Τι σημαίνει η απόφαση της Τουρκίας για στρατιωτική δράση στη Συρία και το Ιράκ

To Κοινοβούλιο της Τουρκίας την Πέμπτη ενέκρινε με συντριπτική πλειοψηφία ένα μέτρο που επιτρέπει τη στρατιωτική επέμβαση στο Ιράκ και τη Συρία και την αδειοδότηση ξένων στρατευμάτων για να εξαπολύσουν επιθέσεις από τουρκικό έδαφος, ενδεχομένως θέτοντας τις βάσεις για μεγαλύτερη εμπλοκή της Άγκυρας στον διεθνή πόλεμο κατά του Ισλαμικού Κράτους. Δεν έγινε, όμως, αμέσως σαφές με ποιον τρόπο η Τουρκία είναι έτοιμη να υποστηρίξει τη στρατιωτική προσπάθεια εναντίον του Ισλαμικού

Κράτους. Η προσπάθεια ενέχει τον κίνδυνο να γίνουν πιο περίπλοκες οι ήδη μπερδεμένες σχέσεις της Τουρκίας με τον κουρδικό πληθυσμό της, τους πάνω από ένα εκατομμύριο Σύριους πρόσφυγες και ακόμα και τους ίδιους τους εξτρεμιστές.

Τούρκοι αξιωματούχοι δήλωσαν ότι δεν αναμένουν καμία άμεση αλλαγή στην υφιστάμενη πολιτική της Τουρκίας όσον αφορά τη διευκόλυνση των ανθρωπιστικών προσπαθειών για την ενίσχυση των απόρων Σύριων μέσα και έξω από τη Συρία και την υποστήριξη των μετριοπαθών ανταρτών που μάχονται την κυβέρνηση της Δαμασκού. Η άδεια πέρασε με 298 ψήφους έναντι 98 και ήρθε εν μέσω εκκλήσεων να αναλάβει η απρόθυμη Τουρκία έναν πιο ενεργό ρόλο στην υπό αμερικανική ηγεσία συμμαχία που δημιουργήθηκε για να αντιμετωπίσει το Ισλαμικό Κράτος. Η προώθηση της οργάνωσης στην συνοριακή πόλη Κομπάνι κλιμάκωσε περαιτέρω την πίεση.

Ένας Τούρκος αναλυτής, που γνωρίζει τον τρόπο σκέψης των Τούρκων αξιωματούχων, δήλωσε, ωστόσο, ότι ενώ η κυβέρνηση αναγνωρίζει ότι το Ισλαμικό Κράτος είναι μια αυξανόμενη απειλή για την ασφάλειά της, δεν έχει καμία διάθεση να βιαστεί να υποστηρίξει έναν πόλεμο που δεν περιλαμβάνει ως στόχο την απομάκρυνση του προέδρου της Συρίας Μπασάρ αλ-Άσαντ. «Η Τουρκία πρόκειται να κάνει το ελάχιστο για να ξεφορτωθεί την Αμερική», είπε μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας. «Αλλά όχι τόσο για να ευθυγραμμιστεί με κάτι που θα θεωρηθεί ως μια δυτική συμμαχία που δεν δημιουργήθηκε για την καταπολέμηση του Άσαντ - όπως η Τουρκία ήθελε εδώ και πολύ καιρό- αλλά για την καταπολέμηση αυτού που θεωρεί παραπλανημένους νεαρούς Ισλαμιστές».

Η απουσία της Τουρκίας από τον πόλεμο έγινε ιδιαίτερα εμφανής όταν το Ισλαμικό Κράτος πλησίασε το Κομπάνι και οι Ηνωμένες Πολιτείες ενέτειναν τις αεροπορικές επιδρομές στη Συρία, με την οποία η Τουρκία έχει κοινά σύνορα. Η απροθυμία της Τουρκίας αρχικά εξηγήθηκε από την ανάγκη να προστατευθεί η ασφάλεια των 49 τούρκων διπλωματών και μελών της οικογένειάς τους που απήχθησαν στο Ιράκ από το Ισλαμικό Κράτος. Αλλά η απελευθέρωση των ομήρων τον περασμένο μήνα έχει αποφέρει μέχρι σήμερα ελάχιστες αλλαγές στην τουρκική ρητορική εναντίον του Ισλαμικού Κράτους, δήλωσε ο Aaron Stein, του Royal United Services Institute. «Δεν υπάρχουν πολλά νέα που να έρχονται από την Τουρκία, αλλά αυτό είναι κάτι που διαφημίζουν ως νέο, ίσως επειδή έχουν επικριθεί τόσο για την πολιτική τους απέναντι στο ISIS», είπε.

Η κυβέρνηση Ομπάμα έχει ασκήσει έντονη πίεση στον τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να επιτρέψει στις Ηνωμένες Πολιτείες να χρησιμοποιήσουν την υπάρχουσα βάση της στο Ιντσιρλίκ για να εξαπολύσουν επιθέσεις κατά των στόχων του IS στο Ιράκ και τη Συρία, αλλά η Άγκυρα δεν έχει δώσει καμία ένδειξη ότι είναι πρόθυμη να συμφωνήσει. Αντίθετα, Τούρκοι αξιωματούχοι έχουν μιλήσει αόριστα για μονομερή παρέμβαση κατά μήκος των συνόρων, για να δημιουργήσουν ασφαλείς ζώνες για τους πολίτες, μια πρόταση που αξιωματούχοι των ΗΠΑ δεν υποστηρίζουν. Οι Κούρδοι ηγέτες, εν τω μεταξύ, έχουν κάνει επείγουσες εκκλήσεις προς την Τουρκία και τις Ηνωμένες Πολιτείες για την προστασία του Κομπάνι. Την Πέμπτη, οι μαχητές του Ισλαμικού Κράτους είχαν φτάσει στα προάστια της πόλης, ενώ την Παρασκευή διεξάγονταν σφοδρές μάχες στην πόλη.

Οι εντάσεις με τους Κούρδους

Η πορεία των μαχητών εκτυλίσσεται σε πλήρη θέα του τουρκικού στρατού, ο οποίος έσπευσε για ενισχύσεις στην περιοχή, αλλά δεν έχει επιχειρήσει να παρέμβει. Υπήρξαν επίσης λίγες αεροπορικές επιδρομές των ΗΠΑ στην περιοχή, σε αντίθεση με την ένταση των επιθέσεων που εξαπολύθηκαν όταν οι Κούρδοι και σύμμαχοι της Αμερικής στο Ιράκ ήταν υπό την απειλή του Ισλαμικού Κράτους.

Τα αμερικανικά πολεμικά αεροσκάφη έπληξαν θέσεις του IS γύρω από το Κομπάνι μόνο σε δύο περιπτώσεις, από όταν άρχισε η επίθεση πριν από δύο εβδομάδες. Ένας από τους λόγους, σύμφωνα με τους αναλυτές, είναι ότι η Τουρκία συνεχίζει να θεωρεί τις κουρδικές δυνάμεις που πολεμούν τους μαχητές τουλάχιστον ίση απειλή με αυτή του Ισλαμικού Κράτους. Ενώ οι Κούρδοι του Ιράκ έχουν στενές σχέσεις τόσο με την Άγκυρα όσο και με την Ουάσινγκτον, οι Κούρδοι της Συρίας που πολεμούν το Ισλαμικό Κράτος στη Συρία συνδέονται με το Κουρδικό Εργατικό Κόμμα (PKK), που μέχρι πρόσφατα είχε προκαλέσει μια δεκαετή εξέγερση στην Τουρκία και έχει χαρακτηριστεί ως τρομοκρατική οργάνωση τόσο από την Τουρκία όσο και από τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Το κείμενο του ψηφίσματος που πέρασε από το κοινοβούλιο δείχνει ότι η Άγκυρα έχει κίνητρο για να δράσει τόσο για την απειλή που τίθεται από τους Κούρδους μέσω της αναταραχής στη Συρία, όσο και για το Ισλαμικό Κράτος. Εξουσιοδοτεί τον τουρκικό στρατό να αναλάβει δράση «για να νικήσει τις επιθέσεις που κατευθύνονται προς τη χώρα μας από όλες τις τρομοκρατικές ομάδες στο Ιράκ και τη Συρία». «Τα τρομοκρατικά στοιχεία του εκτός νόμου Κουρδικού Εργατικού Κόμματος εξακολουθούν να υπάρχουν στο βόρειο Ιράκ. Από την άλλη πλευρά, η σημαντική αύξηση του αριθμού των άλλων τρομοκρατικών στοιχείων στη Συρία και η απειλή που τίθεται από αυτά τα στοιχεία στο Ιράκ είναι επίσης ανησυχητική», αναφέρει το ψήφισμα.

Ο φυλακισμένος Κούρδος ηγέτης, Αμπντουλάχ Οτσαλάν, περιέπλεξε ακόμη περισσότερο το δίλημμα της Τουρκίας την Πέμπτη, προειδοποιώντας για πιθανή αναβίωση της κουρδικής εξέγερσης στην Τουρκία, αν πέσει το Κομπάνι. «Καλώ όλους στην Τουρκία, όσοι δεν θέλουν η διαδικασία και τα το ταξίδι της δημοκρατίας να καταρρεύσουν, να αναλάβουν την ευθύνη στο Κομπάνι» δήλωσε ο Οτσαλάν μέσα από το κελί του.

Το κουρδικό πρόβλημα δεν είναι μόνο μέλημα της Τουρκίας, ωστόσο. Ο Ερντογάν έχει συνδέσει στενά την τύχη της Τουρκίας με εκείνη της συριακής αντιπολίτευσης, προωθώντας επιθετικά τις προσπάθειες για την ανατροπή του Άσαντ και δίνοντας στους αντάρτες της Συρίας ελεύθερη πρόσβαση για να επιχειρούν και πέραν των συνόρων της Τουρκίας. Η Άγκυρα αισθάνεται εδώ και καιρό απογοητευμένη από προηγούμενες αποτυχίες της Ουάσινγκτον να εκπληρώσει τις υποσχέσεις να ενεργήσει πιο επιθετικά για να διώξει τον Άσαντ και δεν ενδιαφέρεται να συνεργαστεί τώρα σε μια πολιτική που πολλοί φοβούνται ότι μπορεί να χρησιμεύσει για την ενίσχυση του Άσαντ στην εξουσία. Ο Ερντογάν διατύπωσε τις ανησυχίες της Τουρκίας σε σχόλια στο κοινοβούλιο την Τετάρτη, προειδοποιώντας ότι «ακόμα και τόνοι βομβών το μόνο που θα κάνουν είναι να καθυστερήσουν την απειλή και τον κίνδυνο» στο Ιράκ, όπως και στη Συρία. «Θα συνεχίσουμε να δίνουμε προτεραιότητα στον στόχο μας να καθαιρέσουμε το συριακό καθεστώς, για να βοηθήσουμε στην προστασία της εδαφικής ακεραιότητας της Συρίας και να ενθαρρύνουμε ένα συνταγματικό, κοινοβουλευτικό σύστημα διακυβέρνησης που αγκαλιάζει όλους τους πολίτες», είπε.

www.washingtonpost.com

Διαβάστε περισσότερα