Βρετανία: Στην τελική ευθεία για τις εκλογές

Είναι αξιοπρόσεκτα αντίθετοι: από τη μια ο 48χρονος Ντέιβιντ Κάμερον με τα κόκκινα μάγουλα, το καλό ντύσιμο, τις σπουδές στο Eton και τη συμμετοχή στα κλαμπ των φαντασμένων. Από την άλλη ο 45χρονος Εντ Μίλιμπαντ, ο άχαρος, με την ένρινη προφορά, αγνωστικιστής γιος ενός μαρξιστή εβραίου πρόσφυγα και ιστορικού.

Ωστόσο, και οι δύο είναι μέρος της αγγλικής ελίτ: της φατρίας της νοτιοανατολικής υπαίθρου των Τόρις, στην περίπτωση του νυν Πρωθυπουργού Κάμερον, και της γενιάς των Εργατικών διανοουμένων του Βορείου

Λονδίνου στην περίπτωση του Μίλιμπαντ, του αμφισβητία του στις γενικές εκλογές της Πέμπτης. Και οι δύο πήγαν στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και οι δύο είχαν από νωρίς πολιτικούς μέντορες και μια γρήγορη άνοδο μέσα στο κόμμα τους και στην κυβέρνηση.

Κατά κάποιο τρόπο, οι ομοιότητές τους σηματοδοτούν τα όρια των κομμάτων τους και βοηθούν να εξηγηθεί γιατί η βρετανική πολιτική σκηνή έχει κατακερματιστεί τόσο, ακόμη και αν αντιμετωπίζει μια σειρά από καθοριστικά ζητήματα -από το κατά πόσον θα διατηρηθεί η πορεία του προϋπολογισμού λιτότητας των Συντηρητικών, μέχρι τη θέση της Βρετανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και της Σκωτίας στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Αμφίρροπη μάχη

Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι κανένα κόμμα δεν είναι πιθανό να πάρει πολύ περισσότερο από το ένα τρίτο των ψήφων στις εκλογές της Πέμπτης, με την μεγάλη αλλαγή να αναμένεται στον εκτοπισμό του Εργατικού Κόμματος στη Σκωτία από το επανερχόμενο Σκωτσέζικο Εθνικό Κόμμα. Η διαδικασία του σχηματισμού κυβέρνησης φαίνεται σχεδόν βέβαιο ότι θα είναι δύσκολη και παρατεταμένη και θα αφήσει όποιον καταλήξει στην Downing Street με αυστηρούς περιορισμούς στην εκτέλεση της προεκλογική ατζέντας.

Τόσο ο Κάμερον όσο και ο Μίλιμπαντ, αν και μέρος της νεότερης γενιάς ηγετών, έχουν σύρει τα κόμματά τους στο παρελθόν, προς παλαιότερες ιδεολογίες. Ο Κάμερον και ο φίλος του Τζορτζ Όσμπορν, ο υπουργός Οικονομικών, έχουν υιοθετήσει το κύριο δόγμα του θατσερισμού - την πίστη σε ένα μικρότερο κράτος που αφήνει περισσότερο χώρο στις ατομικές επιχειρήσεις και τη λειτουργία της αγοράς. Μέσα από τη συνεχή έμφαση που δίνουν στη μείωση του ελλείμματος και της λιτότητας, έχουν αφήσει ανοιχτές τις κατηγορίες ενάντια στους Συντηρητικούς, ότι ευνοούν τους πλούσιους, αδιαφορούν για την ανισότητα και εγκαταλείπουν τους φτωχούς.

Ο Μίλιμπαντ, αντίθετα, έχει γυρίσει την πλάτη του στους «Νέους Εργατικούς» του Τόνι Μπλερ, ο οποίος κατάφερε να κερδίσει τρεις εκλογές κινούμενος προς μια προσανατολισμένη προς την αγορά κεντροαριστερά. Ο Μίλιμπαντ, πρώτος μέντορας του οποίου ήταν ο διακεκριμένος αριστερός Τόνι Μπεν, κέρδισε την ηγεσία των Εργατικών με την υποστήριξη των συνδικάτων, και όχι των μελών του Κοινοβουλίου ή των μελών του κόμματος, και είναι σημαντικά πιο αριστερός από τον Μπλερ. Αυτό τον κάνει να φαίνεται αδιάφορος για τα δημοσιονομικά ελλείμματα, να δείχνει αποστροφή για τις επιχειρήσεις και τους πλούσιους και να ευνοεί την περαιτέρω κρατική παρέμβαση σε σχεδόν κάθε δυνατό τομέα, από την ενέργεια και τις σιδηροδρομικές τιμές ως την αγορά ακινήτων.

Πρόκειται για μια εκστρατεία πιο προσωπική και δηλητηριώδης παρά συναρπαστική, εν μέρει επειδή, εκτός από τη Σκωτία, οι δημοσκοπήσεις έχουν αλλάξει πολύ λίγο και το αποτέλεσμα δεν είναι εύκολο να προβλεφθεί.

Και ενώ οι δύο άνδρες είναι ευφυείς και σαφείς, έχουν κάνει την προεκλογική εκστρατεία τους σε μια ασφαλή απόσταση από τους απλούς Βρετανούς, δίνοντας έμφαση σε τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές συνεντεύξεις, ομιλίες και εκδηλώσεις με «ελεγχόμενο» κοινό. Ο Κάμερον έχει επικριθεί επειδή φαίνεται πολύ ήρεμος, πολύ ευχάριστος ή ακόμη και χαλαρός, μια ηπιότητα που οι επικριτές του αποδίδουν στην κακομαθημένη ανατροφή του και την εργασία του επί σχεδόν μια δεκαετία στις δημόσιες σχέσεις, για μια εταιρεία μέσων ενημέρωσης. Παραδέχεται πως τον έχουν προτρέψει να δείξει περισσότερο πάθος στην προεκλογική εκστρατεία.

Κάμερον εναντίον Μίλιμπαντ

Αφού ο Κάμερον έκανε το λάθος την Παρασκευή να αποκαλέσει τις εκλογές «καθοριστικές για την καριέρα» του και όχι «καθοριστικές για τη χώρα», ο Μίλιμπαντ αστειεύτηκε ότι ο Κάμερον «βρήκε τελικά κάτι που να τον παθιάζει: την καριέρα του».

Όταν τον κατηγορούν ότι δεν νοιάζεται για τα άτομα που βρίσκονται σε μειονεκτική θέση και θέλει να καταστρέψει το Εθνικό Σύστημα Υγείας, ο Κάμερον λέει συχνά την ιστορία του πρώτου παιδιού του, του Ιβάν, ο οποίος γεννήθηκε με μια γενετική ασθένεια και πέθανε το 2009, σε ηλικία 6 ετών, λαμβάνοντας εξαιρετική φροντίδα από τις κρατικές υπηρεσίες υγείας.

Ο πατέρας του Κάμερον, Ίαν, ήταν ένας χρηματιστής που γεννήθηκε με σοβαρή δυσπλασία στα πόδια και ο Κάμερον γνώρισε για πρώτη φορά την Συντηρητική πολιτική ως ερευνητής για τον νονό του, μέλος του Κοινοβουλίου. Ο Κάμερον ήταν άριστος μαθητής, που ο καθηγητής τους στην Οξφόρδη, Βέρνον Μπόγκντανορ, χαρακτηρίζει «έναν από τους ικανότερους» που έχει διδάξει ποτέ. Οι βοηθοί του τον περιγράφουν ως ευγενικό, αν και κάποιες φορές ανειλικρινή, και κάποιον που λαμβάνει γρήγορα αποφάσεις - τόσο γρήγορα που μερικές φορές του ζητούν να το ξανασκεφτεί.

Ο Μίλιμπαντ, ο οποίος τα έκανε θάλασσα σε μια σημαντική ομιλία στην διάσκεψη του κόμματός του τον Σεπτέμβριο, όπου είχε μαζί του μόνο λίγες σημειώσεις, πλέον χρησιμοποιεί ένα λευκό αναλόγιο σχεδόν παντού, με υποβολέα για ομιλίες. Έχει δουλέψει την φωνή του με έναν δάσκαλο φωνητικής και φοράει αισθητά πιο ακριβά κοστούμια. Και πολύ σπάνια τα συνδυάζει με την παραδοσιακή κόκκινη γραβάτα των Εργατικών, προτιμώντας τις γκρι, τις μπλε και τις μοβ, ακριβώς όπως και ο Κάμερον.

Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι ο Μίλιμπαντ έχει φανεί ανθεκτικός απέναντι στην διακωμώδηση από τον δεξιό κυρίως Τύπο της Βρετανίας, που έχει παρουσιάσει φωτογραφίες του ενώ αγωνίζεται να φάει ένα σάντουιτς με μπέικον, αμφισβητεί τον πατριωτισμό του πατέρα του, τον κατηγορεί για «αδελφοκτονία» για την ηγεσία του κόμματος και τον συγκρίνει με τον χαρακτήρα Wallace, από τη σειρά των ταινιών κινουμένων σχεδίων «Wallace και Gromit». Ο Μίλιμπαντ έχει δείξει κάποιο πάθος για την ανισότητα και χιούμορ που έχει εντυπωσιάσει τους ψηφοφόρους, τουλάχιστον στην Αγγλία.

Και σε αντίθεση με τον Κάμερον, ο Μίλιμπαντ λέγεται ότι είναι αναποφάσιστος. Αλλά κατά τη διάρκεια της εκστρατείας, προσπάθησε να καταστείλει την αναποφασιστικότητά του, έχει σταματήσει να χρησιμοποιεί φράσεις όπως «ληστρικός καπιταλισμός» και «επέζησε» ακόμα και από μια πτώση σε τηλεοπτικό πλατό κατά τη διάρκεια ζωντανής τηλεοπτικής εκπομπής. Έκανε μια ριψοκίνδυνη προσπάθεια να προσεγγίσει τους νεότερους ψηφοφόρους, ταξιδεύοντας στο Λονδίνο για μια συνέντευξη με τον κωμικό Ράσελ Μπραντ, στην οποία υποστήριξε ότι η πολιτική και η ψήφος επιφέρουν αλλαγές. Οι νεαροί οπαδοί του Μίλιμπαντ έχουν δημιουργήσει ένα hashtag στο Twitter, το #Milifandom, που τον απεικονίζει ως υπερήρωα - γενναίο, τολμηρό και σέξι.

Ο Μίλιμπαντ, ο οποίος αν βγει θα γίνει ο πρώτος εβραίος πρωθυπουργός από τον Μπέντζαμιν Ντισραέλι τον 19ο αιώνα, έχει μιλήσει συγκινητικά για το πώς γλίτωσε η οικογένειά του από τους Ναζί και πως τον υποδέχθηκαν στη Μεγάλη Βρετανία. Αλλά επέκρινε σκληρά τις ισραηλινές πολιτικές στη Δυτική Όχθη και τη Γάζα και ώθησε το κόμμα να αναγνωρίσει την Παλαιστίνη.

Ομοίως, έχει μια αγάπη για τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου έζησε κατά καιρούς, όταν ο πατέρας του, Ραλφ Μίλιμπαντ, δίδασκε σε διάφορες θέσεις. Είναι οπαδός των Red Sox και πέρασε σχεδόν δύο χρόνια ως επισκέπτης καθηγητής στο Χάρβαρντ, όπου γνώρισε τον Τζον Κέρι. Ο Μίλιμπαντ όμως τόνισε την απόσταση της πολιτικής του από την Ουάσιγκτον, ειδικά στα στρατιωτικά θέματα, σε αντίθεση με τη συμμετοχή του Μπλερ στο Ιράκ και το Αφγανιστάν. Αντ 'αυτού, τόνισε τη σημασία της ένταξης της Βρετανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αντικρούοντας την υπόσχεση του Κάμερον ότι εάν εξακολουθήσει να είναι πρωθυπουργός θα διεξάγει δημοψήφισμα για την Βρετανική συμμετοχή μέχρι το τέλος του 2017. Είναι δυνατόν, δήλωσε ο Τόνι Τράβερς, καθηγητής της κυβέρνησης στο London School of Economics, ότι οι Εργατικοί υπό τον Μίλιμπαντ μπορεί να κερδίσουν ακόμα περισσότερες ψήφους στην Αγγλία από τους Συντηρητικούς.

Η Σκωτία στο προσκήνιο

Ούτε ο Κάμερον ούτε ο Μίλιμπαντ, ωστόσο, φαίνεται να έχουν προετοιμαστεί για τον τρόπο με τον οποίο η αναζωπύρωση του εθνικιστικού κινήματος της Σκωτίας θα επηρεάσει τις εκλογές. Στη Σκωτία, προπύργιο των Εργατικών εδώ και καιρό, ο Μίλιμπαντ είναι λιγότερο δημοφιλής από τον Κάμερον και οι Εργατικοί αναμένεται να χάσουν το μεγαλύτερο μέρος των 41 εδρών τους εκεί από το Σκωτσέζικο Εθνικό Κόμμα και τον νέο ηγέτη του, Νίκολα Στάρτζεον, ο οποίος δεν είναι καν υποψήφιος για το βρετανικό Κοινοβούλιο. (Οι Συντηρητικοί έχουν μόνο μία έδρα στη Σκωτία). Με βάση τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, το Συντηρητικό κόμμα του Κάμερον αναμένεται ευρέως να κερδίσει τις περισσότερες έδρες σε εθνικό επίπεδο στο Κοινοβούλιο, αλλά υπολείπεται κατά πολύ από την πλειοψηφία. Ο Μίλιμπαντ αναμένεται να έχει τις περισσότερες επιλογές για δημιουργία ενός συνασπισμού με μικρότερα κόμματα και έτσι μπορεί να καταλήξει πρωθυπουργός ούτως ή άλλως, μετά από ένα δύσκολο «χορό» με τους εθνικιστές της Σκωτίας.

Οι ελπίδες του Μίλιμπαντ για τη νίκη έχουν υπονομευθεί από την κατάρρευση του κόμματός του στη Σκωτία, αλλά ο Κάμερον έχει πληγεί από την άνοδο του Κόμματος Ανεξαρτησίας του Ηνωμένου Βασιλείου, το οποίο θέλει να αποχωρήσουν από την Ευρωπαϊκή Ένωση και να θέσουν αυστηρούς ελέγχους για τη μετανάστευση. Το UKIP αναμένεται να κερδίσει λίγες έδρες, αλλά μπορεί να κερδίσει πολλές εκλογικές περιφέρειες που θα μπορούσαν να στερήσουν την νίκη από τους υποψηφίους των Συντηρητικών και την επανεκλογή του Κάμερον.

Η ανανέωση του σημερινού συνασπισμού των δύο κομμάτων φαίνεται απίθανη, επειδή οι εταίροι του Κάμερον, οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες, έχουν πληγεί άσχημα από το κατώτερο καθεστώς τους στην κυβέρνηση και ο ηγέτης των Φιλελεύθερων Δημοκρατών Νικ Κλεγκ, ο αναπληρωτής πρωθυπουργός, θα μπορούσε ακόμη και να χάσει τη θέση του. Δεδομένων, όμως, των αδυναμιών τόσο των Εργατικών όσο και των Συντηρητικών, οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες είναι πιθανό να αποτελέσουν μέρος της επόμενης κυβέρνησης, άσχετα με το ποιος θα είναι ο πρωθυπουργός. Λίγες ημέρες πριν από τις εκλογές, κανείς δεν είναι σίγουρος για τίποτα εκτός από ένα ασχημάτιστο Κοινοβούλιο και μια περίοδο διαπραγματεύσεων για συνασπισμό, στη διάρκεια της οποίας ο Κάμερον θα παραμείνει πρωθυπουργός και θα προσπαθήσει να παραμείνει στην δουλειά του.

Η διαδικασία θα είναι δύσκολη, επιβαρύνοντας την έχθρα μεταξύ του Κάμερον και του Μίλιμπαντ. Αυτή τη φορά η μάχη θα έχει πολιτικά μοιραίες συνέπειες: αυτός που θα χάσει είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα απορριφθεί από αρχηγός του κόμματός του, και δεδομένης της ιδιαίτερα πεζής φύσης της βρετανικής πολιτικής, πολύ γρήγορα μάλιστα.

nytimes.com

Διαβάστε περισσότερα