματικά και  από έντιμος διαμεσολαβητής πέρασε  σε μια πιο επιθετική, ανεξάρτητη, και συχνά απρόβλεπτη πορεία, χαλώντας τις σχέσεις με το Ισραήλ για το παλαιστινιακό, εκνευρίζοντας τους Ευρωπαίους, και κυρίως επειδή πρόσφατα γύρισε την πλάτη του στον παλιό του φίλο Bashar al Assad, καλώντας σε επανάσταση εναντίον του δικτατορικού του καθεστώτος.

Το ίδιο αμφιλεγόμενε είναι και οι σχέσεις της Τουρκίας με τις ΗΠΑ. Αν και επί χρόνια αποτελούσε πιστό σύμμαχο και υποστηριχτή της Αμερικής στη διάρκεια του ψυχρού πολέμου, σήμερα έχει μετατραπεί (από την 9/11) σε έναν δύσκολο φίλο. Για παράδειγμα, η τουρκική βουλή αρνήθηκε να ικανοποιήσει το αμερικανικό αίτημα το 2003, για να χρησιμοποιηθεί το τουρκικό έδαφος από τους Αμερικανούς προκειμένου να εισβάλλουν στο Ιράκ.

Πιο πρόσφατα, η Τουρκία μπλοκάρει τ